장음표시 사용
11쪽
autem tres attulit orationis loeos, ex quibus ludulentissime apparet, Romae F0nteium eo munere lanetum 88e. eprimum eum ieero ' de negotiis disserens, quae Fonteius quaestor gesserit, dicat: Quibus in terris gestum negotium
est Illo illo inquam loco quem ridetis aerarium eum intelligere videns St, in quo quaestores negotia Sila gerere Solebant. Cum autem aerarium supra sorum eminui8Se On-Stet, cogn08eis, Ciceronem Fonteii ausam in foro Romano defendentem non melius eum locunt signis stare potui SSe, quo per anni patium quaestoris munera obierat Fonteius. Praeterea autem Romae Fonteium gessisse quae Sturam ete e loe coneluditur, quo triumvirum monetalem eum fuisse eonfirmari demonstravimus ' et X eo, quo ante legati0nem Hispaniensem et Maeedonteam omnino non nisi Romae eum magistratu gessisse eomprobari diximus '')Quaestura administrata Fonteius legatus in ulteriore η)μ3pania laetus est, turbulentissim0μ, ut ait Cieeror )ἡ reipublicae tempore, cum adVentu L. Sullae maxumi
exercitus in Italiam η' eivium dissiderent e iudieiis ae
22 cfr. l. 45 35J Constituitur contra xallos Fonteium accusantes ex altera parte ulterior HiSpania, quae e. t. c. 23 g. 6. 24 Cum c0dex rescriptus .eum adv. L. Suli maxunii exercitus in Italiam civium dissiderent iudiciis ac legibus xliibeat, qua haud dubie corrupta sunt, duplicem emendandi rati0nem esse Niebulirius putavit alteram, quam ipse iniit, ut scriberet: cuni adventu L. Sullae in Italiam minum exercitus civium dissiderent de iudiciis ac legibus,
alteram quam iniit Halmius ut Scriberetur: . . adV. . . min. Xerc.
civ. in Italia dissid. quidem iudico verba , an Italiam ' non Ciceronis sed librarii cuiusdam esse quibus explicare studuit vocem adventu . Eo enim temp0re, quo Fonteii causa acta est commemorationem UniuS vocis adventu Sulla suffecisse ad intelligendum qua Cicero dicere vellet, nem est, qui neget.
Manifesto in errore versatur Niehu lirius '' - et eum ine0nsiderate secut0s esse Drumannum δ' et lolgium 7)mirandum est qui putat pro quae8tore' in illam provineiam legatum sese e0ntulisse Fonteium. Primum enim quaestoris negotia subiisse Fonteium legatum e Cieeronis verbis nullo modo coneludi potest. Tum autem, quod Nie-buhrius dieit ex eius temporis usu ' colligi pro quaestore Fonteium in Hispaniam proseetum esse legatum, me ignorare
Quo anno Hispaniensi legati0ne unetus sit Fonteius, ambigi 01 est, eum ex Ciceronis verbis nillil aliud nisi turbulentissimo belli ei vilis temp0re illum legatum in Hispania fuisse appareat. Ae Niebulli ius et lolgius tempore eum illud munus gessisse arbitrantur, quo Sertorius Se in Hispaniam eontulisset Cautior mihi videtur esse trumannus, qui dieit Naeti Sulla' Rllet helii sus sien im Jahre 3 si anil erinis legatus pro quaestore i in ensetii genSpanien'. Fonteius enim quamquam initio funesti illius belli, quod e institaverant C. Marius et L. Sulla, Marii partes sedulus est id elueet iam ex eo, qu0d illo temp0re, qu0d0minabantur Mariani, quaestura uiaetus est), tamen ab eo tempore, quo Sulla rustra eum L. Seipione de pae egerat a. 671 83), ut Cn. Pompeius, M. Lieinius Crassus, P. Cethegu8 multique alii Sullae rebus saveritisseeesse est. ab illo enim tempore Sulla crudelissime contra Marianarum partium vir0S saeviit δ'), et si mos illud tempus eum Marianis stetisset Fonteius, laud dubie Sulla eum pr0Serip8isset nee 0Stea Fonteius pro praetore Galliam administrasset in autem ab anno ill83 Sullanarum partium erat Fonteiu8, tuis
25 l. c. p. 43. 26 l. l. p. 330. 27 l. c. . 559.28 est. App. . . I, 95, omnisen. l. c. II, p. 337, L. Langium Rom. Alterilii inter, d. III, 2. Aun. P. 14 Sq.
12쪽
eum erim Sullanis in Italia e0ntra Marianos pugna 88e. Id autem bellum eum ab initio anni 71l83 quo Sulla aedessita Brundisium usque ad Kalendas Novembres anni 72 82
duraret, illum existimo mxt Kalendas Novembres a. 72l82 legatione Hispaniensi lanetum esse ortasse sub C. Annio Lu800 praetore Eum enim Sulla, eum bello in Italia e0n- laeto copiarum non iam usus esset, in ulteri0rem Hispaniam contra Q. Sertorium misit, qui s. Til83 Hispaniam Marianarum artium praetor oeeupa Verat' '). Post Hispaniensem Macedonica legatio con8eeuta est δ'). Eam autem a. 676l TS vel 677l T vel per ambo annos biisse Fonteium verisimillimum est sub Appi Claudio, Maeedoniae pr0consule. Is enim illo tempore bellum eum Thraeibus ge88it, qui revulsi semel Arellela irruptione elaustris, eum Dardanis aliisque finitimis barbaris miseram proVineiam erudelissime vexabant βλ). Ceterum nisi putas res a Fonteio in Maeedonia gestas nimis tollere ieeronem, coniecerim, Appium Claudium bello ultro inserendo pugnaSSe contra Τhraeas Fonteio autem Maeedoniam defendendam ac uStodiendam tradidisse. Aedilitate omnino 110n lanetum esse Fonteium probabilee8t, 0 tam ob primam ausam, quam huius rei attulit
Niebulirius δη), quod hoe munus in peroratione Silentio praeterierit ieero nam in loco aliquo orationis, qui nobis periit. de aedilitate a0nteii cillum ingere potuisse nemo
29 cfr. Plut Sertor. 7, 310mmSen. l. c. n. p. 331. 30 cla. r. Font. g. 44 34J - obiicitur contra ist0rum Gall0rumlimpetus Macedonia fidelis et amica populo Romano provincia quae cum Se ac Sua urbe n0n Solum conSilio, sed etiam manu M. Fonteiic0nServatam esse dicat, ut illa per hunc a Thraecum adventu ac depopulatione defensa est. Sic ab huius nunc callite Gallorum impetu terroreSque depellit. 31 Liv. epit. XCI Ap. Claudius pr0c0nsul Thracas pluribus proeliis vicit. 32 l. c. p. 43.
negabit), quam ob alteram, qu id, cum ex lege C ,rnelia octoni erearentur praetores, aedilitate autem euruli et plebeia bis bini tantum tuos annis persungerentur, ali hominibu non omnino primarii ordinis sine populi offensi0ne illud munus praetermitti poterat teque erat climendum me Fonteius postea in eandem invidiani indideret, in quam indidit Mamereus Aemilius, vir maximis divitiis et summa nobilitate exstellens, eum aedilitate transmissa P0nsulatum peteret' '). Atin0 67Sl76 Fonteium ex aded0nia R0mam rediisse exi8timo, ut praeturam peteret, quam anno Sequenti in urbe mihi videtur gessisse. Ipso autem iraeturae nullin eum imperio in Gallium eum missum esse, quod Niebubri ut ' )putat, minii probabile est Quamvis enim disseillimis illis reipublieae temtioribus interdum ipsi magistratu anus praeti re cum imperio ad Xeretius missos es8 et eo maxime temp0re, quo Cn. Pompeius, eque R inania8, i in Sule exercitum contra Sert0rium duxit, plurima Xtra ordinem in illo euere fieri potuisse Niebulirio e0needendum enSentu, tamen, eum de Fonteii praetura omnino nihil memoriae proditum Sit tutius est putare, eum ex Sullae lege de magistratibus praeturam aliquam in urbe gessi 8Se priuS- quam in pr0vineiam profistiseeretur, quam vana et Inani
conieetura uti. 33 cfr Cic. de fisc. II, 17. 58.
13쪽
Galliae Narbonensis et Hispaniartim inde abis. 676-8 per plures anno historia. De Fonteii propraeturae tempore. De rebus ab eo in Gallia gestis.
Iam nobis ad id accedendum est, ut demon StremuS, per quo anno pro praetore in Gallia Narb0nensi fuerit M. Fonteius. Atque lio primum certum est, per re anMOS
illum Galliam obtinuisse, eum ieero in dieat , Host Vestrae mente iam eastae, tam integrae ibi Suscipient, ut eum omnes legati nostri, qui illo triennio in Galliam Venerunt, 0mnes equites R0mani, qui in illa provineia suerunt, omne8 negotiatores eius pr0Vinciae, denique omnes, in Gallia qui sunt Heli 0puli Romani atque amici, M. Fonteium ineolumen esse eupiant, iurati privatim et publie laudent, v0stamen eum Gallis e0ndemnare malitis γ' Sed qui suerint illi tres anni non adite esse diiudientu, iam e eo cognOSees, qu0d plurim0rum et d0etissimorum Virorum per o quinquaginta annos Variae diserepantesque suerunt de illa re
sententiae. Priusquam autem singula en Sententia recenSeam,
nSentaneum puto, quo ab a. 76 78 per iure deindeps annos Gallia provineia suerit statu in medium proserre. Sed cum ea, quae illo temp0re in Gallia laeta sunt quasi artis- Simo Vindulo cohaereant eum rebus in Hispania gestis, utile
erit simul quae tum fuerit Hispaniarum condidio, breviter
teius haud dubie in adedonia sub Appii Claudii proe0nsulis auspieiis legatus virum rei militari peritissimum sese praestaret et Maeedones a Thraeum depopulationilius dese deret, L. Manlius proeonsule Galliam Narbonensem administravit. Sed eum neque boni neque strenui imperat 0ris laudem merere lude larius 8t. Nam eum Q. Metello, qui inde ab A. 675 79 in Hispania dontra Sertorium eiusque es,pias bellum gerebat, auxilio veniret ), rexi saetum est, ut a L. Hirtuleio, Sertorii quaestore, deransteretur ), et eum Galliam repetens Aquitaniam transgrederetur, tam male pugna Vit contra eius terrae ineolas, ut eum audis copiis inprovinciam Suam rediret h). Neque utrum iure a. 76l78
haec laeta esse putenuis ne 'ne dubitari potest. Cum enime instet, Metellum, et eum n. 67bl7940ma prose 'tum esse vulgo reditur istatim ab adventu in Hispaniani rem male contra Sertorium gessisse ViX annunt inter 'eSSi 88 puto, quin auxilium a Manlio peteret. Praeterea maximi momenti
2 Praeter voteres auctores inprimis Salii istium Plutari luim Appianum in describendo iselli Sertoriani tempore usu Sum ommSeno l. c. III, p. 29 sqq.). Peter eschi clite R0m8. Hall0 18 Auit. Ol. p. 142 qq.) Langi l. c. III. p. 73 q. 178. 183 . Cum autem ne longus Sim eos tantum veterum locos sim citaturus qui ad res si allicas spectant liceat mihi ad angi librum delegare qui omnes veterum scriptorum l0c08 qui ad illa tempora pertinent annotavit
4 cfr. Liv. pit. XC Q Sertorius in ulteri0re Hispania ingens bellum excitavit. L. Manlius proconsul et L. 0mitius legatus ab Hirtulei a quaestore proelio victi sunt. 5 Caes. . i. HI 20 Cum in Aquitaniam venisset P. CrassusJet intellegeret, in iis locis sibi bellum gerondum, ubi pauci ante anniS L. Mallius proe0nsul impedim0ntis amissis pr0fugisset non medi0erem sibi diligentiam adhibendam intellegebat Or0S V, 23.
14쪽
laudavi, primum Manlium, tum L. Domitium Ahenobarbum Vietum 8Se narratur, praesertim si testum reputa S, Vir0Sd0etos L. Domitii eladem eis annumerare rebuS, quae paulo post laeta sunt, quam Metellus bellum eum Sertorio gerendum SuSeepit. Quae cum it sint, errasse Xistimabimus Hergogiumq),
qui obtinuit Manlium Lepidi lue a. 67Tli in Galliam pro-
seetum esse, 0utra reete iudieasse Langium, quit iam
a. 76l TS illum praefuisse Galliae eontendit. Aemilio illi Lepido, e0nsuli a. 676l7 in p0sterum
annum Gallia Narbonensis provineia deereta est. Sed cum eum paeniteret eius, quae tum erat reipublieae eondidionis, rerum mutationi cupidus plebem ad seditionem Xeitavit et probe cogn0Seen S, e Se Galline praepositum esse, ut procul ab Roma ablegaretur, in Etruria inuit spernendum Xer- eitum coegit, quocum R0mam aggreSSu est. Haud Vero multo p08t, eum devietus esset a. 67Tli in Sardinia mortuuS St, neque unquam Galliam pr0eonsul vidit β). Incertum est, eui in Lepidi oeum Gallia provineia deeret Sit, nee eum ill tempore liaud parva esset Romae omnium perturbatio, abhorrere a vero mihi Videtur, L.
Manlium etiam per annum 677li obtinuisse Galliam. Gallia ipsa haudquaquam illo tempore Speciem praebuit paeatae provineiae. Frequentibus nuntii8, qui de eladibus a Metello in Hispania aedeptis asserebantur quoSquelam etiam in maius aueto e88 VeriSimile est, rum0re de
Lepidi tumultu in Italia et de longinquo R0manorum eum Thraeibus bello Galli in spem ad dueti sunt uni maXime iugum servile a cervicibus suis deiidiendi. Et stetit in 'endio semel inditato amina magis magisque essunditur, si brevi tota provineia a Pyrenaeis usque ad Alpes ad seditionem
est exstitata. Itaque peropportune laetum est, ut Cn. Pompeius Roma ad Metellum eontra Sertorium adiuvandum missu 110Va per Alpes Cottias via munita eodem anno
677lTT ' eum triginta millibus peditum, mille equitibus in
Galliam veniret Τ'). Vitae pugna iter per pro indiam tumultuosam sibi paravit λ Gallisque ostendit, Romae
etiam turbulentissimis illis temporibus satis Virorum FSe, qui lii ovineiam rebellantem domarent, et ut graViSSilian eos poena assisteret, olearum, Arestonii 'orum et Helviorum sines publice Massiliensibus oneessit' ). Neque vero seditionem in Gallia prorsus eoinpressisse Pompeium puto, inimo mihi verisimile videtur eum, eum novae gloriae cupidus in Hispania contra Sertorium pugnare properaret et iam exitu eiusdem anni 77li Pyrenaeum montem superaret, Vici SSequidem p0pulos gallisto nonnullos, provineium Butem non
Atquo initio sui 678 76 rem haud male gessit Pompeius in Hispania. Nam eum Laeetani et Indigites, qui Pyrenae neci lae erant, viderent, quantae copiae ad Subigenda Hispanias venissent, territi se dederunt. Intereas cfr. 0mnassentiri l. c. III p. 29, Peterum . in p. 46.10 Sall. iist. II. 96 App. . . I. 109. 11 Cic. d. imp. Cia Pomp. XI 30 testis est Gallia per quam logionibus nostris iter in Hispaniam si allorum internecione patefactum est. 12 Caes. D. C. I. 35 Principes earum partium esse Cn. Pompeium et C. Caesarem quorum alter agr08 Volcarum Arecomicomina et Helviorum publico iis concessserit, ait ' bello victos Sallyas attribu 3rit vectigaliaque auxerit pr. Font. g. 14 4J Dicunt contra quibus invitissimis imperatum Si iliciant qui ex agris ex Cn. Pompeii tecreto docedere sunt c0acti.
15쪽
Sertorius, quo saeilius et Metello et Pompeio resisteret, eo-Ρia sua in uattuor partes diviserat, inani duce Perperna posuerat ad ostium Hiberi, alteram eui Hirtuleiu inaeeSSet, ad Baetim flumen, tertiam eum C. Herennio due ita loea-Verat, ut et Perpernam et Hirtuleium si pus esset, adiuVare Ρ08Set ipSe substiterat in superiore Hiberi parte. Sed Pompeius Perperna, qui eum transitu pro libere eonabatur, eiuS-que exercitu repulso Hiberum superavit et in interiorem Hispaniam prolaetus est. C. Herennio ad Valentiam devieto urbem ipsam Xpugnavit eodem sere tempore, quo Metellus Hirtulei exereitum ad Italidam profligavit. Cum pSo autem Sertorio Pompeius adverso Marte pugnavit. Cum enim Lauronem, urbem ad ueronem itum, quae quia iam Sertorii fortuna in 'linare videbatur ad Romanos deseiverat eamque ipsam ob eausam a Sertorio oppugnabatur, obSidione liberare studeret, insidiis aptus magnam Xerei tu partem amisit neque impedire potuit, quominus Sertoriu urbem
Fieri autem non potuit, quin Hispania, orentissima et
uberrima proViueia, tot et tantis Xerstitit iis eam obtinentibus, 'xhauriretur. Et ir0seeto iam illo anno miseram suisse ΗiSpaniae condidionem, ex eo cognoseitur, quod Metelli exereitui e Gallia e immeatus subvereus est δ). Proximo anno 679 75 Metello in iteriorem provineiam ingresso L. Hirtuleius ad urbem Segoviam obvium Se obiecit, proeli autem vietus ipse edidit. Tum priusquam Pompeius et Metellus arma consuetarent, SertoriuS, quam rimum P0SSet, confligere eum Pompeio propera Vit eumque ad ueronem Vidit. Neque vero eum ladem memorabilem sui 88 Verisimile est ideo, quod paulo post Pompeiu et Me-
tellus vires ontulerunt quodque Sertorio ad Saguntum maximum exereitus detrimentum intulere. IS autem eum nihilominus ambo exeretius Romanos ad Turinita ilia meuaggre88u esset, initio quidem Pompeium, qui equitibus praeerat, in sugani Vertere videbatur, o autem Metellus inserentes se sero 'iter tu,stium copias ita profligaVit, ut ineomposite in oea mediterranea sugerent. Ne tanten pro 'onsules Romani sperare potuerunt, Sertorium bellum omis- Surum Sse. Itaque fugientes seeuti sunt et urbem Cluniam, in quam Sertorius se redoperat, ei reumsederunt. Ubi dum frustra tempus terebant, Hispani novum eXerditum P0egerunt, et Sertorius 'aud dubie iam nuntiis exstitus - ardeessugit, ut illi exereitui praeesset. Iani appropinquabat litems. Itaque Metellus et Pompeius hiberna ei reum speetaverunt. Sed eum Hispania, quam iam priore anno On- seetam et exliaustam fuisse vidimus, hoe anno, trilius alidissimis Xerellit,us eam pervagantibus, multo magis erro ignique Vastata esset, ambo exeretius Roniani in Hispania hibernare n0n potuerunt, ideoque P0mpeius hiemem transegit in aedaeis, Metellus in Galliam eoneessi L . EXVaeeaeis Pompeius epistolam ad Senatum misit, in qua, nisi subsidia mitterentur, Romam se Venturum Seripsit, de qua aetum est
in senatu initio anni 680 74 L. Lieinio Ludullo M. Aurelio Cotta eoss. ε) L. autem Lueullus priusquam ad bellum
13 cfr. Sali hist. II. 96, 9 D. Epistul Cn. Pomp. ad Senat.): Gallia Silperiore anno setolli exercitum Stipendio frumentoque aluit. Superiorem annum a. 78l76 esse infra demonstrabo. 14 cfr Plut Sert. XXI: ναγκασθησαν οἱ στραrχηγοὶ διωλυθέντες
Di0medes ari granam libr. I, p. 366 locum eius epistulae ex Secundo Sallustii historiarum libro reserat quo res a. 679li geStae Ontinebantur. cfr. Dietsellium ad eam epistul. Neque Si quis ex e0, qu0d
16쪽
eum Mithridate gerendum Roma proseiseeretur, ut quae Pompeius postulaverat quam elerrime ei submitterent ar esseeit, metuenS, ne Pompeius Romam veniret et pro ipsi in Asiam mitteretur h). Ineunte vere bellum denuo coortum est. Neque ero ab hoc tempore ei pugnatum est, sed Sertorius tostium vires non nisi levibus proeliis laeessendo et urbes desendendo attrivit. Metellus in ulteriore Hispania eas urbes subegit, quae etiam tum a Sertorii partibus stabant. Minus selieiter Pompeius in arraeonensi provineia contra ipsum Sertorium bellavit. Nam urbem Pallantiam, quam operibus elausam tenebat, Sertorius obsidione solvit. Et ad urbem Calagurrim a Sertorio proelio Superatus est, quamquam Metellus, ut eam uni Pompeio oppugnaret, ei pins Suas d-duXerat, ami)oque imperatore Romani iterum eoaeti sunt, ut diversus regiones peterent. Itaque Metellus in ulteriore Hispania, Pompeius in lallia cum Xerstitia hiemem transegiti h). Quilius expositis eum iam omnia in medium protulerim, quibus reti viri doeti demonstrare conati sunt, per qui Sannos Fonteius Galliam administraverit et quibus innixus
Pompeius in illa pistula per trisennium se vix annuum sibi sumptum assenatu datum ess0 Scribit, concludi posse putat illam a. 680 74 scriptam sesso recte iudicat. Nam cum Pompeium 677li Roma profectum esse constet, exeunte a. 79j75 triennium interim se transsegisse illum n0nsin aliquo iure seribere p0tuisse, vi negabis. Quodsi pistul. Pompeii ad sonatum a. 79l75 Seriptam HSSe conStat. vides superiorem illum annum quo Motolli exercitui frumentum missum esse, Gallia seribit Pompeius o. ) iure in contendisse a. 78li esse. 15 cfr. hit Pomp. XX. Lucull. V App. . . I. 11.16 Liv. pit. XCIII Ros a Pompeio et Metello adversus ser ortumgostase, qui omnibus t elli artibus par fuit. Quos et ab obsidion Calagurris oppidi depulsos c00git diversas regiones petere, Metelliun ult0riorsem Hispaniam Pompeium iralliam. - pr. Font l. 16 6J Exercitus praeterea Cn. Pompeii maximus atque ornatissimus hisemavit in Gallia M. Fontei imperante.
ipse quid de ea re sentiam, profiteri potero, ad propositum
Ante omnia autem quid de singulorum virorum Oetorum sententiis iudieandum sit, videamus lΑ primum Niebubrius δ' hae de Fonteii pr0praeturae annis dieit De triennio illo id quidem constare, eo imperante exereitum Cn. Pompeii in illa provineia hibernasse δ' idque aedidisse Lueullo et Cotta eos a. 680l74. Ac superiore anno 679 75 maximum frumenti numerum inde ad exercitum Romanum ad Vedium 8Se, ex ipsius Pompeii epistula eo osei, quam isdem e0ss initio anni ad senatum seripserit ex Vaeeaeis id autem Fonteio proelirante laetum esse '). Id quaerendum restare, utrum ad supplendum triennium is annus attribuendus sit, qui prae-ee8Serit, an ille, qui secutus sit. Se arbitrari Fonteium imperium in Gallia suseepisse L. Oetavio et C. Cotta OSS. R.
679l75, eoque ipso frumentum in Hispaniam misiSSe. Itaque si Fonteius a. 679l75 imperium in Gallia susceperit, necesse esse, id illum per annum 681l73 retinuisse. Quam sententiam plures ob ausas non probo. Primum enim si Niebulirius ex eo, quod a. 679l75 Metello ex Gallia frumentum missum est quodque Fonteius quoque
quem ompeio hibereant in Gallia a. 680 74 illi provinciae praesuisse libens eoneedo maximum frumenti numerum ad Hispaniense bellum tolerandum Gallis imperavit, concludere se posse putat, nonnisi Ionteium Metello commeatus misisse, perperam iudieat. Faeile enim intelligitur, talem argumentationem nihil aliud esse nisi ei reulum in demonstrando sive petitionem prineipit', quam sugere Phil080phorum iubemur praeceptis, et eum, qui Metello humentum ex Gallia subvehendum euraverit alium a Fonteium
17쪽
veris, quanta suerit et frumenti et omnium aliarum rerum in0pia, qua Metellus et Pompeius per totum paene bellum Sertorianum premebantur. Ceterum Fonteium a. 679l75 omnino non in Gallia suisse infra demonstrabo. Aecedunt duae aliae cau8ae prima, quod cum epiStulam Cn. Pompeii ad senatum a. 79l75 seriptam esse
demonstraverimu8, ille Superior annuS, quo commeatu Metello e Gallia subveeti sunt, non sui annus 679l75 ut Nie-buliri videtur, sed annus 678l76, altera, quod eum eodem loco Pompeius distat Galliam ipsam eo anno malis ruetibus vix agitare' anno 679l75 omnino non ex Gallia frumentum in Hispaniam subvectum esse perspicuum St. Quae eum ita sint, iam non dubitemus Niebutiri opini0nem reiicere. Niebutiri sententiam se secutum esse profitetur . Κlolgius q). Sed levius eum illam rem tractasse e e P0gnoscitur, quod nihil0minus per ann0 678l76 - 680l74 Fonteium Galliae propraetorem suiSSe cenSet. Drumannus, quem et ipsum ad Niebulirii sententiam aecedere videmus λ), triennii illius non nisi duos annos a. 679l75, quo Fonteius Metello commeatum miserit et .
680l74, quo Fonteius in Gallia hibernaverit, inveniri posse
existimat, tertius autem annus utrum fuerit a. 68ll73 quod Niebulirius arbitratur an 678l76 diiudicare non est ausus, cum probe perspexerit, Se Niebutiri argumentationem aeeipientem eodem iure a. 678l76 qu 68ll73 addere posse duobus illis annis 679l75 et 680l74. Aliam viam iniit . . umptius η), qui haec de
Fontei propraeturae anni di8Serit: --Fonteium Cicero c.
20 l. e. p. 559 Sq. 21 l. c. p. 330.
22 in Augusti Wilhelmi umpti studia Romana sive de selectis
antiquitatum Romanar capitib. commentati0nes quattuor Berotini apud F. Duem erum 1859, p. 6.
ait illo tempore provinetae suae praesui 88e, eum maximi exerditus populi Romani larissimique imperatores in Hispania essent atque exereitu Cn. Pompeii maximus atque ornatissimus in Gallia hibernaret: ompeium autem a. 74 in Gallia libernasse, diseimus ex Liv epit. XCIII Quares hune primum M. Fonteii annum fuisse putabimus nam per triennium eum provinetae suae praesuisse ait Cicero c. 22), emeitur, ut ille ab anno 73 usque ad Tl Galliam rexerit.'Quae opinio haud dubie proxime ad verum aededit. Eo magis dolendum est, quod in explicanda ua sententia Zumptius miro quodam errore captus ipse sibi repugnavit Quamquam enim ex eo, qu0d Pompeius a. 74 in Gallia hibernaverit, effiei contendit, eum primum annum triennii illius esse, per qu0d Galliam rexerit Fonteius, tamen eum ab a. 73 usque ad a. 7l Gallia praesuisse dicit. Reliquum est, ut ea in medium proseram, quae de F0miei propraeturae tempore iudieaverit Hergogius δ). Qui
rationem omputandi inde tantum sumi posse existimat, quod Fonteius mandata exsequius esse dieatur Pompeii ε). Minus autem probabile esse, qui it Zumptius statuerit, quam statim post profligatos a. 7 Gallos relietum esse Fonteium dis insciendum opus ab ipso imperatore uehoatum. Neque vero huic sententiae astipulor. Ex ieeronis enim verbis id quidem apparere constello, Fonteium mandata Pompeii aesecutum esse, minime Vero a Pompeio eum
in Gallia a. 677l77 relictum esse. Ex eo autem tautum, quin mandata Pompeii exsequius est Fonteius, esset non poteSt, per quos annos Galliae praefuerit. Quamquam enim om-
23 l. e. p. 66 annot. 73.24 ciis pr. Font. q. 14 4J Dicunt contra quibus invitissimis imperatium est dicunt qui ex agris ex Cn. Pompeii secreto decedere sunt coacti dicunt qui ex belli caede et fuga nunc primum audent contra M. Fonteium inermem OuSi Stere.
18쪽
peium eum in Hispaniam proseiscens Galliam subegisset, Helvios, Arecomicos et oleas ex agris suis decedere iussisse c0BStat, tamen post eius prolaetionem eos, cum Romanos pluribus in regionibus bellare seirent et paulo post ambo proeonsules in Hispania rem male gerere eomperi88ent, aut 0mnino ex agris non decessisse, aut mox in eos rediisse verisimillimum est. Adde, quod saeile fieri potuit, ut et eo temp0re, quo ompeius in Gallia sui et p0st id tempus vir imbellis et ad eo eiendum opus ab ipso ompeio inelloatum' non idoneus Galliae praeeSSet, constedeS, non 88e, cur statim a. 77l77 Fonteium mandata Pompeii exsecutum esse
Quibus expositis iam meam sententiam aperiam Equidem ut unicam esse viam, qua et brevissime et facillime inVenire 908Si8, per quos annos Fonteius in Gallia suerit eam, quam iniit Zumptius. Cum enim ieero h dieat, exercitum Cn. Pompeii maximum atque ornatissimum hiemasse in Gallia M. Fontei imperante eamque ipsam ob causam satis multos et idoneos esse homines, quibus laudatoribus Fontei et testibus uti possit, mirum St, eum Silentio praeterire, Metellum cum Xerstitu Suo priore anno hiemem transegisse in Gallia Nam ut Cicero in omnibus aliis orationibus, quibus accusato defendit quaScunque causas afferre solet, quibus reo purget, Sic in Fonteiana omniam0Vet, ut Fonteium culpa absolvat. Rem autem tanti momenti ut praetermitteret, Ciceronem commotum esse existimo nulla alia causa nisi hae quod Metello hibernante in Gallia Fonteius huic provineiae nondum praesuerit. Itaque eum
Metellum a. 79 75- 680l74, Pompeium a. 680l74 - 681l73 hiemasse in Gallia dem0nstrasse mihi videar, Fonteium
autem per triennium eam provinciam administrasse constet,
sequitur ut ille uerit in Gallia per annos 680l74 - 68 72.
Neo redargui me posse puto eo, qu0d quis dicat, ipsumme mihi repugnare, eum Metellum a. 79l75 - 680l744iberna habuisse in Gallia contendam, nihilo minus autem Fonteium ab anno 680l74 Galliam administrantem eo tempore, quo Metellus in illa provineia hibernaverit, ibi suisse
negem. Nam ut prostonsule et pr0praetore Romanos n0n semper statim primis eius anni mensibus, in ea provineias, quas sortiti erant, Roma proseet is esse Caesaris ' ei Cieeronis ' exemplis comprobatur, te Fonteium eo tempore in provineiam Venisse patet, quo Metellus cum exercitu iam in Hispaniam redierat. Satis multa de Fonteii propraeturae tempore diei a sunt nune qua re per triennium illud gesserit, exponere in animo St. Cum in Galliam veniret Fonteius, haudquaquam paeatam provinciam invenit. Nec id est mirum. Iam supra verisimillimum esse eommemoravi Pompeium a. 77lT Galliam prorSu Paeare neque potuisse neque Voluisse, eum belli Sertoriani moles ei instaret. Et 0 qu0que iam dixi, Volens, Arestomicos, Helvios, quo agris suis decedere Pompeius iusserat, cum Romanos et eum Thraeibus in Maeedonia et eum Sertori in Hispania pugnare Scirent, agro aut omnino non reliquisse aut mox in e08 redii88 me putare, et laeti fieri potuisse, ut vir imbellis, qualis erat ille Manlius, de quo supra exposuimus, Galliam tum regeret. Quibus rebus gliscenti Gallorum seditioni ignem et materiam subditam esse arbitror. Et cur ea magis magisque cre8cere potuerit, plures inVeniuntur ausae. Primum enim a. 79l75 Galli summa frugum in0pia premebantur, et eum non haberent, quo illam compensarent nam anno Superiore maximam frumenti e0piam ad Metelli
26 Caes. B. G. I, 6 sq. Plut Caes. 14.27 Cic. ad Attic V, 2, 7 10, 15.
19쪽
exereitum in Hispaniam mittere eos coaetos esse vidimus),
ira contra Romano accenderentur neces8 erat. Tum
exeunte eodem a. 79l75 Metellus eum maximo exercitu in Gallia hibernavit eoque provineta iam ante consecta etiam magis Xhausta est. Adde, quod elandestinis Sertorii nuntiis Gallos ad seditionem tum sollicitat0s esse probabile est: intelligis adventu Fonteii initio anni Si l T sediti0nem non minus perieulosam et saevam in Gallia suisse, quam a. 677 77. Et profecto vis rebellantium vix tum toleranda suisset,
si provinciae incolae d unum omnes contra Romano SurreXiSSent. Peropportune autem factum est, ut tria maxime hominum genera tum essent in ea provincia primum eorum,
qui iam saepe a Romani belli superati erant et metu e0mmoti haud dubie a republica Romana illo tempore omnino non ausi sunt desciseere, alterum olearum, Arestomicorum, Helviorum, qui post Pompeii dece88um ante omnia eo a os, quibus ab illo multati erant, obtinere studuerunt, tertium eorum, qui tum potissimum Romanos undique hostibus urgentibus, facillime se iugum servile a cervistibus suis deiiceres088 SpernVerunt eoque non solum ipsi rebellarunt, sed etiam alias Gallieas gentes libertatis spem ostendendo in societatem rebellionis deduxerunt β). Itaque vides statim Fonteio oecasionem oblatam fuisse, sortem se et bellicae artis peritum virum ostendendi.
28 pr. Fou 12 2J Provinciae Galliae M. Fonteius praefuit, quae
constat ex iis generibus h0minum et civitatum, qui, ut vetera mittam partim nostra memoria bella cum populo I 0mano acerba ac diuturna ge8Serunt, partim Dd ab 08tri imperatoribus subacti, modo sello domiti, modo triumphi ac monumentis notati, modo ab senatu agris urbibusque multati Sunt, partim cum ipso M. Fonteio ferrum ac manus contulerunt multoque eius Sudore ac labore sub populi Romani imperium dicionemque ceciderunt. q. 13 3J qui erant hostes, subegit qui proxime fuerant, e0 ex iis agris, quibus erant multati, decedere coegit:
ceteris, qui idcirco magnis saepe erunt bellis superati, ut semper populo Romano parerent, magno equitatu e. t. e. CD. s. 26 16J.
Primum igitur Narbonem Martium, coloniam ei vium R0manorum, qu0d propugnaculum ipsis istis nationibus oppositum et obieetum Galli ineumsessum tenebant, obsidion liberavit '). Deinde urbem Massiliensium, quibus Pompeium Volcanam, Are mi rum, Helviorum fines publieec0neessi Sse vidimus, et in quos n0n solum eam ipsam ob causam, sed etiam quod Galli eorum bellorum perieula populo Romano opiis praebendis e0mpensaverant maxima vis rebellantium hostium illata esse videtur, servavit δ')illasque tres gentes agnis suis decedere coegit. Τum alios hostes, in his ortasse Voeonti is δ' in dieionem Romani imperii redegit δη), deteris denique, qui arma contra Romanos capere non ausi erant, magno equitatu ad ea bella, quae tum a populo Romano gerebantur, magna pecunia ad eorum Stipendium, maximum frumenti numerum ad Hispaniense bellum tolerandum imperavit ). Hoc modo Fonteius sediti0nem in Gallia ortam comprimere studuit ne dubium est, quin paullatim omnibustodis rebellantes oppresserit 'otamque provinciam laeR-
Sed etiam alia ab eo propraetore in Gallia saeta esse memoriae traditum est. Primum quod ex titulo δε ἡ de dispositione thernorum e0gn0seitur, hiberna disposuisse Fonteium, ad 0mpeii hibernationem in Gallia reserendum esse arbitror, quae erat a. 680l74 - 681 73. Praeterea autem eum et propter bellum Sertorianum et ob perpetuas Gallorum rebelliones ex republiea esset, ut via Domitia muniretur, Fonteiu8, quia ipse aliis negotiis impediebatur,
20쪽
legatis suis C. Annio Bellieno et C. Fonteio id negotium dedit βδ). Quo laeto non ipse solum eum copiis suis lacilius
per Galliam proficisci poterat, sed etiam Roma terrestri itinere Galliam et Hispanias petentibus iter erat expeditius. Denique vini portorium instituisse Fonteium commemoratur δ'), ad eas via exigendum, quae a Narbone per provinciam Romanam et ad populo etiam tum liberos serebant. Et id portorium eum simulac provinciam sedaverit Gallis imposuisse, ex eo colligi 088 puto, quod Plaetorius, eius adversarius postea dixit δ'), Fonteio non in Gallia primum venisse in mentem, ut illud portorium institueret,
Cur Fonteius non statim post deo sum ex Gallia repetund neeusatus sit quo anno sit aeeusatus. De Pla torio accusatore et Fabio subseriptore De Cicerone, Fonteii patrono. De testibus qui praetor quaestionide Fonteio habitae praefuerit. Fonteius utram condemnatus an absolutus sit. Quae a Fonteio propraetore in Gallia acta esse reseruntur, dicta sunt. Et supersedere me posse puto hoc loco quaerere, utrum iniuste et a Vare provineiam administraverit,
necne. Unum disto, haud dubie illum ut ea aetate plurimi eorum sacere solebant, qui provinciis praep0siti erant, minus reipublicae, quam privato suo commodo in Gallia servisse et haud dubie re familiari ueta Romam revertisse. Id, ut alia mittam, iam ex eo elueet, quod, postquam ille Galliam reliquit, provinetae ineolae id egerunt ae moliti sunt, ut poenas illum luere cogerent Neque tamen illo temp0re fieri ullo pacto posse videbatur, ut quisquam nobilium de pecuniis repetundis damnaretur, eum ex lege Cornelia iudieiaria non nisi senatores iudiei sacerent de talibus eriminibus, qualia commisisse videbatur Fonteius, eosque hominem eiusdem ordinis condemnaturos Gallisque ultro invisis opitulaturos esse, haudquaquam erat Sperandum.
Hoc modo p0st Fonteii dedessum ex Gallia duo anni exacti erant, eum necopinato Gallis oblata esse eeasio videbatur uleiseendi iniurias a Fonteio acceptas.