장음표시 사용
131쪽
utriusique sexus gura haec constriendas essere.' Dicta autem in mipera, non quod uipariat, quemadmodumpaulosos demonstrabitur sed quod vivos pariat se
ius. Vna enim vipera, inquit Aristoteles i. r. hist. anima c. I. se l. s. eiusdem operis c. vltimo, e serpentibus animal in lucem edit. Facit nam serpentum genera dux unum ouiparum: quodsua generat , certos in locst reponit, e ossea incubam. alterum τοκον,visiparum:quod ovaprimum intrase gignis: deinde ex νsdem animal producit graductum in lucem tandem profert id quod in genere serpentum soli Viperae competere credit. Cui etiam Theophrasius L . hi or.piant. c. ult. ct Nicander in theriacis subscri- sunt. Sic enim Nicander :Sola etenim vivo grauidatur vipera scutu, Mortua cum reliquum passiim genus ova reponat: Squamigerosque greges per inhospitatesqua propaget.
Hinc monet Amatas Lusitanus comm. in lib. a Dioscor. arrat. rectius vis eram quam viperam appellari. Belgonim Viperam viuiparam non negate negat tamem
flam vis aram inter serpentes esse: i is exemplo Ceraeis is
Salamandraeprobat: quae non minusquam Viperae vivum pariunt animes: l. a. obseruat. c. s . Idem quoque exemis
culae sue Caeciliae, quam nos rates vocant, planum fieriposset. Notat enim Gesseruis lib. de serpentibis p. de Caecilia, uxorem suam gravidam aliquando Caeculam percussisse baculo: mox fetus visos prorem e ex utero. Imo Bellonius quos te tur, in una Catilia interdum M o. ca tutos reperiri. Caeterum,dividitur Vipera in marem, qui se in feminam, quae ορα appetiatur. Vtraque colore estsub auo, authore Aetior nigris ma-sulis notara: caput labet planum se latum: oculossubrubros R. t se
132쪽
esse eodem: si eum ira meranduit, Engulario riaborescantes sic docente Nicandro : linguam aliorum serpentummodo in extremitate diuisam : dentes gingiuis conditos, ct
sis A. ra c. lethali veneno referta circumda sit ceruicem angusam: ventrem crassiorem . caudam acuminatam: denis cutim Aquamis ob Itam. Obseruandum autem his est, magnam varietatem viperarum I' ratione formae externae, ratione coloris,ct ratione magnit udinis, pro locorum se regionum barietate esse: id
Porro, secuti mas σμminaim multis conueniunt,ita quos in quibusdam discrepant. Etenim, foemana caput habet latius: mas angustus,siue acutiin. Formina ceruicem obtinet gra- citiorem: mas crassiorem. Farmina trunco corporis est cras ore se breuiore: mis prolixiore tenuiores. Farminae cauda aceruatim in tenuitatem desinite marispaviatim extenum Aet. de Nita Iur. Fgminae cauda breuioreis: maris longior. Faemina M.
caninis e is infructa dentibus, mas duobus tantum. Hinc in Aemorsis a mare vulnuscula bina a femina , quatuor visuntur. Foemina ingressu ad Fummum caudae nititur, sens s repit r. mas gresumsuperne circa ventrem mario mouetur velocius alacriuss. Videntur viperae calidas amare regiones, ex quo fit, ut in Germania vix reperiantur e nis trochisci viperim aliunde adnos adferendi. Ab erpentes hyeme cauernis terrae conduntur: vipera autem sub saxis latent; teste Arisoreis x hist animal c. Is quanquam Plinius contrarium doceat l. δ c. b. Devorant , habere possunt, scorpios: authore Philosopho S hisi an. c. . Vini uni cupidi se ae ue sicut orserpentes reliqui: Proinde eas e vino cum fritilibus ad sepe os to venantur.Ebriae em -- piuntur, ob eod c M. Denique aliorum serpentum in ar iam vere γάm autumnosenectutem exuunt ibid. c.V. V lPE
133쪽
134쪽
T Igurae, qme coeundi pariendique morim in Oiperis mon- praeni huyus quidem loci non sunt ό eas tamen apponere placuit, ut, cum In viperarum consederationem inciderimus, obiter o fenderetur, Hr quomodo coirent, se quomodo parere ni ;praesertim quod Escrepantes de utraque actione authorum otentias esse c/remuN. Etenim Nicander in theriacis; Galen- bb. de ther. ad Pi n. c. y Plinius Lio. nat. hIis c. o a. alarque Nicandrum, Galenum, est Plinium, vesiti duces sequuti, tradunt, vj ram marem , cum Veneris agitatur stimulis, seuas cum fam me a coiregesit, caput in adapertum fa mella os immittere semenque reaculari. Hanc vero libidinis a sero percitam, caput mariti avide amplecti ,, si que emissa genitura dentiabus voluptatis dulcedine abrodere. Ex inve Io aute e matri' se Materum matris delato, viperi asposea nasci;quae, natura tacite vindi Iam procurante , genitricis uterum in
sartu perforent atque diserumpant mos cum illius interitu im
comprodeant. Perire ergo parentem virum, marens
dum cost foeminam cum parit: marei arminameminamifetu necari. Hinc Assi nomen impositumviperae, quod uipariat. Verum, utrum abulosum esse diligens obseruatio δε-
cuit. Aυτπινία enim mo bat, viperas eadem ratione coire, qua serpentes alios. Horum vero coeundi modum eleganter
Arastoteles i. s. h f. animal. o. . his verbis describit; quae pedibus carent, longo sunt corpore, ut serpentes, ut marena , y coitus circumplexu mutuo supinarum partium agitur. Et quidem serpentes ita circumuolutis ibi ipsis cohaerent, ut mmusserpentis bicipitis corpus totum esse lideatur. Et lib. r.
de generat. an al. o. . ait. serpentes coire complexu mutuo,
propter ineptam sui corporis formam ad applicandum. Cum enim exigua quadam sulparte conjungantur , nequeunt pranimi molixitate adaptari e cumque membris , quibus am-
135쪽
, careant pro ise agilitate corporis utuntur, complexuque mutuo se obvolventes expedunt venerem. HacIenus AH oteles. Coeunt autem caudis ad medium corpus conuolutis: ma que per penem In externum
uteri or Dium 9 quod in sto, irema fere caudae ipsius fonelia parte con it, semen effundit: reliqua vero superiori corpo= is parte conuolutae nonsent sed liberae , μὰ se inuicem separatae e mutuis tamen osculis saepius se excipiunt.
Eadem ἀυτούρια docet, matres in partu nequaquam steriare se aluas atque incolumes permanere. Telem hom ei oculatum habemus Scaligerum, qui exercit. aorscribit inem VincentU Camerini Circulatoris lignea theca enatab vge-νisias parente Davidsse. Tenem quos Matthiolum producimus, o C: ent. in Eb. a Dioscorid. c. Is dicit,uiperab impraegnatas non raro circumforaneis in capsulis suos peperisse catulos. T sem denique proferimus Amatum Lussitanum,qui Comment. in eundem Dioscoridis libra enarrat. Is profitetur,
esse, o plures alios experientia comprobose, viperas pyxidiabus inclusu citra isteritum , citras viscerum acvterilae sionem parer eliciter: a spartum pluribus diebus superbia uere. Mare, cum haec ita sint, patet, isiud quoque 2 veritate alienum esse, quod a quibusdam memoriae proditum esse
nempe Vipera emel tantum parere. Falso enim nituntur fundamento : viperistasscit dum exitum moliuntur , matris errumpere uterum: eandemque interficere: quod cum αυτο ψία defruat: etiam quod per Eruitur corruere necesse est.
tione saluerint quidam, oe erilias, dum exeunt, genitricis suae matricem dilaniare ' Resondetur , potissimam errandi causa uisse locum Artotelis, qui habetur l. 1. hisor. animal. c. oltimo sed male intesiectum. Sic enim textussonara istotelicin; τῶν
136쪽
Qibus verbis Philosophus docere Viperam primum infra corpus suum ovaparere: deinde ex ovis catulos generare membranis, quas in mulieribus secundas vocare lemm, ob duisque : hos demum is partu naturali unὰ cum membra nis excludere. Interdum tamen in partu praeter naturali contingere, ut, dum adhuc in utero continentur caluti, membranas ae rumpant i sicque violentia quadam for is exeaol. Vnde B lunius sicribis l. a ob ervat c yy visis bivipe- pistas assii membranis prognatas. oeso ergo Arictoteles dicit de membranis, Mabj ves, gidis Plino insistentes de utero accipiunt. Membranae, inquit Philosophi , quibus obuolati sunt
'erarum catuli, alaquarido in utero iacerantur: non uterus:
r autem de utero hoc pronunciatum interpretantur. Danc Plinivverba l. Io. histor. natural c Oa habent parit vipera singulos catulos gulis Hebm, eto fere numero. Itaque caeteri tarditatis impatientes ferrumpunt latera, occis artante. 'o foco Plinius duplicem errorem committit primum, quia catulosposterius edendos uteri perforare latera cum in- eernecione matris a mat. Deinde, quia statuit, viperampngulos catulos vulis parere diebus , ao fere numero. εrrorem etiam Theodorin Gazasequutis ess Non entis vult Arsoteus, viperam inpartua o. pluribusue diebus occupari:
se singulis diebus singulos tantum edere tin. Hoc qzippe
falpum esse λυτο φία ostendit: seddocet , m eram caluus omnes una die parere, Mulatim tamen, unum post alterum, aliquo interpositosatio : non multos mul, more reliquorum serpengam, qui confertim ovoua continuo ordine cobarentia
137쪽
138쪽
CTER u M. Λ orificium uteri externum. B. C. D. Sanguis & foetus excrementa circumfusa. E Viperilla exiens ex Vtero. E Viperilla membranae suae, siue secundae, adhuc inclusa quam Aristotesestertia demum die rumpi vult Baldus vero' Abbatius, mox ut in lucem prodiit viperilla , aperiri statuit: intra triduum autem penitus aufferri. G. Viperilla membrana, siue inuolucro exuta. Viperilla e membrana erumpens. L Membrana disrupta, qua se viperilla liberat.
, οτι ἀμ Gior quia in utramque partem, anterioremscilicet a seriorem graditur. Serpens sparuus, authore Nicandro: lumbrico terre-
139쪽
Terreus est illi color,&densissima pellis, Plurima quam varie distinctam signa figurant. γλ
cenas habet tam latas, ut oculi ab condantur: videaturque Amphisbaena visu carere: id quod rusin Nicandrehisce significauis versiculis Cujus perpetua coecum est caligine lumen: Iod latas utrinq; genas porrectaque menta Plus aliis alto serpentibus aggere tendat. Eadem sigi crassitus esiper uniuersum cor ris ductum. Nes enim ex crasso corpore in tenuem caudam abit: quo sit, ut qua parte caput, qua caudas rasit , aegre internoscatur. Id quod etiam in lumbricis terrenis , veniris tineis , hirudinibus, se quibusdam erucis usu veniresolet. Nicanὰer, Galenus, Pliniin, Lucanus, AElianm,ct atyvolunt, Amphisbaenam duplici donatam esse capite:vno in anteriore: altero inposeriore parte Atto : insar nauigiorum trinsproram habentium.
Verum contrarium prebant Grevinus l. I. de Venen. c. ct L Catthiotin eomment. in L ff. Dioscor. c. I. Betinim eam vidit in Lemnor Agricola dicit Germaniae
esse ignotam. Olaus vero Magnus L at. instigidi ma Septentrionis plaga eam reperiri te tur: scribiis, solam Amphisbaenam eserpentum generorigorise committere: primamque
'mnium p cauernaseu aprocedere.
140쪽
colata a/πὶ τῆ σσκυr or', a manubris ligneo, cui ligo a haeret, dicta fuit. Eis enim illi iuxta ne aequais: Tam prolixa , vagans pluuio quam reptile coelo, Quod foeci inda genus sua gignit viscera tellus. Amphisbaenae perquam sin ilis. Vtraque namque, inquis
Aetius tetrabibl. - . sierm. I. c. Zo. aequaliter crassa eis per to tum corporis ductum: neutra circa caudam auorum anguium modo acuminata.
Proterea , in neutra discerni facile potes, juxta quam partem caput aut cauda sit collocata. Disserunt tamen : primum, quia Scytala erassor est. Amphisbaenas quidem lumbricum solum terresfrem crassisteaquat. Deinde , quia Scytala reptat Troo σω, in partem -- teriorem: Amphisbaena etπροσσο ρ κα οπ A crivrorsum se retrorsum. Terti), Amphisbaena varidis quidem in dorso notis in gnatae Scytala autem tanta tergi fulget varietate, ut admiratione su epulchritudinisectatores detineat: authoribus Solino se Olao UMagno. Habet insuper hoc peculiare, tecte Nicandro, ut, cumal serpentes vernali tempore senectam deponant, eo, quem
admodum Plinius lib. I. hiis. nat. c. a . nec non libr. 2I c ast.
scribit, oculorum aciem feniculo reficiant: ipsa quidem exu-wH si exoneret: verum funiculo minimὲ vescatur: sed per opaca ima montis decliuia morans se teneat, se multo somno lateat obruta, ὸ que alta terra sua bi conquirat pabula r in merbis interpretis Nicandri utar.