Corpus scriptorum historiae byzantinae Theophanes Continuatus, Ioannes Cameniata, Symeon Magister, Georgius Monachus

41쪽

TREOPMNIS CONTINUATI LIB. I.

pellebat, tumque in eo rursus quod ipse Romani moderator imperii, in

publico conventu, in theatro promiscua infidelium fideliumque multitudine referto, initiari non erubuit ac consecrari, non alio plane praemio quam aeterno verme et igni dignus fuit. Porro si quos verae fidei tena

ciores offendebat, eos vero dire graviterque excruciabat. alioqui vero eiusdem secum sententiae hominum cuneos conventusque cogebati atque

constabat, suo eos lateri Edhibens ste muneribus obruena. inter illos Ioannes grammaticus fuit itaque accensitu , vir nulla honesti luce praeditus. his Leo scriptionem quandam ad novum ac exsecrandam Rece-ttandam fidem iubens edere, Edversus divinas imagines curaum intendeat. excitavit autem ac velut flammam in immensum extulit, quippe Cuin levis esset nec sensaeto animo quicquam aggrederetur, sacri collegii clerique palatini praeaea. olim enim observans, vel utque ex insidiis quasi Proteum quendam hominem capere satagens, cum aliquando in omnium auribus in publico ecclesiae conventu sententia haec proferreturi Isaiae V, 18). cui similem fecistis dominum, et eui simulacro assimilastis eum y numquid imaginem fecit taber, aut aurifex fuso auro circumdeauravit eam, aut simulacrum fabricatus est ' cum ergo sententia haec quandoque in sacra Phari aede cantu altaque voce ederetur,

ille semim quasi trahens ac se ipsum in medium producem vintelligo,

42쪽

DE LEONE ARMENIO.

imperator, inquit, 'quidnam loquatur divinum oraculum; nee ulla te

incessat paenitudo eorum quae coepta sunt et sed si quid sacrarum imaginum reliquum videatur, eo e medio sublato eorum rectae adhaere religioni qui nullum eis adhibent cultum. his itaque ille, uti dicebam, temere nulloque anno iudicio accensus infelicique illo exaestuans animo, suum omnem adversua pios incitavit furorem adversumqtie impios divinam iustamque indignationem. omnes namque episcopos dato rescri Ptoad se ab exilio necersit, eos spolians aeque a patriarchae procul Conspectu eliminans eiiciensque sive Ebdicans, velut inde sibi dicto audientes facturus esset. multis tamen bonae eonfessionis suscipiendae auctor exstitit, qua constantea fidei athletae obaudire tyranno noluere.

21. Deus autem (o quam ille non rigidus aut acris, sed Patiens mitisque i, gladium quidem vibrabat, nec tamen feriebat. nam mouo quidem lues et squalores solisque nimii algores, modo autem terrae motus ac eruptiones, quandoque etiam flammae fit miles vasto aere eiaculationea, alias denique, quae malorum vis maxima, domesticos tumultus ac seditiones illis intentabat. cohiberi tamen non poterat, auis aggrefitis more, in praeceps degravatus animus. tandem igitur tardus ille quidem, at cuius letale vulnus, a deo gladius proficiscitur, ut interim clavus clavum trudat malumque malo medeatur. Michael is erat, qui tum foederatorum praefecturam gerens, maiestatia crimine delatus, vis mul- Theophanea eontis. 3

43쪽

TmoPIIANIS CONTINUATI LIB. I.

isque labore illud a se depellere potuerat. verum futurum erae ut quem sub dente semper haberet, in morem dilaniatae victimae haud longe post ostenderet. Porro Michael, praecipitia procacisque linguae vitio assuetus cum esset, feros Leonis mores traducendi, velut cum illo Edultus sibique sortitudinis laude placens, nullum finem faeciebat. Leo autem (non enim qui omnium dominus sit, ab uno stulto lubens omnino patiatur, nisi re vera non virorum mmis quam irae imperio polleat viros statuit occulte in insidiis auscultaturoa, ut velut rimulae eius ad ipsum sermones perveherent. etenim suspectum habebat quod erat suturum . nee Philomeliensis monachi vaticinium eius animo exciderat. quo is secundum E Leone salutandum imperatorem Michaelem edixerat. eorum qui observarent unus quoque Ηex ullus erat, acri scilicet viri enio, ae qui hominis indolem geniumque explorare posset. interim igitur, eum effrenem illam dieendi ae deridendi licentiam minime reprimeret, ac velut turbulentus fluvius limum omnem importune ebulliens extremam Leoni perniciem ae interitum comminatua esset, ac si quam us furor alebat, verbis produxisset, re ad Leonem delata confestim rapitur ipsa die. postremo delatoribus ac sationis capita eonfirmantibus dissectatae tyraen nidis ae maiestatis reus decernitur. pridie Christi verbi nostri natalis isthaec agebantur. quia ergo crimen undique exploratum erat, ipao Leono in secretariorum aede pro tribunali causam eogno-

44쪽

DE LEONE ARMENIO.

grante, nee ullus effugii locus erat, eapitalis in eum fertur sententia; nec ut quovis modo neci detur, sed ut sub ipsum principia conspectum ac velut ipso coram auctore, sive irae affectus sic impulerati sive alias immanitate sese oblectabat, nempe ut in palatini balnei caminum proiiceretur, acri illic flaemma absumpndus. decretum erat; ipse tragoediae inspector futurus Leo praecurrebati sub haec autem Tneodosia uxor, Arsaberia filia, ineuito habitu temereque i pa a proruens, Bacchantis more suribundo motu sese agitans, viri occupEt iter eoque retrahit hominem , impium et dei hostem vocans, qui nec divino impartiendus corpore diei reverentiam haberet. mala ergo reveritus remque in religionem vertens, ac timens ne inde dei tram in se excitaret, in praesentia quidem vita reduce ac galute Michaelem donavit, eius tuto custodiendi eura papiae demandata, tametsi sibi ipse eompedum clavem retinuit. sed et uxori comminatus est: 'visura' inquit 'ea tu et liberi mei, et quidem brevi, quae inde eventura gunt, etsi me ab eius rei scelero hodie liberasti quibus verbia sibi ipse futuri eventua malique immiuentia malua vates effectus est.22. Ex quodam namque oraculo ei ua Enimo timor insederat, quo ferebatur die seato Christi dei nostri secundum earnem natalis sic ades

45쪽

TITEOPIIANIS CONTINUATI LIB. I.

lam omnem felicitatem ae imperium sublatum iri. oraculum vero Sib3llinum erat, in quodam libro palatinae bibliothecae repositum, quo non solum nuda oracula, verum etiam eorum qui imperio potituri essent figurae formaeque coloribus expressae continebantur. erat ergo leo bestia efformata, cui Auperne a dorso ad ventrem litera x exarata erat a tergo Eutem vir quidam incurrens per ipsam hanc literam leonem hasta configebat. cum autem multis solvendum aenigma fuisset propositum, unus tunc suaestoris iungens munere oraculum clare explicavit, fore nimirum ut imperatorum quidam Leo nomine Christi die natali exitioaa nece tolleretur. . 23. Nec minus Leonem perterrebEt eius matri oblata visio. quae initio quidem eum Leoni relata esset, ab eo neglecta et pro nihilo habita est: tune vero alte animo haerens ipsum valde mordebat. Cum enim illa continuo divinam sacram Blachernuum aedem frequentaret, apparuit puella quaedam , quam ingens albatorum cuneus satellitio cingebat. interim videt aedem totam cruore exundantem. tumque puellam uni cuidam a tantium iussi adi ut ollam eruoris plenam Leonis matri bibendam porrigeret. illa vero diuturnam viduitatem CR ante, per quAM DEC carn a nec quicquam eorum quae sanguine praedita sunt gustafflet, Ret Proindo nihil ad se eam ollam spectare, tune iratam puellam reSpondiAse quo modo ergo filius tum non cessat me cruoribua opplere, eoque illium meum

46쪽

DE LEONE ARMENIO IT

ae deum irritare ' quo ex tempore filium obsecrabat ut ab haeresi abolentium imagines resiliret, hancce tragieo visionem referens. D. Perturbabat et alia haud modice nocturna visio. nam per Fletem visus sibi fuerat audire Tarasium inclitum patriarcham, qui pridem in vivis esse desierat, hortantem ac iubentem cuidam nomine Michaelint irruens in Leonem Ietali eum ictu eonficeret et in altam Issum Praecipitem daret. exagitabat etiam monachi Philomeliensis vaticinatio; sed et praetoriae chlamdidia subitario impetu indutae recordatio. quae omnia

coligereus metu concutiebatur, animoque nuctuans omnem noctis somnum

invisum habebat. quamobrem profunda iam nocte, eiusmodi consilium iniens quod sagacem magis exploratorem quam imperatoria fulgentem dignitate deceret, perruptu portula qua ad papiam patebat iter (quippe qui manibus robustissimus erat, ad eum usque processiti ut autem domum ingressus est, occurrit spectaculum quod illi haud vulgarem me tum ac stuporem iniecit. nm reum quidem in papiae lectulo egreeio cultu , ipsum vero papiam humi dormientem invenit. tum manus Michaeli cai,utque ae Eurem admovet, nosse volens num, quod solent anxii et in vitae discrimeo adducti, curis solutum suavemque an vero sollicitum ac eastigatum somnum duceret. ubi autem solutum nihilque ollicitum atque anxium alto demersum sopore offendit inam nec contreetando somnum illi excusserat , insperatia hisce spectaculis acrius incen-

47쪽

TREOPHANIS CONTINUATI LIB. I.

sa ira viseedit. non solum illi sed et paplao dirum exitium minitans. nec ea res Papiam latuit, eo quod quidam pro Michaelis lectulo exeuhantium, ex cothurnis puniceis deprehenso imperatore, cuncta Clar nuntiaverat. quibus illi gravissime turbati metuque maximo conterriti, quod eis saluti foret, id vero deliberant. 25. Iam primum dilucescebat, simulatque Michael Edhaerere sibi animo sordea aliquas, quaa per Theoctistum, quem et postea eanici id dignitate ornavit, religiosorum virorum cuipiam velit aperire. permisit imperator, eiusque rei licentiam fecit. aitque Michael Theoriisto Usane coniuratis denuntia euncta me imperatori indicaturum, ni strenui quid

molientes Eb hac me morte ac earcere liberaveritia.' his porro auditis coniurati tale quid consilii atruunt. moris erat ut sacer clerus, non ut modo intra palatium squod exinde estque ore ione primum inductum est sed quisque aecum domi maneret, tumque ineunte tertia vigil in ad eburneam Purrim congregarentur, reddituri domino deo matutinas laudes. his coniurati sese commiseentea, pugionibus subter axillas occultatis, cum per tenebraa ac sacerdotalibus amicti vestibus latuissent, una libere ingressi inque uno quodam obscuro loco subsidentes signum exspectabant.

hymno itaque peraoluto, cum imperator haud procul a cantoribus consti- Diqitired by

48쪽

DE LEONE ARMENIO.

tutua, uti crebro solebat, illud moduli inceptasset 'sprevere summi euneta amore principia' serat enim ex indole canora voee, eaque divinis modulandis laudibus eius aetatis cunctos mortales suaviore vincebat , confertim insiliunt, primoque impetu ae aggressione in cleri praefecto decepti sunt, sive quod is corpore imperatori perquam similia erat, sive quod caput simili integumento obduxerat: cum enim per hiemis aspera ingens frigus rigeret, eodem Embo integumento illud tolerabant, acutissimo nimirum Pileo caput contegentes. sed is quidem pileo capiti detracto, ostensa calvitie, tacite salutem captavit. Leo autem in Eltaria penetrale se ipse subducens irrito conatu praesidium quaerit. tueri se ille tamen conabatur et quapropter turibuli eatena vel lut alii perhibent divina cruce arrepta invMorum impetum propulsare studebat. verum ii non singuli sed facto euneo irruentes vulnera instigebant, cum sic quoque ille aese ulcisceretur crucisque materia gladiorum ictus depelleret. tandem vero bestiae in morem unde- quaque petitus fatiscit; quando et desperata salute unum quempiam procera statura, nec giganti Ebsimilem, ictum inferentem videns, per gratiam in templo habitantem adiuravit palamque obtestatus est ut parceret. erat ia Crambonitarum stirpe oriundus. Ed suem ille 'non sacramentorum istud ' inquit sed medium tempus est; ae insuper per divinam ipse gratiam iurans manum eius adverso vulnere percussit, . tanta vi ut non solum clavicula eam penitus amputaverit, sed et erueia cornu dis-

49쪽

aeeium procul dissilierit. simul quoque alius quispiam eius Ebscisso capite truncum coreus reliquit. 26. Hunc vitae finem sortitus Leo, mense Decembri, hora noctis decima, cum annos septem menses quinque imperium r xisset. crvd litate , si quis siliva decessorum, Praetereaque impietati operam dedit, qua utraque labe diligentiam in procuranda re publica bellieamque fortitudinem ob curavit. Eiunt et vocem quEndam statim caelitus erupisse, quae laetum de eius exitio nuntium in vulgi aures Perferret; ac navi eu- Iarios quosdam eo audito, observatoque temporis ac noctia articulo, rimando Postea veram eam esse noctem comperisse.

MICIIAELIS AMORIENSIS IMPERIUM.

Hae Miehaelis fautores, uti a nobis superiori libro explicatum est, expleta earnificina, defuncti cadaver crudeliter essrenique licentia trahentes per Ecdila ad circum eduxerunt, nullo iam metu deterriti, quod

50쪽

DE MI AELE AMORIENSI. di

omnis regia coniuratis, iisque qui Leonis vitae insidiati essent, foret conferta. una quoque illiuA uxorem eiiciunt cum quattuor liberia, Sym-hatio, cui per inaugurationis solennia inditum Constantini nomen , Basilioque et Gregorio, necnon Theodosio. hos omnes lembo ime itos in

Proten insulam duxerunt. ibi exsecti eum essent, Theodosium mori contigit, cuius defuncti corpus una cum paterno cadavere conditum fuit. E. Michael autem e papiae custodia eductus, adhuc Pedea ferro vinctus cum esset (quod scilicet elavia, quae apud Leonem servabatur, ut magis Tincto caveret, necdum inventa erat , in regio throno consedit omniumque qui tum in palatio aderant vocibus imperator s utatus est ac adoratus. i m vero circiter meridiem fama ubique sparsa, cum

vix malleo compedea diffissi essent, illotis manibus, nullo dei metu inuenimum assumpto, nec ullo ulio defunctus honesti officio, ad divinum

magnumque templum procesait, id satagens ut ex patriarchae mmu coronam consequeretur totiusque populi votis ac vocibus imperator salutaretur , eorum duntaxat praesidio munitus valloque septus, qui una secum necis socii Ec coniurati fuissent. ceterum amborum quis merito inauspicatam hic miretur mentem, Leonis, quod sic nullum ex tot Essentatoribus amicisque tune Euxilium opemque ferentem habuerit, cum omness serpentum more in suas se latebras ae foramina abdidis ent, Michaelis vero intorritum adversus omnes cruentumque animum, cum nun