Werböczius illustratus sive Decretum tripartitum juris consuetudinarii inclyti regni Hungariae

561쪽

OEERis CONC Lusio. ss ideoque ornamentis extrinsiecus additisfacata corrumpitur: Mendacium Vero

specie placet aliena, quia per se corru Pium Vanescit, ac defluit, nisi aliunde ornatu quanito , circumlitum fuerit, ac politum.

Marcius Tullius, in quo eloquentia praecipua, ta admirabilis fuit, primo des ibus bonorum, malorum libro: A ΡΛiaosopho sinquir ) si asterat eloquentiam,

dum flagitem. Satis enim s inquit ) in

Philosopho est; si verbis complectitur, quod vult, & dicit plane, quid intelligam. Saepe ab Arelio sugu inno baec est repetita sententia: Cum res ipsa constat, non est vis facienda in nominibus. Quis praeterea credat, barbaras nationes , ut Persas , ut Isigoptios, ut frabes, ut S tbas, ut Parthos , atque Hircanor, aliis verbis tulisse suis Leges , quam eo Aquendi genere, quod planum, , in communi usu esset apud eosdem ZGraeci quoque, hi maxime, qui interpretandi oscium susceperunt , sermonem

possim obVrum, communemque, plerumque adam e narrantur. Iiscoporonis dogmata

562쪽

ta pauci legunt, quod nec eorum sensura legentibus post percipi: Heracliti ub

si ocripta non ob aliam causam creduntur amissa Vnisi quod verbis obscuris nimis,ses Cimeriis, ut astunt, tenebris atrioribus usus fuerit. Hinc factum, a po- seris Scotinus ; ii est: tenebricosus fuerit nuncupqtuS. Non laudo, vel Legum, vel aliarum rerum interpretes, quorum Scrrpta intexili nequeunt, nisi alios fuerint expolitores adepti. Epicurum, qur maximus apud suos babitus est, pedestri sermone, atque

inerudito, in suis Scriptis usum fuisse, cum alii plures, tum Marcus quoque C scro , terus est. Ploti nus inter posteros Platonicos longe Principes, ita artis elegat iram, neglexisse dicitur, ut cum aliquid scripsisset,

quod Acripserat, respicere bis minime tolerabat , sed nec etiamsemel legere, sitquc pcrcurrere, neque ullam orthographia di

ligentiam adbibere, boli videlicet inteli gentiae sudens. hanc eandem inscribendo incuriam, nonnulli, Asoteli quoque flumlosopho, adbcribero non sunt P

563쪽

s cedit ad haec; quod Divina illa Lex, quin per Novem DEI Ore Judaeis data ut,

tanta verborum simplicitate sit conscripta; uuinea, nulla facundiae ratio , ab suthore pso intenta essee videatur. Ouod enim amnibus principitur observandum, ita tradi debet, ut facisse a Lectoribus possit percipi, quod praecipitur. Evangelicam prate- ea, , Curi si Legem illam Sanctissimam emtra quam salvari nemo potui, nullis ver ,orum lenociniis constat essis conscriptam. Succurrebat rursus, quod ea fere o-nnia , quae hoc Tripartito 0pere scripta fiunt , non nisi nutralium Uui futura erant. Νon abs re igitur a me factum judico, fn eo ipso spere, verbis quibusdam, Panetoniam ipsim nosram verius, quom Latium edolentibus, uisus fuerim: In bis enim

ebus ut si bioteles etiam totis ue

atures , loquendum est. Hac propter eos duntaxat dicta vo-umus, quibus caetera sordent omnia nisitis fuerit, Mel Cicero, vel alter quispiam Νobilium Scriptorum, interdum usus. st iobis in ere hoc nostro, in quo cum O-nnin ad Justitia munus explendum, donesticorumque Jurium, ac Pudiciorum

sitionem referantur verbii nudis, sitque

564쪽

apertis , , no stratium cuique obviis, ac expolitis, fuit utendum. Nec enim facundiam ostentare, quoe alioquin exigua in nobis est, bed publico usui, pacique tranquillitati domesticae consulere fuit propositium. Illud observandum curavi; ne aliquid ab hujus Inclyti Regni tui probatis Moribus, , Consuetudinibus, Regaliumque Constitutionum tenore, devium , aut alic-num , in bis Ocriptis redigeretur, omnium, que silet , auto oritas con staret. Si quid vero per memoriae lapsum, aut ingenii tenuitatem pratermissum vi; Ma-Je satis Tuae Clementis erit benignius ignoscere, is id totum humanae imbecillitati. quin nihil omnibus numeris absolutum purit, adscribere. Ego quippe, quoad vitali hac aura

perfruar, omnem curam, omne sudium,ac 0mnes cogitatur eo conbertam . ut Mu-

jotatis Tuae non modo jusjjbus, ac Mandatis , Verum etiam nutibus, te supercitibis obtemperem. Qui, tum demum Notorum summum me attigiisse credam; cum

ipsius votis, siliqua saltem ex parte , satisfecissee videbor.

565쪽

s SI

REGIS CONSENSURI J 0 S igitur , qui Regnum Mistrum

fungariin proeclictum, coetera CtIam Dominia Ao,tra, non minus Legibus, is Statutis, quam pace, es armis regere, gubernare cupimus, accepto hujusmodi Libello, Supplicationibusque proatorum Dominorum Proetat0rum, ac Baronum,

Regni Nosri Nobilium , exauditis, is clementer admissis; quia omnia Capitula, universosque Titulos, is Articulos in eodem Libello contenta , la' conscriptos , praesentibusque Literis Nos is Privilegialibus, de verbo ad verbum, Me dii funutione augmento aliquali inbertos, justos, ef honesos esse; ac Consuetudines approbatas, si' Jura proetacti Regni Nostri Hungariae, Partiumque, D' Regnorum eidem incorporatorum, atque subjectorum rite tangere, is concernere, imο-

mera verborum expressone illas, ef illa complecti agnovimus; ideo easdem, D' ea, in laudavimus, acceptavimus, rutifc vimus, is approbavimus, sitque pr0 anno latis Dominis Praelatis, tu' Baronibus, unirer sque Nobilibus, Proceribus anted

566쪽

que cunctis Successoribus, , meredibus, pro perpetuis Legibus, ac Dribus, Consuetudinibus, valituras, , valitura , Νosrae Regiin Potestatis plenitudine

confirmavimus imo laudamus, acceptamur,

approbamus cratificamus, , confirmamus: Promittentes , illam in omnibus Capitulis, Clausulis, Titulisque, ij drticulis obfervare, M observarifacere, pr entis Scripti Nori Patrocinio mediant . In cujus rei memoriam, firmitatemque perpetuam, proelientes Literas Nutras

frivilegiates , appensione secreti Sigilli Νοfri quo ut Rex Mngarire utimur

Communitas, duximus concedendas. Datum Budae in Fulo Beata Elisabeth Viduae, tricem cilicet tertio die Dioetae , ω Conventionis Generalis pranotatin. anno Do- Millesimo quingentesimo decimo

quarto, Regnorum Nostrorum Bungaria , Uri. anno vigesimo quinto, Booenitae vero quadragesino quinto. Reverendis is, Reverendisque in riso Patribus , Dominis, Thoma, Ibi tuli S. Martini in monti,us, Sacro - Sancta

567쪽

Romanae Meselis Presbtero Cardinali, ac Patriarcha Constantinopolitano , tu Sanctae Sedis spostolicoe de latere Legato,

Strigoniensis Georgio de Frangepanibus, Colacensis , ac Bacbiensis Ecclesiarum Canonice unitarum , archi- scopis, i e

clesiarum Episcopis, iactesar DEI seli

568쪽

Item, Spectabilibus. Θ' Magnificis, Emerico de Peren, Comite perpetuo Comitatus Hau variensis , praedicti Regni Nuiri fungariae Palatino, D' Judice Cumanorum Νuirorum: Comit Ρetro, Comite de Sancto Georgio, & de BoZin, Iudice Curiae Nolror: Joanne de Za- polya, Comite perpetuo terrae Scepti en-

Comite Siculorum Nostrorum; ac Generali Capitaneo Nosro: Eodem Joahne de Zapolya, Barnaba de Bela, Mov-vriniensibus Banis: is' Stephano de Bathor, Comite Ioemesensi, Θ partium Regni Nostri inferiorum, Capitaneo Generati : Blasio de Raska Tavernicorum :Moysis Buzlay , de Gergely - laha, Janitorum: Joanne Dragm , de Belthek, mpi ferorum : Ioanne Banisy, de Lynd-va, Pincernarum: Georgio de Bathon praedicta, fgazonum: Michaele de Pa- loca, Cubiculariorum Nutrorum Regalium, Magistris: A Joanne de Bornemis Za, de BerzencZe, Comite Pinoniensi aliisque complurimis, Comitatus Regni Nυiri tenentibuI, honor .

569쪽

MAGISTER

Personalis Ρraesentiae Regiae Maiestatis

CUM Serenissimus, idemque Cle

mentissimus Dominus ' ITADNSLAUS Hungariae , & Bohemiae,&c. Rex, superioribus annis , tum sua ponte permotus, tum frequentibus uniuscuiusque ordinis Subditorum suorum precibus exoratus, eas Leges , eas que Consuetudines, quibus a longa iam temporum serie , Res Judiciaria, hoc in Regno, tot inter bellorum, ac seditionum aestus, utcunque firmissime stetit, ad Juris scripti normam, ac ra

tionem revocare decrevisset; Caeteros

inter, qui Maiestati Suae, & fide, &observantia erant addicti, me ultro deli-

ut tot disiecta, ac divulsia Municipalium hujus Regni Ungarite Consuetudinum,& Constitutionum membra , in unum Velut corpus coacta, & scripturae admi

570쪽

s66 π E R B 6 C E Ius niculo illustrata, io omnem posteritatem propagarentur. Hanc Vero ipse Provinciam, licet meae imbecillitas conscius, non tam virium fiduzia, quam obsiequendi necessitate , succepit, & quoad suppetebat facultas, pro ingenioli tenuitate, longis, diuturnisque laborifias ad calcem usque perduxi

Cum interim Regio iussa, relinqui quoque Protonotarii , mihi per id temporis Collegae Judiciarii , insuper Jurati viles res Sedis Judiciariae Regiae, &pleriqui alii tam in Divino, quam humano Jure, diu, multum que Versati, ad haec omnia discutienda recensenda, Arad amass1m trutinanda fuerant adhibiti: Quibus ex sententia perastis, in Publica demum. ac generali Diaeta, & Conventu Dominorum Praelatorum, aC Baronum, Nobiliumque, &ΡrOcrrum Regni huius universorum, Anno Salutis humanae quarto, & decimo supra millesimum quingentesimum, rusticanae sedia tione, quae paulo ante irrepserar, excisam& sublata, ad diem Divo Lucae Evangelistae dicatam, celebrato, idem Princeps