Q. Horati Flacci Carmina

231쪽

LIB. H. I 199 mox trahitur manibus regum ortuna retortis, sed festinant, pilenta, petorrita, mes, captivum portatur ebur, captiva Corinthus. si sors in terris, rideret Democritus, Seu diversum confusa genus panthera camelo sosive elephas albus volgi converteret ora; spectaret populum ludis adtentius ipsis, ut sibi praebentem mimo spectacula plura;

Scriptores autem narrare putaret asellofabellam surdo nam quae pervincere voce 200 evaluere sonum, referunt quem nostra theatra γGarganum mugire putes nemus aut mare Uscum,

tanto cum strepitu ludi spectantur si artes divitiaeque peregrinae quibus oblitus actor cum stetit in scaena, concurrit dextera laevae. 205 dixit adhuc aliquid P nil sano'. quid placet ergo γ' lana arentino violas imitata Veneno ac ne sorte putes me, quae facere ipse recusem, cum recte tractent alii laudare maligne: ille per extentum funem mihi posse videtur 210 ire poeta, meum qui pectus inaniter angit, inritat, mulcet, falsis terroribus inplet, ut magus, et modo me hebis, modo ponit Athenis. Verum age et his, qui se lectori credere malunt quam spectatoris fastidia ferre superbi, 215 curam redde brevem, si munus Apolline dignum vis conplere libris et vatibus addere calcar, ut studio maiore petant Helicona irentem. multa quidem nobis sacimus mala saepe poetae ut vineta egomet caedam mea), cum tibi librum 220 sollicit damus aut fesso cum laedimur, unum

si quis amicorum est ausus reprehendere Versum; cum loca iam recitata revolvimus inrevocati; cum lamentamur non apparere labores nostros et tenui doducta poemata filo 226 cum Peramu eo rem Venturam, ut, simul atque carmina rescieris nos fingere, commodus ultro arcessas et egere vetes et scribere cogas: sed tamen est perae pretium cognoscere, quales

aedituos habeat belli spectata domique 2 30

virtus, indigno non conmittenda poetae.

232쪽

200 HORAT ΕΡISTULARUM gratus Alexandro regi magno sui illo Choerilus, incultis qui versibus et male natis rettulit acceptos, regale nomisma, Philippos. 235 sed voluti tractata notam labemque remittunt latramenta sere scriptores carmine foedosplendida facta linunt idem rex ille, poemaqui tam ridiculum tam care prodigus emit, edicto vetuit, ne quis se praeter Apellen 24 pingeret, aut alius Lysippo duceret aera fortis Alexandri voltum simulantia quodsi iudicium subtile idondis artibus illud ad libros ot ad haec visarum On VOCRre8,

Boeotum in crasso iurare aere natum.

245 at neque dedecorant tua de se iudicia atque munera, quae multa dantis cum laude tulerunt diiset tibi Vergilius Variusque poetiue,

nec magis expressi Voltu per aenea Signa, quam per Vatis opus more animique virorum 260 clarorum apparent nec Sermones ego mallem repentes per humum quam re conponere geStRS,

terrarumque situs et flumina dicer o arces montibus inpositas et barbara regna, tuisque auspiciis totum consecta duella per orbem, 255 claustraque custodem pacis cohibentia Ianum, o formidatam arthis te principe Romam,

Si, quantum cuΡerem P08Sem quoque Sed neque parvum carmen maiesta recipit tua, nec meus audet rem temptare pudor, quam Vires ferre recusent.

26 sedulitas autem stulte, quem diligit, urguet, praecipue cum se numeris commendat et arte: discit enim citius meminitquo libentius illud quod quis deridet, quam quod probat et Veneratur. nil moror officium, quod me gravat, ac neque ficto

265 in peius voltu propon cereu USquam nec pravo factis decorari Versibus opto, ne rubeam pingui donatu munere, et una cum scriptore me capsa porrectus operta deserar in vicum vendentem tus et odores

270 et pipor et quidquid chartis amicitur ineptis.

233쪽

Flore, bono claroque fidelis amice Neroni, si quis sorte velit pueram tibi vendere natum Ilibure vel Gabiis et tecum sic agat 'hic et

candidus et talos a vertice pulcher ad inios fiet eritque tuus nummorum milibus octo, voma ministeriis ad nutus aptu exilea,

litterulis Graecis inbutus, idoneus Rrticuilibet argilla quidvis imitaberis uda; quin etiam canet indoctum, sed dulce bibenti. multa fidem promissa levant, ubi plenius aequo 10

laudat venales qui volt extrudere merces. res urguet me nulla me Sum pauper in aere. nemo hoc mangonum saceret tibi; non temere a me

quivis ferret idem semel hic cessavit et, ut fit, in scalis latuit metuens pendentis habenae': 15 des nummos, excepta nihil te si fuga laedat, illo erat pretium poenae Se ruS, Opinor. prudens emisti vitiosum, dicta tibi si lex: insequeris tamen hunc et lite moraris iniqua γdixi me pigrum proficiscenti tibi, dixi 20

talibus ossiciis prope mancum, ne mea ReVUS

iurgares ad te quod epistula nulla rediret. quid tum profeci, mecum facientia iuras tamen adtemptas quereri Super hoc etiam, quod expectata tibi non mittam carmina mendax. 25 Luculli miles collecta viatica multis aerumnis, la8su dum noctu tertit, ad assem perdiderat post hoc vehemens lupus, et sibi et hostiiratus pariter, ieiunis dentibus acer, praesidium regale loco deiecit, ut aiunt, 30 summe munito et multarum divite rem1m. clarus ob id factum donis ornatur honestis, accipit et bis dena super sestertia nummum. sorte sub hoc tempus castellum evertere praetor nescio quod cupiens hortari coepit eundem 35 verbis, quae timido quoque possent addere mentem: i, bone, quo virtus tua te Vocat, i pede fausto, grandia laturus meritorum praemia quid stas γ'

234쪽

202 ORATI EPISTULARUM post haec ille catus, quantumvis rusticus ibit, 40 ibit eo, quo vis, qui Zonam perdidit' inquit. Romae nutriri mihi contigit atque doceri,

iratus Grais quantum nocuisset Achilles. adiecere bonae paulo plus artis Athenae, scilicet ut possem curvo dinoscere rectum 46 atmo inter silvas Academi quaerere eram. dura sed emovere loco me tempora grato

civilisque rudem belli tulit aestus in arma, Caesaris Augusti non responsura lacertis. unde simul primum, dimisere hilippi, 50 docisis humilem pennis inopemque paternio laris et undi paupertas inpulit audax, ut Versus sacerem sed quod non desit habentem

quae poterunt umquam Satis e iurgare cicutae, ni melius dormire putem quam scribere VerSuSy56 singula de nobis anni praedantur euntes: eripuere iocos, Venerem, convivia, ludum tendo extorquere poemata quid faciam vis γdenique non omnes eadem mirantur amantque:

carmine tu gaudes, hic delectatur iambis, 60 illo Bioneis sermonibus et Sale nigro. tres mihi convivae prope dissentire identur, poscente Vario multum diversa palato. quid dem quid non dem ronuis tu, quod iubet alter; quod petis, id sane est invisum acidumque duobus. 65 praeter cetera me Romaene poemata censes scribere posse inter tot curas totque labores γhic Sponsum Vocat, hic auditum scripta, relictis Omnibus officiis cubat hic in colle Quirini, hic extrem in Aventino, visendus uterque: 70 intervalla vides humane commoda. erum purae uiri plateae, nihil ut meditantibus obstet sestinat calidus muli gerulisque redemptor, torquet nunc lapidem, nunc ingens machina tignum, tristia robustis luctantur funera plauStriS, 75 hac rabiosa fugit canis, hac lutulenta ruit Sus:

nunc et versus tecum meditare canorOSi Scriptorum chorus omnis amat nemus et fugit urbes, rite cliens Bacchi somno gaudentis et umbra: tu me inter strepitus nocturnos atque diurnos

235쪽

Vi canere et contracta sem vestigia vatum 2 80

ingenium, sibi quod vacuas desumpsit Athenas et studiis annos septem dedit insenuitque libris et curis, statua tacitumius exitple nos et risu populum quatit hic ego, rerum fluctibus in mediis et tempestatibus urbis 85Verba lyrae motura sonum conectere dignery frater erat Romae consulti rhetor, ut alter alterius sermone meros audiret honores,

Gracchus ut hic illi, fors huic ut Mucius illa:

qui minus argutos vexat siror iste postas 3 90

carmina conpono, hic elegos mirabile visucaelatumque novem usi opus aspice primum, quanto cum fastu, quanto molimine circumspectemus Vacuam Romanis vatibus aedem: mo etiam, si sorte Vacas, sequere et procul audi, bquid erat et qua re sibi nectat uterque coronRm.

caedimur et totidem plagis consumimus hostem lento Samnites ad lumina prima duello. discedo Alcaeus puncto illius ille meo quis 3 quis nisi Callimachus si plus adposcere visus, 100

fit inmermus et optivo cognomine crescit. multa sero, ut placem genus inritabile vatum, cum Scribo, et supplex populi suffragia capto: ido finitis studiis et mente recepta obturem patulas inpune legentibus aures. 105

ridentur mala qui conponunt carmina Verum gaudent scribentes et se Venerantur et ultro,

si taceas, laudant quidquid scripsere beati. at qui legitimum cupiet secisse poema,

cum tabulis animum censoris sumet honesti 110 audebit, quaecumque parum splendoris habebunt et sine pondere erunt et honore indigna serentur, Verba movere loco, quamvis invita recedant et versentur adhuc intra penetralia Vestae; obscurata diu populo bonus eruet atque 115 proseret in lucem speciosa Vocabula rerum, quae priscis memorata Catonibus atque Cethegis nunc situs informis premit et deserta vetustas adsciscet nova, quae genitor produxerit uin8. vemens et liquidus puroque simillimus amni 20

236쪽

fundet pes Latiumque beabit divite lingua;

luxuriantia conpescet, nimi aspera Sano

levabit cultu, virtute carentia tollet, luderiis speciem dabit et torquebitur, ut qui 125 nunc Satyrum, nunc agrestem Cyclopa OVetur. praetulerim scriptor delirus inersque videri. dum mea delectent mala me vel denique fallant,

quam sapere et ringi fuit haud ignobilis Argis

qui se credebat miros audire tragoedos 130 in vacuo laetus sessor plausorque theatro cetera qui vitae servaret munia recto more, bonus sane Vicinus, amabilis hospes, comi in uxorem, posset qui ignoscere servis et signo laeso non insanire lagoenae, I 35 posset qui rupem et puteum Vitare patentem. hic ubi cognatorum opibus curisque resectuSexpulit elloboro morbui bilemque meracoet redit ad sese, pol me occidistis, amici, non servastis' ait, cui sic extorta voluptasi 40 ut demptus per vim mentis gratissimus error nimirum sapere est abiectis utile nugis, et tempestivum pueris concedere ludum, ac non verba sequi fidibus modulanda Latinis

sed verae numerosque modosque ediscere Vitae. i 45 quocirca mecum loquor haec tacitusque recordor

si tibi nulla sitim finiret copia lymphae,

narrare medicis: quod, quanto plura parasti.

tanto plura cupis, nulline faterier audes 3 si volnus tibi monstrata radice vel herbalbin non fiero levius, fugeres radice vel herba proficiente nihil curarier audieras, cui rem di donarent, illi decedere praVam stultitiam; et cum sis nihilo sapientior, ex quo plenior es, tamen uteris monitoribus isdem γi55 at si divitiae prudentem reddere possent, si cupidum timidumque minus te, nempe ruberes, vivero in terris te si quis avarior uno. si proprium est, quod quis libra mercatus et aere est, quaedam, si credis consultis, mancipat usus: 160 qui te pascit ager tuus est, et vilicus Orbi, cum segetes occat tibi mox frumenta daturas

237쪽

to dominum sentit da nummOS, accipi HVRm, Pull08, ova, cadum temeti nempe modo isto paulatim mercaris agrum, fortasse trecentis aut etiam Supra nummorum milibus emptum. 165 quid refert, vivas numerat nuper an Olim γemptor Aricini quondam Veientis et arviemstum cenat holus, quamvis aliter putat emptis sub noctem gelidam lignis calefactat aenum Sed Vocat usque suum, qua populus adsita certi 170 limitibus vicina refugit iurgia tamquam Sit proprium quicquam, puncto quod mobilis horae

nunc prece, nunc retio, nunc i, nunc morte Suprema

permutet dominos et cedat in altera iura. Sic quia perpetuus nulli datur usus, o heres 175heredem alterius velut unda supervenit undam,

quid vici prosunt aut horrea quidve Calabris saltibus adiecti Lucani, si metit Orcus

grandia cum arris, non exorabilis auro 3 gemmRS, marmor, ebur, yrrhena sigilla, tabellas, 180 argentum, Vestes Gaetulo murice tinctas sunt qui non habeant, est qui non curat habore. cur alter fratrum cessare et ludere et ungui

praQferat Herodis palmetis pinguibus alter divΘs et inportunus ad umbram lucis ab ortu 185 silvostrem flammis et ferro mitiget agrum,

scit Genius, natale comes qui temperat aStrum, naturae deus humanae, mortalis in unumquodque caput Voltu mutabilis, albus et ater. utar et X Odico, quantum re poscet, acervo 190

tollam, nec metuam, quid de me iudicet heres, quod non plura datis invenerit; et tamen idem Scire Volam, quantum implex hilarisque nepoti discrepet et quantum discordet arcu RVaro. distat enim, Spargas tua prodigus, an neque sumptum 195 invitus facias neque plura parare laboreS, ac potius, puer ut festi Quinquatribus olim, exiguo gratoque fruari tempore raptim. pauperies inmunda ' domus procul absit ego utrum ΠMe ferar magna an parva, ferar unus et idem. 200 non agimur tumidis velis Aquilone secundo: non tamen adversis aetatem ducimus ustris,

238쪽

206 HORATI EPISTULARUM viribus, ingenio, specie, Virtute, loco, reextremi primorum, extremis Sque priores.

205 non es avarus: abi. quid cetera iam simul isto cum vitio fugere caret tibi pectus inani ambitione caret mortis formidine et ira γsomnia, terrores magicos, miracula, Rgas,

nocturnos lemures portentaque Thessala rides γ210 natales grate numeras ignoscis amicis γlenior et melior fis accedent senecta γquid te exempta iuvat spinis de pluribus una γvivero si recte nescis, deced peritis. lusisti satis, odisti satis atquo bibisti: 215 tempus abire tibi est, ne potum largius aequo ridoat et pulset lasciva decentius aetas.

Humano capiti cervicem pictor equinam iungore si velit et varias inducere plumas undique conlatis membris, ut turpiter atrum desinat in piscem mulier formosa superne 6 spectatum admissi risum teneatis, amici γcredite, isones isti tabula soro librum persimilem, cuius, Velut aegri Somnia, Vanae fingentur species, ut nec pes nec caput uni reddatur formae 'pictoribus atque poetis 10 quidlibet audendi semper fuit aequa potestas scimus, et hanc Veniam petimusque damusque vicissim, sed non ut placidis coeant inmitia, non ut serpentes avibus geminentur, tigribus agni. inceptis gravibus plerumque et magna professis 15 purpureus, late qui splendeat unus et alter adSuitur pannus, cum lucus et ara Dianae et properantis aquae per amoeno ambitus agros aut flumen Rhenum aut pluvius describitur arcus sed nunc non erat his locus et fortasse cupressum 20 scis simulare quid hoc, si actis enatat exspes

239쪽

navibus, aere dato qui pingitur amphora coepit institui currente rota cur urceus exit 3 deniquo sit quidvis simplex dumtaxat et unum. minima pars vatum, pater et iuvenes patre digni, decipimur specie recti brevis esse laboro, 25 obscurus fio; sectantem lenia ervi

deficiunt animique professus grandia turget; serpit humi tutus nimium timidusque procellae; qui variare cupit rem prodigialiter unam, dolphinum silvis adpingit, fluctibus aprum. 30 in vitium ducit culpae fuga, si caret arte. Aemilium circa ludum faber imus et ungues exprimet et molles imitabitur aere capillos,

infelix operis summa, quia ponere totum nesciet hunc ego me, si quid conponere curem, 35

non magis esse Velim, quam RSO Visere raVO,

spectandum nigris oculis nigroque capillo. sumite materiam vestris, qui scribitis, aequam viribus, et versate diu, quid ferre recuSent, quid valeant umeri cui lecta potenter erit res, 40 nec facundia deseret hunc nec lucidus ordo. ordinis haec virtus erit et Venus, aut ego fallor, ut iam nunc dicat iam nunc debentia dici, pleraque differat et praesens in tempus omittat.

in verbis etiam tenuis cautusque serendis 46 hoc amet, hoc spernat promi88 carminis auctor. 45 dixeris egregie, notum si callida verbum roddiderit iunctura novum. Si forte neceSSe est indiciis monstrare recentibus abdita rerum,

fingere cinctutis non exaudita Cethegis 50 continget, dabiturque licentia sumpta pudenter. et nova fictaque nuper habebunt verba fidem, si Graeco fonte cadent parce detorta quid autem Cascilio lautoque dabit Romanus ademptum Vergili Varioque ego cur, adquirere pauca bsi possum, invideor, cum lingua Catonis et nessermonem patrium ditaverit et nova rerum

nomina protulerit 3 licuit semperque cubit

signatum praesente Ot producere nomen.

ut silvae foliis pronos mutantur in annos, 60 prima cadunt ita verborum vetus interit aetas,

240쪽

208 ΗΟRΑΤΙ ΡΙSTULARUM et iuvenum ritu florent modo nata Vigentque. debemur morti nos nostraque sive receptuSterra Neptunus classes Aquilonibus arcet, 65 regis opus, sterilisve diu palus aptaque remis vicinas urbes alit et grave sentit aratrum, Seu cursum mutavit iniquum frugibus amnis, doctus iter melius mortalia facta peribunt; nedum sermotium stet honos et gratia vivax. 70 multa renascentur quae iam cecidere, cadentque quae nunc Sunt in honore vocabula, si Volet usus, quem penes arbitrium est et ius et norma loquendi. Te gestae regumque ducumquo si tristia bellam scribi possent umero, monguarit Homerus.7 versibus inpariter iunctis querimonia primum, post etiam inclusa est voti sententia consos; quis tamen exiguos elegos emiserit auctor, grammatici certant et adhuc sub iudice lis est. Archilochum proprio rabies armavit iambo: 80 hunc socci cepere pedem grandesque cothurni alternis aptum sermonibus et populares vincentem strepitus et natum rebus agendiS.

visa odit fidibus divos puerosque deorum

et pugilem victorem et equum certamine primum 85 sit iuvenum curas et libera vina referre. discriptas servare vices operumque coloreScur ego si neque ignoroque poeta salutor γcu nescire puden prave quam discere malo γversibus exponi tragicis res comica non Volt

90 indignatur itom privatis ac prope occo dignis carminibus narrari cena Thyestae. singula quaeque locum teneant sortita decentem. interdum tamen et vocem comoedia tollit, iratusque Chromos tumido delitigat ore; s et tragicus plerumque dolet sermone pedestri Telephus et eleus, cum pauper et exul uterque proicit ampullas et sesquipedalia verba, si curat cor spectantis tetigisse querella. non satis est pulchra esse poemata dulcia sunto 100 et quocumque volent, animum auditoris agunto. ut ridentibus adrident, ita flentibus adsunt humani voltus si vis me flere, dolendum est