Aphorismi de cognoscendis et curandis febribus

11쪽

utique Vir immortalis, si Illi daretur,

ingenii sui admirabili felicitate inulto

abundantius praestitisset. Quippe se-

brium contemplatio magis Solers claros in arte Viro S exereuit hucusque profecto multos, neque id incassum: Crevit hinc observationum silva, Unde Sele tus institui, et axiomata condi debebant, BoerhavianiS inSerenda. Actorum rationem me debere lectori, paulo magi S articulatam, et quae OmiSSa, mutata, inSerta propiuS Spectet, lubenS fateor: Verum, Cum Omnium nequeam, intra arctoS epitomeS

eaueello S clausus, paucorum nolim, id

12쪽

negotii in tempora praelectionum distuli.

Sed vel sic noverit perituS lector,

quid praestiterim, et hosce meOS co natus aequi saciet.

13쪽

COGNOSCENDIS ET CURANDIS

FEBRIBUS.

15쪽

Febris frequentissimus morbuS, Plerorumque morborum aut initium, aut comes, aut sinise St, eorum quoque, uti et mortis, et sanati O-nis Optima causa ; hinc accuratius eXplicanda. II. Cujus quia abdita habetur natura, Summa ope cavendum ab omni errore in illa indaganda.

Errori tamen facilem hic Occasionem praebet ingens numerus Symplomatum, quo Plerumque stipatur, et sine quibus febris esse

potest. IV.

Ut ilΙe vitetur, opus erit ex infinitis illa Phaenomena sola eligere, quae omni febri sem-Per adsunt, quorumque cognita praesentia Om-

16쪽

ri FEBRIS IN GENERE. nes medicos docet febrim adesse; quorum ah sentia judicant , hominem febre carere.

Dein ex his detectis, riteque eripeΠSis natura febris individua invenienda erit.

Fehris omnis calorem PraeternatUralem, pulsuum a naturali conditione alterationem, atque aliam quamcunque functionem, vel etiam plures, laesas habet; vario id tamen tempore, gradu, Succe S Sione. VILHaec vero derivanda sunt ab irritabilitate cordis et arteriarum a uota, et eXStimulata, a quo eunque demum Stimulo, et vitae sic irritalae conatu adversus stimulum inimicum. Igitur febris est asIectio vitae , conantis

mortem n Vel tere.

III. Hinc febris notio Dee a fermentalione, neque ab humorum dissolutione, neque ab eorundem coagulo, aut densitate universim est repetenda. Ne forte qu sitam ipsius febris cau-SAS remoliores . aut illius effectus habeas pro eaUS a PPONima.

17쪽

FEBRIS IN GENERE.

Ex his quoque colligitur, febrim morbum esse non hujus solum, Vel illiuS humoris, sed

totius substantiae.

Ubi ea irritatio tanta est, ut morbUS vel Ociter , et cum Periculo decurrat, febris acuta dicitur. XI. Ubi tarde , idque eum Periculo, Vel etiam Sine eo, lenta Vocatur. XII. Utraque communi S Si Ve epidemica, Vel huic illique homini singulari S. XIII. Acuti febriles morbi VOeantur, qUOS

dicta febris X comitatur: chronici febri-Ιe S autem , in quihus adest febris XI .

Hinc illorum omnium XIIIJ explanatio pendet a cognita prius febris natura:

Quam cum in irritabilitate cordis et arteriarum aucta posuerimus , eaque augeri, incitarique possit a causis numero et Varietate iΠ-

18쪽

4 FEBRIS IN GENERE. finitis, patebit, febris causam proximam infinitas causas pro suis proXimis agnoscere:

Quarum binae semper conjungi debent ad producendam febrim; praedis Pone HS una,

atque altera e X citans: cum neutra SOIa Suruficiat. XVII. Causae excitantes sunt numero ferme infinitae; cum quidquid nimium stimulare cor et arterias possit, ad causas febriles pertineat: sola quoque corporis dispi Oportio ad ambientia, febris sit causa. XVIII.

Causae excitantes fere S OIae notae, et Saepius determinandae; praedisponentes, ut plurimum, ignorantur. XIX.

Causa praedisponens per febrim ipsam tollitur, aut in perpetuum, uti e. g. in Variolis, et morbillis; aut pro tempore, uti in febribus aliis pleriSque.. XX. Nonnunquam ea solum eta parte aufertur; inde relapsus.

19쪽

F EBRIS IN GENERE. XXI. Causae excitantes, utut XVII) innumerae, ad certas nihilominus classes reduci possunt: sunt enim quaedam singulares; aliae vero

universale S. XXII.

Singulares uni tantum, alterive individuo ita insunt, ut in pluribus eodem simul

tempore non reperiantur. Universa 1 es Vero, aut populares Pluribus communes Sunt, eadem tempestate eodem fere modo affectis. XXIII.

Propiores singulares causae XXII) referri possunt ad quaedam capita: α Ingesta acria, cibi, potus, condimenti, medicamenti, Vel Venetii titulo , eadem donata hac proprietate,

ut digeri, moveri, eX cerni nequeant; aut ea copia a S Sumta, ut irritent, suffocent, Oh Struant , Putrescant. β Rctenta intra corpus, quae excerni solebant, Oh frigus, unctione S , animi affectus tristes, cibos, potus, medicamen'ta. Venena, aerem nebulosum pinguem , qui e tem, eXercitia solita remissa, Obstructione S, Compres Siones a contentis, vel am hientibus

γ) Gesta, ut motus nimius animi, Vel corPO-

20쪽

6 FEBRIS IN GENERE.ris, caIOr, aestus. δ) Applicata eSterna, aeria Plangentia , rodentia , lacerantia , urentia , inflammantia. ε) Quae humore S , liorumque motus valde immutant, ut multa externa, vel interna, fames, e Vaellatio, PUS , aqua, telior, hydropicorum, empyicorum, Serum aere alicubi collectum, hilis accensa, inflammatio, Suppuratio , gangraena, cancer, vigiliae nimiae, acriora cujuScunque rei studia, Venus nimium culta etc. XXIV. Causae universales XXI) aut certae annorum constitutioni periodice recurrenti deheu tur, aut annuae mutationi, aut intercurrenti cuidam universali mi a Sinati.

XXV.

Hinc febrium momentosa divisio nascitur: cum causae singulares dent febres s p o radi c a s , itemque singulare S; univeΓSR-Ies vero stationaria S, annua S. et e Pi-demice intercurrente S. XXVI.

Sporadica febris est a vilio quodam dOmestico, et singulari, tempus anni aut constituti0nem epide micam non respiciente, ut ut illa