Vegetii Renati Artis veterinariae siue Mulo medicinae libri quatuor, iam primum typis in lucem editis

발행: 1528년

분량: 162페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

ARTis VETERI MARIAE hie etium in aquam dis adster ivi irrentem diutiomedetinentur. Vir remedium est, elliculam de uentre pulli siccita fumo deterire additisis octo scrupulis piperis,s quatiior cochlearibus mellis, i uncia pollinis ex thare,cum sexturis uini ueteris tepefctu per os dare. AdFascimina. Caput . Lx XI .

In Ascinatum unimal trisse est grauatur incessu, macescit, cir nisi subueras ris incidet in morbum. B suminis igitur cir sulphuris puri; cu granis lauri ex aqua destitiis p nares Praeterea coriandrii uel fiente ipsi vi cusulphureo teda carbonibuκ circuleres, ex qua fruenti duimus congerres

ullumitabis. V uiuersis quadrupedibu/ remedin praestat isti sulfuretentio,curat ars morbis resistit. Remedium contra omnes mori, Os. Ca. LNNU. ADuerctus uniuersus infirmitules morbos equora uel bou, ubi prima coeperint aegrotare potis isti uccurrit: Radix μγlla, radices populi, quae graece appelliatur rhamnos naelitiscior uti belluldo salis comu ies quilisis ficu mittes in aqua,eas asilibus usis ud sanitate D. his in potu. Qtiod si desteratus ualetudines praeoccupare uolueris,ne ting ac eiddi sia libra tuis .incipiete uere hac illis praeparabis potionem,o per xiiij dles continuos dubis in potu. Si aial hrdatur cu accipit potione. Cap. LmNVI. - sim endi aut est potioes ipsus oportere curatione defundi. Si demur, Falc t lis ud eheuenit,ut dti Lialia potionatur rupiunt fiudet)grauiter,et tremore mosiculoru osn patiuntur, fllieules, submissu cupite se fustinere fix possunt. CL succidissi quando per imperitia urtis dant f potio in arterius os irituales partes pulmonis resilierit. unde fit oe piculti praeoseus. Quare obfieri unda est ne tiniensi lumem et pendenti adhcius potione, sed stitim ea solvas, paululuq, deambula, sin s ei alia potione subuenias: aquae tepidae oleti rosulti conisces m agitas, per os saepius dabis . Pusca quos puleiata nares eiinflictis, emendabitur culpa. Obseruandu quoia est ut subtruct hordeo, cir negato potu digerit animul potiones.

Si aiat mordeatur a uenenatis bestiolis. Ca. LXXVII. . Puri uis

142쪽

rgivi caecis a gulia feriuntur,. in periculu ueniunt.Cuius i simis .i fastidi in cibory, pedes trahuntur, er tu producuntur succubune ad indulos gressim .per nares defluet smies, grauedo nascitur cupitis tri ut dei ciatur ad terr ad Argendum uel incedenda deficiat corporis uires. Geηer u liter eurulio im succurrit: Loevi qui percussuη est ante olatu nitundus est succensis testis ovoru hastinae,quae prius infundes ivi decis addito etia cornu ceruiuo uel olbduo. Ρost Avientu loca ipsa curificabis, Ex sanguine ex

his emittis, Vel eerte eundenti ferro comburis locu ueneu tu quae pristis diffugit. Obstruure aut debes ire aut supra articulos aut neruosis in locis is qua. ns pasone uir quum cauterium impou.u Adultis enim neruis uel urticu lis,perpetua debilitas confiequetur. Sed diligenter considera,ut aut superius

aut ivi erius pusillam quam nerui aut articuli sutit,cti necfit sitierit, apponas cauteria. Auimul aut quod uenenata bestiola triis=it expedit ut sudet et calidis eoopertorijs iriuolum deambulet maris; hordeacea in cibo sumat, additis spondib ivi fraxineis is uitibus albis. credo sn plata dat mel atticum uel odivitia in uino ueteri mixtum cute actu oportet imponi. N ouulii 'rcivisuillim rectar tir mel utileg et uius vii cem,et calefactum quasi cataplusα mi indutavit, addentes urinam humanum.

Si bustrepem alat comederit in sceno. Ca. LXXVIII. EQuus si bustrepe comederis ivisus uel in pabulo.haee s uastitissea

quintum. Penter et is utur, a cibis re fit stercora minutatim et frequenter reddit: qui titim struendus est, et cogendus ad cursum. Post ei ire id tangenda est de palam leuiter, ut sanguine seu defluente trunsglutiat, Uidue deambulet, triticum cum pago in usum er porros ad es ad cibantidum. Visum autem tepefactim cum inspulsa diligenter contritum ad cornu dabis eidem in potu. Si uipera animal percusserit. Cap. LXXIX. Vspera si momorderit iumentis,ex morsu eius pug con 'euit exire.

N am si praeguans eri istum rupitur corpuη. Ad inor in tamen uiuperae,ueliphalis ,dut muris aranei,coe remediudi, terra jormicar cuuino miscere et dare per auces: vel certe de ipsa terra reque istime

143쪽

tus costicare. Ad quas causas etia terri talpum cred tur pose prodesse. Qviod si in itinere aut in locis ubi desit copia fluvietora nec stas ipsa continagri, piperis grand. xxx cisi sexturis uini ueteris t. secto Mucibia disres. er herbum tisinu tritani cura uinos dederis prodesse ereditar, Μονμguia perae uel cuiuscunt, serpetis o huditu i humor putidus de pluo incipit cur

rere. Praesens remedium est fit hedum uel ullum uestignum in recenti oecideris, cui tes pulmunes eius cum sanguine,uel cord uel iecore risineri oposueris,lligenters constrinxeris ut omne uiria educat. datum continus

potionem:ucori ponticis iuncium trita eum uini ueteris sextariosulis triti hemiud pariter visces, tepesectum Aucibus dioris. Si perseuerat tumor, uitem unum olue rem copiose comburim,et ex cineribus eius si uiu ficito, em is potionem triduo ad unum sextariu dato: Cinerem quos ipsum cu acem immo du eatapti mutis uuiluerimposito. si nihil proficerit,euuterque uristo,ulti sole in iter curam. Farinam quos hordeaceum cu uiuo G salewhocs decomm in cicatricem oportet imponi.

Si araneum comederit. Caput . LYXX. IV ntum inpabula araneum comederit, haec erunt signa: Tot eorpus tumebit, sed circa auriculas,s oculos,o nares iuvitio cu indignautione irator appuret,cui hac ratioe ubuenis: De palum sanguinem tollas, emti, exceptu cubexturio aceti . hemina salis miscebis, et circa plaga uel locu tumentia punus,diligeters operies ut sudet.bus rone sanabitur.

Si spiralangius percutierit.. Caput . LXXXI. Si Dulan ius iumentum percusseri bis upparebit iudici : stat ei aerarum pris dolore, uidebis uesse mingere, cui isti ratioe tibvenies: peris uncium a. piserri unciam uvaeotiaticae uncium, erito, ex carauius ueteri per βuces dato. De mure araneo. Caput .LππXII. Μ s araneus pistis uenenatis, s tum equis quam sobria noxia,uis ideo cum captivi saepit mersius necubitur in oleo, ibis ira putredine uertitur,ex quo medicamento cum animal mordetur,plula linitur, edi curatur unisul. vel si inuentus non fuerit,ominum tritu cum pice liti

144쪽

VAGETII LIBER III. . Assiiud disii ucs miscetur,d igitudine malagmatis coquitur. impossiti, periculo liberat s sanat. Quod si in suppuratione uerit plaga conuersa.

lamina ferreu candenti uper eda est,er quicquid uitiosum est inurensi,uilita pice liquida uel oleo curidum. N e aut mus araneus uiui mordeat,ips u animal uiuu de creta circi dubitur,quae cum indurauerit ulpeditur in coi ,er non contingetur amor u cerisimum est. Adversm morsi comis probatur,uilium tritum ci nitro , er si nitru defuerit cis sule et omino permiscere,ais ex eo puluere ioca,quae morsu contum anticosticare. Q dsi eriperint minera uenenatu,hordeum combussu is patuerem rediges, erdiluto aceto uulneri isti epus o huc ratione 'la curabis. daturivi potione, pollinem tritici hordeu cedrivm uini sextariu per auces digeres. Qtiod

praegnans mus araneus fueris qui percusserit bis a gnoscitur signis: pustille per thrum corpuη exeunt,sed mi ιι supra Ariptu est,ratione curabitur. Adictum scorpionis. Caput .LπXV I. Scorpius si iument percusserit, his agno estursignis: Genua corru

buntur,claudicat, non manducat. e iuribus fluent pituitae uirides, ut , accumbit uix resurget. Simili ratione curatur sicut serpetis ac uipera morsus lircus tamen a minu uelocius in plagam oportet imponi.

De morsu canis rabidi . Cap. LXγZIDI. C Anis rabiosi morsia ex iumentis,er hominibuη existum is erre eo afueuit,u', eo ut ipsi qui contacti ueristisdrophobos aciut ocon

uertat in rabiem qui huc rutione curatur: Locus qui morsuη est, feris reis,uel quod utilius est cuprinis cauteri furiis, in loco tenebroso eum e linitis. sic etiam eum udi alis in aenebris ne quicquam uideat. Quod i calieipsum oteidere poteris iecur eius decoctim dabis ad manducandum,uel deestrit Sucibus digeres. Foeni quoq; stores combures, cum axunu uereri deteres ad morsum appones,salutare remedium est. Sed lectiliter prorides si diudice euenophodon, id eis herbae que appellatur rosa iunina esto αris, o totum prius uis cotusum diligenter, siue homini siue animali, quod rabio M canis momorderit,m plaga apposueris, contritams cura uino ueteri propinaueris quotidie ad bibedim. Hac enm sola ratione ure Ddrophobia

145쪽

ARTis VETERIN. VEGAT Ii L1BER imidii iudaici bituminis serupulum unu tritum eum hemiuduini ueteris tepe satis triduo per os digero. Sum uel quos gruna uel suceu deselijs aut decora xce exprimes er cis uino ueteri dabis in potu. sed tunc eblicis x est haee podere uvisum dederis,quae iis in terra,sed in alia urbore uerit inuam. Si uercus gallinae animal comederit. Ca. LXXXV. Si limum inllinarum animal is hordeo remederit, uel aeuo pserit, quasiάueuenatis bestiis percu*- cruciatur continuo,isternorum dolor eriti latio subsequitur, ad similitudiuem quos strophi et uolutilio

situ is a perrim Aduersus qua neceritatem,upi semiuis deteris uncivi a. πί- uini ueteris exturio, er hemina mellis temperas, per os defundis, . tam diu deambulare copelles,donec potio uentrem moueat. Quod si nirinii vi dolor etiam obroborano luerit subseeutu buccara lauri libri,nitri selibram,uceti sextarios duos,oleisextaria, in leuter tritu permisces,'ad locum calefacies, P in loco calido per triduum tinges, ν contra pilum diligister ricabis certis vim daturus exsudore remedium. Aduersus huiusmodi eam phγfici remedium experimentu docuerunt: Ptillum si occideris uel villinum uentrems eius crudum eradhuc calentem ci 'rcore suo equo vel mulo inuolutum melle digerere per fauces,optimum creditur. Tres pillulMgipsi cum uino ueteri aeterere o tepiduis per os dare, eadem optime M re firmatur. Lixiuium quos de arbore ulmi,ueleuiuscus meris sigia clanerem,dummodo bene cretum,cum oleo milicere, ac liquidum s tepidu deis

146쪽

VEGETII RENA

in capite ossa duo,dsironte usq; ad nares alia duo,mduxillaria interiora duo, dentes quadruvnt .molures xxiiii. caninos iii .rapaces xi .su ceruice autem suntly diu νὴ lutuliare tu fist octo. a renibu3 ubs ad unum septem musicarium bubes commisurus duode. cim. In armis prioribus uni rugulae duie. Ab armis usque ad brachiola duo. A 'braehiolis uss ad genua duo. in vuthin pura tiaticae duae. I tibia tisque ad articulos duo bubes quae appellantur u umero duae, us,admmices ungula ossa tantitasedecim, is pectore unum, C sit e tamen in laterioribu/ trisula ex. Item d posterioribus d cumulari uis ad mola. νia duo a molaribustisque ud ueriebrus duo, eostiles duo . Ab acrocos ousque adumbum duo,d umbu uss ud cirros libiales duo, minuta usque ad Plus sedecim. Et fiunt osse omnia centum eptuaginta. Denumero di qualitate membrorum. G. I I. Vnc mensi rus numerus, membroru oportet exponi palato gra. fiunt xi dongitudo tinguae habet pedem semis lubra superim hu bet unciri sex, is trius uncias quis, maxill ingruae incius denas, d cirro Bulis ud nares habet pede, auriculae sineuia cotinent uncias senus. In oculis aut singuli licia' quaternae. a cirro ubi φ init ce=uis usis ad mercurium cout laetur cuiculi octo, spinu continet subterlatulus trigintaduas, commigura renu quod cumulare dicituri ut ad imti; scariu comissa sunt xj. Saluae longitia anciti xij. ab armis Us ad brachioluantias vi. a

147쪽

tis uncias 4. In longitudinem uesprolixitatem pedes sex. Haec etimetria equieonuenit thtune honestae ac media . Caeterum non dubitalapin burteis mirara illa, in primae ordiae equis esse maiora. De numero & qualitate nemorum. Cap. III. numera qualitas, de mensura pandenda est. A truia narisin per caput, ceruicem .ac medium pinum, sis adimi vis cunum de cenit filum duplex,quod continet pedes duodecim. Duo verui in ceruice pulmarit continent pedes quatuor. Ab urmu usqud genicula nerui duo. a geniculo usq; udbum uertii quatuor. In prioribus su Mnoui decem,in potierioribus dece. x renibia usque ad te lis nerui quatuor. stant in se omnes nerui trigintaquatuor. De qualitate uenarum. Caput . IIII. Consiquenter uenarum quos indicandus est numerus In palam ue ne fiunt duae, abstulares duae is pessi re due, de brachiolis duae, de subcirris quatuor de talis duae de coronis quatuor de feminibim quatuor. de fimoribus uero duae, subumbis duae, mulcario una, uenae mautricis in ceruicibus due uni puriter uena xxix. D e indiciis diaetate equorum. Cap. V. Estitem iumentorum ex dentibia alijsq. signis oportet agnosci,ne uelamentis lisperitiae subeamus lacon ut , uel curantes aegro tu ignoremus aetatem. Quia sicut hominibis,itu cir equis,uliud conuenit,cum iumentustini feruida aliud cum euectute iam rigida. Nauilestum ἡ autem notas corpOm cum aetate mutari. pullis enim biviis cir sex mensui mi V et supctiosti eaduus quos timules uocunt. Cum aut quartu una MI riri num agere coeperiat, decueuiora his qui cuuini appellatur ullos upponet.

Delade intra sextura annil molares cadunt. sexto anno quos primo mutatiuit exequat. septimo omnes explentur aequaliter, Er ex eo cuuatos habere

incipiant detes, nee pollia quot annorum sint sicire adlide uult vi potest,nisi figimis alijs quae usus edocuit . Decimo nunq,unno tempora cuuari incipitit, Mou Hic u er repercilia nonnunqua canescere. Duodecimo anno nigredo in medistate

148쪽

dentium apparet. puris ud ptin domitis effreno assuetis di imalibuι diu. t λm,quae in lubris sunt superioribus computandas, ita ut ab ungulo ubi caperitnwpsia incipientes, ut ad extrema labrum perveniamus. quid anitorsi numeru,r iturum οὐ idit. Postremo rurarum multitudine, ristitia Pontis, ὰ deiectione cervicis,pigritia istius corportor ore oculor palpebrarans O m ri I b ι τα 'ealaicissenectus ipsa se prodis. - De fgn1s quibus cognoscitur patria. Cap. V I. IN permutandis equis uel detrahendis, maximumst audem patria oleta fore mendacia. volentes enim charius uendere,vnero silmosfugia. Q res copulit nos,qui per tum diuersus er Ion inquas peregrinatisanes equora genera uniuersi cognoscimus, er in uortutibulis saepentitri,uimus. ιniuscuiusqx nationis expliedre signa uel meriti. N am ut uiliora minishria taceamus, equestribuη usibia uel maxime necesserios chlal prael s circeis,uel ad bellum hinnu orim tinge primo docetur utiliris patientiae uae horisfiguris, amistorinus. Deinde a Burgundiones iniuriis is erantes Tertio Deo Friscos, non iniuria uelocitate quam cotinuutioue cursus trauimelas. Postea Epirotas, Samaricos.de Dalmatas,licet contumaces adste utae uiles armis ac bellis alleverunt eruribus Capadocti gloriosa nobilitia Hispanarti par uel proxima in circo creditur palma. N cc inferiores prope staciliu exhibet circo quam sis A phrica hel uni inguinis ueloci imos praestiri re eosueuit ad n um sellae. Persis prouinciis omnibu3 praestit equos patrimonioru cen ibus aestimat0s,tum ad uebendum molies o pios incesibu/,uobialitate pretio ossequuntur Armenidis Saphumi in qua nee Epirotas siculas j despexerissi mores ac pulcbritudo uo deferat. Hunuscis grande ex disduncu capti extantes oculi,dngustae nares, die maxille, huti ceruix errigidi,tubae ultra genua pendentes,niuiores eos .incurua spina, caudas,lαMsa,validi iviae tibiae parue bases, plesiae de distisae ingulae,ilia cauald, maturas corpuη angulosum nulla in clunibus druinu,nulli in mu culis iborianion ludine rugis quum in altitudine flatura, propensior uenter exhaustus, ossa grandis,macies grata. quibus pulchritudinem prae t ipsa deformiistas,dninm moderatu3 er prudens, o inluerti patient. Persis enititura,

positio se a caeteris equora generibus no plurimis dictori a solius ambula R dirae quadam

149쪽

. , ARTIs V ET ERI MAR1Asyri I festivi gratia di eruuntur 4 erieris, gradus est mi icitus et creber t qui sedentem desed hi et eris nec arte do . eaturisi duaturae ueluti iure prinovir. Intercolatorios enim,er eos quos intonarios uulgus appellat, umba, futura eorum media est,er em neutri sint miles habere aliquid creduntur

ab utrihesmin inestat probatum est. In bretii ampliud gratiae, in prolixo serueris i patiensi animus superbiAoufilabore sius innitus , idue

uduersum equitem contumax meus,tumens,prudens, et quod mirum est,in lauto fruore custistime decoris est obseruantior, inci tam in urcis cera uix,ut recumbere uideatur in pectore.

De temporibus uitie. Cap. V II. AEtas longaeua Persis, Hunnicis, si piralis,de Siculis: frenior Π 'uvis ac Numidis. Frequens opisio est Barbaricis nulti adhibenda medicamina, quod is salo naturae beneficio aegroti couales aut, ut eis ustitura sit cura. Sed iis erat stipenuasio. Nam quanto fritora membrufint,tanae diutitia uiuunt, i ex aere uenis itibus medelu nou desit. Spadoniis bra tamen inter authores constitiis stinem de matrice nui quum, nisi si aes rie ἐχ 8imia s exfrevidii erilitat milendum: propter eu quod caloris maxima : ma a cla partem cum testibus amiserunt. De pilis tumeust non impediat neglige tu, Eiatm re oviussus propem usibuκ tam si a tribus, quum testiculatis, mi uendus est sanguis. Admissarquero si cohibeantur a uenere, tibi desinatricali uerint, curis edicuuturi ad amuis eo anno quo a missum ficiunt, nou sit eis uem Iurandis,ne generatio si tutent a corpus cura geminae necesilaus exisj γ χ hauriat. Studiosis equorum,quae cura stibuli, qui alimento um eulius quae

obserua iis follicitudo aestiuis sit primu ac fecundus iudieathbest. Miue dera is omnis tu his, ut imus artis doctrina post Ieca composiones i e furiarum porto in medicamentoris . de cendimus, in qu bin m era

orula conoessim vi, eu quae non tum ad utilitatem curandi, quan ob ea. ritatem emendi Mutomedicorum cupiditas motiuerat submouimuLConstat

nans usu tum mi ines pretiosis heciebu ed mutis et ad causam de qua tur accommodis posse suffuri Primum intur ut pinnia sint tum tatam tu currit iis quam in fellaribuι decet, delude ut una permaneant, post ut aegrotu curentur, consectis ici ut dictum est medicuminum pro eremus est s

150쪽

VEGETII LI svR IIII. Me estis ex Mboribus inulli de experimentis imaui di imis approbatas. Potio ad reficienda animalia. Ca. V I I s. Τ Raditur chiron ad reficienda iumen a uel curuu fu,hunc adidisse postonem, qua initrnos extergeat morbos ,qua nutum reprimat, in os - ὸ

ac ruficos curet: ptisanae sextarium lini si vitui, hi vitu a m croti incia L mrorus unum,intestinum porcinum recens quod longa nouem uocunt,prius dilige iter lotum, uel acronem: uae si in prasini tufini ou uppe runt hi dinum cuαpurcum ped bin ex intellisis ac uenire,er iligenter quia i ud hcn intim uti μὴ curatum an cucubam mittis, addes supcrioribu sopi fasces rios, coachleas germanah parvias quindecim,bulbos qui idecim liciti duplices his i rutae fisciculi um buccarum I iuri sextarium iis lim tritum, ducialas

uis iti,uilii purgati cupita tria, sepi cupriui uncius sex,phlagi sicci subcicurilis. Que omnia iri a decoquis in equii ci bimina uel coelesti, donec liquρβα hi carne defluunt ossa: sed quam saepiuwadheses m medicii mensum ti bra nitru ut Sed cum o sum uideris, colubis,ubiectisq; excrementis erogiabus , tracanti uncias i pes pridie calida tu isag ut inturuscat edi solui posit, adlicies,pasi sextarios tres oua crudus x,sset robuiij oua pli nu fiex, hutari

solusi unciri tres, dii. ollici uncivi tres a mili tinctus tres,puluerti quudrio' uncivi tres,lomenti fisae .l Sristic sextarium: haec omni i ita trinperatabis,ut per eornu defluant, cir sex arios si 1 Plos ieiunis auimul bivi per piriduum dabis. Et si uestieris solem diebu/ instrpositis res citi est dus d cupire opotione. Iumenida morbis tib)dicut o cti indit: Grutianae,urishlogiae rori Q ι vi Iotundae,mγrrhae trogloditis,pa urae hors,s buccarum lauri aequis pondeis r 5M puluis immixtus,ex quo trude coibiture plenum sumis Addes msso. pitriti serupulos quatuor mellis uel passi uncias ire uini sexturis in v ni re

heminum adi)cies, aestire roris uel ab Inihij tau nudem, o per os dubis ad eornu. Si aestu huimul utilatur, poscam ctis legio trire misces, naresqueo aciem confovebis, oua quoque i ritu cis hemina uini ueteris os inriguis cibus in undis,ut per oui refrigeritim uiui uirtus accrescat. 1 Nucle tinguois . rems depellit, femi incia ulphtirti cu vidi rebae strupulis 4 hi puluirere olusis o usi cruduel uini aeteris sextarius addatur, fethhetei' platices deibr. R , Diapomis

SEARCH

MENU NAVIGATION