장음표시 사용
81쪽
bet tres claues, quae notari solent a sex notulas, quas ignarus rideat men ars tam excellens iis innititur, ut homine etiali per totas in e occupet vitam, tamen ad summum apicem eius nondu perduxerit. Idem iudicium est lecis arithmeticae notis, quae vario m0do connexae,non solum quemlibet usque in infinitum fere numerum suppeditant, verum Arithmeticus etiam earum auxi
lio iubductione, dissicillimas soluit
quaestiones captum ignorantium penitus superantes. Quid dicam de naturalibus sex glande, semine pyri, tam altas tamque spatiosa nasci arbores: ex grano synapis arborem in qua nidificentauesi Praeterea ex terra eruuntur lapides,idonei calci conficiendae, item structurae ex ipsa gleba etiam lateres coquuntur , arbores diuersae ex eadem enascuntur, quae omnia rudi, inepta;
humilia&abiecta apparent eadem tamen arte accedente, domos, templa, castra urbes, prouincias, totum denique terrarum orbem constituunt. Si igitur omnium rerum humilia sint fundamenta, mirari neminem decet, etiam huius
82쪽
77 huius artis talia esse. Alioqui si ex hac lectione aliquos de utilitate ac fructibiis artis velit iu icare , animum facile abiicerei,desperans tam mirabiles effectus his talibus principiis inniti. Fundamenta huius artis sunt locus, imago, ordo , locorum imaginum praxis, siue ipsum exercitium locus est imaginum sedes seu receptaculum , hoc
est,ipalium,in quo imago potest collo
cari. Accipimus auteri pro locis domos aliquot ii quarum unaquaque cubicula ordine, in his parietem ac certum iri iis numerum loco tum obseruamus, hoc
Intrantes domum dorsum osti opponimus parieti, a sinistris candela est quam ali ordine sequuntur loci , aut mensa pro manu sumimus parietem quandiu in tradenda versamur theoria:&non alias in candela parietis angulo iuxta terram locus capitur candela, ac deinde sequuntur alij eademque forma seruatur in sequentibus omnibus parietibus. De conditionibus locorum nihil est hac vice dicendum, cum tales demonstrati sint, in quibus eae fere prae
83쪽
sertim iam in principio necessaria o scauantur:vr ote quod debeat quis multos habere custantes ordine ac diligenter medita tos de quibus statuto tempore latius erit dic cdum imago stiarina scunota eid rei quam meminisse cupimus. Dialecticiis cci in appellant rerum autem quae sub aspectum cadunt faciles sunt imagines, quia nulla res sine imagine in intellectum recipitur.rerum qiuae aliis sensibus exicrioribus , aut nullo percipi autur, quamuis non ita in promptu sint, tamen industria humana modum inuenit, quo illa etiam ex tempore repr' iantentur , ad quasi uuamur ut
tu π historiis di fabulis, aliis ue libellis per imagines naturat a caepi vi , quales 1 iri catechismi quidam, item iiii coni pendium. Ouidi metamorphosis, it filius , caeliorum nostri temporis Imogo duplex est propria quando pro re ipsi ponitur cuius cst imago ut Christi pro Christo impropita cum ponitur Vt
represente virum. Salomonis,ut regem: S. Michaelis, ut angelum: pomi ut a borem, c.
secunda diuili, alia perfecta ac si
84쪽
n a, ut rerum excellentium , ac rararum alia impexi ea te imbecillis ut rerum quotidianarum, ocius Solis ac occasus: eclypsis Lunae ac Solis fortius excitabit, quia raro accidit. De ordine non opus est nunc plura dicere , quia ita se miscet, ut nihil progredi sine eo pot- simus. Inii, arito enim dictum est, do mos,cubicula, parietes in iis loca ordine apicndaci hoc tantum addendum, ipsas ctiani imagines ordine debere poni. Quemadmodum enim si transponantur liter aliud repra lentat oca. bulum, ita etiam imagines, exemplo ii ,
Neqtie enimn uac de rari aliun d cendum , sed alias praescrtim v. a c-ctione cum ostendemus quom OH exercere artem, .studiis, si actionibus ea applicare debemus. Nunc
igitur manum operi admouentcSamia
gemus praxios aliquam partem , incipientes a simplicioribus ac minoribus vocabulis, videlicet quae quadrangulis
modico commendantur, quo im can-clela utemur tanquam persectione, reliquos tamen triangulos ramaittemus.
85쪽
8o Cygnus modus fit per scripturam, cum illas dictiones quae ii obis dentur in linsulis locis aureis literis, magnis, 4nsigni fere loco constituemus, ita ut animum applicantes,quas non imaginarie, sed reuera materialiter essent descriptae.
Triangulus fit per imaginem , hoc
est, cum imaginem vocis ictae collocamus. Quadrangulus cum utrumque
e seripturam Sc imaginem, qui modus paulo vehementior est quam a.d nullo tamen trium timui quia imbecilliores sunt, quam ut memoriam efiicaciter cχcitare queant quanquam exercitatio quotidiana opinione longe maioren , eciam in aliquo dictorum promptitudinem adferat. Candela autem qua utemur est talis vocabula memoriae commendantur, & retinentur imagines iulorum in locis positis, attributa aliqua insigni actione , quae ex veteri vel nouo testamento, ex historiis prophanis, cxfabulis Poetarum, aut ex vita communi fumitur, si verbi nihil ex tempore occurrit, fingemus quamlibet actionem, quae affectu aliquo velaemeriti statim excitet O. quin Omnia exemplis sentclario
86쪽
8 Iclariora In ca elaimoso cand. friete candela dormo, ponatur petra , acaste Christus qui tanquam faber lignarius arctificat, ira ut paulatim e X urgere videatur Ecclesia, eaque actio sic ad viuum debet in eo loco conspici, quasi revera ibi esset:sciat cum in comoedia alius Regem, alius aliam personam repra sentat, non quod reuerares ita se habent repraesentatur tamen quasi vera Sed quomodo dicat aliquis iubes me videre in eo loco quod non est Pac ridiculum ili- cui praesertim indocto videri posser. Respondeo hanc artem imaginibus uti incorporeis , sicut mens incorporea obiectum requirit incorporeum. Nam oculi corporea tantum vident, non corporis expertia; mens vero incorporea est namque haec ars nobilior, ac copendiosor ratio scribendi δ lcgci
di ex locis per imaginc quain scribendi Iegendi literas in charta scriptas vel impressas. Neque mirum videri debet incorporeas imagines mente videri. Fit hoc ipsum quotidie ab omnibus. Si quis
enim velit alo rcuocare, quae ante aliquot anno in scholis audiuit vel in
87쪽
82soncionibus eri oculis incorporeis eorum nihil videt item quaei, aliis terrarum locis vidimus, nunc hoc conclusi cubiculo cernere fas non est, sed ani iniqua iam hic oculis obiecta metite au tem omnia possumus quid quoque loco ac temporς acciderit. Sic iam domo absens eam, eiusque singulas partes memetranseo : video etiam personas actio nesque earum sicut ante oculis corporis, nunc mensae alsedere tali loco ac ordine, nunc illam nere hanc saetes illum in horto fodere,' c. ita etiam in tui imagine nobis occurrunt quasi viti rent teste uidio,
Ante meos ocidos tanquam praesentis imago i
it amor. sed quomodo iubes, ne ibi partem xe petere, cum imago Christi de Ecclesiae sit in eodem locoὶipsa mentis electio sic piaesupponentis facile dubium tot lit, ut licet plures in uno loco sint ima- uinciaiotaributa actione i mens eligjt,
88쪽
exprimitur, excitetur memoria ut legam pexra tauquam aberrabimus p cipue post aliquam exercitationem , neque opus est semper totam actionem videres, antequam occurrat vocabulum;
sed ad unam aliquam imaginis actionem statim se offert vox repetenda, ut in
Si Christus vel Ecclesia videatur vel petra sussicit ad excitandam. o. Obscruandum hic etiam ne iam aliquot vocabulis positis , dum occupamur in sequentibus, solliciti simus ne excidant priora metus enim ille impedit dum occupamur, ita id tum facere oportet, ut dum ad hunc, illum, tertium .locum mente redimus exactione legamus: alioqui si quis putaret ex repetitione vel applicatione mentis id facere, ut repetat, etiamsi nihil exactione videret, is falleretur. sit igitur in praesenti tempore de praestimi voce , aut sententia vel re cura*tque ita progrediendum , donec iam
vices s. aut sententia Ia vel res qua-
89쪽
pictus paries, ut tum fiat repetitio. In cygno castrum hic ex vita comi uni seu pictura pono elephantem, cin dorso castrum, quod a militibus acu bus, ac iaculis defendituri contra alios ex terra sit milibus instrum eruis oppugnantes. Iam iis experientia prima hora ostensis quae nemo mortalium sine arte praestare potest , etiam summis propositis praemiis , doceamus hanc artem ita
Natuta E conuenientem, ut exerceatur ab
omnibus passim hominibus, quamuis ipsi ignorent. Sicut enim omnium artium ac disci- linarum initia a Deo indita sunt, quius coniungentes exercitium pra clari
evadunt, ita huius etiam. Quod patebit si quis velit vitam suam ad memoriam
Hanc itaque primam lectionem ita sinimus cum admonitiones, ut iam aliqua horis intermissio sat exercitii deii te repetitio, recto, retrogradori intercalari idine, ut hoc modo prompti tudo aliqua comparetur, hodie cubiculum unum ad formam praescriptaos gulis in meditandum, ut proxima lectioae
90쪽
lectione sit paratum ad alia excipien
II PRAELECTIO. ECuti sententiarum,
Ia exempla. O Commendantur sententiae prin- cipalium vocabulorum imaginibus in locis positis minis principalibus, ita applicanda o naturalis, ut illa adiuta praecipuorum imaginibus, etiam minus principalia ordine repetat. Sunt autem in omni sententia principalia na ni a nomina substant tua verba CXCc-ptis iis , quae e ees ipsi in oratione subaudiri possunt. 1ductiva si pro substanti uis ponantur paut gnificationem substanti uorum implearet, aut augeant 'ut dum dicitur Magra qui sectatur, pro aes magnas: item Dagna vi bes, hic adiectivum necessau cxprimendum, alioqui adiectio pro minus principalibus habentur, ut etiam pronomina, ad uerbia, coniunctiones cxprimi debeant γ