장음표시 사용
511쪽
vterim impraegnatam disendentibus. 4 s)stibus ad illum pertinentibus, vaginae, ouariis, tubis et glandulis mucosis, pro irrigandis et inungendis hi, partibus appositis. Venae si initi se haboni ratione, suntque
eiusdem nominis ac arteriae propagines, valvulis ubique destitutae, itidem curvilineae et serpentino tractu excurrentes, i siri OreS pro magnitudiue quam venae corporis reliquae, simulque ratione habita ad arterias caeteris minores, ' optirnum laudabilemque sangumem ex harum partium, nutritione reuehentes. Quae utri Udique goneris vasa innumeris inter se anastomosibus. mirando sane naturae artificio, in osculantur adeo, ut, obstructio te in quadam parte oborta . non facile inde turbentur circulationis leges,
sed sanguini in hoc ramo stagnanti, per vim derivationis, siue reuulsionis, illico pateat liber transitus per laterales huius canalis ramiscationes, quibus benignissimus Creator in farctui, obstructioni, inflammationi, scirrho et plenariae destra ictioni nobilissimi huius visceris prospicere dignatus est, malo, ob insignem huc affluentis sanguinis rivum, alias vix euitando. Amplistima autem et nobilissima horum vasorum late patet utilitas, plus enim praestant vasa uterina, quam quidem alia ad diuersas corporis sedes abeuntia. Ex sanguinis enim versus hoc viscus delata quantitate, quae omnis ad eius nutritionem impendi nequit, vel diuinando iam iam concludimus, insoliti et peculiaris quid hic loci accidere; ex mirabili deinde horum vasorum directione multo magis confirmatur augurium; quod tandem experientia clari si unam in lucem collo eat . dum nobis usum multifarium et praestantissimum declarat, qui ex egregia hac Vteri, suarumque partium conformatione in elegantiorem
sexum, et omne humanum genus uberrime redundat. Non modo enim vasorum beneficio uterus nutritur, et secretio muci naturalis, eius caua inungentis, perficitur,
verum quoque haec caiisa existit fontis illius sanguinei,
satis periodis per sinum muliebrem prodeuntis, imo suo deuia
512쪽
denique tempore nouo hospiti, in utero degenti, largum exinde suppeditatur pabulum. g. 3. Modus impraegnationis.
Post foecundum etenim utriusque sexus congres sum, factaque impraegnatioue, ouuluin suturi embryonis stamina continens, ex ouario per tubas, incredibili fere ratione, desertur ad uterum, ibidemque retinetur, sedem suani in eius cauitate figendo, nutritum succrescit, elapsis tandem iiovem mentibus solaribus, perfectus hinino in lucem prodit. Vteri autem cauum, quod ovale praedicat NooRTWYCK, φ triangulare potius GRA AFIus, hquodque in non grauidis vix fabam maiusculam, nucleumque amygdalae vel castaneae, ' admittit, in tantam auge. tur capacitatem, ut foetui cum suis secundinis, membranis, aquis, comprehendendo par sit, eidemque amplum satis et commodum praebeat domicilium. Quae autem
subest ratio, cur matrix, tam validum, tam sirmum corispus, huic successiuae extensiohi lubentissime et sine exquisita dolorum perceptione cedit, seque ad prodigium usque, undecies quippe seipso maior fit, secundum Ill. HALLERvM, dilatari patitur' Quae causae distendentes 'Qualis earum virtus, quae reactionem uteri, visceris tam
s. cons. HALLER. loe. eit. BRECHT Comment. cit. P. S2. Caveam tamen virginei uteri g. de Vier. grav. g. 8 I. . a pollicis cubici, aestiniath. l. e. Tab. IX et X. ubi et credit, gratia aquae 333. nitidisilinis leonibus illud ad. capere LEVRET. Rrt. PAe- umbrauit. eoiicher Lib. 28. p. 37 seqq. i. qualem magnit idinem iΠ- L HALLκR l. c. p. primis assumsit Pu ZOs Trai te des Accolichem. p. aa. Vtero distendi pos-
virgineo contra nullam plane 'eailitatem trjbuit, parietςεque i
513쪽
uteris impraegnarum distendentibus. 497 elastici sustinere, quid quod eludere et siperare valet' Hoc opus, hic labor esto. f. q.
Extensio uteri. Extenditur vero uterus in omni suo ambitu sic. cessive, prout crescens foetus, cum partibus, ad illum pertinentibus, sum ciens et accommodatum requirit spatiunt. Aequalis dilatationis in omnibus suis punctis capax est, verum non ubique aequabiliter tumet, ' magis resistit in his, ac in aliis punelis. Fundus nimirum, mollissima et crassissima eius portio, extensioni aptissmus habetur et prae reliquis etiam euoluitur. Proxime illuin excipiunt parietes segmentorum, simili cedendi facultate praediti, qui lando minus, ceruice magis diducuntur. Huius enim, cartilaginem aemulantes, si brae expansioni diut sit me resistunt, aliarumque partium fundi nimirum et segmentorum aperturam non sequentes, sed pristinum fere statum usque retinentes ; ' Secundum fibrarum quΘque, ad orificium decurrentium, directionem non potest non, quin, quo magis ampliatur standus, eo magis constringantur ceruix et orificium. P Quo autem haec extenso rite eueniat, necesse est, ut uteri fibrae motrices, mirum in inodum elasticae, placide cedant, ut nerui, quorum sat
frequentes rami in ipsam descendunt uteri compagem, disponaniso. Vid. GRA AF l. e. Cap. 8.
p. In mensiuin fluxu Inana1nente, ubi uterus etiam paullulum tumet, inprimis eius fundus es. q. T. uteri os sese contrahere notauit iam HIPPO CRAΥΕs de supermet. Cap T. ex recentioribus D κ. LA MOT-ΥE Trai te des Accolichem. Re
n. Vid. Io. BADT. BovgRQtia est. Vtrum in grauidis totus uterus aequabiliter extendaturi Paris I 29. Pariter etiam negativam tenet WALBAVM translator operis Levretiani: I hymb-εntingen Bbre schmere Geburten P. 216. not. b.
514쪽
ponantur ita ad elongationem, ut nullum excitent graui - dis acutum dolorem, ut humores porro blande alliciantur et deri uentur, sine quorum influxu vasa elongari et ampliari nequeunt; ut denique haec omnis generis vasa, eorumque rami maiores minoresque lubentisti me humores recipiant, eorum impulsum sustinendo indulgeant, quinimo elasticitate sua se priuari, vires suas sufflaminari et ex fractuosis suis conuolutionibus in rectitudinem magis sese porrigi, patiantur; insignes vero, externam uteri cita cum ferentiam ambientes, rami dilatationi huic pari ratio. ne se submittant, compacta autem illa, quae utero simul intertexta est, tela cellulosa, magis explicetur. Maxime igitur compositum hoc esse negotium patet, eiusque essilientes causae tanto validiores erunt, quanto maiorem viniscenda repugnantia illis opponit remoram atque obstacula.
Veterum opiniones. Variae quidem sunt auctorum sententiae de causis et modis, quibus haec uteri grauidi extensio contingat, quas nunc recensere iuvabit. in veterum tamen Opinionibus reuoluendis prolixiores esse nolumus, cum eXplosae diu, et perpetua obliuione sepultae sunt, qualis est eorum , qui vel turgescentiam, siue rectius, motum quendam expansuum ' utero inesse sibi persuaserunt, cuius ope mirabilis haec eueniat uteri euolutio. Neque se licioribus auibus suscepta sunt eorum auguria, qui hanc uteri ampliationem fermentatione, vel ex concursu utriusqUe sexus spermatis, indole sua contrarii , nata esserueseentia qexplicare allaborarunt. In utero autem accidere congressi sum illum ex eo patet, quod in eodem conceptionem celebrari
515쪽
Drerum impraegnatum di tendentibus. 499lebrari crediderunt. Miror autem egregium recentioris aeui Auctorem in hanc abiisse sententiam, dum sese ad aerem, in fermentatione conspicuum, huic nodo dis fando, recipit. Neque praetereundus est silentio GALE.
Nus, qui uterum, vescae instar, extendi, eiusdemque cras sitiem naturalem attenuari flatuit. ' Tenaeissime eius pressit vestigia Cel. MAURICE AU in eodem haerens erro te liancque rem eXplicare tentans exemplo globuli cera
edi liquidioris statu distenti, et ouilli uteri, in gestatione,
ratione parietum crassati ei, decrescentis, quem tamen do. cte et sussicienter refutauit Cl. DEVENTER, simulque egregie commonstrauit, uteri grauidi parietes non attenua ri, sed, vel eandem retinere crassitiem, vel crassescere magis, quem etiam sequuntur nuperi η praeter memora tum Cl. pvetos, qui per vescae, aqua vel flatu diductae, analogiam hanc uteri mutationem demonstrare mauult. ηχantum vero omnes hi satis clari auctores a vero aberraverint, palam est, dum eodem modo sibi concipiunt res, in corpore animato longe diuersissime contingentes, aextra illum in rebus inanimatis accidere solet.
g. 6. foetus uterum disendit. Plures certe sunt, qui hanc, immensae dissensio.
nis causam primariam et unicam foetum esse contendunt,
limct. Verum et taeotericortini
516쪽
nihil Dissert. de toti sis siquidem uterus non nisi in grauiditatis, sue 'eo inflatu
inflatur, ubi ouulum et formatus in eo iaetus reperitur, hinc statim a conceptione turgere ventrem, et crescente laetu, mole augeri, quod conceptum in utero fieri sibi concipiebant. s.) Verum, meliora nunc edocti scimus, generationis negotium in ovariis ordiri , et aliquot temporis intercedere spatium, antequam ouum, per tubas, in matricem deueniat. At enim vero et vacuus uterus, ab intrante spermate virili, in ipso oestro venereo turget,
Iicet post aliquot horas, emiso femine subsidet. Vte
rus tumet porro etiam in molis, aliisque minoribus tumoribus ; Qualiscunque enim causa in reliquis corporis partibus tumorem efficere valet, illam et uterum extendere
posse, probabile videtur, in hac re lenim uterum ab aliarum partium indole non recedere, sed eandem sortem sub- .ire, Dio Nis refert. ' Nec non in mensium fluxu instante paullulum intumescit, eiusque orificium a cartilaginea iprope sua duritie deflectit et mollescit. L Ita etiam HALLERVs in men fruis, inquit, imminentibus et suppressulerus laxasur, defendit , et in nuper impraegnatis ferius Ocyusate, et tangenti digito molliter cedit, dum a sanguinem0Ilscit et tumet. . Neque etiam verosimile videtur, ouulum, quod nil fere nisi lentum mucum refert, '' uterum , in tanti ambitus molem, diducere valere. Ex phy- scisa. Docente scriAARACHΜΙ-mo in den Abbandiungen Ut udeν Geburisbi2fe f. II. sexeniin dies praeterlabi, asserit, priusquam ouulum ad uterum deportetur. Vid. etiam de his experimenta ΚVHLEMANNI, quae sparsim habet HALLE R. in Physiol. Tom. VIII. ab ini. tio usque. b. Verba sunt Ill. HALLERI satis controiteris i. c. 3. I 4. P. aq. e. Vid. BARGE R de nat. huia'. p. AT 2. LΚvRET Art. d aeeoucher p. 58 d. Eius rei exemplum vid. apud Cnv cives de quaesitis Cent. I. p. a I. de ipsa augustiss. Imperatrice. e. Anat. p. 228 f. DIONIS. l. c. g. Phys. l. e. p. 4O6.
517쪽
vIertim impraegnatum distendentibus. 3or
ad seis deinde notum est, actionem reactioni debere esse aequalem. Cum autem uteri actio longissime superat ouuli actionem, idem per se et unice illum expandere non posse, luce meridiana clarius est. Quo tamen hanc eo melius perspiciamus, virium disiimilitudinem, aliquale earum examen instituendo, illas in mutuam vocabimus rei a.
k teri actio. Vterus summopere elasticus cf. 6.) fibris muscularibus, in grauidis praesertim eleganter conspicuis, et Undiquaque eius compagi intertextis, expansionis quidem capax est, cessante tamen causa distendente in pristinuitinatum et volumen sponte se restituit, nisum sese contrahendi semper retinendo. Reagit itaque uterus, sicuti in omni motu fit, qui a percuisione oritur. Non tamen eius vires ab hac inquilina solum proueniunt causa, sed et aliae concurrunt externae dicendae et auxiliatrices, multum augentes eius virtutem, quam in Ouulum i exercet. Vterus namque, in ossea pelvis theca latitans, contra haechssa lateraliter inprimis allidens, ob insignem sensibilitatem, ad constrictionem inde stimulatur. Intumescens in grauiditatis progressu uterus, supra hanc sese effert cauita tem ei iri ipsum ascendit abdomen; intestina eidem obuia 'ad Iasei a vi hendo, quae suo modo illi iasistunt. Vlterius deinde succrescens, ipsa integumenta externa, musculosque abdominales sat validos distendit, sibique ita domicilium parat, pro voluminis auctione semper ampliandum. Imo ventriculum fere attingit '' et ab ipso diapliragmate, musculo mobilissimo et . continuae actionis, haud parum offenditur. Fundo autem maximam luesse virtutem au
i. Cons BoΕΠΜgnus de et intestinorum ab utero assili sit i uteri grav. per regii l. nac- gente compretarum vid 'Le chanismi dediust. vret. l'Art. d'accoucher p. S lDe .varis situ ventriculi . . a
518쪽
ctores asserunt; peculiarem ipsi tribuit musculum RuYSCHIus '' orbicularem dictum, quem etiam agnouit ex recentioribus BOEMΜgRus, ' nec non ab udhaesione pia centae uteri vires in eo augentur puncto, cui placenta con' tigua est; sundi enim, reliquis portionibus maius incre-mζntum, huic tribuunt eausae,' quod placenta plerum' que ' in fundo radi eatur. Ipsa quoque in dissensiouem*gnopere augetur eius emcaeitas, quo magis enim expanditur elasticum corpus, eo fortius renititur, motu existentς vehementiore, it quo magis elasticum est, eo dissicilius a latere mouetur, siue eo maiori vi resistit motui, a latere prouenienti. Perspectis nunc causis, uteri vali dam constringendi dotem ossicientibus, sacile quidem erit aestimare eius vires, quae tamen e0 melius innotescent, ab ipsa experientia et testimoniis fide . signorum Virorum illustratae. Aelio uteri contrahens tanta est, ut sub Operatione manuali, quam partus praeternaturalis requirit, reactionem manus superet. Stringitur enim quandoque Obstetricans manus..tam valide, ut illam fune qrctissime ligatam crςdideris, et nisi retrahatur ad metacarpum VS que, nisi digiti erigantur et uterus quaquauersum emeaci ter prematur, eius constrictionem vix impedies, sed manum fere paralyticam, imo gangraenosam recipies. Ita etiam si funiculus umbiliealis contortus fuerit circum circa
infantem, vel si nimisi breuis colitigerit, infani tu partu constitutus egredi, nequit, sed cenantibus doloribus ab
l. Vid. Ex Zos l. e. p. gr. import. sur Ie manuel des Ac. HALLER VS l. c. p. 437. coueheni. p. 3I. m. Epistol. niusculus uteri p. Idensit. c. placentam in P omni casu uteri fundo accreste-
potuit WEIΤn RECHae , eius talem pro placenta in latere ad- autem loco duos alios, orbicu haerente, sumsisse auctores ar- lares, circa tubarum Fallopiana. guit.. rum orispia, ut nouos, dc- q. BGEHΜER de sit. Vter. scripsit l. c. musculus. grav. cit. o. Vid. DEvENTER Obs. .r.. cf. Idem i. s. f. I3. nqt. q.
519쪽
vferum impraegarum disen Latibris. 5o 3 utero reti ahitur, aquis licet iam efflixis. Nisi autem uterus iiisignem habebat virtutem, multo citius infantem sequeretur, quam illum retardaret. Prolapsus ita acciderent, haud raro ab hac causa prouenientes. Actionem uteri versus centrum suum et satis ualidam et aequalem coniicimus, quod foetum semper in axi sua continet, momentum summe necessarium, quo eius tandem excid-sio facile et legitime eueniat. g, 8. Metus actio sec. CL Paetos. Ouuli contra vires debilissimae sunt, et in sicientes Omnino huic effectui aequiparando. Quidquid autem horum sit, eam tamen causam viterius defendendam sibi sumit Cl. ΡvZos, ' argumentis quippe mechanicis satis
ingeniose excogitatis. Ouulum namque ex tubis aduenaInpisi maioris magnitudine gaudere,, vel auellanae nucis minoris, omnem exadie uteri cauitatem implere, adeo et in omnibus punctis contra eandem impingere, et undi- quaque ipsi contiguum esse, hinc caueri, asserit, eius de- fructionem, quod uterum hoc modo cedere Oporteret. Ulterius deinde urgens hoc ipsum argumentum, pergit, si Ouulum in uno tantum puncto attingeret uterum, parum uel nihil effecturum fore, sed rumpere potius, quam Vte rum dilatare, ast contra ouum tumescens, aequali undi- quaque augmento, eundem in omni latere et puncto, uno eodemque tempore, sine ulla remistione inuadere, continuo contra illum nitendo, adeoque ipsi nullum permittere tempus vires suus colligendi; fibrasque ad conti actio nem et ouuli expulsionem disponendi; hinc euenire arguit, matricem, omni quamuis adlii bita res flentia, tandem vinci et nIorem gerere necessario debere, iscet id sine detrectatione non fiat, ab hac enim immorigera recusatione
520쪽
'dedueit symptomata, quibus praegnantes Deminae, primis ab impraegnatione mensibus, insistari solent, nauseam, volnituin, capitis dolorem, picam, malaciam, caetera.
Dubia contra hane theoriam. Prima, quae ex Cl. Auctoris theoria emergit, dissi. cultas, haec est. Si ouulo pisi vel iuglandis minoris magnitudinem tribuimus, quomodo tubas permeare poterit gQuarunt orificia in uterum hiantia in statu naturali setam porcinam vix admittunt, nec in grauiditate facile ampliantur. Quomodo ouum tam insignis magnitudinis angustias has superare poterit ' Cum ouula per se multo maiora sunt, quam quae per tubas penetrare queant. V Proba equidem calleo, eam rem densissima obscurari caligine, et nos ignorare modum, quo fit Ouuli in uterum decubitus. Ouulum certe, tenerrimis obuolutum membranis, hanc gistensionem propriis emcere viribus non valet. Ouula porro, pro talibus hacnenus habita, nil nisi vesiculae sunt, in quibus corpus quoddam luteum, glandulam illud putant, et in eo verum ouum continetur, et a vesicula nutrimentum modo haurit. Solum modo autem Ouum, relictis in ovario vesicula et corpore luteo, in uterum Vrgetur, hinc ouum de volumine suo multum perdere anim-uduertimus, ideoque eo facilius tubam penetrare poterit. φQuae si vera sunt, uti summopere videntur, ouum uteri caueam penitus non replebit hinc illam dilatare nequit. Ouum prorsus matricem occupare quidem asserit Cl.
v. I l. l. e. p. 28. m. Vid. HALLRRI Phys. Vol. VIII. p. 43. x. Cons. Idem i. e. p. sa. . F. Malpigh. Epist. cit. p. 223. E. Cons. HALLκR1 dis . de semin. graV. F. Iz. a. OuuIa ituraegnata fatuis minora prominetat BoHN D MCirc. anat. phys P g. I. p. t 8.et oiuili per tubas ad uterum itineri unius tantum lineae porta patere debetisee. HALLE. RVM t. supr. c. p. Sa.