Descriptionis Ptolemaicae augmentum, siue Occidentis notitia breui commentario illustrata, et hac secunda editione magna sui parte aucta Cornelio Wytfliet Louaniensi auctore

123쪽

estibus, a primis detectoribus intula reputabamq Franciscus perdinandi Cordubensis , tribus carao uellis anno a nato Christo M. CCCCC. XVIImao te sano ausu,has terras adiit diuitiarum tantum se mam,&euidentia cnidelitatis signa referens Didacus Velaiaqueus audi arulatione Francisci Perdinandi , anno sequenti Ioahannem Cti aluum cum quatuor cara ellis, certiora de Iucatana regione exploratum nusit is ex portu Cubensi ad CoZumellam, siue Sancti cis insula hinc Campectium,sisS. Laetari opopidum vocant,deinde Campat num delatus, totam lucata nam

pen insulam ab ea parte lustrauit aurium usque perueni Misapaniaeque Eouae terminos attigit,& detexit Oppida illis in partis

Dus in morem nostriIm aediticata,turnia domos, templa maganifica vias plateasque ordine stratas , sese conspexit se retulit Ino

gens laboraci auri pondus promiscuis permutationibus pro seu ricis tineisque vestibus, vitreii calculi, abiicitin abulis cor sequvatus es 4riduus Specula nostra tum parui faciebant, qui a lucidi. Ora exquodam marmoris genere pil habebant orientalem huici ius terrae partem tuetur insula Acuiam ita liue C Eumella, quam Sanctae Crucis vocant,pmptora quod quinto Nonas Maij, quo

die eccletia saluti aera crocis inuencinnem anniuersaria uolemnia tale ouans concelebrat, Gri aluus eo appulerit modico intes, uallesa continente abest, patet in circuitu ad octo mille palsus rsumma hic aquae penuria , melle abundat; sed incole cerae,siim ignorabant. In abdita huius insulae parte inuentum est templum quadrato lapideconstruetum, multa religione celebre , in cuius meditullio xvisebatur decem palmos alta, quam incolhado. rabant, conceptisquevotisplumas petebant, quas, hac adoratio ne consequi Δι obtinere sele posse credebant: qu res faciliores iulos reddidit ad suscipienda Christiana facta. V ὸ tamen hic Mdorandae crucis ritus processerit aut promanarit plane incertum si i est,

124쪽

est Petrus Martyr Anglarius Mediolanensis refert, incolas a masioribus suis accepisse, quondam per at te ras virumbie luci diorem pertransisse, qui in cruce passus fuerit, eaquede causa crucis memoriam seriam Huttainsula SEIucatariae terrae habitatores, iisdem utuntur motibus bellicosi sunt,e propugnatores egregii habentii primosque in terram Ogredi ausiss male mulctarunt, arma sunt lancea, gladi US,arcus,&sagitte in prelium euntes, at eas signeas, thoracesque ex gossipto habenti in pace nudia sine armis passim incedunt captos in heblo dijs suis erudeliter immolabant, a carnibus tamen Dblatorum abstinebant, deficientibus captiuis aut nox ijs, in causiam lacri filcij, pueros puellasque acinitimis permutationibus comparaband otus huius terrae tractus auro gemmisque abundat Griabius in piscatoria lembo siue Canoa nouem piscatores aureis hamis plicantes deprehendit.& auream catapli tacti equi tisistegram ara maturam a Pon toncha, O rege habuit, multaque alia hac ub

gatione, Preciosapermutationibus coinquutus

V CATA NIS vicinior est Fondura, media inter Imcatanam Nicaraguam. Regio senilis est, omnium.

que ad vitam humanam pectantium abundantissuma. re; bic x melli pervide atque apud Iucatanos copia inges. Aurum d argentu in nullo vi aut honore erat. abundat alioqui regio aurarijssedinis,sed nemini effodiendi cura erati Metica istum moribu . Hae que Iete inititutis utebanωsed Nicar uenasium suoetstitionem & idololatriam sequebantur, quae aduentu Hilpanorum, catholicae fidei professione postmodum Mura quata est Tnigillum Coloniam hic deduxit Franciscita Casamis,annn M. CCCCC XXV nomine ductuque Ferdinandi Cortealij. Sed Columbus anno MCCCCC. II. pcius totum hoc Ponduartae latus quarta sua nauigatione ad Nominis usque Dei portum deterit, quereas peruis alicuius freti an gustias, per quasta ulculnum Orientem nauigari posset, sed irrito conatu. HispanIam poms,mox fata iunctus,aujs hin is m Q i S sa Nicaragua

125쪽

Icaragua Septentrione Fon dura claudi , in meridie N e inieri siue pacifica maris undis alluitur, abortu septenotrionalis oceani fluctibus pullatur.Regio populosa ingentibutaque arbori sperquam amoena,sed quaeab aeris potius

ab ibri adl,qui diuite metallom verutasimendetur Caput gentis in Legio cranata,bas Colonicis Franciscus Ardinadi deduxi: Ito cris, νegi ni inges lactis cM ntit, multis urbibus freques, Muς initium vix ' o aut decem passuum in iis bus ab 'st abi eiduo seu sero mari, paulatimque versus otiumscie rimen. Mns,inmgentem lacum multis instilis habitatum eoncrescit, iis m deinde conclusiis in mare septe sto maris oceani aestuans crescit atoue decrescir.Mire hic impramosum est,most iique marinis infe 1m, quaecum umbili re

iussextant. altissimarum nauium antennas arctuant aut luperantati lae Mi potius, quam aerei coloris sunt, capillos ta bam abradunt,corpus expilant, cirro tantum capit tutio in vertice rta tento, faciem siluris deturpant Fures rasos expilatosque, ei cui iurio nocitum est,in seruitutem destini,deditus , nisi mox sese res

dimat, i lis immolandus hostia ducitur: nam hic humanisbosti j litant bellorumque in istis partibus unica pene causa es captiuorum comtui litio in regni expiationem. De antiquis Nucaraguensi uri consuetudinibus, nihil attinet dicere,quando eresetis pasti cathedralibus ecclesijs, Christianam religionem sitissceperim. Ipse rex Nisaraguas a quo prouinciae nomen mansit eum uxore de liberis uniuersaque aula ac plus qtiam X M.fiab. ditis, uno tempore acro baptismatis fonte, abhiti sent. Hoc ta. men memorabile apud Nisaraguos inueni, quod duplici olli risacrificoriimordine, superstitiones suas peragebant, quo monuiciansciorum stiperstitioni alter confitentium expiationi mro silentio operam dabat:reserat aut protulisse alimnd ex audiatis delectruiue peccatis, piaculii ducebant morte t nimirum Arecepta ride Catholica nihil grauius tulξre, quam vetustum je ceptu sacri l.ru more aboleti, sublatis quippe humanis hosti js, omnῆ penitus belli causam sublata, laguescentaeque animi rob re,arma tua rubigine obduci,& bellatrices manus aratro alligare, querebantur. T 1 HISPA.

126쪽

IS P A NI A noua magnis tetrarum spatiis disie cta. Guasi seu mauis Grisui flumine occidenatem versiis excurrens, ad Sancti Michaeliso ualia canas usque terras pro teditur. Septentrio finitur Grauata noua, alijsque regionibus noui Mericani regni nomine nunc signatis Australe littus pacifici maris undis abluitur occidentale, seu mavis, Ouam, aut ut alij, Magnam hanc Hispaniam fortuna Iohannis Grifatui, de Ferdinandi Coristesisviuida virtus primum aperuit quando capto subactoque potentissimo harum terrarum principe Motemma, deuictisque rebellibus postmodum exicanis, tota prouinciam peruagatus, Hispanici illam iuris secit. Comprehenditur hac Hispaniae nouet tabula, praeter Guati malam, Guasticana, exicana, Mechum na, Gaucia noua, alteque prouinciae: quς omnes inter equinooctialem, cancri tropicum pene concluduntur, ideoque dirarum noctiumque exigua hic discrimina, perpetuum pene verimensibus Iunio, Iulio, Augusto atque Septembri assiduae pluuie, leniumque ventorum ab utroque mari commodissimi flatus, diurnos, aestiuosque calores disiiciunt ac temperant, quq Vera est ratio cur istic sub tropico estiuo commode habitetur, contra anatiquorum philosophorum opinionem. Sed ut caetera transeam, miraculo est emistitane urbis situs magnitudoque quae Veneritae Urbis in morem, undique pernauigabilis, sita est in convalle Mericanae prouinciae, unde postea frequentioribus calculis,ciuiutati nomen mansit. Vallis haec, asperrimis altissimisque undique pene conclusa montibus adsexaginta milliaria,aut CC. LXXX.

Italica in circuitu patet. Solem inter orientem, Septentrionem.

manescentibus montium anfractibus, planior est regio In radiacibus montium ingens lacus nascitur,pars illa quae montium raadicibus propior, est usibus humanis conueniens, dulces haustus presta ad humanae necessitatis leuamen, perpetuis ciuondam ria uulis aqueductibusquepe totam urbem diductis:sed alia, quae

maior