Epitomes omnium Galeni Pergameni operum, vniuersam illius viri doctrinam, & methodu[m], quàm accuratissimè contine[n]tis, sectio prima-[quarta]

발행: 1548년

분량: 608페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

461쪽

superficies existit. Quemadmodum igitur si ex axe ipsius coni, qui a pupilla ad centrum circuli per aere proxenditur, milii granum aliquod pendea conspectu centri pupillae eripiet, ita quodvis corpus, quod iii medio v fuso rei videndae possitum fuerit, prohibiturum est, quo minus, id quod anteis culos est, amplius cernatur. Quandoquidem ut aliquid conspiciatur, opus est id careat omni caligine, nullumque interseo pupilla habeat impedimentum. Si quide nuperrectas lineas fit visio: que Visonem fieri

taud dubie ipsius solis radiis excidetibus per angustumet: 'Hh' ἔ

foramen prorsurnque semper recta recitra flexione ten C; h. , sh,

dentibus assiihailatur. Sciendum autem est, nu quod B iis radisi assiis corporum quae videtur nec Videri solurn, nec nudum, natari. sed quippiam circuipsum etiam omninb cerni quum Videri nihil χV'ssioneSquae corpus id cornplectuntur accidant inter 'μφη δ' dum iis, quae ultra corpus videndsi sunt. Secundo etiamd sce corpus quod a solo dextro oculo cernit, id si pro b c Mittebp1us sit,in sinistris inagis partibus esse putari sin Ogius iationes. absit, magis quodammodo in dextris. Qu9d vero a si- Histro solo conspicitur, in dextris situm videtur esse, si id est propinquius magis autem in sinistris, si est remo

eius. Qu'd autem ab utrol in medio. Tertium praetet haec tibi discendu venit, alterius oculorum pubilia cornpressa, sursum ue aut deorsum adducta, apparere duplicia, quae antea simplicia apparebant. Caeteriim si deor Pupilla alteri sim quidem fuerit pupilla detracta, humilius id appare oculorum combit quod intuebere: contrarium autem si stiritim subla xςm, pPRrῆ

ta fuerat. At dum pupillam ad maiorem aut minorem antea simHi canthuni adducimus, facimus Vt quod cernitur fini dixerant. struat ilians, aut dextrum appareat mori tame duplex. Vst autem necessie axes conorum Visorioru in Uno eΟ-demq; plano positionem habere, ne quod est unum duplex appareat. Verum praedicta axiomata, tametsii raorionibus philosophicis, mathematicis facillime comprobari possint , quia tanten experietia ea omnia conin

462쪽

stant breuitatis gratia, ab illorum accurata demon ura Optici nerui tione supersedebo. Iam Verbicriori illi optici intra cracu mixδ δε nium quidem iungantur atm in Unum conspirent ἰpO

iundantur po Mea aurem di id tacentur, initate duae in aula excite-stea aute diva, Uni quarum prima ac maxima necessaria est, ne quod ricentur extra intuemur appareat duplex. Secunda, Ut si quado alter Oculorum sit clausus, aut omnino murilus, in alterum, per illum porum communem uniuersus spiritus confluat Quippe facultate visoria duplicata eo moViuonrm racio longe acutior futurus est visus. Quum igitur que Vibia, dentur,secundum rectas lineas ideantur, ante humorem autem crystallinum, foramen VUeae sir situm, per quod cum suis obiectis erat habiturus commerciu: perspicuum certe iam est, I figura eXacte rotunda paucio . . . . ribus sitii partibUS plana autem pluribus cum suis obie

mor cur rotun iv mmunicabit. Quocirca diumus ille architectus, dos simul uotundum ipsum,sed paulo oblongius crystallini cor-Qblogus sitra pus copegit, et tutior ab ipsis iniuriis esset, ac simul plu μβ ribus sui partibus, species rerum Videnda* exciperet.

tium, Liber. XI.

seu iliaria uti grῖtia interioris maxillae a natura sine feriori maxil 'M constituti, secundum agnitudinem

iunt coditi uius, atq; in inordendo robur, suam magnitudinem atm structuram con-ESE g trahut merito in animalibus quidem -- itS, tu Ceserratos dentes sortitantur,maximi simulo foris bii, si,' cissimi habentur: quandoquidem non solum magnam, aesita sed Validam etiam maXillam obtinent. Maximi aurem, sed nec neruosi, nec in agendo praepotentes, in asinis,

463쪽

Diabus,c suibus, ac breuiter in iis omnibus, quibus magna quidem inferior maxilla inest, minime tamen robusta ad mordendum. Homini vel 5, ceu gena parua in Hormius for habetit dentes, ad solum esum idoneos non enim in udo non Qi si

mortu nominis tortitudo constitit, nec de tabus domi se in ratione, tu rus est animantia caetera ,sed ratione d manibu S)mu in manibus.

sculus teporalis, haud iniuria debilis simulo minimus Homui debi-eXtjtit Naimirum ipsa natura non modo inueniente que ii S nisu

oportet, ed ea etiam cui B pro dignitate tribuen e id euiu, inest quod diui irae iustitiae est proprium. Lynces etiam, silc ut i stis diu ne cebi, dosiimiae similiter habent musculos temporales quid appriuim exiles una ulet imbecillos . Est autem simia homini isti Simia est bonit

ni 1itima illius I, veluti I mirati quaeda ridicula st quae leuia. rotundissimam habet faciem dentes caninos parvos , latum pectus,claues longiores, minimuna hirsuta, quae recta etiam stat belle ueto gradiri sine errore δε currere celeriter possiit iam Vero quae animalia prona ore Colla quae pro cibum assumunt, ea vi collum maius, sic prolixiore ita lixiore habeat.bent inferiorem maxillam. Verum enimuero, quti in Teporale 'qter omnes musculos, si temporales poti Sssimum laesi fue ' h. irint, conuulssiones, febres, sopores, deliria, symptoma inducantita I, letalia inducarit, utpote cerebro existentes proximi neq3 enim reperitur ipsis quicquana propinquius ce Temporalibus rebro, sit cuti nem ullus musculus, qui per plures neruos muscus i mrui ipsi cerebro haereat merito natura eos propemodum yφpNil totos ne facile assicerentur ab iniuriis extrinsecis in ca Tempo a umpitis ossibus abdidit ossaridem ea quibus ipsit incubant, musculorum sieXcauans admodum, exculpens s alia autem dura ac tus, securi praecipue quae illis praepossit a sui cibuατα nominantur ri ' in gida, A medullae e Xpertia, in orbem quali leptu quod dam eis circumiiciens cita ut exigua quodam eorum PS tantum, ad finem Dolis emineat. Vtero autem musculus temporalis in Unum tendonem destinens curuo raraxillae inferioris acumini infigitur . Quysii tensus fuerit, essursum eam trahit: ac sic os animalis clauditur Sunt ta is ita hii

464쪽

Madiillae infe meri alii duo musculi in inferiori maxilla,utrinq; vianti: rioris musculi anido vertanuper dictis oppositi. Qui quidem ex posterioribus oriuntur capitis partibus, quo locosint quovCoium xς a Vocant collamnares processius Maxille autem inferiorrinsiguntur statim post flexionem, ad eu sim perueniet Ites locum qui est ad mentum: unus utrini ex internis C, et in ratio, partibu adhaerescenS. Qui certe si tensi fuerint, os rene aperiatur eludimi, quemadnaodum temporalas claudunt. Alii auMaxillam int tem quidam duo musculi, ad mandibu in masticatio-aiorem Jxςμm .ivus circumactionem a natura fuerut comparati qui

rum utrunt nonnulli non simplicem musculii sed triplicem esse existimant g tres ipsorum in maxillana sint insertiones, instar principiorum quorundam. Vtercs enim triangularis eχistit, habens verticem iuxta Voc a tam mala,ubi neruosior est'. atm ex lateribus ipsiis, hoc quidem ad Zygomatis extremitatem hinc exporre ctum illud autem,Versus inferiorem mandibulam: ter tium nanch Veluti basis quaedana praedicta latera partibus inferioris genae coniungens secudum longitudinem ipsius exteditur .Mouet autem ac circumagit maxillam alias aliis fibriso insertionibus: ut motibus aliis alios vicissim excipientibus, multiplices fiant actionesivi,stieatores masticationibus. Quare haud inepte hi mnstuli maia

musculi sticatores vocant tametsi ad musculos temporales haec Teporalς duoc appellatio pertineat . . detes inter se vehemen

tioni tur . .eterum 1 umnae gari, at an partes minimas Linguam con redigi a molaribus, quasit a molis,masticatorum muscuferre lux V lorum est actio: ad quam etiam lingua non minimu cona ip*m y ses in ore chos assimi voluensis transferens, quo

ecatu fines ad eam rem ei sunt a UXilio fines buecarum inferiores inieini qui cu taceisint,spectant Irad labia, ad quos perueniue tenues ac lati musculi,Vtral parte unus,toti collo cir-

465쪽

vs V PARTIUM, LIB. XI. 4 as

cumiecti. Mouent enim ab his buccae, cum labiis etiam si gena immobilis omnino fuerit Temporales porro musculi, quili, eis infra ψppossiti sunt, os aperientes, omnibus aliis musculis hac ratione sunt dissimiles, g ex ipsis quidem temporalibus mediis, tedo ille nalcatur, quim coronem subl=mem inferioris maxillae inseritum oppositorum autem illis musculorum partes, carnosae in principio ac fine existentes, neruosae in medio cernantur: quod in nullis aliis reperias musculis Etenim quum Inedium temporalium musculorum,coronae quae motu indigebat, esset directum tendonem iam hinc emergere fuit necess . At quod pertinet ad os aperietes nauis sculos, quum ab eo loco produci deberent, qui multis

instrumentis refertus esset, eorum uteri tendo excarnis circa tonsillas est factus. Quandoquidem si crassio res essent,penetrare prae locorum angustia no possctent. Vbi vero natura eos extra angustias deduxit, tunc iam paulatim ipsos carne circvuestiens, musculos rursus e fecit. Triaitam haec musculorum genera natura ad os ramin D,

i novendum adhibuit. Quorum alii quΙdem, aperi ni genera destina alii claudunt: alii varie circumagunt. Suntq; claudente taeaperientium quidem, maXimi omnium: aperientes autem, minimi nempe, claude

magnirudine ero medii, qui mediam etia positionem Π, Qxcv sortiuntur. Alii musculi duo ex internis genae inferio- ris partibus, qua ipsa est maxime caua,situm habentes, sursum exlesii Uersus os capitis, musculis temporalibus adiutores sunt dati: ut qui etiam genam sursum trahere Fae ei mustu,

queant. Caeterum neruorum principium omnibu n los omnes receciei musculis,aliisq; propemodum omnibus ipsius par pei ς ςrups tibus,tertia neruo est coniugatio, quia cerebro pro ty ιδ qniψῖδsciscutur. Quprum sane distributio tam recta, sicutio Dente, in uisi, aliorum omnium aequissima dispensatio, non fortunae uersum ines, aut casui, sed arti ac prouidentiae debetur. Quod vero se ori triginta ad dentes pertinet, duos&triginta in uniuersum ha - ' ' 'T

bemus Vnpordine, in utram maxilla sexdecim collo.

466쪽

catos parte dem anteriore, quos incisores appellant incisoni den acutos ac latos qui morsu pol lunt incidere Proximostes autem iis, caninos, inseriori quide in basii, latos parte

Canin 'ς ς' autem stiperna, acutos ut si quid propter duritiem labin clibriis minus scindi potuit, id possint ipti coctinge- Mesate den, e .HO ma illare sequunturi quos etiam molares ap- ei pellant asperio lati, duri ac magni Vt incisa ab incito

riis ac fra tara caninis lia Ujgare plane ac terere Uear. Dentiumradi Ad haec inter eos, paruis Quidem, Una duae aurem alit tres, maioribus quatuor ero maXimis insunt radices. Quorum omnium si num quiduis mente i mn rau

- riS Vtilitatem re Dente eorum cernes labefactata Prae-

tum ma nitu terea piorum molata V naenta una, messii quidem, ma-dines. Nimi sutar: qUt autem Vtracs ipsorum parte locant, minores existiliat. quod minime congruum Videat Ur, angustis quidem oris partibu g magnos. ampli Verbi dentes exiguos inseri. Quin etiam quum linguam ad radicem est oporteret ampliorem magnos illic dentes mi Genatum prQ sunt locari praestiterat. Habet autem traiugena te-ςQμβ' nue quos irim processius , quorum singuli caultatibus suis singulos dentes excipiunt, eostl; alidis ligamentis adeo costringular, c continent pro ipuu circa illo ra- Dente Ulax Q dices, quibus etiam nerui inseruntur, Vt non facile conem oe 'omnia cutiantur. Porr xv inferni supernis dentibus omnino aequabiles aequabiles siliar, quodq; dextrisinistris, ac cauitates qui-Fortib anima dein cauitatibus quodq; numerus Vtrorunt stat de delibus inesses i Ac sinistris utrius, maxillae partibus nonne id est

multos; iudad, etiain equi z. tis cuiuidam specimen , artisq; potiusqniodum et uno fortunke,opi S Ad haec, c fortibus aialibus acuti multigues timidis dentes, ac fortes, sint comparati, quemadmoduetiam

autem, ςQntiJ Vngues: nihil aurem in timidis sit huiusmodi, sed ut fracti, hii den, hi dentes,ita lati, molles at obtusii Ungues , hoc esthbmini utrim magis adhuc admiradum. Verum quum leones, canes, unicus inest.iura lupi, utrini multos habeant caninos dentes homo uirris δὴ in cert unicum parte utrassi caninum dentem produxit;

467쪽

vs V PARTIUM. LIB. XI. 4 3 et

cogitante nimirum natura,se animal ciuile ait ma sue Hornini, alalltum effiagere, cui robur ac uires essent ex sapietia non 3isset , uires

ex corpori S fortitudine. Quantum igitur ad frangen, dum quippiam duriorum videbatur necesscte, id ipsum

duo satis erant praestituri proinde incisore plure nu Incisores en mero duplo et fecit. τ ipsorum utilitas latius patebat Mies esse plures his adhuc plures molares: ae ipsorum usus pateret latis pyQ Rumis.

liine Horum tamen dentium numerus destialius non ii nuine unieae sed qui longiore; quidem habent genas . iis quilam definitum non

insunt Utrino: qui Vero minores, quatuor. Maxima ta. Te ut plumnaen ex parte, sunt viro et latere qui iam inferiores su mum tu habe/perioribus semper magnitudine Mnumero aequales. V: Us

Porrb lingua, quum animalium nonnulliS, Utputa fer Linqua diuitapentibus, sit diuisse,in homine partes eius coluerunt, serpetibus, currum ad sermonem, tum ad comestionem,id esset longe. Qierit nomini commodius Mouetur autem in Omnem partςm, idqi Lirioua su in libere quod requiritur ad perficiundas Ori actione ii rem pati moberas Quod sit ipsa est gemina, quemadmodumo reli ueri libere e qua instrumenta sensuum, non alienum fuit utram ip st 'geminam,ssius parte numero ac magnitudine musculos est aequa μάζη'ς Nyς biles Pari modo enimo duas habuit m seipsam inser Linguae aue

las arterias utrini uidelicet unam: duas itidem uellas, lae,uenae, at pa neruorum coniugationes duas: nam qiaidem mol- ςxμile alteram Ver3, duram ait illam sane in extremam ipsius pelliculam, distributam: hanc autem dispersam in musculos: quandoquiderii illa coiugatione sapores discernerea hac motu uoluntario moueri ipsam oportebat. Porrbri sedis ac firmitudinis gratia, magna ac fortis ad bassim fuit: celeris uerbmotus caula, adeXtremi . talem tenuis: irque ab aliis quide musculorum, sursum: hi et ' sues ab aliis deorsum: ab aliis denim trahatur ad latera: mu partes psius sculis niuersiis partes ipsas Versus propriu principium Num princi, trahentibus mihi certe haec quom cuiuspiam eme pro Gμμ' -uidentiae Videntur. Sed ne ipsa forte aliquando exicca 'sa,ad motus tardior essiceretur,quemadmodum ad la tium usus.

468쪽

ryngem, sic natura illi gladulas spongiis similes, Vnami utrinq3 apposuit. A quibus meatus ducti, per obliquasati inferiores partes,in eam humore pituitosum e Tu crint,n on ipsam modo sed omnia etiam, qua infra itatam, in eiusq; lateribus inni,humectates. Superiora sit quide,a meatu descendente a cerebro perIuuntur. Iam Litiauete itinc illius ligamentina partibus eius infernis inest , quod I; si mirant usu ipsam linguam, veluti quψddam fraenum coercet, tithemperat, ne aut nimis conuellatur a musculis aut plus il parsit soluta diu agetur, quis non admiretur symme triam,at B commoderationem Adeo enim mensurata est, di certa, ipsius connectionis c*mmoderatio, ut si vel tantillum adieceris, aut ademeris, totius instrumeti Naturam sar actione uitiaueris. Est uero di hoc summe in natura ad cis errores' mirandum, cr peccatao uitia eorum qui nos procrea- ut ς0x', qui ruis ipse sua industria resarciat Ebrii siqvjdem cu ebriis

coeunt in qui prae crapula,Vbuerrarum siIΠt, nesciunt, Genitarem vi cum mulieribus ita affectis consuescunt. Dp fit ut ge-cipium uitiari niturae principium, statim ea ratione uitiosum sit: po-

ob genito in stea uerbis Monarumodam intemperantiam illius quae' Uy', concepit mulieri in utero loge deterius reddatur. Attamen aduersus tot errores natura obstula: osci, plerunt corrigit, sic ut partus metis compos aedatur Etenim quum uniuersi agricolae primum quidem , cuiuia modi terrae sua committant semina, diu multu i prouideant postea autem admodum etia caueant, ne multo humore demersa putrescant aut eκtabestant frigo.

re: nullus sane ex hominibus eam in serendo diligctiam adhibuit, neq; iri e quod conceptum iam est, educando: sed quemadmodum in omni uita aliis rebus omni bus seipsos ducunt posteriores, alii quidem insatiabilia Genedia i Demiui uoluptatibus abdominiq; inseruientes:alii diuitias, primam negli aut magistratus , aut de nil potentiam ambientes ad genter raci/ri eundem modum & ipsam posthabuerunt primam PQ

hominibu, Hςr-tionem. Tunica quae omnis oris partes subiungie, a cerebro

469쪽

acerebro etiam recipere neruorum mollium momen oris tunseam raneam portionem Ut quo modo lingua ipsa sit etiam diiudicare fa-

auuaicatrix poru iam di XImus. Ar ero Vuδ, qu bda linqua gurgulioneo columnellam vocat, ad magnitudinem diiudicat. atm elegantiam voci auxiliatur. A qua quidem aer in Vuam conferogrediens, inciditur prius,impetusq; ipsiuis, violentia, o Qς,

frigiditas frangit. Unde nonnulli quibus ad basim uistulibata

illa fuit amputata, non modo deterius loquuti sunt, Ue usus. rhina etiam frigidiorem senserunt respiratione Plerim Columellae eiusmodi, pu mone&thorace nimis refrigerato,perie 'Τ

runt. Ac proinde nu quam ita temere abscindenda esti, i dut pars quaedam basiis non relinquatur Scripsimus au densi radio tem prius5 de foraminibus narium, quo pacto mirin citus. Cinea OS quoddam excipit,ventriculis cerebri praeloca Naxium laxa rum: tumo de ipsorum in os perforatione quae est in νηδρςR 'ii palato. Quae quidem extitit, ne Halpirationi initium iste torqueantur.

Lecundum rectitudinem tracheae arteriae , sed quaedam deflexio habeatur, ac veluti ambages, prius si spiritus ad arteriam perueniat. Proinde fit, ut spiritus quidem

obiter per hunc flexum contemperatuS, Ulterius tandem feratur haereant autem corpuscula exigua, aut siquid forte ad os vises permearit,sistatur etiam circa pae lati columnam: sic nanq, uuam ipsam appellant. Hinc fit, ut qui in multo puluere coluctati fuerint, hi paulo post emungant puluerem , expuant 1, At nisi prius quidem nasii pori recta ad caput sursum ferrentur : postea autem obliqui ad palatum reuerterentur, uam 1, ibi sese excipientem haberent,quid obstaret quominus in arteriam haec omnia delaberentur Nam id etia accidet, sitquis per os inspirarit, magna indigens inspiratione caeterum ubi sani homines sunt, ore ad respira Sanis ad respl. dum nihil est opus, nisi quis asthmate multo , ac vehe randa, ore non menti,Vrgeatur insere nasus, primu ordine respiran QP v.

di instrumetum est: os vertasi nullus affectus infestet animai,nullo pacto respirandi instrumentu existit. Quum Tomus. I. Fl

470쪽

autem nude ac eminentes particuis, quaeq; externis m-

iuriis expositae sunt, ex ea oporteret est. subsutia con ditas, quς neq3 contundi ne*frangi facile possctet, in rito quidem aures ipsas natura chartilaginosa es ecit. durescii sint Namsi durae penitus Vt ossa eκtiti si ent, facile frang chartiIagineae rentur si molles Vt carnes, contunderentur paruo negotio. Nunc vero mediocriter molles quum sint, eo ipfacile incidentibus cedant, Vim illorum exoluunt CamRires cur pro teru prominent aures, Ut meatui auditorio operimentum ac murus existunt, simul li& ipsae aliquem sontinis Haditanus Ro refundant Quippe Hadrianus Romanus consul, quum manus consul haberet laesum auditum, manus cauas, quo audiret fa- quo audirς in cilius a postoloribus ad Miteriora spectantes, auribus

'' , όnr obtendebat Aristoteles etiam dicebat, animalia gran-

'Cauas

ito ibit, ad uri de auro Rabentia, semper ea agi rare, ac circumuerteriora specta tere ad sono soloces, sum partium a natura edo i a te obtende . At in homini biis, quum paruas eas esse oporteret, ni-6 thv nil aut cerit parum iuuare Doterant si mobiles ac Ver

hus cur immo, atrae rument: ac proinae mobiles lunt, aut obicurum Biles motum mouentur. Porro quod extrinlecus quid con Aures cur in uexae, intrinsecus autem cauae extiterint, factu id pro

miscu qui iterea est ne quid meatui incideret ne ue ipsa facile as

trinsecus auid cerentur. Vtra prautem est flexuosa, Vt complicari, ac tonuhesae in seipsas replicari facilius possinr Ia vero quemadmo Artificis boni dum boni artifices praeter opus inuitutum, arte suam lm με ostentant, sic natura ex abundanti tum aures ipsas,tum omnia humana membra exornauit, ita Ut primo quidem actionibus Vtilitatibus i, partium incumberet: postea vero cohonestaret illas, in eis, Veturi operis additamenta, ac ludicra quaedam faceret ut in ipsis natium Nati cames carnibus constat Euidenter quippe partis ipsius turpii Particular o tudinem, si nuda carnibus uisiit, simiam conspicatusta ab est gnosces Obscurant tamen ornamenta particularum,

dote ipsius uti ab splendore ipsius utilitatis. Pro nihilo siquidem duci titatis tur aeuli pulahritudo, sicutio nasi et labiorum orna

SEARCH

MENU NAVIGATION