장음표시 사용
31쪽
XXVI ITUΝc igitur de varietate a Specie distinguenda quaestioni tantum locus est , cum in diversorum hominum morbis , Vel e X solitis chinusvis speciei symptomatis , quaedam absint, Vel iisdem quaedam addita sint. CUM e X symptomatis solitis quaedam absint, quoties inter symptomata, quae magis , et ea quae minus, essentialia sunt distinguere liceat, ex horum absentia non nisi Varietatem adesse concludimu S. CUM Vero symptomatis characteristicis alia quaedam addita sint, si addita pro symptomatis symptomatum , potius quam pro symptomatis causae haberi queant , varietatem tantum constituunt . DENUO, cum symptomata addita, in specie data , Prorsus insolita sint, et simul conditiones morbi praecipuas parum vel nihil mutari videantur , haec quoque Varietatem tantum Praeberecen Senda .
CUM morbi genus quoddam , ex principiis
diversis oriri queat, idem, e X di Versitate principii, specie diversum e Uadere Pote Si , ne C Sem Per tamen ; nam , quotiescunque diversitas illa Parva fuerit, et simul symptomata parum ab ea fuerint mutata, hoc etiam non nisi varietatem exhibere, putamus.
32쪽
MORBI genus itidem, pro diversa ejus sede, diversae speciei fieri potest; quotiescunque Vero
Sedes diversa , neque partis Structurae , ne taefunctionis ratione differat, himus modi sedis diversitas etiam pro varietate tantum habenda est.
PORRO , cum de morbis invicem distinguen dis hic agatur, observari ve sem, res duas esse, quae ad similitudinem et affinitatem morborum , in diversis hominibus indicandam, plurimum facere possint .
ALTERA est, quod principii quaedam similitudo, morborum inde in diversis hominibus genitorum similitudinem arguit; ita, quando morbi di Uersorum hominum , ex uno eodemque Principio oriantur; quando, etiam principium illud, ad morbum gignendum , in unoquoque necessarium sit; denique, quando idem principium , tibique fere Rusdem qualitatis et vis esse videatur, tum demum morbos, ex ejusmodi princi- Pio genitos, Musdem vel simillimae naturae esse judicare licet.
Hoc de morbis contagiosis plerisque valere mihi videtur. Ex his enim sunt, qui in pluribus hominibus ab eadem specifica contagione Oriuntur ; nec in eorum aliquo morbus, nisi ab illa contagione applicata, Oriri unquam observatur ;et simul illius contagionis vires et qoalitates , tibique fere, eaedem esse videntur. Quod ad
proXime dictum spectat, id quibusdam dubium vidςri potest ; sed , cum ejusdem contagionis
33쪽
effectus per secula plura iam observati semper
et ubique admodum similes sint, eam qualitate et viribus eandem esse , merito Concludimus,
et ob hoc praesertim , quod essectus isti , quatenus di Versi videantur, plerum Ue homini S Infecti conditioni cuidam , potius quam Contagi O-ni qualitate vel viribus diversae, tribui possunt, MORBOS , itaque , eadem Contagione Specifica Ortos , simillimae naturae esse credendum ;Musmodi morbo S etiam ViX , NISI Uni Cam CVS-dem generis speciem, praebere; immo, eartam diversitatem quandam aliquando obser 'a tam , non nisi ejusdem speciei varietatem indicare ruspicandum e St. HAEC omnia , non solum de e Xanthematis Contagiosis , Sed etiam de plerisque febribus epide micis, dicta velim. Hanc autem Opinionem , de similitudine febrium epide micarUm Proferens, a gravis auctoritatis viro SIDEN HA-PIO , himus modi febres specierum pliarium esse StR- tuente , dissentire cogor. Recte quidem, an se CUS multum dubito; et posteris litem dirimendam relinquo, hoC simul praemonito , plurimum medicinam facientibus interfuturum , de Alterutrius sententiae veritate sibi satisfacere, vel potius quas limites utrique sint ponendue, StatUere. ALTER A res, quae similitudinem morborum, in diversis hominibus ostendere POSSst, e*t similitudo remediorum quibus sanantur . Similitudo quidem morborum in similitudine causae eo
34쪽
XXX rum pro X imae, qualiscunque Sit, revera ConSI, Stit; cum remedia Vero morbis medeantur, tantiam quatenUS Causa S eorum proximas tollant, orbos, qui iisdem omnino remediis Sanantur, Rusdem uaturae CSSe Oportet.
HUJUSMODI ratiocinatio, tum ad phlegmasia
Tum missione sanguinis, tum ad febrium intermittentium cortice Peruviano sanatarum , similem naturam iudicandam, plurimum certe facere PO-teSt. Hanc autem doctrinam , Utcuraque in praximed: ca , aliquando utilem , fallacem tamen, neque in praXi , neque in No sologia methodica, nisi caute admodum , adhibendam esse cen Seo . Apud Vulgus medentium quidem , remedia eadem quibusque fere ejusdem generis speciebus, et harum varietatibus adhiberi , et hinc genera Plura nullo modo specie differre videantur. Sed
Peritiores norunt, morbos, aliquo modo diver-FOS , raritas quam putatur, ab iisdem prorsus remediis sanari: Bene etiam norunt, e X Promi SCUare mediorum adhibitione fieri, quod eadem remedia adeo saepe frustranea, sanationeS Saltem minus persectae sint. Porro, norunt eXpertissimi , ad recte medendum omnino OPUS e SSe , Ut remedia , non solum generi sed speciei cuique, et Saepe etiam varietatibus quibusdam, apprime sint accommodata. AD artem medicam breviorem, et eYinde L. ciliorem reddendam, species morborum qUaScunque, a varietatibus suis distinguendas esse, arbitratus sum . Hanc tamen distinctionem inpluin
35쪽
NYXI pluribus quodammodo incertam esse fateor, et in Nosologia methodica tutissimum fore puto,
varietates morborum pleras ille notare et recen-Sere . HOC Itaque PraeStare tabique annISUS Stam ,
aliis sapientioribus, qui posthac huic Opeii se
immiscere velint, relinquens , discriminationem magis certam Statuere . EXPOs1Τa jam qua ratione morborum , tUm generum , tum Specierum , numerum minuere saboravi; superest , Ut quomodo eorUm , quae admisi, characteres con Stituendi Sunt, nunc exponam .
IMPRIMIs igitur notas eX ternas , Sen Sibus nostris facile obvias, ubique selegi, neglectis, vel potius reiectis de statu corporis interna conjecturis quibuscunque . Porro ex noti S qVae Sen Sibus sunt obviae, illas medici potius quam aegri sensibus percipiendas, semper Praetuli quum tamen has , Utcunque fallaces , penitus Degligere Vel omittere non liceat. SECUNDO , ea symptomata pro notis chara teristicis praecipue seligenda puta Vi, qUae Pe Petuo cum morbo praesentia sunt, et hoc qui dem semper annitendum esse puto . Cum vero plurimi morbi sub eorum decursu , aliam atque aliam omnino formam capiant, in his, ex serie rerum, et symptomatum sibi invicem succedentium, character saepe necessario petendus eSt.
36쪽
NXXI IIN hac re autem tractanda , duplex quaestio CXOritur . Prima est , an e X morbi Princi suo Characteris partem desumere liceat 3 AD hanc responderi possit, quod, etiamsi de principiis morborum apud medicos judicium faepe falla X, et prorsus falsum sit, nec temere idcirco ad morbos distinguendos adhibendum ;cum eadem tamen aliqUando satis certe nota
sint, et facile observanda, hu)usmodi principia
in Nosologia , pro notis characteristicis recte adhiberi posse CCC Seo . ALTERA quaestio hic eXoriens est, qUaten USe X serie symptomatum, sub decursu in Orbi oc-CUTI Cntium, Characterem Cus petere liceat 3 Adlaan C etiam possit responderi , quod cum plures morbi , uti exanthemata et febres intermittente S, nisi post decursum aliquot dierum , CX Serie Sympto matham sibi invicem Succedentium, nullo modo dignosci queant; ut litiuus modi morbi distinguantur , e X serie illa character necessario Sumendus est. Characteres autem , non nisi post longum morbi decursum , fortassis non nisi post morbum finitum statuendi, nequaquam in No-Sologia Usurpari debent . Ita apud Ill. LiNNAEUM Febrivici continentirim, qUIS VOCat, Characteres a diuturnitate totius morbi desumpti Prorsus inepti Sunt. IN constituendis morborum Characteribus regula tertia est, quod, cum quisqvae sere morbus, ex Plurium symptomatum concursu solum di-
37쪽
XXXII rdignoscatur, ex iis pro notis characteristicis quot sufficiant; nec plura tamen adhibenda sunt. Pi iores No sologi mihi videntur , in characteribus quos dederint, plerumque nimi S breves et desicientes fuisse s et forsan mihi Vitio Verti potest, quod aliquando sim in iisdem nimis longus et redundans . Nusquam quidem Volens fui redundans ; ut Uero e Ssem copi OSUS Dbi Ne me C Onatum fateor, prudentissimam fore ratus etiam ad
redundantiam appropinquare , quippe posteris multo facilius erit , quod nimium est tollere , quam quod deficiat supplere .
IN characteribus denique morborum constutuendis , quaeritur etiam , an ex defectu functionis cujuslibet, quae in sano UnCqUO UC CXC Cettar, Vel ex absentia Symplomatum, in aliis
generibus vel speciebus apparentium , nota Squasdam desumere liceat SAU VAGES IUS quidem defectus iunctionum, utpote nihil positivum indicantes, pro morbis noluit admittere; 'lures igitur, qui a LINNAEo sub Ordine constrict0rima tun, et a I OS ELIO sub ClaSSe epischesiuiu re-Cen Sentur, penitus omisit.
SED pace tanti viri di Xerim, quanquam defectus, si strictius loqui velimus, nihil positivum
radicet; desectum tamen functioniS, quam eXelm Cet quis hae sanus, statum Corporis hinnani e X hibere , quem ut distinguamus utilissimum C, i, atque etiam necessarium, et ejusmodi Statiis pro
morbo recte haberi potest. Porro, etiamsi in quibusdam defectus isti aliquando sine molestia V cl
38쪽
vel morbi symptomate observentur; in plerisque tamen magnam molestiam , et Symplomata plurima pariunt . In his igitur, defectum functionum , saepe symptomatum causam manifeStam, pro morbo haberi licet, et ex ejusmodi defectu , in plurimis morbis horum notas characteristicas petere licet , et oportet. SAU VAGESIUS ipse in hac re parum sibi constare Videtur, Debilitatum classem instituens, et Amnesiam, Ag γ- pnia Ischi riam, et alia etiam tanquam genera
QUOD notas e X absentia symptomatum, in aliis congeneribus apparentium, Spectat; eas nequaquam bonas, et, ubicunque fieri potest ,
evitandas cen Seo. In pluribus Vero Vitari, quantum Video, non poSSunt; nec a quo VIS NOSO-logo adhuc fuerunt vitatae . CUM , secundum has regulas, characteres morborum constituendi sint, plurimum refert, eo S dem sermone accurato et luculento e Xprimere ;ne C minuS morbum quemque apto nomine insignire .
NORUNΤ eruditi , Ill. LINNAEUM methodum plantarum perfectiorem reddidisse , eo quod botanices linguam , usurpatis ubique vocibus maxime idoneis et definitis, magis accuratam esse-cit ; nec quidem dubito quin delineatio morbi, ad instar delineationis plantae, a LINNAEO e X hibitae, in Nosologia multum profutura sit. In Nos ologia autem , ac in botanice non aeque
39쪽
necessarium esse videtur; tum quod tam multae rerum circumstantiae in ΝOSOlogia, ac in bo-tanice notandae non Ueniunt; tum quod sympto malo logia, in quibuscunque fere Pathologiae generalis systematibus eXhibita, plurimum in hac re jam praestitit. Fatendum quidem , SymptOmatologias vulgo prolatas , nec adeo Plenas esse, nec adeo e Xactas , a C optandum eSSeti et, si pleniores fierent, atque ubique Voces magis idoneae et accurate definitae Usurpatae essent , ad No sologiam perficiendam certe plurimum confer. re posset. In huJusmodi Vero tentamine CaVendum est, ne distinctiones nimium subtiles et dia. biae adhibeantur, uti ab auctore Observati0ntim Ct nicarum, quae Wal Saviae annis 176Z. et 1763.
prodierunt, factum fuisse opinor. Ipse quidem huiusmodi nihil tentavi, tum quod plus e Xegis-bet, quam per longum, tum quod mihi minus
nece Ssarium videtur, qui voces apud medicos Usitatissimas , et in senstis vulgo re Cepto, tibique fere usurpandas curaUerim . QUOD ad denominationem morbCrum attinet an Classium , Ordinum , et Generum nominatio-iae, ξδs, quantum Potui, regulas ob SerVaVi, quae
Phil0 0phia fotunica, ab Ill. auctore traduntur. QUANDO notiones noUae sunt proferendae etiam no Ua nomina im 'onenda sunt, et ejusmo dis uando, parci cis licet, adhibuimus. Cumero nomenclaturam medicam, diuturno Usuntii indi Zm , sine gravi causa mutare labia liceat 3
40쪽
ceat; ne factum esset ubique curavimus; quod tamen Ill. LINNAEUM saepe, nulla urgente necessitate, fecisse, et V OGELIUM appellationibus novis, frivolis, ineptisque Nosologiam detur-
Passe , ObSer UaVimu S. UΤ clarior et certior habeatur morborum notitia, appellationibus selectis, synonyma itim aliorum No sologorum , tum auctorum maXime
celebrium tibique apposuimus . IIoc diligentius feci , ut inde norint studiosi, ex quibus
Praecipue scriptis morborum scientia optime obtinere possit . IN recensendis specie ruin synonymis , appellationes , quibus SAGAR Us usus sit, omisi , tum quod ipse aliorum auctorum synonyma ubique omittens, nos de speciebas, quas indicare Voluit, incertos saepe reliquit; tum quod, in recensione Specierum, illum profecto minus peritum fuisse, et regulas Nosologiae methodicae optimas quasque neglexisse, nobis Videtur. SYNONYMA veterum medicorum adhuc Omisi, Non quod eorum scripta prorsus negligenda esse putaverim, sed quod ego, neque satis certo, Deqtae Cum fructu, synonyma eorum indicare potuerim.