장음표시 사용
11쪽
attuleriti ornamenta sol quam luemidas etlam pratasque lino priscue imaginea in unimo uiuaria hominia excitaverint, non
modo satis nota decantare et trita repetere, Verum etiam, quae quisque per a sentiret, meis verbis describere iure censereri quem enim fugiat, Iiano Graeearum fabularum pulchritudinem
tantum EBRE, ut . quia se e poetam vel urtificem profiteatur, e
eum nitore et splendore in faeiendia arminibus tabulisve imgendis etiamnune vix arere possit Sed Ileet hae ita in aliud tamen iudicium faciendum multis videbitur, si earum Ie-pore ne venustate satiati et expleti interrogabimus, qualem ad mores pietate ornando utilitatem attulerint illa Graeeorum T Iigiones, quarum plurimae ad horum probitatem augendnm non
solum nihil contulisse, sed ipsi virentis, fidei, iustitiae, continentiae notioni omnino repugnnis videantur J. Nec Vero nos tantum, quorum ingenia Christ de rebus divinis Metrina me- Iioribus ac purioribus de deo eiusque natum sententiis RSSue e runt, quam ieiun Re pervere saepe sit poetarem antiquorem
de dii sentiendiue ogitandi ratio, animadvertimus doloremque inde suscipimus ae inter ipsos etiam Graecos, qui ingenii nemmine excellebant et sagacitate philosophandi eminebant, satis, qualia et quunt essent ham religionum vitia, intellexerunt. Nam ne Pindari auctoritate A utar, ni tum ommenta opini num a poetis de diis artifieiose compositarnm enset vituperabitilia atque ad homines deeipiendos pia tum in vita deorum ea, quae sint his deformitati, reiicere et fouere non dubitat maioris
sane momenti erit commemorasse Xenophanem, Pythagorne n quulem, re quo Homerem et Hesiodum, quod deorum numina
omnibus hominum Meleribus dedecoraverint, graviter esse πι-
12쪽
tuperatos Sextus Empirimis in libria adversiis Mathematteos temdidit , at sententiam de his poetaeum ineptiis aeverissimam tulit
sine dubio is, quem et poeticam maximi laetas et mitem in iudicio de aliorum dignitate exercendo fuisse negRre nequimus, gravissimus nuctor Plato statuit enim in republiea eoercendam esse poetarum lasciviam ire deseribendis deorum moribus atque indignis eorum sanctitate fabulis abiectis eas tantum esse Tettinendas et in adducendis puerorum ad pietntem animia adhibendas, quae et Purae et u moribus seelere contaminatis essent
integraei . Quid quod pud Athenienses ii, quibus educandi
ratio iusta eurae ordique erat, ne ullo libidinis exemplo puerorum armin poetarum lectitantium nimi eorrumperentur, ea contrahenda et ab omnibus turpium voluptatum illecebris pudiganda censebant Ρla de Legg. VII, 366. e. 367. R. d. V.
At vero, tametsi discrepantia bonorum morum et narrationum de factis deorum magna est ne summo ingenii neumine plane potest removeri, tamen, ubi Reeurnis unesiveris, muItR, quae imprumis pro natur sua deorum numine indigna videantur a vera re-
Iigione amandanda, retius cum bonis Graecorum moribus fuisseeoniuncta cognosces, quam Primo dspeetu putaveris. Maximus enim error in ea religione, quae a populo Graeeorum in ore habebatur, tu eo positus Videtur fuisse, quod eum forma humana humanum sentiendi Bgendique rationem tribuerent dii poetae, qui hos et libidinibus et nitereationibus deditos fingerent atque ad omnes mentis tranquillae perturbatione ex sensuum illeeebris orientes haberent proclives. Sed primum his poetarum aliorumque de natur deorum ommentia non semper ne ab ipsa quidem plebe fidem esse habitum, cum ex proverbio satis noto, quo Poe-
13쪽
is non magnopere et talem urere arguantur ν , pparet, tum ex Seneeae Ioeo intelligilde, quem ob perspieuitatem integrum ominmemorasse iuvabit poetarum, inquit aueto libri de vita beata eap. I. , alius Iovis M. ius imposuit, alius cornua ultus -- ullisum illum induxit et Bbnoctantem, alius saevum in deos, Ilus iniquum in homines Uius vis in ingenuorum corruptorem et rognatorum quidem ntius parricidam et regni alieni paternique expugnatorem quibus nihil nliud actum est, quam ut pudori minibus peceandi demeretur, si tales deos redidissent. Negat igitur Seneca poeta talia de dii praedicantea fide dignos ab Hiis fulsae aestimatos et plerosque antiquioris nevi homine eorum festuritateis et de natura deorum dicendi Ileentiam, in quam quum humanis corporibus praeditos hos rederent, facile deferebantur, ni in do rebus divinia statuendi ratione diseernere solito esse affirmat; itaquo hau ipsae ingenii poetarem nugae certe non muti tum detrimenti In more eonferre potuerant i ). At vero nonnihil etiam utilitatis videntur habuisse illae descriptiones deorum ad humanae natura similitudinem expressae, quod Graeci, quunt deos humani animi eorporisque viribus et saeultatibus mydo perilaetioribus praeditos cogitnrent, hos ad imitandum quasi propiores habuerunt: quihua enim utpote subtili philosophiae doctrina nondum exeuIus in moribus recte instituendis certe non magnum eorum uini attulissent de deo omnibus numeris absoluti, et perlaeto praeeepta, in iis simulacra deorum virtutum communione eum optimia hominibulli iunctoriam Mae perfectibnem ne. mulandi studium ita incendebanti ut ex humana deorem natura suam ipso in eorrigere et minorem reddere fatisius onarem tur Porro riuum Graecoram dii a elarissimorum hominum
14쪽
stinxtitudine imo multum deo 'd ent, ipsi eolamu erant iis do nis et muneribus, qm uobilvsairnia hominibiti optime laeui sent ) Graeci igitur non udmodum cogitaverant de dita hominum sanguinem nauieutibus, noni enerati hi numina virginum nore I placanda, non delaticincinum deorum cultum, ne dita neque hominibus dignum, uti praeter alios PMM , Phrygiae, Sy.
xiae, Babyboniae habitotores se dediderunt qui quum omnem sentiendi et uogitandi finem et modum naturam divinam transire actitrarentur, nescii, quid sat magni honoris numini offerrent, in illas exseerabiles religiones inciderunt, quarum utrum demenatiam et furorem an vitiositatem magia horrens vix dixeris. Neos Graecorum de dii sentiendi rationem hi, ipso populo obvias haccurate spectaverimus, i titiam Beeundum huius sententiam inis doli divinae defuisse intuemus, nuctore usi Hsmero, qui quam sint invisa dilatis Iesis motu, genium Rutem Et aeceptum ple tatis et aequitutis stud um, praedieantem in Odyssea facit M'maeum quam ob mussam laetorum et praemia et poena ab iis tribui hominibu Graeci eminerunt atque in ipsa hae terrae honos probitnti fruges percipere, da gradu dignitatis malo pariae maIoa deiiei eo itenderunt e quin etiam ne minimam quisdem uetionem seu honestam Seu an nistam Iovis oeulo est gere crediderunti Quam fuerint mmmanes omni Graecorum luseti quilath hae de divina Eustitia sententiae mutila argumentis vesex carminibus pieta vel ex tragicorum fabulis omprobare mihὲ noni venit in mentem aufficiat e mmemoria e totius arminia errores lixast et amo em Penelopae fideliter servatum deseri hentia imbue positum esse in. Poena tandem procos sequent.
similiterque Herodotum imprimi interitum malo uin et superbo,
15쪽
mimai elisarium viviso numine Reeeseratum voluisse depingere . . Quantae autem post mortem Poenae homines nefarios iu Tum tam quanta in Elysio ita integritate insignea praenii ma serint, Dein nitidis artis suae coloribus usos exposuisse, nisi ad ipsum mi argumentum pertineret, ne verbo quidem tange-vem P . Est enim eortum, omne de divina in iure exercendo diligenti cogitationes, quamquam nec perlaetas neque ingenio aeut νdignas, magnam tamen in hominibus a pravitate avertendis et deterrendi vim habuisse moribusque eorum profuisse. Quodsi quis dieat, ipsis Graecorum opinionibus de remuneratione virtutum et Meserum damnatione deesso id, quod in notione eulpn
ne meriti imprimis desideretur, agendi scilicet et vivendi liberitatem, opinione de fato iis ereptam, qua quidem libertate demisomno reete faciendi studium exstingui et dilui necesse esse: hunc quae quodammodo vera videri possint, mihi obii re non infitior. Negari enim non potest, Graecos, ubi oculis mentis libidine vel ira praestrictis de gendi ratione cogitare et momenta officiorum perpendere desierint, se quasi non sui iuris esse, nequeo suum, Sed ad deorum nrbitrium gere pro certo
habuisse. Sie Agamemnon Il. XIX, 85 - 89. oll. II, 375 sq. ut linum exemplum promam de multis, eum ob iniuriam Aehilli illatam et natam inde Graeei populi calamitatem ornm eonesono
purgare se et excusare Constretur, non se in Eulpa esse, sed Iovem nitet eum lato Furina a quibus concitatus Aehillem dono
ab Ainivis ipsi dato privavisse Quid quod e huius opini ni eompositio pro mit, ut excogitRrentate deant ), irae insidiis homine circumveniret et adiecent eommittenda per ambages indueereti Sed tantum abfuit, ut Maeci ea religione
16쪽
almia hae eate arent et furarent mala consilia, antequam perfecta essent, ut partim prim iniuste faciendi consilia Ipa hominis voluntati tribuenda censerent, Partim quemvis quialaumque fato In his terris eoIIoeatus esset, id precibus, morim praehitute et Iahore retardax et remorari posse eontenderent Herodoti I, 1. . Praeterea hae sententiae de immutabili lato eiusque I in 1 minum actionibus regendis infinita laudatae fuerant in gravissimis tantum rebus, une mentem humanam superare videbantur, praesertim, a quis Iaude Entea non Indignus inexspeetata Iibbdine abreptus praeceps ruerat Homeres imprimi puriorem de fato sententiam aequalibus commendare voluisa videtur; non solam vim Iovem uiuavia hominis sortem pro Thitrio constituere monet, sed etiam in Odysseae primo libro eodem deo h minum temeritatem deplorante hae innitros ποποι, οἷον δη - θεους βροτοὶ αἰ- νται'
ἐξ ἐγ- γαρ φασι κάκ' g usureta', δἐ καὶ αυτοὶ μνῆσιν ἀτασθαλίησιν περ μόρον ἄλγε' ἔχουσιν.
Ne possum lacere, quin hunc poetam sortem, unm modo αἶσαν, modo μοῖραν nominaverit, de vitae fine euiuia homini ex certa quadam lege praestituta saepe intellexisse adiungam m
neamque, his ipsis vocabulis antiquissimos Graeeos nihil aliud
signine se, nisi certum immutabilemque et naturae et omnium rerum ordinem, qui umbitu auo et complexu uniuscuiusque etiam hominia sortem eontinere Sane qui postea vivebant Graeci ad tristiorem de rebus humanis intuendi modum variis, quae e pessi erant, malis excitati fatum severam et ineluctabile reis diderunt, quo praeter ceteros poetae tragiciis animo vehementer commovendos usi sunt: sed ne hoe quidem tragie meminia
17쪽
satum moram problinia Inter Graecos obruit, alve pietatis sim
dium philosophorum praeceptis, Iegibus magistratuum virtutumque exemplis reverat, sive illarum tragoediarum vectatores e inueni dignitatem admirantes et maiestatem Oomm atque heroum eum stupore intuentes de sun oris privat cum virorum forti
simorum fato comparanda nullo modo cogitabanti Denique quia est, quin etiamnuno contemplando IIIoram heroum latuis et praecepta poetaram audiendo ad maiorem pietatem vitaeque innotitatem se excitatum et commotum sentiat quomodo igitur Graeci fato in his fabuli vim suam exercente cor pi potuissent in futatis igitur his de fato queretia supererit ostendere, quam rete
omne bonae institutiones virtutesque omnes tam singularum hominum, quRm gentium et civitatum deorum numinibva iunctae, ne
dicam Iia solis nixae fuerint. Nam quantumvis deos Graeci h minibus simillimos haberent, tamen ipsis deorum notionibus per feetissima et sanctissima quaeque eo lectebantur, quibus inteuIigendis animoque percipiendis pares erant hominum dium et inevitorum mentes Quodsi huic summae, quam Graeci eogitare poterant, deorum perfectioni iura hominum singularum et gentium annectebantur, si omnia officiorum omplexio horam mistae euraeque commendabntur non avium religionem multum effieaeitatis in amore bonorum morum meitando et alendo his opunionibus aequirere, sed etiam haec iura, hae rerum publicarum firmamenta plus roboris hoc modo habere necesse fuit
brevibus rem absolvam, quis St, qui neget, Io em, quem supinplices tueri, iuvare hospites, reos liberare culpa arbitrarentur et laέσιον, ξένων, καθαρμον nuneuparent, quem innumeris Ilia beneficiis civitates, reges, urbes, familias ornare crederent et
18쪽
saerifieiis tum publicis, tum gentiliciis olendum propterea sti tuerent, multum ad mores excolandos aluisset me vero iti ovis laudibu acquiescendum est: quia Vestam focorum In uris hibus ommunium deam, cuius praesidio florebant penetralia harum, ubi publice, quibus is honos datus erat, vescebnntur, quia Minervam sapientiae et doctrinarum inventricem huc pertinere ignorat quis denique Nemesin hie obliviscitur superbiae et invidiae ultricem, modum adhibere rebus omnibus Graecos iubemtem euius quidem mordatio me ipsum quoque iamiam timenteis, ne Vestra patientia abusus sim, dicendi modum nunc quidem definire, sed simul gratiam meritam debitamque non negligere iubet. Est enim prosecto, cur et ego et eollegae Vos, huius scho- praefecti magnifici et illustrissimi, Arat mente eoIamua
et veneremur: Vestro fauore Metenus gavisi sumus, Vestrae gitur tutelae etiam in posterum res nostras ommendamus, Vobis praesentibus iam spondemus, nos vires omnes nostras nil commoda huius scholae promovenda pro virili4nrte ollaturos. Te vero, Rector ruvissime, et os omnes, qui eoIIegne muneris nobis esse Pergetis, Vos, inquBm, oro rogoque, ut quemadmodum iam duduin fecistis, Vestram. nobis benevolentiam eonservare et Consilio, Ructoritate, sententia studia nostra in edu-
eandis ad virtutem diseipulis adiuvare velitis. Ita fiet, quo ex. optatius nihil nobis eveniet omnibus, ut hae SuhοI postero quoque tempore stet, rescat, norenti
19쪽
I Interrogatus a gymnasii nostri Reetore, utrum, quam nuper in munere eoIIegae tertii a cipiendo orationem die IX. m. Ian. h. a. habueram, post serias Terna publice proponere Vellem, ne ne quamquam vix tanti eam faciendam aeritiebam, pietati tamen in Virum optime de me meritum id tribuendum ess atatui, ut a mihi, quae ad mentem aeeurate explicandam pertinere viderentur, addere Iieuisset, eius voluntati satisfacerem, quamvis persuasum haberem, me in omni re traetanda, nisi discipulis, prodeas non posse, quornm tamen ingeniis apti quid offerre in eiusmodi scriptionibus praeceptoria esse censerem. 7 . .
cii. Iahraundere aetna Richiung. o Quanta severitate Graeeorum eligionem et qui eius fundamenta egisse videntur, poetas et praetex eteros Homerum interdum viri doeti vituperaverint, facile cognosees, ubi eomparaveris A. Tholuehi disputationem, quae inscribitur: δεν da maen und de altilichon in ea dea miden huma, egondera n er
hane Homeri accusationem, euius aeumen videbitur obtusum, ubi cogitaveris, quantum exeusationis eontineat in se prise morum simplieitas, reprobavit etiam
20쪽
vind4timarii QTugena. Neque ignotum est, quanta ommoda in Graeeorem indolem ex Homeri 1 tione et amore redundaverint; oIebant mim patrea, ut fili probo redderent, his armina Homeri ad vertam diaeenda ommendare. Xen. Symp. 3, 5. Leguntur quidem in Homero, quae non omnino pudieitiae apta via deantur, sed priae homine aliter, a nos, de his rebus, quae naturae I buseonvenirent, iudieaverunt. Neque Homero oli ho vitio verteris, et Xen Cyri II, I, 16. ubi Sehneideres, talia, inquit, a quis hodie historiae gravi inserereti quantum a naturae et maiorem nostrorum ImpIieitate Me amua fila vero ex illis arminibus, ut supra dierum est, Graecomm migio tamquam ex fonte eman vit, pro isto praetepta momm in poetis postea viventibus nee pura nee laude digna esse potuissent, si hi poetae, soliti omerum et admirari et imitari, in eo nihlIaeon vile atque impurum invenissent oeeurrunt autem in lia multa, quae ne non quidem quamquam christi doctrina exeulti aut melius excogitare, aut dieier vari s semus. Ut unum exemplum PTomam de multis, Stobaeua TitI. se ἀρετ cst. 8.
ed. Gaissordo ex Euripide hae reserti ει εἰσὶν ἀρεταὶ τα δἐ κρη 'Vσκειν, τέκνον
θεους τε τιμαν, τούς τε θρές,ντας γονεις νοιιους τε κοινους 'E, αδες καὶ ταυτα δρῶν καλλιστον ξεις Φανο ακχείας αεLmeo deesse Ioeoa, in quibus heroum fortiter et iuste saeta tamquam timuli In augendo virtutum avidi hominibu admoveantur, negabis, si ontuleria Aristotelia hymnum In virtutem pud Stobaeum T. I. . I 2 in quo praeter alia hae sunt: - δ' ἔνεκ' ἐκ σιος Ηρακλέ ς σηδώς τε κουροι πολλ' νέτλα-ν 'εργοις υνο ορεποντες δυναμεν.