De C. Mario quaestiones selectae [microform]; dissertatio inauguralis historica quam..

11쪽

moria illorum temporum historias scripserunt. J Quo factum est ut id, quod de lege Maria dicit, erroris i num sit et Paulyi opere, qui Real-Εncyclopadie incSribitur, nimis e0nfisus se verba is se Memmiushhomo infestissimus nobilitati' Ciceronem in libro, qui de oratore inseribitur,2 70 28 34ripSisse putet p. 58), quamquam ibi haec verba:

aecuSator C. MemmiuS Vide' inquit, Scaure, mortuuS

rapitur, Si pote eSSe OSSessor loguntur.3 Quid Ed- quam intelligentiam artis criticae habet, qui res traditas ab sua argumentatione diSSidentes Silentio praeterit atque etiam saepe contraria affirmare audet Nam eos locos, quibus narratur Saturninum lege agrarias per vim pertulisse, i)non modo tacet, Sed etiam contendere non dubitat p. 42):..Ohne jede An Wendung 0 GeWali rein au dem ego de GessetZgebun g, obet unVerm0idlielior sis mi dis

1 ei p. 20, 22, 23, 28 44 48. 2 B l. 4 p. 1754.

3 Auetorem vitae C. Memmii breviter expositae, quae illo Paulyi opere in voce Memmii 0ntinetur illa verba , Sc. Memmius homo infestissimus nobilitati ex nomastico Tulliano sed Orelli Balter in voce Memmii hausisse mihi persuasum est, ubi ex illo l0co de Orat. 2 70 283 e0neluditur, C. Memmium hominem nobilitati infestissimum fuisse. 4 Appian bellum civile 1 30 Cicero pro est. 16 37.

Ciceronis: in utrum tandem C. Marius splendidior cum eum C. Glaucia laudabat, an eum eundem iratus p0Stea vituperabat' p. 7 subnotat, tamen, cum persuasum habeat Marium cum Saturnino et tu Socii usque ad 0rum mortem amicitia coniunctum esse p. 3 et 70), sed ab hac sententia illum locum Ciceronis abhorrere intell0gat, ne Verbum quidem de illo loco fauit. Ex his, quae attuli, Sati perSpicuum eSSe putoli 0 scriptum nullius pretii SSe ae in rebu anno entesim a Chr. n. gesti diSSerendi omnino neglegi posse.

conspectus fontium.

Res annis III, II, CI, C gestae miSerrime memoriae traditae Sunt, cum opera illius aetatis aequalium perdita sint. Huc accedit, quod omne optimatium tudiosissimi erant, eum, qui auSam Opularem SuSeipiebant, Saepe gravissime tractarentur. Nam C. Deeianus quidam, quod queri est ausus in contione de morte Saturnini, condemnatus Str et Sex. Titius iam propterea quod habuit imaginem L. Saturnini domi suae.

Praeterea Omplures auctore eum C. Mario magna S0Xereebant inimicitias, in quibus Q. Lutatius Catulus, ii L. Cornelius Sulla, M. Aemilius Scauruso), P. Rutilius

Rufus,h qui rerum Suarum commentario comp0SUerunt aut ipsorum vitas depinXerunt. Itaque faetum St, Ut Seript0re p0sterioris temporis e fontibus Mari iniquissimis solum haurire neque ad fidem historiae narrare

12쪽

possent. hi de rebus C. Marii aetate gesti 0Xp0Suerunt, superstites sunt Cicero, Sallustius Livius Orosius, lutarchus, Appianus, auctor libri de viris illustribus Florus, Val0rius Maxinius, Cornificius, Granius Licinianus, Diodorus Cassius Dio, Volteius atereulus. Ac primum quidem de Cicerone mihi dic0ndum eSt, quem num X alaetoribu S, qui X Stant, re geStaSab iis, qui temporibus C. Marii fuerunt. X qui SiSSe Onstat. Nam Marium ipse cognoviti et eum anno SeXagesimo tertio cum Hortensio Hortalo, celeberrimo Oratore, patrocinium causa C. Rabirii senatoris, qui ab T. Atio Labieno, tribuno plebis, necati Saturnini Ceu Satu erat.

Ut ab ptimatibus Stat, eum loquatur: 0go autem, Si mihi esset int0grum, suseiperem De erimen Se neeati Saturnini , agnoseerem, confiterer, di ita Saturninum Sine ulla mercede abstinenterque in re publica Versatum SSe fateri veritus n0n st. i Etsi C. Marium Conservatorem Romae et patrem patria volat,d tamen in iis scriptiS, in quibus, ne in populi ostensi0nem incurrat, ei timendum non St, retineri non p0teSi quin Vitia quoque municipis Sui afferat, si i obteit, quod Q. Metellum, eum ab e0R0mam dimissus esset, apud populum criminatu Sit et consul laetus a d iustitiaque dise0ss0riis atque crimini dat, quod Vietoria crudeliter usu Sit, tum Q. Catulum

I Auet 0rat post red ad Quirites . 19.2 Cieero pro ab Perd. r. 6. 18.3 - pro ab Perd. r. 6, 18.

0 alios edidi iub0r0Ly Quod igitur Cicero C. Marii Virtutes praedicat neque Vitia silentio pra0terit ut quod ipse res e iis, qui C. Marii temporibus fuerunt requisivit res ab eo traditas, ni Si e quibus ausi eum a Veritatu esseXisse c0nstat, Semper alii anteponem US.

Cum Sallustius, cuius lib0r, qui inseribitur d0 0llo Jugurthino, modo usque ad annum CIV. pertinet, hie praeteriri possit, proximum est, ut d perloeliis . Livi pauca

verba faciam. Qui cum ante ieeSimum Septimum nti Uma Chr. n. historiam perSeribere non coeperit, ab ii S, qui rebus anno cent0Simo gesti interfuerant, vi quidquam comperi SSe 0test, quod partim mortui, partim Seneetute nimis confecti erant. Cumque nimita quae memoricte prodidit, commenticia sint, non esse dubium Videtur quin seriptoribus Mario infestis usus sit. Nam Marium Saturnino, ut A. Nunnio ' competitore necato tribunus plebis crearetur, auxilium tulisse, et Marium auctorem fuisse seditionis qua Met0llus in exilium eiectus eSt, Pt Marium SeXtum consulatum pecunia per tribu88parSa emiSSe, apud eum in Venim HS quae omni conficta esse infra demonstrabimus. Cum autem Seed nilum Plutarchum' Rutilius Rufus tantum Marium SuffragatoreSpecunia e0rrupiSse narraverit, Livium hoc auctore Suni esse pro Certo affirmari OSSe puto. Venio ad Orosium, cui seditionum anno centeSimo 3 Chr. n. Ortarum causae inextricabil0 0sse videntur.3)Quae prodidit, aut X Livio ips0β aut epitoma eadem, e qua perloelia superstites excerpta sunt,6 haUSta Sunt,

1 De deor nat. 3, 32 80 Tusc. disp. 5.56 ad Attic. 5, 9 3: de orat. 3, 2 8.

3 Mar. c. 28.4 V, 17. 5 cf. Momer de Orosii vita p. 104 sq. 6 Zangenteister Paulus Or0sius, praefat. p. XXV.

13쪽

1011

ita ut multi loci interdum paene ad Verbum Congruant, ut haec

L. Appuleius SaturninuS, adiuvant C. Mario et per militos occiso A. Nunnio competitore tribunus plebis per Vim creatus - Metello Numidico, quod in eam legem agrariam Don iuraverat diem diXit. - pro- laeto se Metello C. Marius, seditionis auctor, aqua et igni interdiXit. Idem Appuleius Saturninus trib. pleb C. Memmium candidatum On Suis tu S, quoniam adversarium eum actionibus suis timebat, occidit. Quibus rebus concitat Senatu, in euius causam et C. Marius, 10m varii et

mutabilis ingenii e0nsiliique

Semper Seeundam fortunam, tran Sterat.

Deinceps breviter disseratur do vita Marii a Plutarcho exposita. Re autem ab illo commemorataB, quantopere interdum de industria depravatae sint, iam Xl0cis sibi repugnantibus facito cognosci potest. Ipse quidem auctores suos nominat Sullami et Rutilium Rufum - Catuli aut0m commentarios ipsos non legit.ὴ)

A. Nonnium deinde competit0rem suum Saturninus et Glaucia fraude C. Marii consuli occiderunt. - Marius Sextum consul et Glaucia praetor et Saturninus tribunus plebis On SpiraVerunt Metellum Numidicum in exilium quae unque Vi agere. Die dicta- innocens Metellus damnatus . Idem Saturninus Iemmium,VirUn1 aerem et integrum fieri consulem timens, interfecit. Fremente pro tantis rei publica malis senatu populoque R0mano, MariuS Onsul adcommodato ad tempus ingenio, OnSensui bonorum sese immiscuit. Itaque summa lauti0nes Plutarchi traditione utendum

Nunc de Appiani narratione pauea Xponam. Quam etsi Barde p0pularibus infestissimam esse dicit p. 13 , tamen h0 negari poSse puto, cum Appianusi magna laude de Gracchorum legibus loquatur, quarum disSolutione civiunt et militum magnam inopiam XOrtam SSe Xi- Stimat. Sed, quod Appiani narrati cum Livi et lutarcho magnopere consentit ), scriptoribus Mari iniquis Appianum usum esse verisimillimum est. Audi0 libri do viris illustribus porro re breViter, sed in ira et studio narrat. Pauca, quae Florus, Valerius MaXimus, Cornifieius, Di0dorus, Cassius Di0, Velleius Patereulus, Granius Licinianu narrant, Oeeasione blata tractem.

Illa pars elogii Marii denique, quae ad 0Stram quaeStionem pertinet, haec est rem publicam turbatam seditionibus tribuni plebis et praetoris, qui armati Capitolium oecupaverant VI consul vindicavit se Marius).δ)Qu e fontium conspectu, quam miSerrime rebuSab anno centesimo tertio usque ad annum Centesimum gestis imbuti simus et quam difficile sit, e tam earum rerum effingere imaginem facile est intellegere. I beli civ. 1 27. 2 beli civ. I, 28-33. 3 C. I. . d. p. 290; relli 43 Wilmann 632. 1 Mar. c. 25 c. 26. 2 Mar. c. 28. 3 Mar. c. 25.

14쪽

tium Mario cum Saturnino et Glaucia necessitudines fuerint. Mommseni) Lange-), line'. 0umann ), Duruy.),

Long6 Mario cum Saturnino et laudia necessitudines fuisse, ut alius alium in prop0Sitis assequendi adiuvaret, arbitrantur. Quam Sententiam se Livii, Orosii, Fl0ri. Plutarchi, Appiani teStim0nii confirmare OSSe putant. Sod eum hi scriptores illam rem pauci abSOlVRIBUS ne ut Supra CommemoraVimus, Plutarchum e Sulla et Rutili Rula, qui Mari infestissimi erant, hausis Se Onstet et Livium et Appianum eosdem et alios auctores a Mario alienos Secutos Sse verisimillimum Sit, Operae pretium nobis SSe credo Ciceronem auctorem adhibentibus deliberantibusque, qualia tempora tum fuerint, per-

Serutari, num e Vera Marius auSam eum Saturnino et Glaucia communiea Verit.

Itaque de illorum seriptorum Singuli locis, quibus

putaret Quam rudi quaeStionem 'ati SolvamUS, NURBtum singularum partium voluntates fuerint, nobis cognoscendum est. Iota Italia ingenti clade apud Arausionem accepta etiam tum movebatur et Cimbrorum periculum Magis quam antea Italiae rimminebat Huc acceSSit, ut novum et grave bellum Xarsiss0t Nam servi in Italia i Sicilia magnam seditionem NoncitaVerant ei Italia iovieti totam Siciliam praeter oppida MXΡUgnaVerant, OStquam P. Licinium Nervam, praetorem CIV), bis in fugam convert0runt; idi quamquam a L. Licini0 Lucull0, praetore CIII), apud Seirthaeam Superati erant, tamen postea tam superiores fuerant, ut ille Romae, quod bullum mal0 40ssisset, accusaretur Ita quin populuSi magia odio in n0biles, qui rempublieam paene in praeceps dederant, accen Su erat atque populare Vehementissime in eos progressi erant. Nam duo homines novi anno CIV. consulatum administraverant, Marius et F. Fim-

' bria I id qu0 antea nunquam factum erat et Plutar

nus plebis CIV.), complures leges ad minuendam Obilitatis potentiam tulerat, in quibus hanc etiam, Ut quem populus damnasset, cuive imperium rubrogaSSet in se-

2 Cicer pro Plane. h. 12.3 Mar. c. 11.

15쪽

natu ne esset.i Qua e lege primus e Senatu eiectus

est Q. Servilius Casepio, qui ante biennium consul fuerat et cui populus, quia a Cimbris fusus fugatuSque erat, abr0gaverat imperium. Qui anno centesim terti propter culpam huius cladis capitis esse damnatus videtur.' Atque etiam lege C. Domitii Ah0n0- barbi tribuni plebis, tun cooptatio collegiorum Sacerdotum, qu0 firmissimum praesidium nobiles iure iudica- Verant, ad 0pulum translata erat. Praeterea equites quoque ira in optimates inflammati erant Causa autem indignationis erat, quod cladibus Gallicis et Siciliensibus acceptis ae magna non modo amiserant, Sed etiam tunc inmittebant. Nam cum multi irrupti0nibus a Cimbris, Teutonibus, Tigurinis, Tectosagis in Galliam Narbonensem, pro inciam, facti agri devastati et exspoliati essent, permulti equites negotiationem infeliciter Xperti irant atque pecunia magna in eam

provinciam collatas amiserant. Quo factum erat, ut eommercium Galliae et Britannia gentium propter incertum omnium rerum Statum plane iaceret Ae quantas fortunas in Sicilia perdiderant ubi omnes fere agri in mani

bu SerVorum erant, ut neque Vectigalia meque merce

des exigi possent Quam ob rem non Solum multos publicanos et negotiat0res eo tempore NonturbaSSe. Sed etiam ex aliis ordinibus cives in maXima anguStias adduct0 esse puto. Egregie Cicero orationes de imperi Cn. 0mpei habita res Asiae provinciae et merea-t0rum calamitatem, priusquam ad Cn. Pompeium Summum imperium belli in Mithridatem gerendi translatum

Patere 2 12 3.

esset describit, cum dicat in in Vectigalibus non solum adventus mali, sed etiam metus ipse adfert calamitatem: nam cum hostium copiae n0 longe absunt, etiam si inruptio nulla facta St, tamen pecuaria relinquitur, agri cultura deseritur, mercatorum navigatio conquiescit; ita neque X 0rtu neque X decumi neque e Seriptura vectigal OnSerVari poteSi qua re Saepe totius anni fructu uno rumore periculi atque uno belli terrore amittitur quo tandem igitur animo esse existimatis aut 0s, qui vectigalia nobis pensitant, aut 00S, qui Xereent atque Sigunt, cum V reges cum maximis c0piis propter adsint eum una Xcursio equitatus perbrevi tempore totius anni vectigal auferre possit γeum publicani familias maXimas, quas in Saltibu habent, qua in agri S, qua in p0rtubu atque custodiis, magno periculo se habere arbitrentur 3 - publieani, homines nonestissimi atque ornatissimi, Sua rationes et copia in illan provinciam contulerunt: - deinde X ceteris ordinibus homines navi atque industrii partim ipsi in Asia negotiantur, - partim eorum in ea provincia peeunia magnas c0nlocata habent. - deinde

quod nos eadem Asia atque idem iste Mithridat0s initi0b0lli Asiatici docuit, id quidem certe calamitate docti

memoria retinere debemus nam tum, eum in Si res magna permulti amiserant, scimus Romae solutione impedita fidem concidisse non senim p0SSunt Una in civitat multi rem ac fortunas amittere, ut non plure Secum in eandem trahant calamitatem. - haec fides atque hae rati pecuniarum, quae Romae, quae in foro Versatur, implicata est cum illis pecuniis Asiaticis et e0- haeret ruere illa non possunt, ut hae non eodem labefacta motu concidanti Ex quo facile cognosci 401 6,15-19.

16쪽

teSt, quanti cala initatibus ordo equester et multi ex aliis ordinibus p0st clades in Gallia et Sicilia acceptas amicti Sint. Cumque culpa omnium caSuum adverSorum Optimatibus iure attribueretur, quod C. Papirius Carbo, M. Aurelius Scaurus, M. Iunius Silanus, L. CaSSius Longinus, Cn. Manlius, Q. Servilius Ca0pio, P. Licinius Nerva depicti erant

equites quoque in optimate magna ira neensos esseeonSentaneum est. Itaque credi non poteSt, 0pulare ae equites demum a Saturnino commotos SSe. ut Marium consulem rursus crearent et Marium a Saturnino petivisse, ut populo ipsum OnSulem commendaret, praeseitim cum Marius brevi post bis consul diceretur, eum Saturninus tribunus plebis non esset et Plutarchus ipse his verbis utatur: λ εον δε istos νορ δι Γες ι roisso Tχης MAO dera oriuro δεια - τυχχης

Saturninum autem populo SuasiSSe, ut Marium eonSulem rearet, non infitiamur. Nan Saturnini plurimum interfuit favorem illius viri, in quo ea tempeState spe atque pes civitatis ita erant,- sibi conciliare atque etiam eum adducere, ut Se in propositi peragendis consilio et re adiuvaret. Iam concedimus Marium con- Sulatum accipere initio abnuisse, cum multi sint, qui gloriae cupidissimi modestiam simulant. At Marium composito consilio a Saturnino ad consulatum aeeipiendum commotum SSe, nobis deliberantibus, qu0modore tum Se habuerint, negandum est. Accedit, quod Cicero, quamquam in iis libris, in quibus plebis ratio iliabenda non St, Marium, ut Supra diXimuS, vehementissime Vituperare non Veretur, tamen Mario OnVeniSSe illam rem cum Saturnino nuSquam Ommemorat. Alterum argumentum necessitudinum Mario ium

χίαν σαεσφαξεν ὁ Σατορνῖνος,i et L. Appuleius Saturninus adiuvant C. Mario et per milites occiso A. Nunnio competitor tribunus plebis per vim creatus' et A. Nunnium dein d competitorem suum Saturninus et Glaucia fraud C. Marii consulis occid0runt. 3 Sed me quidem iudici Saturninus tum tribunatus repulsam novie non tulisset, ut Valerius MaXimus narrat' si Marii auctoritate et opibus adiutus esset, neque Marius, Si tribuni plebis auXilio Sibi pus esse putavisset, pro Saturnino Se interp0SutSSet, eum tribunus Sine auctoritate ei usui non fuisset. Atque hoc etiam animad Vertendum est, Valurium MaXimumo se ipsum Appianum,β qui eam rem uberius perscripserunt, ignorare Saturninum Mario adiuvante tribunum plebis factum SSe atque Ciceronem de ea re omnino nihil dicere. Quod Marium, Saturninum, Glauciam Metelli Numidici expellendi c0nsilia inter Se communicaSSe affirmatur, Appianus hae tradit: ' ξηλαθὲ δἐ - Μετελλος ν re αυτ δν Se AreoΓλiit O - Γλαυκάου), τροσλαβοντc0ν

17쪽

Qu0 de ea re Plutarchus dicit ab Appian0 non

auetorem seditionis, qua Metellu e urbe SputSus esset breviSsime narratur. Itemque paucis verbis Orosiusδ)Marium cum Saturnino et Glaucia OnSpiraSSe, ut Metellum in exilium eicerent, commemorat. Sud i quoque rei fides adiungi non potest. Nam Marius nonne in Summas anguStia adductus SSet, si ei, conSuli, Oenae illa lege c0nstitutae a Viris de republica bene meritis expetendae fuissent Cui dubium esSe potes qui Omne eum auctorem Sortis eorum Virorum existimaturi fuerint. Praeterea, si id Spectavisset, ut Metellus profecto iuSiurandum recuSaret, stultissimum fuisset iuriiurando adicere hae : ει περ 'i Moς Grs. Nam quam facit fieri potuit, ut Met0llus quoque hac latebra uteretur, cum e per vim perlata propter Verba: Irre νόμος σἔ ad incertum revocaretur Neque Valerius Maximus, qui tribus l0eis do Metello Xpulso narrat, Saturninum a Mari in ea re adiutum esse tradit, sed Saturninum Solum auctorem exilii

Motolli 0 minat.ε Itemque Cicero, qui multis l0cis doM0tulli expulsione tractat et, Ut Supra memoravimu8, ab illis rebus non longe afuit, culpam Xilii Metelli modo in Saturninum transfert. Exempli causa in Oratione pro P. Susti habita dicit . erat autem res ei se Metello cum X0rcitu C. Marii invicto; et quae ratio Metello cum Mario fuserit, his verbis loquitur: hab0bat

inimicum C. Marium, On Servatorem patriae, SeXtum iam illum consulatum gerentem et porro Sequitur 'reserat eum L. Saturnin0, iterum tribuno plebis. Et paulo a Mar. 29.2 L 69. 3 V, T. 4 3 8 4 4, 1. 13 5, 2. 7. 5 16, 37.

18쪽

infra Cicuro dicit: λ 0rat autum mihi contenti non eum Victore Xercitu habebam inimicum non C. Marium nec mihi erat res cum Saturnino ' Neque si Marius Metelli expulsionis auctor fuiss0t, Cicer locutus esset i nunquam de Q. Meteli non modo C. Marius, qui erat inimicus, sed ne is quidem, qui secutus est, M. AntoniuΥ, homo eloquentissimus, cum A. Albino conlega Senatum aut populum est cohortatus.'EX his, quae exposuimus Sati apparere puto, illos locos, quibus Mari cum Saturnino et Glaucia necessitudines fuisse scriptum est nullam fidem habere, praesertim cum Cicero, quem ab iis qui temporibus C. Marii fuerunt, Xquisisse constat, nuSquam tradat, Marium quidquam rati0nis cum Saturnino et Glaucia habuisse. Cui Summo molumento fuisset, si in oratione pro Rabirio perdu0llionis re habita affirmare potuisset Marium ipsum Saturninum et Glauciam, quamquam antea iis magna necessitudine adiunctus fui SSet, aversatum esse et propter furorem et improbitatem armi Supera-ViSS0. Quam parvi autem Marii interfuerit amicitiam Saturnini et Glaucia appetere, X his verbis Ciceronis semel pot0st latrum tandem C. Marius splendidior eum eum C. Glaucia laudabat, an eum eundem iratus OStea vituperabat 3 Marius nim, qui summa gloria florebat, aequi auribus accip0re potuit, sive quod illo laudia eum bonum virum appellabat sive quod de eius auetoritat detrahebat. Locus quidam Ciceronis opinioni meae repugnare

videri potest Nam in iration pro L. Corneli Balbo

Orat prid. quam in X. 11, 27.

habita Cicero narrat,i Saturninum lege C. Mario tulisse, ut in singulas colonia terno civis Romano facere OS- sot. Sed ibi non dicitur Saturninum Mario etiam commisisse, ut colonias ipse deduceret, ut 0mms0n affirmat. Cui hoc negotium mandatum Sit, in medio relinquendum St, eum Omnino nihil de hae re commemoretur. Quibus ausis Saturninus commotu Sit, ut lege Mari illud ferret, mea quidem Sententia facile est cognitu EXistim enim Saturnini, cum propOSita sua peragere Vellet, permagni interfuisse gratiam Marii Summa auctoritate vigentis sibi conciliar et vulgo fidem facere c0nsilia sua a Mario probari 33 Iam vero Marium tum maxime idoneum fuisse, qui eligeret 08, qui civitate Romana digni essent, arbitror, cum ea Solum ii donari poSSent, qui de republica Romana bene meriti erant, quod non aliter nisi rebus bello gestis facere p0tuerunt. Quod lege iuSSum erat, Mari consuli XSe-

cluendum erat.

At conducebatne rationibus illorum Seriptorum, ex quibus Livius, Plutarchus, Appianus hauSerunt, confingere Marium necessitudin quadam Saturnino et Glauciae adiunctum fuisse Credo illorum optimatium multum interfuisse quam ob rem miserrimus ab anno IV. S-que ad C. nobilium status in civitate fuiSset rationes obtendere. Itaque crimina Marii componebant, e quibus appareret, Marium tot onsulatus turpibus artibus adeptum esse. Nam Rutilius Rufus contendere inusu S, Marium ἈeXtum conSulatum pecunia 1 21, 48.

2 R0m Gesch. II p. 202.3 Sic, ut Marii favordi sibi colligeret, legem tulerat, ut Marii veteranis contona agri iugera in Africa dividerentur auet do Vir ili. c. 73J.

19쪽

0misse.i Sed lutarcho ipsi, quod grave est, dubitatio aliqua inicitur eum addat: se ' i τιλιος idici di fimast rροῆκεκροι κ υς. Si porro deliberamus Marium post victorias a Cimbris et Teutonibus rep0rtata Romae praeclarissimum et gratissimum virum fuisse, ut ab optimatibus ipsis conservator tertiusque Roma conditor praedicaretur, et inter Marii reditum in urbem et comitia consularia intervallum vi trium mensum fuisse p0sser et Marium eo, quod brevi anteqtiam eonsul crearetur, L. Equitium qui e Tib. Graech filium simulabat. in publicam custodiam duxerat, . manifestum fecisse, quam parum auram popularem captaret, Xistimo omnes cone 2SSuros esse illam narrati0nem Rutilii Rufi, quam unus secundum Plutarchi Verba tradidit, Omnino repro

Eadem de causa illos mentitos esse Marium eum Saturnin0, illo turbulento et editios homine, ad Onsulatum adipiscendum consilia communieasse mihi per-

Qu0 illi auctores Marium eum Saturnino et Glauciae0nspirasS ad Metellum expellendum et pr0pter id ipsum Saturninum illam legem rogasse et se in iureiurando a Mario dolo captos esse confin Xerunt, puto, Ummoleste ferrent, quod Metelli X pulsionis culpa in-eonStantiae et ignaviae Suae verteretur et Metelli con-1 Liv. per. l. 69. Plut Mar. e. 28. 2 Pugna apud Vercellas a. d. III Kal. Sext. commissa est Plut Mar. c. 26 . 3 Val. Max. 9 7, 1. 4 Nam manifestum esse mihi videtur, si reliqui omnes senatores praeter Marium Saturninum, Glauciam quorum quisque in senatu erat es App. l. c. 1, 28 iuSiurandum recusavissent poenas a Saturnino lege c0nstitutas ab iis repeti non potuisse.

stantia summis laudibus esserretur, illos quasi Xeusationem quandam allegaSSe, qua de causa Marium sequentes in legem Saturnini iuravissent. Atque ut per '0ntantibRS, num Marius Saturnino mutuum officium praeStitiSSet, responderent, ementiti sunt Saturninum tribunatum petentem a Mari adiutum SSe. Iam vero deliberandum est illo auetore confinguntos Marium Saturnino set Glaucia necessitudinibus adiunctum esse etiam Marii naturam et more in Suspicionem adducere p0SSe. Nam quam mobili ac perfido animo Videbatur esse is, qui consiliorum in republica SoeiOS, a quibus eum consilio et re adiutum sessu illi narrabant, in ipso discrimine temporis destituebat atque etiam armis superabat 3 Qua iam religi in eo esse potuit, qui se c0niungebat cum iis, qui ut propoSit SuaaSSequerentur, caedem facere ne erit quidem erant, et quorum alter, Glaucia, Stercu curiae ab aliquo oratore dictus erat' set a Cie0ron l0nge post homine nat0S

Α nonne res quaedam erant, quae fidem necesSitudinun inter Marium ac Saturninum, Glauciam intercedentium facere poterant Aecepimus Saturninum, ut Marii favorem sibi conciliaret, legem r0gaSSe, ut Marii veteranis militibus in Africa centena agri iugera SSigna-1 Cf. Cicero ad sana. 1, 9, 16 est vero probandum qui Metellus et summa voluntate cesserit - eum ob id ipsum fractum fuiSse, in quo quum omnes h0mines, tum M. illum Scaurum, ingularem virum constantia et gravitate superaSSet. 2 Cf. iv per. l. 69 concitat senatu, in cuius cauSam et C. Marius, homo varii et mutabilis ingenii 0nsiliique semper Secundam sortunam transierat Oros V, 17 Marius consul ade0mmodato ad tempus ingenio c0nsensu b0norum inmiscuit.

3 Cicero de orat. 3, 41, 164. 4 Cicero Brut 224.

20쪽

rentur et Mario eis e tulisse, ut in singulas colonia ternos civis Romanos facere posset. Atque etiam commemorandun

est Metellum Saturnino non minus quam Mario diOSum fuisse,i ut consilia inter se communicasse videri pOSSent, si alt0 Metello insidias comparabat. In rebus anno C. gestis disserendis M0mmSen ,-)Long, ' Lange, i Neumann,b Ilinos pro certo ducunt leges Appuleius inter Marium et Saturninum e0nVeniSSeet Marium id spectavissu, ut in republica gerenda qu0que principem l0eum obtineret. Atque M0mm Sen etiam perSuasum habet Marium auct0ritat et opibus suis uti Voluisse, ut cum Saturnino et Glaucia filictam rem publicam recrearet et reficeret,T et exempli causa haec Verba facit: Vie liti nichi das oth, id uti nichi e selbstsieli fur en Regen0rator dus Sinais alien 0llent, Sed Marium tanta m0litum esse et se id efficere p0SSe credidiss0 n illi auctores optimatium studiosissimi quidem narrant. Num leges Appuleiae satis valuerint ad ordinem reipublieae novandum aut hoc consilio rogatae Sint, id his legibus accuratius Xponemus, tractabimuS. Nilne autem quaeStionem Solvamus, num lege Appuleiae inter Marium et Saturninum convenerint et ab illo adiutae sint. Ut res ita se habuserit, tam se nulla ex parte mihi perSpicuum St, quam ob rem Marius initio illud iusiurandum recusaverit et p0stea illam e0nditionem adiciens

a Metellus Saturninum de senatu movere conatu erat. App. b. e. 1, 28. Cicero pro sest. 47, 101.

εἰ τερ ostio ἐστί in legem Saturnini iuraverit, et senten- ltiau mutatae causam senatoribus probans MiX0rit iac conditione legem Saturnini occasione oblata tolli 0ss0.λ)Illi quidem rerum Seriptores nostrae memoriae hoe factum ruarii sic interpretantur eum legibus a Saturnino per vim perlatis ita perterritum SSe, ut consiliorum in republica socio. deSere1 et quare OmmSem eum J0- litiseh-moraliscue Confusiona nominat. At num credibit est Mari0 quamquam dubitare n0n potuit, quin optimatui legibus Saturnini vehementissime repugnaturi essent, Saturninus autem, ut lege perferret, vim adhibere veriturus non Sset,' postea ang0rem inceSSurum atque etiam eum senatoribu eon Silia daturum fui SSe, quomodo l0g0. tolli Ῥ0ssunt. Si deges tum Saturnin communicasset Traditum est Marium, tribunum plebiS cum legem do suffragili ferendis promulgasset, meque offici, Me

gitari potest X strenuo et aeri tribuno plebis consulem factum Sse, qui, tametSi honoribus et rerum geStarum gloria lorebat et summa Romae auctoritate valebat et magno odio in nobilitatem incensus erat et cum multis optimatibus privatas inimicitias habebat. 0 tametsi illo tempore non rarum erat, ut leges et a nobilibus et ab h01 Marium hoc non Deissu, ut Metellum dolose expellere p0SSet, Supra Satis me exposuiSSe puto. 2 R6m Gesch. II p. 205. 3 Saturninus enim, ut violentus erat, iam aliquando intercedentem tribunum plebis lapidatione facta submoverat auet. libri de vir ili. c. 73 ot 0nnium, competitorem tribunatus, neca

verat.