장음표시 사용
11쪽
IN DOCENDARUM DISCIPLINARUM PHILOLOGICARUM
PRIDIE IDUS IANUARIAS A. MDCCCXXXV.
13쪽
Hoa Aeti versus in prima s-ndi libri epistola, am . . . 176.: . . Aviae. Hatilissis paeis artis tutetur amantia Phebi,
O patria attenti, denonis vi insidiosi
Quantus ait nossennua Maenias in parasitis, quam non adstricto pereurrat pu*ita Oeeos Gesta enim nummum in Metitia demittere post Oe eurus, eadat an reelo iste fabula talo: iam diu est quod interpretes poetae ita vexarunt, ut ne hoc quidem satis dilucide expedire potuisse Idoantis uti miserem an vituperentur Horati, mutilum et Dossennus nlud probarunt ex antiquioribus interpretibus quidam es in hane sententiam ierunt reeentiores tantum non omnes; sed etiam hanc magnas assere difficultates, si rem enitius introspex us,' negari non poterit. Est autem Ioeus hie in epistola, quam anno DCCXLIV scriptam esse, et Lanus rusus, in euius
mentionem poeia v. 2od incidit, et alia signa vincunt, in Massono. Q. Horatii Vitam p. 560. . doete exposita mane eclogam Augustum Min atri quodammodo expressisse, Suetonius ill in Vita Horatii p. m. d. Wolf. refert quod quomodo laetum sit, ex ipsa epistola, si totam eius οικονομιίαν mente comprehenderis. 4ntelligi poterit am quod multi narrant. Augustum AE, Horatio nihil iisi, rat 'laude sua tangeret, postulasse atque sic et hanc epistolam extorsisse, id mihi et Augusto indignum et at sententiarum nexum explieandum Parum ESSE Videtur. Au Stum Ponere malim, miratum esse, quamobrem Horatii poesis intra tam a
14쪽
angustos ne se e tineat, atque in iis generinua subsistens, quorum meastis primus sere inter Romanos auctor extiterat dramaueam et epicam ' in, a Romanis tanto iam successu inchoatam, suo ingenio excolere assidiati in ei imi tanta temporum elicitate, et non externae lantum et sabulosae, sed etiam domesticae et recens partae gloriae amuentia. Horatius contra, qui sibi suoquo genio unice vivere cupiens ossicia illa, quae sibi iniungebantur, omnibus modis defugereseeum statuerat, ita ae excusat, ut primum nihil nisi antiquum in poesi populum admirari contendat, nullumque post Ennium et Pacuvium Popiam paeum et ae-I- cum Romanis placere posse sis'ificet v. l. . . lo2.3. Quo excusationis Ioeo Horatium, ex mullis et gravibus ar mentis existimari potest, Beontius et immodice
uti ut προφασι μιενοι solent): quanquam fuisse tum Romae Laelionem quandam
Iiteratorem hominum antiqua sola probantium, uiua sectae usque ad Persi tempora
vestigia persequi licet v. Sat. I. v. 76.3, an soni de Horatio iudice antiquorum Poetarum, in Seriptis miscellaneis p. 87. contendensi haud equidem abnuerim. AC man , perest poeta, olim a poesi alienissimos, nune omnes, doctos pariter atque indoctos, Versibus serihendis insudare a vimque sororem certe multis aliis insaniae generibus leviorem nee sine publicis ommodis esse V l ... 159. . Hielaeus, mire mixtus et compositus ex iucunda cavillatione et praeclaro quodam
dignitatis sensu, dupliciter iacit ad Horatium exensandum, quippe qui se nimiae versificatorum turbae immisceri nolle, ae simul reipublicae arminibus suis saeeulareaignifiea v. II2. peo vliabus iam profuisse innuit. Mox p ta eum euellum disputationis ad scenicam poesin allide sinit, quomodo ex rusticis ludis iocisque etiam inter Italos homines proprinm aliquod dramalum genus proVenerit, postquam Negie demonstravit, in quam speciem illa veteris Italiae propago creverit, enarrat, eum Graecae artis spiritus eam amasset. Atque in tragicis quidem poetis imitandis mire placuisse sibi Romanos, natura sublimes et acres, modo lima uti didicissent. Comoediam autem Deilem plerisque et expeditam rem videri, sed esse eo dissiciliorem quod vitae quotidianae imaginem existimat. in qua nulla sit venia inmeiae
15쪽
me Ioeo legunto versus illa, quos supra Proposui. Eius autem, qui gloriae
eupidine asseelus ad seenam Venerit, ardorem obtundi mox et restingui spretalom fάπειροκαλία, euius eadem, quae etiam nostris temporibus extant, signa et domis naenia profert Horatius v. IV. .. 213. . His argumentis poeta iis se excusatum diis vult, ilia seenteas , . sibulas agitabant, elerum vehementer Iaudare paralisa si qui poeta spectatorum animos dramatica απάτη irrelire selisque arieti-D- tanquam veris ommovere dissicisset. Hinc se convertit ad eos poetas, qui, ut In tu tantum, non ut in cena agantur, scribunt, quos praeeipue ab Augusto erigendos et fovendos esse, si vates illa sibi suis rebus gestis dignos Parare est, admonet, atque si in Virgilio et Vario factum esse, audat Horanus. Horum
enim poetarum armini a virtutem illius Iarius expressam apparere quam statuis et tabulis quorum laude se ipsum aemulaturum et Augustum orbis victorem Pacisque conditorem magno carinIne celebraturum esse, profitetur, si quantum
Hunc rerum in ea epistola propositarum nexum et finem eum consideramus,
sicile intelligimus, versus ITO. . 76 eo pertinere, ut dissicultas, qua etiam omoedia laboret, ostendatur et exemplo illustretur. A vertitur ex Horatii mente Uae dimentias in eo, quod personis illis quotidianis et cuique nolis per et veritas vitaeque ac rata imago reddenda sit. Nun Plautum tanquam exemplum diligentiae et constantiae in personis scenicis ubique servatae proponi, si qui sorte eomie illius poetae admiratores contendunt refragatur totus loci tenor, qui ad manifestam reprehensionem deducitur nisi sorte Dossennum tanquam malum poetam Iauto tanquam egregio opponi statueris oppositionem autem nullo verbo indicat scriptor imo eadem plane orationis forma Plautum et Dossennum connectit. Ac vero, lice Plautus amantes ephebos, patres attentos, lenones insidiosos satis graphice descripsisse videatur: multa tamen tenuiora et elegantiora lineamenta periisse intelligeremus, si archetγρο earundem personarum apud Menandrum et Philemonem extarent. Plauto enim, sa- tendum est personarum mores et peculiarem indolem hacten curae esse, ut eas
16쪽
lepore suo eondire et iocorum ellusam licentiam immiseere possu, sed paullo λε-tiorem eum esse ad occultam illam vim omicam, quae non in ingulis lusibus et 1aeetiis, sed in universa personarum conformatione emitur non suo quidem sed popinet saeeuli vitio. Itaque facile est ad redendum, Iaulum ab Horatio, qui in Arte
poetica v. 270. numeros eius et sales omni Iaude indignos habet, etiam in personis sustentandis inconstantiae et negligentiae mi. At vero id, si iure quodam fiebat, sic quidem fieri non poterat, ut an reere . tantum poeta nos iuberet, quo aeto
Plautus personas suas tutatus esset: nam etiamsi haec ironice dicta esse sumas, nihil in a iis inerit praeter inanem quandam et infructuosam irrisionem. Huius autem loci erat ostendere, quid in arte comica assequi Plautus non valuerit, ut intelligatur quam arduum pus sit persecta omoedia. Sed de hae remoralius nihil. Idem contra, mira quadam inaequalitate, postquam Plautum obseuro illa et ambiguo modo notavit Dossennus quidam quid in parasiti persona peccet et eur id peccet, diligenter et accurate exponit. Hacpropter Wielandius, qui plurimorum interpretum de hoc loco sententiam Germanicis versibus salis elare expressit, abiecta omni ironiae vel ambiguitatis specie, rudibus quibusdam sed apertis verbis indicat, quid vitii Plautus admisisse videatur 3 sed Laae nimium quantum distant ab Horatiani Ioci, nescio dicam, modesta simplicitate an moroso superellio. Et hoe in ausa fuisse puto, eue ii viri docti, qui Plautum ab Horatii reprehensione defendere luduerunt, nostrum locum nonnisi raro et quasi inviti langerent, ambigentes scilicet et incerti, quid Ho-
17쪽
rvinis Me Ioco isto erimini dederit. Velleria, praeeipue Les sint ius, qui Planii, Musam tam prudenter et diserte egit Seripi. d. Berol. V. XXII. p. 290.3, delia versibue quid sibi videretur, aperuisset. Sed alto eos transiit silentior atque
adduco paene ad vispieandum, issim acutissimo suboluisse aliquid de prava huius loci condicione. Movi i m suspicionem erroris aut in seribendo aut in exsicando hoe Ioeoeommissi. Quam ut confirmem, senni nominis sis'ificatione agendum est. Dossennum cum omna sere interpretes, e Iastam Cruquianum secus, Atelin minscriptorem suisse tradiderint nos gi ae Isidori p. 12. apud Gothosredum): ον- senus persona paria rem insistentes, quid ex haeria possit, tentabimus. Atque hae glossa hactenus ab illo estimonio non plane discrepat, quod esiam ad Aleuanas sabulas spectat, Quae solae apud Romanos certas quasdam et constantes personas habebaQ, Atellanae autem quod genua Iudorum suerint, satis vitis Atellani- eorum poetarem versibus et antiquorum scriptorem testimoniis, quae nostrates, d. Mune hi as et C. E. Sehoberus, nuper colligere et eoae ponere oeperunt, per spieue os oditur. Natum id erat X antiqua scorum hominum dicacitate et petula tia, et substitit plerumque in in quadam et rudi imitasione ridiculorum homitium, quorum genera rusticorum huius Iud inventorum in oculis erant. Hinc nuxerunt
nomina Atellantea sei, ineae personae testa Diomede III. γ 487. d. Pulseh. stupore insignis Appulei Apol. p. 525.), et Bucconis, loquacissimi simul et stul
tissimi teste Isidol , 50 p. 521. d. indemann.b et appi, quem e Cas-
narem appellabant Varro de L. L. Vin g. 29. P. 317. d. Speng. , senis eidiens. Quanquam ne in hoo quidem rusum ludorum genere Italica antiquitas ab ni Graecorum contagione intacta et indigηπὶ deprehenditur. Ae gustu quodam Grae- earum arsium Osfieos hos mature imbutos fuisse, ostendunt figlina, quae per hune Campaniae tractum reperiuntur mulia, Graeeis at mens depicta. Neque desunt in vaseulorum pietur , quibus vi a Graeciae scenici Iudi adumbrantur, vestigia natantis certarum personarum usus de qua re dixi de Doriens. m. c. 7. S. I.)
18쪽
o- ,: Alinar avum acrarioris .hulguetit u isto Moens, adium 'ramna. Seκφnmini, praemisaee mi me', a nate, eo, liti id in rae et inelycleines inretor, vae t Festus a. V. te elum l. δ73. d. xindempnn.r quibus verbis tarasitum eamque helluonem compeIIari et eines timorem dierἶ -Wa aliis naenaealtam est.' minas autem istisdem generis personas in Atellana fabula lanei no 2 sin exemplo est, evin Pomponii accorum gemanorum titulus et p. 7s. d. Muneh. Alia ei dem personae viniata in Pompotii huius eminus a Iunio aerem indagaeunt Mere erus et Mune hius Primum ex Campanis apud Nonium a. v. publicitus P. 515,
19쪽
dieta, mi excepto enitis turpitudinem non assequor, optime inter se concinunt, si statueris domennum esse voracem quandam et Parasiticam personam, Mellae escariaest ' uariae timor 'a et vestem, i eui privata cibaria vix sussicere queant, et sui Ima mitis, in inereia eo inae, sacere didicerit. Ae manifestius eiusdem rei testimonium elicui iam ex verbis Varronis de L. T. VII. g. 95. p. 99. Up. 572. p., quae in codicibus bonae notae sic habentur: dietum maririer a maridendo unde mandueari, quo in Atelsenis AB OBSENUM oeant man eum. Quo Ioeo eum primum P. 157. ed. meae nos innum poetam agnoscere mihi laus essem mox recessi ab ea sententia, tum aliis de causis tum quod ero pluribus quidem locis
Atellanarum fabularum rariora verba apponit, scriptores autem Marum exPr SR-
minis mentione non dignatur, seribendum esse ionieci, in Add. l. 505. N a quo in Atellanis dor senum is dorsennumh voeant mandueum re habemus dossenni synonymum manducum, essis lem Romano populo ab 'antiquis inde temt-poribus notissimam, quae magnis malis late dehiscens et ingentem dentibus sonitam faciens in pompa inter ceteras ridiculas Tormidolosasque species ire solebat v. Pau- his p. 96. d. indemanu.) Iamque etiam Iuvenalis versus Sat. III, 175. ad quaestionem nostram adhibere Leebit: i tandemque redit ad pulpis notum Exodium, tum personae pallentis hiatum In gremio matris formida rusticus infans: quo ad Atellanicam personam spectare rapertum, et eam quidem quam variis
Dominibus ossennus et manducus appellabatur Exodium enim, quod alias Aleuanicum dieitu Sueton Tiber. 45. coss. Iuven. VI, 5. 3. Atellanarum Iabularum genus fuisse cum antiqua Romanorum satirae mixtum et comoediis lassiatis aliisve sabulis sceniet in finae additum quae sententia est Munchii de Pomponio l. 20. , quanquam in quaestione obvura et ambigua probabilior tamen opinio est quam saliras illas Atellanis in fine adiungi solitas et hinc exodii nomen adeptas esse quam
20쪽
sententiam defendere uidet Sehoberus de Atellanis p. Io I ne eum dossent
forma et species lineamentis undique arcessitis et eompositis alis illustrata esse Ddeatur: unum restat de quo quaeri possit, ipsum nomen. Sed hoe eum a manante. ita dissere videatur, ut manducus ex Latina, ossenus ex secli 'a duetum fuerit, euius vocibus Atellanae fabellae tam resertae erant, ut Strabo eas totas se sermone eompositas suisse sibi persuadere posset Vereor ne temerarius habear, qui elyma voeum ex incognita plane lingua expiscari coner. Attamen meorum Iine' non sie incognita nobis est, ut de summa inter hanc et Latinaxm Iin am assinitate dubitari possit et per vulgarem Italorum sermonem multa vocabula pars erant, quae a Latinitate, quae proprie dicitur, aliena ad origines Oscas revocari debent. In horum vocabulorum numero res puto appellationem Osini equi, qui ex interpretatione Isiuori ori t. Xu, I, 54. dictus est, quod si esse eius de asino ex quo asinum dosinum similive nono appellatum esse intelligitur Asini autem, maximis malis et in tibus dentibus insignis et magni saepe manduconis quo eonvicio asinus Appuleii obiur- tury, appellationem a rusticis hominibus ad personam illam qualem Proposuimus translatam esse, minime incredibile est. Ipsa autem hestia nomen ossenni accipere poterat a dorso, parte corporis in ea maxime eonSPicua unde νου ραχι apud Mehilochum ci quae etiam ossum dicebatur V. Velius Long' p. 2257. d. Pulach.), sicut dorsuarius ossuarius, et sparsiones in duobus attulis Pompeianis apud G Gellium, Pompei novae ser T. I. p. 95. spassiones, et multa eiusmodi, quae verborum Armationi apud Romanos antiquitus inhaeserent. Quapropter etiam sormam dorsennus, ut Varronis et Nonii s. v. publieitus odices avent, non plane improbaverim, sed eam ore populi in mollius mutatam et a plerisque ossennum Pronunciatum esse statuerim. Horatii autem in exemplaribus cum primum editum esset Orsennus nune ex eodicibus sere omnibus recte repositum esse Videturmasennus.
Iam disputatio eo revocanda est, inde exorsus sum. Dossennum, ostendi, tuisse nomen Personae, omnibus Romanis, etiam iis qui nondum aere lavabantur,