Promptuarium Hippocratis in locos communes

591쪽

nor AT I a Promptuarium

giavitatem ungues & digildivescant, mors expedara

Volueras , supra Aves. Volvulus , supra Ilius. Vomica , supra tum, obses , tum in Suppuratioue. omisus saliorum.

fi Intellige de vomitione, Sex hybernis mensibus vomitus ' ciendus . quod o tu: Is usi, Teni i- tempus hoc iustivo plus pituitae trahat, & morbi circa culo contentae; non 3cio caput & regionem quae es supra septum transversus nexcitantur. At aestate infusis utendum. ordantium, quae aestate mo- de Salus. Viari rari ararenda in Vomitoriorum usu. Je ' Vomitionibus post cibos cujusvis generis humidi b Notat Holi ria, ad Aph. res h ter in mense utantur , sicciores vero bis. A vo- ea Vr d. I in tita imitionibus sensim per tres dies ad consuetum cibum in Co iii fula eilidissima ac deducendum, & sub id te pus levioribus & paucioribus suo igitur'. iissilia, id utendum, A bubula & porcina came, aut a balneati, ut d ne veto quibusvis alus quis supra modum repletus ' vomati consuetudinem ipsis Qvin etiam ex caseorum & dulcium & pinguium Tibvi . . i. Usummula uin e confecto repletione vomere confert. Post in mense approbata fu*xir, ebrietatem quoque & ciborum mutationem & loco'h, et oti su hiua; et uise transmutationem vomendum. 3. de Vict. ra

se omnino sublatam. S O.

, alethes . ...ti Humidioribus naturis confert ut vomitionibus rei

Ariculi eo ex se saepius an- purgentur. Lib. I. de Vict. rar. pag. 3IT,

sit M' us Cum quis cibos ae potiones plus solito senserit, piant solet confecerit,statim vomitione rejicere optimum i

L de ecl. pag, s T Vomitus agrorum Si quis in febre non lethali dixerit caput dolere, apt; 'bxicosum quiddam ante oculo. obversari. Si exippi

592쪽

milleuit ' mortus accessserit , biliosa vomitio ade- a Adde inferiotis labii

iit. Quod si rigor quoque obortus fuerit ,& inferio- ' , hi A. si . 1

res hypochondriorum partes frigidas habuerit, adhuc ventriculi & faucibus ciuis vomitio aderit. Lib. Prmor - - - Qui vomituri lunt his antea os ciebra * laliVatione tam biliosam vomitionem

impletur. Coac. 66. ventriculi afferre..r , , c Haec enim ferocientem

Vomitus eii perquam utilis qui bilem pituatae quam intus bilem attestantur. maxime ' permixtam habet . ac neque ad x modum praedi-

cratius eli , neque multus , at enim lynceriores vomi- propter membranae interitiones deteriores sunt. g Viridis quoque vomitus, & ni, Voxii cet muni ovem. et & lividus vitiosus est. Quod si omnes h colores iij plici junia eum : si idem vomat, exitiale est. Celerrimum autem exitium 'mute caloris nativi, cum iudicat ' lividus & mali odoris; omnesque subputres his pe8 8. Dis is, '

P graves odores in omnibus vomitionibus mali. Coac. f Crassus vomitus , labo Mortem quoque adfert tuber vomitus praecipue ii xeriam nimis coctam, vel

eum maj re conatu M dolore contingat. Ex De

Vomitiones exietae i biliosae malum denuncicaut 3 , ebi si piaecipue si pervigilio conflictetitur aegri : his S stillans Ii, eonfluxu eae visde bux

nasui perniciem minatur. Lib. I. Praedictorum. Sent. incendio conflagrantibus.

h plures exhibentur ', pravi colores , eo plures

LX nigris vomitionibus oborta ' surditas noxia non denunciantur. pravae affe-

v - . . . . . dentium. Duretus. .

vomitus parvi, frequentes, biliosi, ' synceri , mali i Purredo enim indicaut a sunt in copiosiore ventris subductione, & intenso lum--

porum dolore. Coae. 56o. k Denorat enim venae e-

ubi ex volnitu anxietudo occupat, vox stridula est, 'Vxili pulvere obsiti insania portenditur , talesque ve-i Proriritur quippe ab h*mqnti insania cortenti voce desecti p intereunt. Tras litibus at

que venis irruente Duratae o

3 xynceris vomitionibus singultus malus: q mala quo--mendum hic suspica- qe convulsio uti etiam in immodicis purgationibui , o riu'd sint symptomatiis 'λTex medicam qnto nitia potionibus fiunt. Coac, Ses A In omni superflua purgatione frigus cum sudore i m etae oadiistit. 'nitiale, de inter haee qui subinde vomunt & siticulos ruiui. '

rumni, male habent. Coac. 568. iis maligni perennitatem

593쪽

rebri inflammatione. En cium & insomnia promptam nsarii,

ptoritatio ventriculi sed A vomitu fingaltus ae oculoruin rubor milum

ejusdem exhausti insana- r η - - 1ictata His

interimit convellendo & se, v

exolvendo ut centies ex Alvum coactam vomitio lolvit, & plus aequo hutnia

s Melane holicam e e sta- ' longo algi profluvio habito lpontaneus vomitu, sim scilicet in qua instanis superveniens morbum 3 solvit. c. 1iu italae bili, tim Euticis idi cholera morbo laboranti vomitione r faex facili mutatione. Du, tus, in ollis prodiit. O Et caetera ex Historia inleba addustae

nem aut ejus inflammationem significat, sicuti oculorum rubor cerebri inflammationem. Neam s. v x Vacuando &'revellendo. y Nos non semel observavi nus foedam horrendamque hujusmodi vomitionem ea diutiaratore uristippressione , fine noxa tamen.

mitum Sedantia.

a Inter vomitum se *nii* Vomitum tollit ocvini ' succus ex vino albo. Lib.

xime etiam confer x bis Vomitum sedat ealida in potu adhibita & vomitio

aut ter primis dentibus cm- , - i

pam cosi munem mordete reddita. Lib. 2. Epid. secl. i. Siquis vomenti copio-c ira mandiicationcm.Fal- tarn aquam propinet , una cum vomitu eluet queae me vulgo juis .i ut vo. Vomit is causa sunt. Huic quidelm per vomitum vombmitum vomitu curari , tus sedatur. Lib. de Locis in somne. pag. Is. . tiat vomi si ui . evacuatum & Vomentem curandum suscepe- tepida, non de sorbitaoni- ris, vomitum ne sedatim initus si quidem evacua- .,-- ' a ' erum' tionem sedat. Facilius autem postea vomitus sedatur.e Merito sane eum som- Quod ita affectus debilis fuerit a vomitu medicameninni Teh, I uo ' conciliaris ' eXhibeto. Ibidem . pag. Id.d Hoeest e hibisum vo. Atheniensem cholera morbo correptum ab alvi promitorium validissimum , fluvio, tum 1 vomitu liberavit vomitorium ex helle-

594쪽

mppocratii. I TVomitionum usurpandarum ratio.

vomitiones hunc in modum faciendae. Obesi ac minime 3 tenues jejuni vomant a cursu , aut celeri deambulatione circa meridiem. Hyssopi hemina dimidia in aquae congio contriti potui exhibeatur, affuso

aceto & addito sale quo fiant jucundissima, ac primum

quidem sensim; deinde vero celerius ebibatur. Graciliotes autem& imbecilliores a cibis vomitum cieant in hunc modum. Post balneum calidum praebibant vini meri heminam. Mox cibos cujusvis generis assumat,neque inter cibos aut post eos bibant , sed se contineant, quo tempore quis stadia quatuor procurrat. Deinde triplex illis vinum permiscebis in potum austerum,dulce,& acim eum. Primum quidem meracius sensim & ex magno, intervallo. Deinde dilutius, celerius & affatim. At v*ro qui singulis mensibus bis vomere consuevit, hunc praestat duobus ex ordine diebus vomitum ciere, quam petaeo quinto die. Lib. de Salab. Vici. rat. 2P8. Ai helleboros qui non facile supra purgantur eo-issm corpora pluri s cibo atque quiete humectandarunt. Cum biberit quis helleborum ads motiones qui-

qm eorporum ducere magis, ad somnos vero & quie-x:m minus. Indicat autem navigatio turbari motione Vorpus. Cum volueris , magis movere helleborum, move corpus. Cum vero sistere somnum facito, &

. Primum quidem tamen eum adhibeto, eoque adhi- hixo, postridie aquae mulsae h semicongium pauco ace-x' asula potui exhibeto , idque unico spiritu bibere jum to , dcc. Deinde eum multis stragalis convolvit . 'rum' si non perferat, sed vomere velit, e Vomat. Si v*xo post aliquod tempus vomicus non detineat aquTx'pi ae magno i calied insuper ebibito, & levi per penu ''m attrectatione vomat. Lib. de Intern. assecl. pG is3.

Quique sunt ideo seca

ri magis a vasorum rudib Agitatio enim corporii praeparat corpus ad faciistiorem vomitionem. EM

rumpatur, aut viribus deficiant in ipsa vomitione.

d Quae hic piaescribuntutde variis cibis post vomitorium haustum sumendis de de laiplici vino ebibendo

recedunt ab Hippocratis methodo & doctrina , eam que ratione improbantur a Galeno hic , ostenduntque librum minime esse tanti viri foetum .es Quo nomine .Hippocrates intelligit fere omne medicamentum purgans ex quorundam mente. At accipit de solo helleboro albo, contenditque solis vomitoriis non

veto catarthicis conferre corporis motionem.

nius

g Donec se prodant signa

incipientis vacuationis

quae fere post duas horas

apparer, oris salivatione Se ventriculi ardore praenunciari solita. Ex Noheria

h Quod duas pinias aequat, ne si minori quantitate

detur melicratum in ali moniam cedat. Praescribitur vero unico haustu, quia si ex intervallis , spropter mellis vim aperientem acetique in colpus faeli. distribueretur. Martinus, i Ut relaxatus sic ventriinculus facilius se ad vomittionem accingat.

595쪽

Tromptuarium

Hermophici filius immissa in os penna bilem attata vomitione rejecit. Lib. i. Epid. Io T.

Vomitoria ab Hippocrate usurpata. '

. Aquatum frigida, tum Aqua a vomitum inducere solet. Lib. r. de Mosi

ri frigida minus, nee qdst, meausi curatione. Sic in febribus acutis sis in majori quantitate, quod ii oppressis frigida ex ehibita ut vomitio provocetur

i. is x conducit; sic namque biliosa aderunt. Sic mulleii sanae& obesae , t cujus Historiis nuper in Sancope adducta aqua fiigida ad vomitum exhibita. gysi bpus in aquae congio contiitus ex Atticulo supe riori. Mel lac, acetum , & aquam simul mixta & in olla infusa tepefacito, & origani contritis sumulis agia taxo, tepefacta potui exhibeto , & caetera adducta in Pulmonis i ammatio . Ex Lib. de ratem. Oret. I. 363. Lentium decoctum cum melle & aceto. Liae a. Dduorb. mul. pag. Ta8. Tas. Medicamenta quae iussum educunt exhibeto, qualias, Iutith Asarum mite 1 sunt veratrum album , thapsia , elateriusn h recens.

rvolio commendatum , Inter. assecl. 563,

isti et ii-boto He. Epicharmi puero ex deambulatione & potu crudi a se, Vias contigit, postridie autem suborta anxietate epotataeo si h - vili tu, cum aceto & sale pituitam cum vomitione ruet

h Iercurium, ima imeque cit, &c. Lib. I. Epid. ore. III et . hibium. Mitiora sunt se

, s. Ue SP radomitissim opportunitas, sepra in Vati tionum delictu es opportunitate. Vomitus sanguinis , supra in Sanguine.

avoxaest voeisium insitu Vocem ex pulmone edimus, quod cavus sit, praetia tentorum s gutturis sci- reaque edus fistula, vo m autem labia & ingua articu-

Avit vacant, R uervi ibi Selmonis jn homne causa est quod totum corpus

596쪽

lilium intro trahit. eumque plurimum In suas quis animalem e cerebro inque cavitates. Is vero permane pullus strepitum favnino omnibus uni libuo cit. caput enim resonat lingua vero in faucibus in-eriam communis. At dum ter septum suo appulsu format,& ad palatum impingens clarum reddit, &c. Cujus rei indicio sunt muti latum fit sermo seu diale

aptit no ortu, qui loqui distinete nequeunt, sed solam h .ruo et tui

yocem edunt , &c. Lib. de Carnibus. pag. 2IS. Hippocrati loquentiae ma-- Atticulatae vocis species tres habentur, gravis, acuta, & media. Haec a spiritu procedunt. Lib. de Stru tura hominis. QVi plurimo calore abundant , '' magna voce sunt b Etenim ad cordis eat,

suorum ampliuido concurrere debet ad vocis magnitudinem.

Tax fridulas, eae acuta.

Considerandae sunt irritantes fluxiones , a quibus in vocem stridulam ex faucium asperitate desimunta Lib. c. Epid. feci. s. text. IT Vox ' stridula post tinnitum anxiosum insaniam por-a vox sttidula fit & Uansitentit. Lib. r. Praedictorum. Sesti 1 . Acuta& stri ala vox mala est. Ibid. Desipientiae cum voce stridula re quidem non semper expe linguae convulsiotie stridula s voces quoque ii dae tremu-x ndum indelmum. Mares la mentis vehemetatem alienationem significant.

Quibus vox in morbis acuta redditur , iis praecor-li Hoc accidit in febribus

mit tum si pti transversi, quae ad hypochondria utrinque destendunt , & a siccitate tenduntur, de Missimi succingente membrana retrahuntur. M Gaiani Commentario

Vociferatio , vocis contentiae

vocis labores velut selmo . lectio, cantus rum ii omnes nimum movent, motus vero exiccatur & insite imit, ' L. Atia 2 b, 2 et ira nidumque corpotis absumit. a. de Victui rat' eorporis partes quarum aα

597쪽

Vocis merceptio, supra olima

Vrina saliorum.

JHane sententiam fic Urina cibi & Dotus colorem refert, estque velathua

vertit Duretus, cap. i. Lib. . . A D. . v - 3 I

s. Coae. Utina concolotes in corpore colliquatio. Lib. s. EF dfeci. s. text. is cibo de potui, tum qualis Urinam conia Dotui h respondentem reddere ovota

midi colli quatio est. Qui- tet, & semper aequalem, & quam maxime effusambus verbis triplicem urinae ad paulo crassius inclinantem, quam quod potu suin

est, quod si diluta fuerit, & copia major quam

cruditate rerum quae assu- quod potui sit assignaturii hominem dicto non audieno

bi eth ius: ' significat, sed abundantiore uti potu, aut non pos

Tertia de humoribus ae se nutritionem accipere, quandia urina talis redditur

corporibus quae ii 'uantu L. a PAt prima & tertia diffe- G. Xentia minime lethalis , quae veto commutatur eum quadam different lapio humoris dominanti ira ria qualitate, ea sola se naturaliter habet. Ex Galeno , hic., Nisi differentiam afferar eorum quae pota sunt varietas Ex Nota praecedenti .

Urina suppresse.

eoque naturali calore vesi- Crebri ex dorto horrores, lubinde locum mutante

contingit ob vesicae sua nae V ppressionem minantur. His tenuiter W exucar h. tuta frigidae & mangui ac. 8.

ob itan tionem stat Quae cuin rigore sistuntur urinae pravae & convulsse in cerebrum, und* succ*-cae praesertim ubi adest sopor es his autem ' speran Reoti .uis taesu '' ' parotides. Lib. I. Praedictorum. Sent. Is s. et coac, et i d Unde significatur virium Quibus rigor adest , iis urina L restitat. coac. is e H enim si supelventitit De repente ortus renum S dolor cum urinae suppres' at suppurent aegrum vin- sione calculoruin aut urinae crassae mictionem indic/x

pore praenunciata nat per Urina intercepta & ad imum ventrem pond*i v sudorem ut saepin' 'C- plurisn 'i' fututum utinae stilliei diuiti deminciat, 'i' u Etiam si dolor ae obstra, ininus alium aliquem , morbum ex consuetudine pri.

598쪽

i bilios; urina intercepta mortem brevi affore ab oescio ob simp

Utinae non facile prodeuntes ad hydropem eunt. Coac. si .

ten-pae ex plenitudine distensio, Duretur, i Duretus legit Iieosis obfrequentem transitum illa instringutiam. At Martiani ibitiosis , ideo isthouriam lethalem censet, quod tunc nulla sit excuti satis flatus aut pituitae quae in aliis tempera mentis mitiorem hanc suppressionem reddunt., iussocato viscerum calorea restagnante urina.

Utinae dissicultatem vena secta juvat , secare ve- a urinae diae cultas oritor interiores. ph. 6. Urinae stillicidium aut mingendi dissicultatem venae sectio lolvit, &meri pO-tismi, tuncque venae se-sio. Iucidue auri interio rea. . b. HS.I m. T

L;υ. a. Epid. Ieci. o. que utendum emulitoni

Stranguriae multi ' quidem sunt & varii modi. Con, Mi re injectionissius epice

r et i . i. i. rasticis. Vel pendet ab

rari vero totis quidem balneis calidri corpuS emollire , imbecillitate vesicae vita

intus vero madefacere. At num quidem cibis quibuσ-st xulenta mate. fluida reddatur, vesicasnver' potionibus' quibus urien pluris num profluato Ex medicamentis autem urinam b Mercurialis interpretatuteientibus ea danda quae in medicamentorii t ractatione u ' u, Tisses et dolorem lenire scripta sunt. Lib. ge s 38. mum basilicam , deinde. Urinae stillicidium ex his succedit, sum vesica a recto tu N., A intestino incalescente calore pituita adducitur, urinae ii Hic Aphorismus suspe- vero stillicidium ex pituita gignitur. Hoc igitur una st idu's m n morbo plerumque finiti 1r. Lib. de Fissul. pag. MI. Heumus affirmat se vi-

tem diebus pereoni , nisi urina superveniente urina sa- iantaque est vicinitas vesi- ei iluxerit. . . sct b. t Vestinorum , ut

o . I A. . . iti tuas affectibus commu-

necto intellino, aut utero inflammationem patiente nieent facile. Quod pata

Minae stillicidium ' accidit . & renibus purulentis uri-

- ri . biliosa, cui saepe adiungi-

nT itillicidium advenit. Hepati autem inflammatio tur urinae suppressio vel

599쪽

Vrina di cultas critica.

seeessum seu abseessum Quibus ad urinae dissicultatem res tota se convelle. vocat Hippoc axe hic, ' rat , in eamque humorum secessus fiebant iis fide utile , omniumque utilissimum signum fuit, eat fit malae alicubi sed &c. Verum quae ad urinae dissiculta tem spectabant eata T. . . .. . '' bis diuturna & molesta fuere , ut inaeque copios. . dampet affluxum in c*ix Crassae , evariantes , & rubrae , Partiinque cum d

Eesua hesti lore, acque hi Omnes superstites evasere. Lib. I. EAd.

vesicam, vel cum per hae--a. s66.

it,uic utrique in febribus h tremores immerita

cuatione humoris expri- Inquieicunt, iis lapiti temporis ledis dolotifici 2 memis, trem xqmque ei' mirulenti abscessus nascuntur unaque in vesica

citantis, quem natura i l- . . -

vere solet per haemorrha- uoloris acerbita S. Sic Duretus emendat coac. I i. gi versionis Foesionae, existimatque hac Sententia decisio-

itin x sti. g to nein fieri Historiae Pithionis transcripta ista in Trh

tu et, siti 'his' se. 2 agrestibus oleribus, quae os .calefaciunt & odo-hi alth elyehiri , si rata sunt , ea calefaciunt & urinam potius quam alvum pari , qua d in etiam seisi- movent: quae sero humida sunt natura, & frigida 'quo sic cera & siathum inspida G, gravi per alvum magis secedunt hic comm*mox Vum. quam per urinam. Quae acria & odorata urinam pyo movent, &c. Hi succi urinam movent Crethmi, Apii, b Halicagali dicti , quod Allii eremor . Cuti si sceniculi, porti, Adian bi, hi'

em Dioscoridis. Lib. Utamm . . - , I

nixu adstringit, Allia cocta & assata utinam promovent, uti e p* 3 utinam sunt accommodatae. Apium & coctum & cyra rium urinam ciet , ac palustre magis quam satiVxim

. Hrenienses uritarm Porra cocta alvum & urinam movent , cale ei a D

is es. Contabe leunt. id edque celerem habent per alvum q*jectionem. per alvum secedunt succi plena in nataxa calida. Quae uero utinam cient sicca

600쪽

a Diu retica etiam Frig diora periculum create ventriculo constat ex Historia relata a Dureto imHolserium de puero calca loso quem empiricus occidit intempestivo usu sucei citrii a quo perforate ventrieulus & vesica.b Cantharides forsan. a mentes omnino neces satiam existimat urinarunt contemplationem in se

Urinam cientia ' aliquando periculosa.Thdophorbi filio foeda vesicae scabie laboranti, &

sluthios in urinam reddenti una cum dolore circa mictionis initium & finem , mentulamque confricantiexbibitum h acie medicamentum urinam promovens , ex quo nil ad vesicam secessit, sed & vomitione pus nultum& bilem reddidit, cum ventris dolore , permsrictione , totius corporis exolutione. Huic medic menti vis nimia ventriculum vehementer exulceravit;

ex quo tertio post die extinctus est. Lib. s. Epid.

Vrina ' prognsica generaliora.

rv . . . contemplationem in se

Utina optima est in qua per omne tempus quoad blibus etiam sympromati-

morbus judicatus fuerit, subsidet album, laeve N ae- :m ...et et

quale. Securitatem enim brevemque morbum fore sim bro, seu in pectore, seu argpificat, quod si intermittat & interdum quidem pu-tris sedibus dignoscendi 3 xe Jatur; interdum etiam subsidet album & lae- μ' -- 's' ' v*, diuturnior,& minus secutus morbus evadit. Athyin' subrubra, simileque quod subsidet & laeve , haec longe quidem diuturnior quam prima fit,valde tame savissi/ris. Sedimenta aute in urinis erassioris hordei tostin' i 'iacte molliti partes referentia prava ia sunt. Hi h Denotant siquidem peiora laminis similia. Alba vero & tenuia Val- conditionem materiae v β' prava atque his etiam deteriora furfuracea. Nu- , simulque

. quae per urinas seruntur, albae quidem bonae, eonficere non valentinnig T vero malae sunt. Quoad autem urina fulva fue-α tenuis crudum g morbum esse indicat, quae si tau creotidou iqviqi perseveret periculum est ne non possit aeger su D concoctioneque paulascere quoad concoquatur. At exitiosiores urinae foret humo ibu , .equiri, Rhaquosae Ac nigiae & eras . Ad haec in viris qui- d. Explicabitur infra in 'im dc d mulieribus utinae nigrae, in pueris aquosis, *Irimae. In utinis quae nube colas habent considem

ipsi um venit, an superne, an infern erantur,re quosi