장음표시 사용
2쪽
Philosophiam historio criticam a Graecis auspicantos Ionicam scholam a Thalete institutam iuprimis a veritate descivisse affirmamus , eo quod unice sensibilitatem in naturae studio adhibuerit simplicique tantum factorum observationi attendo- rit. Quare non solum Anaximander , et Anuximenes uno rerum principio constituto, multiplicibus erroribus , et praecipue pantheismo proluserunt ;sed ipso Thales et Anaxagoras intelligentiam primam ut rerum formam motumqua et Vitam assignantes , a dualismo , et a salsa generationis notione excusari non Possunt.
3쪽
II. εΗue revocamus Leucippum, et Democritum se quippe qui Ionicorum vestigia sequuti esse videntur. Quae illi ex hypothesi de mundo atomis constante improductis absurda derivarunt; ipsam nempe humanam animam ex atomis conflari , eiusque idearum originem a corporibus. quae minutissimas sui partes veluti idola in organa sensuum emitterent repeti posse , vehementer impugnamus.
vit unam experientiam in veritatum investigatione non susscere ; altamon ab idealismi nota liberari non potest, quin etiam et a pantheismo cui originem dedit, monadem quamdam absolutam omniaque comprehendentem Piungens.
dem transformatio ; et peculiaris distinctaque se-
4쪽
des intelligentiae et voluntati assignata , absurdis
V. . Pithagoricas opiuiones ex Eliatica schola meta- physici Xenophanes, Parmenides, et Zeno amplexi ac tandem in idealismum prolapsi, Omnia praeter aeternam substantiam phoenomenica esse voluerunt. Contra hanc veterem opinionem quam Iordanus Bruno Nolanus, Iudaeus SpinoZa, et Germauus Schelling tu identitatis absolutae, et pantheismi systematibus iterum produxerunt, mundi existentiam neque ab idea entis infiniti neque ul- .lo modo a priori demonstrari posse statuimus. VI.
Sed. Eliatici physici , quorum princeps facile Leucippus habetur, Ionicis doctrinis addicti in ompositos impegere sospulos , iis neglectis quae cum materiam praetergrediantur simplici empirismo non deteguntur. Inde Scepticismo aditus patuit, ac demum Empedocles, et praecipue Heraclitus unicam philosophiae basim in universali ratione d fixerunt; quem errorem nou nihil immutatum recentissime effutiit de Lamenais. . , VI. Scepticismus apud Graeciae sopbistas , praese
5쪽
tim Gorgiam et Protagoram invaluit; sed nullus
post Socratis aetatem ardentius illum fovit, quam Pyrrho, et Sextus Empiricus. Scepticorum omnium artes, et sophismata refellimus , eorumque audaciam , qua rationem, conscientiam , ideas, rerum status , criterium veritatis , caeteraque ut inutilia veritatis adipiscendae argumenta , iactitant , omnino retundimus.
VIII. Socraticam doctrinam divinus Plato excoluit , sed ipsius opinionem de ideis subsistentibus, ex quarum contemplatione tantum scientiae certo et tu saltibiliter derivari debeant , salsitate turpari existimamus. Eius sententia exposita , Propugnamus naturam intellectus humani eam esse , ut necessitatem in rebus absolutam aut hypotheticam , prout essentialia vel contingentia diversimode ei obiiciuntur , sive in sensationibus et eorum ministerio , sive in iudiciis immediatis et mediatis , reeondat , et manifestet.
IX. ASed non minus a veritate desciscunt, sive quae de anima vivificante, et regente mundum asseruit, quod utcumque sumatur monadem pithagoricam redolet, ani dualismum sibi non cohaerentem constituit: sive quae animi humani eum corpore coniun-
6쪽
ctionem attinent, quam in eius systemais haudquaquam physicam esse comperimus ; quod rati ni et experientiae non Parum adversatur.
Singularem eius opiuionem tres animas in homine constituentem , quae ideis notionibus et sensationibus in quas humanas cognitiones distinxerat, apte responderent, reiicimus ; unamque humanam animam huiusmodi omnia munia exercentem multiplici argumentorum genere admittendam esse con
Licet Aristoteles admisisset in animo ideas, quae ab una sensilium iacultatum evolutione explicari non possent, ut tamen originem earum exhiberet, PIatonicas formas non est sectatus, sed in rebus ipsis obiectivam , primamque earumdem causam constituit; qui ceno processus humanae cognitioni apprime eonvenire videtur. xΙΙ. Longo tamen ille a vero discessit, mundo, ut modo patens est , dispositione et ordine donato aeternitatem trihuens ; id enim cum temporis motusque legibus , et rerum successioni obnoxiarum
7쪽
productione nnllo modo componi potest. Inde saetum est etiam ut sibi non omnino cohaereret , eum de humani animi immortalitate dissereret , quam etsi argumenta aliunde petita eum admisi se haud dubie ostendant, ambagibus tamen , ut sibi constaret, ipsam involvisse opinamur.
icurus Democriti potissimum placitis delecta
lus eum insipienter constituisset cognitiones quotquot existunt ad sensationes reduci , superstruxit inde systema teterrimum, ex quo inter alia , at mistica cosmologia in qua casus dominatur ; humanus animus ex subtiliore constans materia; Diique nulla providentiae cura sussulti profluxerunt. His quidem hasibus atheismus totus continetur. r. XIV. Stoicorum princeps Zem naturam humanumque animum quod attinet vix ab Epicuro abludens , perabsurda coniunctione in Ethicis Platonicam gravitatem imitatus est. Fatum ineluctabile ab eo admissum , quo voluntas etiam humana perenni necessitate urgeretur, omnem profecto virtutis ideam Perimebat quam ostentare cum suis conabatur.
Nullum nos satum admittimus , sed insallibilem ordinem a Deo rebus praestitutum prout naturis
8쪽
β . squibusque libere aut necessario operantibus conveniebat. -
Alexandrini inter quos Porphyrius , Iamblicus, Ierocles, Proclus, et ΡIotinus excelluerunt, partim Orientalium, partim Platonis opiniones sequuti sunt. Ut reliqua omittamus , creationis necessitatem ab illis admissam refellimus , et pantheismi characteres in eorum systemate detegimus.
Philosophia quae medii aevi audit etsi Arist telicam , aut Platonicam philosophandi methodum
adhibuisset, absurdis tamen praecendentium philosophorum placitis reiectis , certitudinem in pluribus , poliorem firmitatem in aliis rei scientiarum publicae vindicavit. Quare ealumn iam qua nonnulli adverso animo eam impetiverunt, Veluti continuisset veterum sententius, praesertim quod Deum naturam religionem , ossiciaque hominum Spectat, omnino PropulsamuS.
Cum non vacet sectas quae aliqua fama innotuerunt ad Baconem usque singillatim eriticis animadversionibus recensere, utpote quae praecedentium
9쪽
systemati alicui plus minus adhaeserunt, . iis si lubet , coram recensitis Canapanellae tantum opinionem iamdiu ab Averme defensam , posse aliquid esse philosophice verum et theologice salsum, ut rationi ipsi maximopere adversantem nolumus i non sensam transmittere.
Baco vim sensus communis laedit idola tribus, ut vocat, inducens ; veramque philosophandi methodum mutilat, dum reiecto syllogismo , inductionem unice commendat. Quod vero praecepta ad inductionem pertinentia ex professo tradidit , benemeriti de philosophia viri nomen , et laudes
XIX. Hi no ad legitimam philosophandi methodum quod
attinet, triplici via mentem in veritatis assecuIionem inniti posse existimamus ; intuitione, quam in intellectualem , psychologicam , et sensibilem dispescimus, inductione, et deductione : haec lamen , ut rite adhibeantur , legum quarumdam observatione obstringuntur , quarum praecipuas RSSignabimus , omissa deductione , cuius regulas edocet Logica.
10쪽
Absurdis caeteris omissἰs , qui hus scalent Ilo besti opiniones, timuin illud mio cognitiones omnes ita ad mathematicas sermas reduci voluit, ut qui quid per illas exprimi non possit , utpote in gensationibus minime contentiam , aut inter realitates non adcensendum , aut saltem veluti impervium intellectui humano habendum sit, vehementer impugnamus.. XXI. Longe quidem temperantior fuit Gassendus in
Baconianae methodi usu : improbandus tamen est quod omnem idearum originem ex sensationibus , ac comparatione mentis , cuius adminiculo ex saetis singularibus ad ideas generales deveniamus , repetat; id enim veritati opponitur, systemati ipsi non cohaeret, et generales ideas cum collectivis confundit.' XXII. Capitalis Lockii error duabus in rebus positus est, quae in caeteras illius sere omnes opiniones influunt, easque deturpant. Prima quod auspica tur ab origine idearum investiganda , autequam quae ideae nobis insint . comperisset: altera quod iisdem es rniandis ideis a simplicioribus , et synthesi quadam ad complexas humanam mentem devenire existimavit.