Aphorismi de cognoscendis et curandis febribus

141쪽

sensus repletionis ad praecordia; inquies; aquae frigidae, acidulatae, et aurae frigidae , perflantisque desiderium ; et obtentum inde cephaIalgiae , calorisque temporarium levamen;

sudores olentes, nidoro Si; alvu S intense flava, quasi ab assianato rheo, olidissima, modi esuens inter flatus olidissim OS; urinae in OX a principio flaVae, croceae, Splamo Sae, Ping IPS sanguis phlebotomia eductus aut laete ruber est, aut crustam efformat inflammatoriam intense

sunt pelechiae lenticulares, mori, illosae, mi liaria rubra, carbunculi, bubones etc. CCCXLIX. Indolem parasiticam possidet : unde facilli me in Orbis aliis quibuscunque Sociatur, 'IUOS ab ingenio suo et charactere consueto ab dueit , exleges reddit, et praVos, aut in suam redigit potestatem: notanda est ejus cum variolis complicatio. CCCL.

Vix ulla febris est, quae tam diversis Iu-

142쪽

ia 3 FEBRIS BILIOSA.ctat variationibus, tam differenti ratione modi-sidetur; indolis plane protheiformis non solum diversis annis, sed eadem quoque constitutione

regnante.

CCCLI. Saepe aestatiS terminos excedit, porrigiturque per serum autumnum, atque hyemem, fortasse molliorem ; Verno autem tempore nondum Plane emortua reViVi Scit . ac proxima aestate denuo dominatur resumtis viribus: tum eX annua sit stationaria. CCCLII. Continua remittens, Semitertiana aut η G- τριταιος, itemque continet S, appel- Iabatur, compellatione non characteri Stica: antiquioribus vero modo typhodes, aSSOdes, epi- alas, Ieipyria, lingodes, febris ardens, sive causos, itemque IIυρ, Sive ignis etc. dicebatur, nominibus ab excellenti quodam hujus febris symplomate deSumptis, non omni tamen nec singulae febri biliosae convenientibus, atque ad alia quoque febrium genera transferri solitis : recentioribus biliosa aptius nominatur. CCCLIII.

Contingit subinde, ut humor bili sormis

143쪽

sub finem exacerbalionis, sudoribus difflandus, tu suo per Vasa circuitu, in obicem impingat, atque in aliqua corporiS Parte adhaerescat; vel ob febrim nimiam, et humorum turgorem; vel ob partem quamdam debiliorem; aut circulanti humori imperviam : vel ob alias nobis adhuc- dum ignotaS rationeS., CCCLIV. Hinc decubitus hiliformis humoris multiplices, variis in locis, et Vario cum effectu. CCCLV.

Inde prima biliosae febris divisio pelitur

1. in bili Osam universalem, et 2. in hi-Ii Osam cum metastasi sive de cubitu. CCCLVI.

Ad en ephalum delata humoris biliformis portio deliria, phrenili de S, a POpleXiaS, genus Omne convulsionum facit; ad oculos Vero, Coecitate S, reperitinas cataraclaS, Ophthalmia S, Corneae opacitate S, macula S etc.; ad fauce S anginam; ad thoracem, tus Se S, pleuritidem, PC-Tipneumoniam , haemo pio en elu.; ad abdomen OmitUS , choleras , dysenterias , colica S , di ΩΓΓhoea S, conamina haeniori hoidum, mictuS

difficiles, haemorrhagias uteri, et abortus; ad

144쪽

13o p ΕBRIS BILIOSA. articulos, artiasque , rheumatism Um , arthritidem; ad corporis superficiem , erySepelata, miliaria rubra , herpetis et scabiei quamdam speciem, Petechia S, eXanthema Urtieatum etc. CCCLVII. Patet ergo ex hisce quae sit notio phrenitidis biliosae, pleurilidis b i I i O s a e , hae- in opto es biliosae, febri S erysipelato Sae, Urticatae non raro , itemque pete chialis Persae- se, aliorumque morborum, quo S adpo Silo epitheto hili Osos jure dixeris, atque ab aliis alia de stirpe satis distinxeris: sunt enim ejus dem biliosae fel, ris diversi solum modi. CCCLVIII. Alia quoque hiliosa febris est simple X, meraca, impermiXta; alia Vero complicata cum alio quocunque morbo febrili , non

febrili.

Unde nova et momentosa divisio.

CCCLIX. Saepius cum inflammatoria febre in epidemiae hiliosae exordio ; cum pituit OS a Vero, eaque aut sola, aut adjuncta si inui phlogosi, circa ejusdem epidemiae finem complicatur: cum

145쪽

FEBRIS BILIOSA.

puerperio, morbillis, Varioli S praeprimis, con-nuhium init. CCCLXI erminatur, I. in mortem, 2. Sanitatem, 5. in morbos alio S.

CCCLXI. Atque in mortem quidem abit, I. hum Oris hiliosi metastasi ad partem nobilem, en de phalum maxime, et pulmones, itemque ad cava thoracis, Pericardium, ut cadaVerum se Pliones docuerunt; T. erysipelate interno mOX gangraenescente; 5. interaneorum anthrace ; 4. degeneratione Putrida, Sponte nata, aut male medicando inducta. CCCLXII. In sanitatem Vero, I. saburra hilisormi, non copiosa, benigniore; Polu multo, a quo-SO , adidulo, Saporiaceo ene PVata. 2. copiosiori vero et acriori, eXantiata V Omitu, SeeeSSu, SubeXacerbatione ConSueta sponte moti S , aut arte concitatis; deinde urinis quoque et Sudoribu S, repurgato prius systemate gastrico: subinde vero fluxu sanguinis per nares, haemorrhoides,

146쪽

CCCLXIII. , 'In alios morbos commutatur, scilicet in febrim bilioso in f Iaminatoriam, ardentem, bilioso - Putridam, putridam, dum materies hiliformis abundantior,

acrior, hanguini penitius miSta, ex eodem mo-TOS ius extricanda, per congrua colatoria, Obstructione, spaSino, inflammatione impervia, non eliminatur, sed retenta Sanguinem aut inflammat, aut Sibi assimilat, solvitque: item in febrim intermittentem, conversione bona, Suhapta methodo: neglectu Vero , aut mala therapeusi in chronicos Ianguores, primae coctionis vitia multiplicia, hypochondriasin, Caenchymiam et caeli extam biliosam, arthritidem diuturnam et C.

CCCLXi V. Curatio fit in leviori morbo per acida vegetabilia, saponaceos fructuum horae OΓum Suc-COS, aperiente S, e CCOProticos, et diaetam Omnem antibiliosam; alterantia, Sub emetica, emetica, humorem biliformem ad varia colatoria, Praeprimis hepar, atque ad primas viaS determinantia; purgantia mitiora: in morbo vero

majure, duraule primo stadio per Priora,

147쪽

FEBRIS BILIOSA. 155 In secundo Vero praeter priora per emetOcatharsin, Unam aut Plure S, corpore Prius ad hanc evacuationem Subeundam Parato, et materie mobili effecta ; aerem praeterea frigidi O-

rem liberioremque, non ad thermometrum, sed ad gratam aegri sensationem eXaminandum; ΡΟ- tum aquae frigidae, situm erectum, maXime in ingenti cephalalgia et accedente phrenitide. CCCLXV. Corpus ad emetocatharsin disponitur, 1. Venae Sectione , et antiphlogistica therapeusi, si aetas juvenilis virilis , si bra rigida, PletliOra, tempus Sub phlogisticum, diaeta et medicina calefacietis ac tesserit; 2. affectionibus VaritS, Vomitum aut impedientibus, aut contraindicantibus, sua methodo ablatis. CCCLXVI. Materiem ad exitum praeparamus potu Sol

CCCLXVII. Disponi autem ad emet Ocalharsin praeprimis tunc debent, si praeter narratas CCCLXV

rationes, quae venae sectionem requirunt, fe

bris biliosa in partem quamdam nobiliorem,

148쪽

melastasin fecerit, scilicet in phrenitide biliosa, haemoploe biliosa, pleuritide biliosa, colicabiliosa: facta enim phlebotomia una, aut Pluribus , prout dictae CCCLXV) rationes exege-xint, et materie diluta, emeto calliarticum col- Iuviem ex systemate gastrico eliciet; vis derametastasin passa salubriter concutiet; materiem que impactam dimovebit; in ira humorum circum eiantium alveum reducet; ad cutis spiracvla ablegabit, sudoribus ab emesi semper move

ri solitis difflandam.

CCCLXVIII. Melastas es periculosas, hac CCCLXVII methodo non tollendas, viis primis repurgatis, evocabit vesicans; quod tamen ipsi morbo pri cipi eo, quod urinas et alvum parciores reddat, qua utraque evacuatione plurimum hiliformis humoris educitur, de cetero non conVenit.

CCCLXIX. Febre fracta, aut multum mitigata per eme- it O - cathar Sin, aeger Sensim inter hiandos, Ie

tium convalescere incipit, morbo quatuordecim dies non eXCedente.

149쪽

FEBRIS BILIOSA. - 155 CCCLXX.

Convalescit ex toto, aut sponte; aut Verosi morbo dissiciliori , methodo medendi, vel et

aliunde fuerit plus aequo debilitatus, HSu analepticorum, stomaehicorum, amaricantibu S, Vino ab synthi te, carne tenera, equitatione, Pu- Slicatione etc. alvo perstante semper faciliori. CCCLXXI. Convalescentia tardior. quam ex inflammatoria; citior vero, quam eX Pituit Osa: Tela PSHS Vero, quam in utraque hac febre, inhiliosa faciliore S. CCCLXXII. Nocent per se in hac febre, cardia ea, CR-Iefacientia, cortex peruvianu8, Vesicantia, Opium , acida mineralia etc. CCCLXXIII. Cum rustici, qui aestivis ardorihus peru-Sti copioso sudore madent, atque ita madidi persaepe incautius perfrigerantur, etSi mera propemodum vegetabili diaeta vivant, prae ceteris hac febre corripiantur; illi vero,' qui Victu vinosiore et earn eo magis utuntur, dummodo nimio se soli subducant, aut calido sudore perfu8i nou repente refrigerentur, ab eadem

150쪽

FEBRIS BILIOSA.

ut plurimum maneant ina munes , patet, quanam in re putissimum pro phyla X is consistat. CCCLXXI U. Post vitatum sudantis corporis refrigerium repentinum, tempore bilioso, multum quoque praesidii erit ad hanc febrim arcendam in esu

rum . eccost oti Coruin , atque in fuga ingluviei. CCCLXXV. Ex his liquet, quam ampla sit morborumhiliosorum familia, quanta eorum Va Piatio, cum aliis complicatio ΤUhi emeticum, aut purgan S, aut emeto catharticum sit indicatum , quo morbi tempore Propinandum, quoties iterandum ΤCur saburra biliosa esse possit, sine febre

bilio sat haecque sine illa ΤQuae sit cognatio, variatio, successiva degeneratio humorum febrim hiliosam, putridam, Petechias, ery Sipeta S, intermittente S, m3Xime tertianam et quartanam, db Senteriam, aphtha S, Peripia eum Oniam notham, asthina humorale, eteonvulsivum, phthisin pithitosum, tu herculosam; morbum hypochondriacum, arthritidem,