Fontes rerum Germanicarum bd. Johannes Victoriensis und andere geschichtsquellen Deutschlands im vierzehnten iahrhundert. 1843

511쪽

ginta militum in una veste cum vario, et gallina desuper prisco 0ro contexta, quaSi super mendacio redargutuS, bancertatus quidem et deSuper de panno gri Seo indulus, cum Viris quinquaginta respondit Sororie, tu mentiris I Statimque ipsum comitem ad collum pugno percussit in episcopali iudicio temere et audacter. Obinde mox transpontem in litigin gen profugatus evasit. Sed poStea comes ipsius demolienioch terram invadendo hostiliter devaSta-Vit. Tandem comes, ex parte principatus et provincialis iudicii ipsius ecclesie Herbipolin sis ad instantiam Alberti predicti desuper requisitus, desistere ab inceptis et in iudicio iustici cum eodem de olienioch contendere indebite recusavit. Ob hoc ipsa ecclesia eliaria post obitum dicti ringi episcopi ipsum de olienioch contra comitem ut premittitur bellando et alias cum diutino dampnos ipsius ecclesie dispendio defensavit. Subinde quoque per tempora Bertoldus do enneliber ex patre et de Viltperge matre suerat in episcopum erbipotensem electus, et P0SSessionem epiScopalus adeptus contra ' de Τrimper Suum coelectum, et tandem a papa presectum in episcopum erbipotensem, sed in reditu ad sua morio preVentum, de quo ipse . . de Hennenber gaude Seebat. Contra quem etiam subinde nedum ab electoribus ipsius de Trimper sed etiam a quampluribus aliis constatribus capituli Herbipotensis resalus decanti apud Sedem Romanam in urbe cum adiutorio d0minorum demolienioch et

de Brune ac civium Herbipotensium in episcopum Herbipo ten Sem prevaluit. In reditu ab urbe consciens istos versus DGrates reddo deo, celebrato namque r0pheo, Ad mea elus eo, victor in o Ste meo. Ipsum namque domenneliber de ipsa possessione minoverius detencione eieci l. lectus quoque, quia in epi Scopum conSecratuS, ordinando clericos et ecclesias ac allaria conSecrando aliisque suum ossicium exercendo de gracioso dicte sedis indullo quampluribus annis vixit, remanet Sectam in ecclesia Moguntina canonicus prebendatuS. Demum quidem in pido uitriclista in choro conventualis ecclesie parrochlalis sepultuS.

512쪽

De inaudita habundantia viri. 1332 Anno domini m.ccc tricesimo Secundo tam copiosa et inaudita habundantia vini crevi quod etiam Herbipoli et in Franconia lupo et turres replete vino suere, et mulla vina in campis in vis remansere ob desectum vaS0rum. Et tunc ducente et sexaginta arrate vini pro decima inmarchia ville Randisacker prope erbipolim solute ecclesie Herbipotensi fuere. Sed anno tercio deinde proximo subsequente duodecim tantum Larrate pro decima vini ibi cedebant. Or deus, Wilch in abganglDe impetu remorum. 1335 Anno domini m.ccc tricesimo quinto die XX.Vili. Osl0- bris, hoc erat in die beatorum Symonis et Iud aposto l0rum, quasi de vespere, tam horribiles et impetuosi ac sortes venti quasi ob occiden ledaverunt, quod quamplures domus in civitate erbipotens necnon extra in partibus illis et aliis mulle turres et angularia miserabiliter corruerunt, et quamplurima monasteriorum et domorum tecta detecta suerunt. De locustarum adpentu. 338 Deinde anno domini m.ccc tricesimo octavo circa LR- εἰς lendas augusti venerunt locust quarum non erat numerus a partibus Panoni seu Ungario trans partes Franconie, et Supra ac circa Herbipolim versus circa et ultra partes Reni Volantes, et diebus etiam serenis terram pre innumerabili et Spissa earum multitudine obumbrantes, comederunt omne senum et omne fructum in terra eorum, quo in modum

mirabilis dei plago, demeritis errigenarum exigentibus, pr0ch dolor visitarunt. Ad idem propheta in nocturno sabbati in psalmo primo Consilemim versu Diri et venit locusta eis.

De magna vire. oem Eodem quoque anno m.ccc.xxx.viii die X.Vili. OctobriS,

id hoc sui in die beati Luce Wangeliste, ni cecidit copi0Saet aura erat satis gelida atque recens quod multa vina in vis in campis erbipotensibus perierunt.

513쪽

De perdicione et restabilione oppid Ohssensuri et de campestri ibidem pictorioso conflictu. Eodem quoque anno xxx.viii. scilicet diis ulli circa 1338

meridiem in campis prope oppidum lissensuro propterea I

sunt astricti . De magno Rogo et antea inaudito. Subinde quoque anno domini m.ccc.xl.ii. xii. kal. Bu 1342gusti in die beato Praxedis, scilicet die dominica, seu lunc Ul' in vigilia sancte Marte Magdalene, ab ortu diei et ante meridiem Herbipoli Mogus uvius adeo inundando excrevit quod pons erbipotensis lapideus et pretiosus cum turri bus et muris suis et ipsius civitatis, o etiam multis domibus lapideis ibidem circumquaque subito corruerunt. Et huiusmodi Mogi aquarum inundacio super gradibus porticus ecclesie Herbipotensis prope primas statuas lapideas excessive almuxit. Omnes quoque pontes lingite et lapi dei ipsius M0gi supra et infra corruerunt confracti. Et

tunc etiam inmense dampnositates prediorum urban0rum et rusticorum iuxta Mogum per totum lamentabiliter evenerunt. Necn0 etiam in aliis mundi partibus circa illa tempora inaudite aquarum inundaciones fuerunt. Tunc qu0- quo quasi rupte Sunt omne flante aquarum abySSi magne et catheracto aperie sunt celi, et sacta est pluvia super terram Sicut anno excentesimo vite Noe, ut legitur de diluxio Gen. septimo capitulo clica medium. Item pro phetatum per satam xli capitulo suo tunc etiam veri- sicatum est, scilicet Aperiam in supremis collibus umina et in medio camporum fontes etc. ut ibi. Absit lamen qu0dM0gigene desiderent vel allegent dicentes Solacium est miseris socios habere penarum. De prinacione Henrici de Virnebur archimiscopi myuntini et de provisione ei lac de assawe in archiepiscopum ibidem. Anno domini m. ccc.xl.vi. septimo idus aprilis Clemens ais papa SextuS, privato prius per eum einrico de Virne Arp

s hie is in de hs die schon obe felle in orgekommene stelle

514쪽

burg archiepiscopo Moguntino, in Avinione providit Ger- laco lilio Geriaci comitis de Nasau We decano aguntinensi de archiepiscopatu ibidem. De electione haroli regis Romano; m varii. Anno domini m. ccc.xl. vi. quinto idus ulli super alveo Reni sub nucibus seu arboribus nucum prope illam Rens Eurolus marchio oravie, primogenitus Iohannis regis Bo- hemio comitis de Luggelii burg, socer Lodo vici regi Ungari et primogeniti Alberii ducis Austrie ac Sororius Seu habens in uxorem germanam Philippi regis Franciescilicet langam , a Gerlae Moguntino per Germaniam, Balde vino de Treveri per Galliam, atram Coloniensi archiepiscopis per laliam archi cancellariis, rege Bohemi e predicto archi pincerna et udolpho duce Saxoni archimars callio, regni et imperii Romanorum principibus electoribus, ad mandatum Clementis pape sexti sollempniter est eleetu in regem, promovendum in imperatorem Romanorum, in exterminium potestatis Ludo vici geniti ducis Ba- varie iam in tricesimosecundo anno regis ac in decimo non anno imperatoris asserti, eisdem quidem regia ac imperio per quondam Iohannem papam ViceSimum Secundum privati. In huiusmodi si quidem electionis negocio Heliarico de Virii burg archiepiscopo Moguntinensi antiquo Seu priore, de quo et ut refertur privato, et LudoWico primogenito relati Ludo vici ut marchione Branderabor- gens archicamerario non numeralis, sed vilipensis Seue0ntemplis, necnon comite Palatino archida- piser ipsius regni ac imperii Romanorum eliam principi bus electoribus, favorabiliter expectato', ac etiam sorte pro ratisicali 0 ne huiusmodi regie electionis as Sensu diutius expectando, per alios quinque principes electore premiSS0S, Secundum psalmistam Itaque hec mutario dolere celsi, reVera precipue propter diu linam perseeucionem et oppressionem ecclesie in capite et in membris Domino autem vindictam et ipse retribuet. Alludat etiam in pre

ger and ZusalZ scilicet comite.

515쪽

missis carmen Ovidii de Ponto libro quario, in epistolatercia, scilicet ad inimicum ex amico factum, circa sinem se Omnia Sunt hominum tenui pendencia filo Et subito casu quo valuere ruunt. Et ibidem infra is Ludit in humanis divina polentia rebus Et presens certam vix habet hora fidem. In hiis igitur et aliis dei iudicia abyssus mulla. Preterea advertatur quod Ιohel primogenitus et Abia secund0genitus Samuelis etc. In huiusmodi autem horribilium angustiarum undiquitate etiam anxio perplexi talis scrupulositate maxilne in partibus Theutoni et Singulariter Franci orientalis, ipse perlector non sit preceps ac iners, sed iam in silendo quam in loquendo discretus, ut docetur xliii. i.

sit rector.

De triumphatiro conflictura ordi estis Anytie contra Phylimum essem Francie, et de obitu Iohannis regis Bo-

hemi et Suorum. Anno d0mini m. ccc. xl. Vi die XX. vi augusti, Scilicet Sab L

bat post diem beati Bartholo mei apostoli, circa horam l 'vespertinam in Bikardia inter Crissi et Albam villam, prope Sanctum Iodo cum circa res leucas, litoriosus duardus rex Anglie et de iure clam Franci ac dominus berniepreliando bellicos prevaluit contra Philippum de Vallesio,

in titulantem se regem ac deleniorem regni Francie, et Suorum armatorum quasi innumerabilem comitivam. In cuius acie intersecti fuerunt prenobilis preliberalis et prebellicosus Iohanne rex Bohemie, genitus Henrici imperatoris Romanorum Septimi, genitor aulem Earoli marchionis Morarie, in regem Roman0rum resecti . . dux Lollioringi . . come Flandri . . comes de Salm . . dominus de Maiasset Saxo, aliique quamplures comites et barones cum multis bellicosis militibus et militaribus tam Gallici quam GermaniS. Quorum anime s. requieScant in pace.

516쪽

De approbatione electionis restis aroli prelibali. 13a Anno duinini predicto sexto die novembris huiusm0di ηοῦ aroli electio regis in sui materia et forma debile examinata ab ipso domino Clemente papa sexto predicto in Avinione canonico et sollempniter extitit approbata. De coronatione Laroli restis Romanonum predicti. 26 odem anno domini, xxvi die no embris, relatus Κarolus electus et approbatus in regem Romanorum a Wal- ramo archiepiscopo Coloniensi predicto in suo opido Bunnadyocesis Coloniensis rite et sollempniter extitit coronatus. De coronatione eiusdem aroli ut regis Bohetae.13 7 Anno domini m.ccc.xl.vii quarto nonas Septembri pre- a salus arolus, ipsi Iohanni patri suo in regno Ohemidiure hereditario succedens, ab archiepiscopo PragenSi ibidem in regem Bohemorum sollempniter extitit coronatus, quod nunquam plus accidit ut unus esset rex Romanorum

De in caristia seu defectu.13 6 Anno domini m.ccc.xl.vi diebus x xl. xii xiii xiiii ei maxime xv septenibris tanta geliditas pruinarum ac clam glacie irruit improvise, quod sere omnia vineta quaSi 0-cius Germani in frigidala et combusta suerunt, paucitasqu0que in remanSit. De caristia vini. a, Anno ero immediale sequenti xl.vii. in vigilia nativi-sεντ talis beate virginis et p0st successive duabus vicibus, quasi tota substantia vini pruinarum inundationibus de orata Si quod ii decima decim remanSit. De obitu Ludomici omanorum imperatoris quarti. 1347 Anno domini m.ccc.xl. ii quinto idus Octobris resalus' ' dominus Lud Ricus imperator assertus, equitan et ducens in uno canem enaticum , in venatione ursi in nemoro propo monaSterium Furstenvel in Baiaria poplexi Seu

517쪽

paralis vehementer percussus, corruens de caballo, obiit improviso, non tamen sine certis verbis et gestis penitenti christiane Deinde quarto die in Monaco in ecclesia parrochiali sancte Mario in sepulchro prioris suo con- thoralis sepultus. Cuius anima requiescat in pace. Amen. De introitu predicti aroli regis in regnum Theutonie. Presalus arolus rex Romanorum et Bohemie, predicto subitanee mortis inscius, tunc eodem tempore de Bohemia veniens cum bellico apparatu armatisque, clavis ac Bohemis duntaxat, BaWariam subintravit, et ut rex Romanorum Ratispone xi. kal. novembris et subinde urnberis 347 ii. kal. novembris anno domini xl vii prelibato, deinde in g,'' i aliis regni locis in Franconia Swevia Alsati et partibus Reni sine resistentia est receptus. Α domino factum est istud, et est mirabile in oculis nostris. De tribuno Roman9. Eodem anno xl.vii unus scriba Rome mirabiliter predo μminando surrexit, cuius titulus erat talis Auctore domino nostro Iesu Christo Nycolaus, Severus et clemens, libertatis pacis iusticieque tribunus, ac sacre urbis Romano et reipublice liberator. De terre motu. Anno domini m.ccc xl.viii. viii kal. februarii, id est in die 1348 converSionis Sancti Pauli, circa horam vespertinam univer salis terremotus adeo magnus suit, qu0 hincinde, et pro cipue in partibus Icarinthio et maritimis, multe municiones et domus presertim lapide corruerunti De magna pestilencia. Ιlem eodem tempore et anno immediale sequenti in curia Romana vinionis et in vicinis ibi partibus in Marsilia et Ytalia ac mullis maritimis citra et ultra marinis regionibus eciam in Francia Anglia Ungaria garinthia Austria Bawaria Wevia et Alfacia ac in partibus Reni et aliis plerisque Germani partibus, et precipue in locis aquosis et in alpibus cacuminibus et convallibus partium monta-

518쪽

narum lana maxima pestilentia seu mortalitas hominum lantasuit et est, quod plerumque una in hospicio moriente persona ceteri cohabitantes homines et Sepius quasi subito

moriuntur.

De rentibus lumeniosis sub anno subscripto. in Anno d0mini m.ccc.xl. 'iii multa mirabilia contingentu astrologus maximus attestatur Unus solus erit dominus. Imperium Romanum exaltabitur Magna rixa erit in terra Tyrannus rex Franci cadet cum baronibus suis. Bononia ditabitur. Tonitruum et Magna effuSi Sanguinis Papa dissipabitur cum cardinalibus suis. Erit magna sanies et mortalitas. ec vero iam in multis partibus Lombardie. Magnus calor in state. In hieme magna siccitas. Semina corrumpuntur. Vindicabitur vindicta novi regis. Transfugabitur regina veneris Pulices locus te et animalia venenosa habundabunt, et multa mirabilia in aere apparebunt. De motauro marchione munderibvrstenti. 1348 Anno domini m.ccc.xl vili. Olmarus archi Bran-denburgensis, id est quidam ribaldus consimilis ipsi quondam Olmaro marchioni ibidem, qui pro mortuo ante Seu circa triginta annos veraciter communiter et notorie habebatur, qua Si a mortuis resurgens, nam ab exili Simulato revertens, insurrexit et invaluit, non sine fraudulentis machinationibus nonnullorum magnatum et incolarum illarum parcium ut amatur . Eam quoque quasi totam sibi cum adiutorio aroli quarti regis Romanorum et Bu- hemorum suorumque fautorum multorum de potestate Lud-Wici marchionis ibidem, multis quidem annis pacifici et quieti, nati siquidem Lud Wici quarti imperatoris Romanorum asserti tunc defuncti, hostilis quidem persecutoris dicit regiS, attraxit. Quanta igitur ephanda salsitas in premiS- sis, efficiens quidem procli dolor multos uidatos ac iuratos homines tam nobiles quam ignobiles ibidem periuros utique et insumes, in scandalosum pernici0Sumque exemplo dispendium salutis et sanie eorum ac aliorum in

519쪽

h0 seculo et in suturo. Presalus namque assimulatu mar chio Wolmarus allaciter confingendo pretendit, qu0 quia filiam sui quondam patrui marchionis Brande liburgensis in conlh0rulem non sine carnali copula per tempora indebile habui SSet, propterea Secundum instructionem revelationis divine desuper ut asserit sibi lacle, ipsam cognatam Suam Sic caute repudiando, pro emenda huiusmodi peceali per triginta annorum pactum exulasset, et ob hoc ex tunc se suisse mortuum Simulasset, et corpus cuiusdam hystrionis tunc defuncti quasi marchionis pretensum inhumatum suisset. Tandem autem divina veritate volente huiusmodi conspirata salsitas est delecta, et evanuit marchio talis qualis rusticus seu bubulcus sicut prius effectus, Lude visu Vero, ut Verus marchio Branderiburgensis prelatus, et eum ac pro eo Suu ex patre germanu S, 0 minatu Romanus Seu de Romer in Theutonico, quia Rome genitus et baptigatus, restitulus in pristinam ipsius marchionatus p 0SSeSSionem existiti. De occisionibus perfidorum Ddeorum. Anno domini m. ccc. xl.viii perfidi Iudei in Gallicis et insTheutonicis partibus aquas, ex quarum usibus homines et iumenta paScuntur, multimode in toxicasse seu preciosis venenis in secisse, aliasque mulli sarie lare Christianis n0- civi insaniative et accusative plurimum divulgatur. In tantum ob hoc tam nobiles quam ignobiles hinc et inde ibidem, etiam in quibusdam partibus turmalim et exercilina congregati, pSo Iudeo adeo persecuntur, quod mulli-pliciter mulli Iudei homicidia exilia ac dispendia diversimoda sunt perpessi. Eodem quoque anno Sunt anni quinquaginta elapsi quod Iudei in Germania hinc inde communiter mactati suerant seu perempti. Sic igitur annus eorum in hac parte iubileus, nam Verius lamen leus, per temp0rum ac Str0rum revolucionem ex divino iudicio ad vindictam malicosi latis ipsorum iterari refertur. Nola Deinde cum incole Herbipotenses Iudeos ibidem, propter reatum inloxicationis Christianorum per Iudeos perfidos hinc et inde essecte diutius suStinere non USSent, ipS Iude Her-

520쪽

bipotenses suas domos ibidem de mane incenderunt et seipsos ac sua combuSserunt in eis, per sententiam quidem in iudicio seculari ibidem propterea condempnati ad mortem. 1339 Anno domini m.ccc.xl.ix vicesima die mensis aprilis gyη nichilominus tamen antea et postea eodem anno Iudei etiam ob hoc in partibus Reni Alfacie Wevie a Wario Thuringio Missene Orientalie Buconi et Franconi et quasi per totam Theutoniam suerunt interempti. De magno et quasi universali periculo inetorum. Anno domini m.ccc.xl.ix decimanona et vicesim aprima diebus mensis aprilis tempore aurore et ante ortum solis vineta quasi omnia in Franconia et alibi per combustionem frigoris perierunt. De ortu et occasu stastellatorum dictorum Genseter. Mar Anno domini millesimo cec.xl.ix sexto n0nas mali quam plures centum agellatores, dicti Geyster, cum crucibuSmi vani de Polonia Missena et Thuringi Venientes, processionaliter Herbipolim procli dolor intraverunt, participantes Saltem ductores ei doctores mino Verius Seductore eorum cum secta et erroribus eghardorum etiam he- religantium, presertim pauperum de Lugduno. Deinde die tertia Herbipolim exiverunt. Subinde quam plures alii Superveniebant ibidem. Propter multitudinem quidem eorum tunc antea et postea ibi et alibi partiti, ac hinc et inde dispersi. Tales quoque et plures circa annum domini m. cc.IX.iii etiam in partibus Theuloni hinc et inde suerunt sicut a principio acceptissimi ila in sine despectissimi. Tandem non multo tempore durantes disparuerunt in End0r,

et evanuerunt erroribus et enormitatibus eorundem detectis. Quocunquo namque secta sive vita contra seu preter ordinacionem universalis ecclesie kalholico sacrosancte Romano in Serpere erumpereve presumit, Secundum ordinacionem ipsius ecclesie merito evanescit debito condempnala.

Propterea eciam ipsos agellatores modernos in Polonia Bohemia Ungaria Austria Saxonia Thuringi a Myssena et in multis aliis mundi partibus inventis quidem eorum he-