Aphorismi de cognoscendis et curandis febribus

121쪽

1NTESTINO BUM INFLAMMATIO. 1 or

hus inflammationis linu delatis; vel a materie acri potus, ethi, condimenti, medicamenti, veneni, assumta, huc delata, in plieis valvulo Sis retenta, haerente; lum etiam ab acri materie quacunque, bilio Sa, putrida, stirulenta,

ictio rosa, gangraenosa, rheumatica . arthritiga. atra bilaria, eryi Sipelato Sa, Variolo Sa, eX De Sophago, stomacho, hepate, liene, Panereate, omento, huc appellente, haerente, rodente; denique a convulsione ingente praegressa, diutius per Stante, flatus creante, motum Si Stente. sicque inflammationem creante; a Vario eorum strangulatu. CCCII.

Est autem haec inflammatio vel o r i g in a-r i a , vel symptomatica. CCCIII. Nata his locis, contrahit intestina; cavita

tem claudit; transitum appulsi impedit; si stu-

122쪽

,63 INTESTINORUM INFLAMMATIO.

Iam loco obstructo altiorem, ipsumque Ventriculum immaniter inflat, extendit, dilacerat, in- staminat; hinc dolorem acutissimum, ardentem, fixum, attactu , flatu, assumtis exacerbatum creat, perque omnem inflammatum 1 Ostiam ex tendit: convulsiones violentas, ubi appulsis irritatur. producit in diaphragmate et abdomi-Dalibus musculis; alvum claudit; vomitum e X- citat ingestorum , et appulsorum , citius , taΓ-diusve post assumtionem, prout superius, Vel profundius haesit; satus dolentes: tormina cuimh0rborygmis acutissima; i I eum, volvulum; ah SeeSSum; gangraenam; Seirrhum; cancrum; fe-hrim acutissimam ; debilitatem ex dolore acerbissimo summam; convulsiones uni Ver Sales, funestas maxime irritabilioribus ; meteorismum ;mortem citissimam: aut, malo mitiore, morbos longos . curatu difficiles, insanabiles producit. CCCIV. Principium morbi non raro imponit in au lis: frigori, statui, Saburrae, SpaSmo, ad SCI ibitur periculoso Successu: calidis, carminantibus , calliarticis tractatur eventu funestissimo. CCCV. Cognoscitur autem tanquam vera inflamma-

123쪽

INTESTINORUM INFLAMMATIO. 1o9lio. I. eX febre aetata, continua, inflammato ria. 2. ex dolore aSSiduo , siXo, attactum non

ferente.

CCCVI. Si flexum coli occupat CCCI , facit colicum dictum dolorem; si rectum intestinum infestat, tum aut pro IUmbagine, aut haemor rhoidibus coecis, aut pro dysenteria, quae blanda , subcruenta, biliosa morbum subinde sol-xit , haberi solet. CCCVII. Simulac noscitur praesens per Signa CCCI,

CCCIII) , in eo statu statim, maximo molimine tentanda Sanatio, quae aeqUiritur, I. mi SSi Ο- ne larga , et repetita sanguinis , ut in pleuriti de , et hirudinibus ad anum applicati S. 2. BS-siduo injectu clysmatum laxantium, diluenti iam, antiphlogisticorum saepe repetitorum ante Iliam, quartam, et ultra, Nicem uno die. 5. potu assiduo calido eorundem, additis iis, quae Causae Singulari compertae adverSa SUnt. 4. fomentis ex similibus toti ab domini applicatis. Atque f. interim caute cavendo ab sanani acri, impetum augente, calefaciente, Potu, cibo, medicamento, motu . animi affectu. 6.

124쪽

.11 , INTESTINORUM INFLAMMATIO. lam Giu persistendo in usu horum, donee Omne malum sedatum sit nec trilius diebus rudierit. CCCVIII. Si malo hoc CCCI, CCCIII praegresso, nec debilis remediis curato, et ultra triduum semper CUm Vehementia persi Siente , causiSni orbi sistis non validissimis , et in homine ceteroquin San O, Ioco doloris, ardoris, distractioni S, SU0CeSSerit horror Vagus per totum corpUS Sine caUSa, ObtUSUS Cum gravitate do- Ior in loco, signum erit ibidem formari ah sces Sum, unde intra quatuordecim dies eo rupto effluet pus; quod si in cava abdominis effluit,

facit hydropem purulentum, et mala multa Similia CCLXXVIII); si autem effluit in cava intestinorum, facit dysenteriam purulentam mag-Nam, par Vam, longam, breVem, prout ulceris ibi facti natura dabit: inde aut tarda convaleScentia , aut mors a tabe. CCC IX. Simul ac id CCCVIII adesse nos stitur, Statim inhibendus omniS victuS, Unde Stercu S

ger pascendus solis jusculis cum leniter deler-

125쪽

1NTESTINORUM INFLAMMATIO. 1 in sivis radicibus in coelis, decocta balsamica, de . tergentia , multum bibenda , et in Star clysmalum injicienda; aut aquae fontanae medicatae Iarga copia cum Iacte , Vel solae bibendae: in his pergendum usque ad perfectam Sanationem. CCCX. Subinde omnis Omnino dolor ceSSat, Se Cedente per anum membrana, tunicam villosam intestinorum aliquatenuS referente , eum aegri salute : idem quoque ceSSat, Ventre interea magis distento, ambiguo erit tu, lympha phlogisti

ca Seu intra cavum abdominis, Seu tubum intestinorum depo Sila.

CCCXLConvulsi quoque pereunt in igore insanimalionis Summae, PriUSqUam morbUS Noto qΠΟ-dam modo, et inflammationibus ceteris Communi terminetur, Si aeger infans, aut foemina, i vel Vero mas fuerit irritabilior , et irritatio magna. CCCXII. Si vero morbus hahuerit causas violenti Si simas CCCI , et produxerit Sae Vi S Sima Symptomata , maXime Vero in cnrpore eae o ChJ mico,

i poterit facile in illo loco CCCI, CCCVI) prodi1- t

126쪽

,ia INTESTINORUM INFLAMMATIO. re gangraenam, miserrime dein letalem: idaque certo, citoque siet, si inflammatio fuerit erysipelatosa, erysipelate praeprimis bullato. CCCXIII. Quam futuram ex iisdem Observatis praegressis facile praevidemus: CCCXII) , si simul nulla henignae resolutionis CCCVI , vel me de Iae CCCVII), Signa appariterint. CCCXIV. Tam fieri docent signa praegressa CCCXIIIJ,

tum Subita , et Sine cauSa. remiSSio accerrimi doloris , manente Pul Su debili , intermittente, eelerrimo, sudore frigido, artubUS, apice Da Si,

ot lingua frigidis, facie hippocratica; perstante

interim, Vel etiam aucta mentis aete, vel cum delirio miti, taciturno; at Onia inteStinorum, meteorismo, dysenteria loetida, cinerea, ichorosa, livida, nigra, Cada Vero Sa, ab Sque Sen Suaegrotantis. Unde brevi mors placida; malo, eousque pro Veeto, medelam non capiente. CCCXV.

At, si in intestitiis dictis CCCI. CCCVI) in

flammatio diu perdurans, nec in Summam Sae

villem CCCIII ascendens, nec re Solutione CCCVn, nec medicamenti S CCCVII , nec sup-

127쪽

INTESTINORUM INFLAMMATIO. HI pumitione CCCVIII) soluta, deinde reliquerit

in loco affecto stuporem, graVitalem, diSiractionem, ConStantem, Cogitandum e St; Seirrhum,

vel sciri hoidem duritiem ibi nasci, membranis intestinorum tumenii huS, duris, Semicartilagineis; cavo inde coarctato , eli So. CCCXVI. Unde in hoc IO O multa , gra ia, Pertinacia mala producentur: qualia inprimis: stu- P0r , pondus, incrementum; aSSi duo aucta; hinc cavitatis intestinatis angustatio; faecum ibi et chyli stagnatio; horum in locum resistentem actio, maXime Putrida, ob moram, materie; hinc intestini occlusio, et ejusdem supra locum angustatum enormis dilatatio; hinc intorsio; ingestorum remora; ileus; olvulus; vel ab acri irritante dysenteria siccior ; conuulsio; singultus; vomitus; dolor assiduus; febris; macies; atrophia; mors. CCCXVII. Medicamenta parum' valent, quaecunque demum sint: victus sit ex liquidis, nutrientibu S, Parce, frequenterque Ore a S Sumti S, anis injectis, per modum balnei adhibilis. Sic fer-lur diu, sine magno malo.

128쪽

δεά INTESTINORUM INFLAMMATIO. CCCXVIII.

Si autem seirrhus ille hoc Ioco conceptus in cancrum abire cognOScitur, tum vero miserrimus rerum status, et immedicabilis cerni tur: qui intelligi potest eX hiStoria cancri, collata cum natura , fianctione , nervo Sa teXlura intestini: maxime autem dyse uteria a Cerrima. as Sidua, rebellis , cuneta, Per quae Vadit , eXu-

bus acerrimis, doloribus omni patientia majoribus, saxis, diuturnis, donec tandem in Orgunico sit miseriae Solatio.

CCCXIX. Si simul ac sciri hi praesentia Π0Seitur, tra

ctatur methodo CCCXVII , hoc malum CCCXVIII multum cavetur. Sed Si, ad id Superandum, aeria applicata imprudenter, maXime per Valida purgantia, tum cancer illic Oritur, Saevitque : tum autem potus eX Solo lactis recentis sero; vi-clus eX jusculis farinosis , carnosisve solis cum vitellis ovi: clysmata blandissima ex solo decocto seminum lini, foliorum solani officinarum, Vel capitum Papav. alb. iniicienda; medicamenta Summopere demulcentia, an Odyna,

129쪽

I eniter optata, non facile in aere transeuntia, danda. CCCXX.

Hinc demum liquet, cur practicis toties Occurant doloreS Oes Ophagi, ori S Ventriculi, he patis , lienis , pancreatis, intestini ilei, intestini coli, adeo saevi, si Xi, pertinaces, intolerabiles, insuperabiles Τ quod in Oirmi i leo vero Sit semper causa physica tran SitUm contentorum per intestinum ab Solute impedien S, quaecunqlae demum haec fuerit, sive in ipsa scilicet intestini fabrica male afIcela, Sive in materie quadam Paviam OCCUPante , quae multipleX quidem clu-prehensa fuit , sive in parte quadam vicina in- te Stinum premente, Stringente 7 an et quando frigida . Potu, epithemate, en emate, balneo,

affusione, frictione adhibita tu ite o 3 quando

alvum sponte solvi in ite O honum, quando vero letale i item quam Sit multipleX, miraque omni modo, dysenlerial quanta sit prudentia

opus medico datur a purgans, emeticum, carmina NS . narcoticum, in magno dolore illarum

Partium' quaenam saepe sit illa post haec in nonnullis sequens, immedicabilis hypercal harsis' quam varia remedia, et methodus medendi

130쪽

requirantur ad dysenterias curandas quam Vanum, fallata, et damnosum sit, ad has commendare unum, quale CUnque demum Sit, medicamentum proprium Τ aut Unam, Uni VerSa-

Iem medendi Methodum 8 cur idcirco clysentericis nonnunquam Venae Sectio quoque et emoIIientia pro Sint, evacuantia noceanit cur dysenteria infantiam pejor, et eidem Superveniens convulsio. Ietalis 3 cur in Omni graviore colica,

cujuscunque originis, fere Semper conveniant antiphlogistica, emolliential cur in omni do-IOre ventris cum alvi suppres Sione Stipato inquirendum sit in herniam, forte incarceratam 3 cur intestinorum inflammatio tam facile confundatur cum colica biliosa 3 cur diarrho eas sympto malicas febrientium Subinde venae sectio sistat 3 cur in enteriti de alvus subinde fluens, subinde valide sit constipata' cur in enterOcele, recenti potissimum et Par ab generosa methodus antiphlogistica fere Sola conVeniat, cum reponendi conatu 3 et cur. facta quoque repositione, eidem methodo diutius adhuc sit insistendum 3 cur purgantia, Optata, fumuS ni cottanae, argentum xivum deglulitum . ileum Saepe augeant potius, quam sanent, et quando