장음표시 사용
41쪽
Malignae' ermin0ste, Srefutar atque sic Absurditatis crimen evitari debere , 393 nixi:
primum utique Semen & Ovum quasi pro-liferum Variolarum eX Utero Materno cum Ipsis arcessimus. Absit interim, ut caecum obsequium alus eXtorqueam US, aut, Thrasonicum illud : Lυτος πα, u pote nec aetati nec Conditioni nostrae con-Veniens, nobis arrogemus; Sed Argumentorum pondere rem ipsam Hibrabi inusilc Veritati aequam trutinam relinquem HS. Age igitur: Faciemus periculum, quid humeri nostri valeant, quidve ferre recusent Τpro expiscanda vera Variolaruan Causa,
seu, Cur sint ρ quia nihil fit sine
seu Accidentia , inter quae primatum quasi obtinent Signa, eaque, vel Dia-gn0stica, ex quibus: Morbi praesentia &graVitas cognoscitur , vel Prognostica ,3 s quae
42쪽
quae Eventum Morbi judicant atque indicant, quamquam ita FebribuS acutis, juxta Hippocratem O n0n sint certae Praedicti OneS.
g. 3. Ast, quemadmodum Decursus
Morbi tria habere solet TemJJ0rai Principium, Statum atque Declinati0Belin, in Variolis eadem quoque ob servatur Disserentia, cum Initi Um inVasl0nis, quod ad diem tum vel f tum circiter plus minus duret: Tempus Me
seu Augmentum , ad diem Limul sa Pe etiam 1 tum pertendi solitum, ac EX
cident ita die utplurimum a Imo absolvenda , in illis deprehendatur; ex quibus unumquodqae intervallum peculiaribus notatur circumstantiis, tamDiagn0sticis,
ferunt sese vel maxinie : Lassitudo dolo- rosa ab a. Aphor. I9.
43쪽
rosa 5t Languor notabilis , Somnolentia continua, Dolor Capitis, Dorsi & Lumborum , ac in Cutis superficie Pruritus cum punctionis sensia per totum Corpus, Hu Sque Pandiculatio, oscitatio, Aurium tinnitus, Nausea, Vomitus , Oculorum Rubedo it lacrymae, Narium pruritus cum Sternutatione immo sepius Haemorrhagia ; & in oppido multis, Tremores, Convulsiones ac ipsa Epilepsia ; utpote Prodromi mox erupturarum Variolarum. Quo mitiora autem primis diebus apparent ejusmodi Symplomata , eo feliciorem suppeditant Ρr, gnosin, cum e contrario eorundem eXacerbatio & crudelita SEVentum, Utplurimum periculosiorem Variolarum Confluentium, ni Malignitatis & plane funestum, praesagiat, de quibus paulo post agemus fusius. s. Atque haec Symplomata initialia per triduum aut quatriduum plerum. que exasperantur, sicque circa tertium aut
quartum diem Morbus Vergit ad Statuni
shu Tempus Medium: Tunc enim se
quitur Febris cum Horripilatione Numquam enim sine Febre Variolas fieri posse,
iuncta Siti, Pulsus citatior, in ipsis etiam
44쪽
Arteriis conspicuus, AnXietas circa praecordia . quin etiam cum Syncope saepius coniuncta; Palpitatio Cordis, Respiratio dissicilis & quasi suffocativa, Cutis asperitas cum Madore atque sudore. Atque sic inacceptus ille Hostis in apricum tandem venit; Variolis prius in Dorso, dein ventre& Facie , ad instar Macularum rubrarum primo erumpentibus, postmodum paulatim accrescentibus atque sic in Pustulas abeuntibus, ordinarie usque ad diem undecimum vel ultra ; quae symptomata pedis sequas habent, Urinam albam, Alvum, in quibusdam obstructam & hinc oriundam inflationem ventris , in aliis Solutam & huius comitem, Passionem Torminalem, Famem
quoque frequentiorem, quam in multis notasse memini ) Raucedinem, Tussim
Siccam, Ptyalism Um seu Salivationem Praeter-Naturalem, Visus itemque reliquorum Sensuum atrocem depravationem, tanta cum violentia aegros invadentem, Ut non
raro Caecitas, Surditas, ἁζ -ια, subsequatur. 4et) Ubi tamen praeprimis notandum est, Signa isthaec recensita non omnia aut simul in Subjectis omnibus occurrere, sed Tragoediam hancce pro varia Agrorum conditione varias Theatri mutationes admittere.
45쪽
Temporis hujus medii seu Eruptionis StStatus Morbi vel ad bonunt vel ad Ina itum Oinen inclinant. Licet enim, uti iam monuimus, in Febribus acutis ad quarum Speciem Variolas quoque pertinere certum est ) Pr:edictiones sint admodum fallaces; quinimo in Prognosi caute se gerere debeat
Medicus,, cum Famam suam temerario praesagio facile amittere possit; 3 Bona tamen judicantur; Si Variolarum Invasio
ipsa fiat tempore verno Saestivo, ubi datur liberior Transpiratio,& Pororum subcutaneorum apertio, Temperamentum quoque Aeris videtur aequabilius 8c calore blandiore admixtum , sicque Eruptio magna ex parte facilitatur: Si Egri, exanthematibus hisce infestati, macilentiores sint, eo quod rarita humCrum collia vies ipsis non assiuat, sed Variolae suo quasi alimento priventur. Haemorrhagia Narium copiosa ante oc circa ipsam Eruptionem bona est, utpote qua refrigerium aliquod ebullienti Massae Sanguineae conciliare provida Natura intendit; unde nec animum abiiciat Medicus, quando ab initio DeIosa . convulsiones aut
ipsi Insultus Epileptici quos apud pluri
46쪽
mos Variolarum Candidatos innoXios deprehendimus tamquam critici Naturae Motus praesto sint. InVado res esse praesumitur, cum post Eruptionem Symplomata graviora remittant atque ipso die tertio vel ad summum quarto, pustulae erumpant Scusque ad diem nonum pedetentim increscant ac suppurentur: Alvus sit adstrictior, vel, si paulo fluidor, Beroardi cis Theria calibus Diarrhaea facile cedat; ipsis autem pustulae conjun Elim & simul prodeuntes, distinctae . rotundae, fastigiatae ac molles, instar Crystallorum, appareant oc Color ipsarum
ruber vel Citrinus videatur. Sudores e X cre livi judicantur boni: nec Tussis cum ejest Done improbatiar. Salivatores seu Sputatores e X tra omnem periculi aleam positi reputantur, 44 Unde nec Sputum Cruentum semper a Salutis spe excludendum est. Gravidis itidem, quamquam periculosiores, neutiquam tamen semper exitiosae sunt Uariolae, quia ejusmodi Febris, utpote brevi decursu absolvenda , vasa uteri cum fune 1 3 impetu omnimode rela Xare neqUit. Ma Iam vero Prognosin ic eventum, lai Plane
Iethiserum, dubium tamen Sc periculo plenum, portendunt; Si adultos, quorum scilicet aut Massa Sanguinea magis particu
47쪽
iis Sulphureis indeque facile inflammabilibus scatet, aut vasa compactiora , nec adeo lubrica & patula sunt, ac infantum dc puerorum Morbus hic corripiat; ac inprimis quidem tempore Hyberno vel Autumnali; item que quibus in Familia exitiales fuere Uariolae. Maiori in discrimine vel santur etiam Obesi prae Macilentis: Monstri quid
alunt ejusmodi Exanthemata, ubi Expulsio rite non succedit, sed eadem intempestive retrocedunt; aut illico marcescunt,partium-qUe Tumor eX templo remittit, superstite nihilominus eodem Symplomatum graViOrum atque Caloris gradu. Musdem farinae est Status, quando post Eruptionem Febris, Deliria, Convulsiones, Epilepsia, Syncope, Vigiliae, nequaquam mitigantur aut acerbiora multo Symplomata recurrunt: Quamvis enim ante Eruptionem non semper inter noxia recenseri mereantur; post eam tamen aut tran pacio quinto die, ob imminutum Virium robur, periculo prauentissimo mam quam carent, immo plerumque funesta sunt. Sic Sitis deficiens dc Appetitus omnis prostratus Defectum Spirituum arguunt; Quemadmodum Respiratio disticilis & quasi suffocativa cum Raucedine juncta, Inflammationis prae se fert indicium. Color Variolarum liveus, nigricans aut Violaceus
48쪽
Iaceus; itemque confluens ipsarum multitudo, pessimi utique moris judicantur, Circa Excretiones Mensium fluxus prorum Pens,
ex observatione Nedelli, lethalis perhi
betur, quem tamen sine noxa notavit D0 zetis. s Eodem modo Diarrhaeae malae censentur , inprimis nigrae, cruentae, Virides 8 foetidae, eo quod Naturae ordo retrogradus non ad Corporis Peripheriam expellat materiam peccantem atqlae purulentam, sed in sinu quasi suo eam fovere ac interna in viscera sa vire videatur ; quod Symptoma, etsi periculo utique minus cain rere profitear, citra labem tamen aliquando in propria Familia eX pertus sum. Quoties Variolae internis visceribus vim inferre OAnantur, majus portendunt cegris discrimen, cum Phthisis , Dysenteria, Angina, Galla graena ac Sphacelus, utpote Mortis Legati, facile, qua data porta, irruant. A st , si Sudores resolutivi si frigidi , aut Extremorum Frigus, Variolosos obruant, tunc de Cura amplius desperandum es L Omnium pessimae statuuntur i , quae maculis , sive rubris. sive fuscis, sive nigris, praecipue in meditullio Pustularnna, stilaatae, summam vi-
tum dejectionem ἡ e ciebilitatem comitem
49쪽
tem habent: Ibi enim acerbissimam Malignitatem & plerumque certissimam Mortem praenunciabis. En igitur Signa, utriusque Temporis, Principii scilicet & Augmenti, Prognostica l quae conjunEtim tradere fructuosum duximus, ut disparitas eorum continuo nexu dc uno quasi obtutu pateat; idque eo magis, cum vix primis diebus & in ipso Morbi Principio de Eventu vel salutari vel desperando aequum possit ferri iudicium, priusquam ad ipseMorbus perductus sit: Quanto enim maior adest Malignitas, post aliquod tempus de .mum sese prodens , ic ut anguis in herba faepe latens, tanto majus imminet peri
g. 7. Denique, cum ordinarie post i . dies Cursum suum absolverint Variolae; Declinatio Morbi sequitur; cuius Signa Dia-
gno1tica ex Spontanea exarescentia & decidentia pustularum ac benigniore correis ctione 6c evanescentia reliquorum graViorum Symplomatum hauriuntur; quam rubrae semper Maculae, succedente tempore ultro albescentes, aut lassulae etiam vel majores vel minores per ictam vitam cons Di
cuae, excipiunt: Ea sane si sponte omnia minori saltem opera corrigantur; Signa praebent Prognostica admodum bona Mor-
50쪽
hi per breve temporis spatium penitus sublati: Ast; si post i tum diem illico
marcescant, partiumque Tumor in momento quasi remittat; vel novus Variolarum Paroxysmus quem nihilominus bis absque periculo rediisse, plura monstrant exempla, cum Tremore Artuum, Convulsionibus, Suppressione Urinae, Tussi aut Excrementis cruentis recursat, tunc Virus recrudescere ocmortem in olla coniicies. Non minus ad Prognosticorum Malorum Censum pertinere arbitramur, si post exantiatas Variolarum Molestias, praeter opinionem Febres, etiam Intermittentes , eaeque vel Tertianae vel Quartanae, sese osserant; quales Metamorphoses, utpote Lentarum aut Hemcarum saepe prodromi, Medicum fatigant & in nostra Praxi non una vice in conspectum Ve
f. 8. Restat adhuc, ut pa Uca quo
que db Vari0lis Epidem iis Malignis
adiiciamus. Definitur alias Mor bus Ε-pidemi HS a Medicis accuratioribuS, im mo ipso quoque Hippocrate, 46 quod sit
Affectus c0mmunis, qui ejusdem generis plures, ab eadem CauSa,