장음표시 사용
21쪽
minibus popularibus per vim perferrentur aut antiquarentur,' adductus vi a Saturnino allata aut delenimentis et minis optimatium propositum suum deponeret et cum O-lbilibus faceret Atque num fides haberi potest iis, qui
dicunt Marium in viros sibi brevi ante artissima neceSSitudine adiunctos arma cepisse, qui ne proditioni Soei0Tum argueretur, Xemplum P. Muci Scaevolae, consulis a CXXXIII , sequi et negare potuiSSet, Se quicquam Viesse acturum 3' Quid quod omin se ips0 0ncedit Marium seges Appuleias in contione non adiuViSSe, eum dieat 3 4 Vahren d di sentscheiden de Antriuge On einen Gen OSSen gestelli, o Seinen Sol daten durelig0Deliten Wurden Verhiel Marius siet volistandi leidendi ieielial ob de politiseli Fithre nielit benso i de militariSche, enn es um Hauptangris gelit, uberali unduor alien inst0h0 miisSte mi Seine Person. Quibus testimoniis confisi tandem rerum ScriptoreSilli 0gos Appuleias inter Marium et Saturninum convenisse affirmant Isto tostimonio Appiani et Plutarchi, qui narrant Saturninum, Glauciam, Marium Se Oniunxiss0, ut Metellum Numidicum in exsilium eicerent, id quod omninoe repr0bandum Sse a nobi Supra demon-1 Ut plura non dicam, commemor C. Norbanum, tribunum plebis a. IV. 3 L. Cottam et T. Didium, collegas, cum intercedere vellent eius rogationi vi demovisse Cicero de orat. II, 47, 197ὶ. id qu0 Saturninus qu0quo contra Baebium, tribunum plebis, secerat auet libr. de vir. d. c. 73ὶ atque etiam Q. Caepi0nem, quaestorem urbanum, cum Saturninus legem frumentariam ferre inciperet, impetu acto impediviSse, quo setius erretur. Cornis ad Her.
2 Val. Max. 3, 2.17 Cum Ti. Gracchus, rempublieam oppressam teneret cunctis consentibus se patribus ut c0nsul armis rem publieam tueretur, Scaevola negavit se quicquam vi esse acturum; es Cicero use disp. 4, 23. 1.3 Rom. Gesch. 2 p. 205.
stratum est. Ne igitur credibilia teStimonia veterum auctorum quidem asserri possunt, ex quibus efficiatur leges Appuleias inter Marium et Saturninum communicata eSSe.
Neque difficile est Ilinei sententiam refellere, qui
Marium in SeXt consulatu, cum militibus veteranis suis agro aSSignandos SSe curare deberet, eoaetum SSe eum
Saturnino Se coniungere contendit. λ Marius enim militibus suis non eodem modo obnoxiu erat, quo Sulla aut Caesar suis, qui privatis imperatorum commodis serviebant. Veterani Scipionis maiori quidem, qu0rum merita de republiea tantidem aestimata SSe, quanti Veteranorum Marii puto, in Singulo ann0S, quo Stipendia fecerant, duo iugera aeceperant,r duodeviginti omnin0, cum novem annos illo due militaViSSent Totidem iugera in Singulos annOS, quo meruerant, omnino quatuordestim, Marius ut Veterani Suis attribuerentur, effecit, ut tu id postquam Saturninu neeatu eS et Marii Veterani, cum Saturnini causam secuti essent,. in civium invidiam magnam venerunt. Neque Mariu Veterani plus iugerum poscentibus respondit a mai0re attributione agrorum populum aut Senatum abhorruiSSe Sed haec verba: Iηδεὶς γενοι TO 'PO9ttat 9ν λίγὶην Se. Liv si s ιενος τὴν τρεψειναρκοε Gai ' Atque etiam De Commemorandum est Marium militibus suis in bello Saepe magnam praedae partem
Quibus d causis Marius Saturnini rem non adiuverit, et consiliorum, quae ad rempublieam denuo constituendam pertinebant, partices non fuerit, nullo segotio cognosci potest Nam, Si Mari tanta efficere in mentem
l Rom. Gesch. V p. 227 q. 2 Livius 31, 4 49 4.3 Cicero pro est. 16, 37 17 38 App. b. c. 1,29.
22쪽
VeniSSet, futurum fuisse arbitr0r, ut iam acerba sorte' Graechorum, quorum Opera et studium ordinem reipub- .lica novandi p0tentiae cupiditat optimatium, avaritialfeneratorum, inconstantia vulgi ad irritum redacta erant deterreretur. Mariusne enim in minora impedimenta quam Gracchi incucurrisset, ut se feliciorem eXitum habiturum Ss illis sperare posset Credo providendum fuisse nobiles legibus Appuleis non minus Vehementer repugnaturo eSSe quam Gracchani et equiteS, cum nulla commoda ex illis legibus caperent, Sed ut infra demon- Strabitur, detrimentum acciperent, ab Optimatibus Staturos esse et timendum fuisse ne plebs, quae, quamquam X legibus C. Gracchi summum fruetum pereeperat, tamen eum destituerat, etiam tune ineon stan eSSet. Atque Mariusne meliora instrumenta quam Graechi
habuit Mea quidem sententia Gracchi eandem gratiam p0pularem quam Marius e0nsecuti erant, sed in Mario non facultas dicendi erat, qua illi animo eorum, ut
audiebant, OmmoVerant et occupaverant. Or8itan quiSpiam diX0rit Marium ad id ipsum L. Saturnino tribuno plebis post Gracchos eloquentissimo, hut 90tuisSe Credo, si id fecisset, Marium causam integram ibi reServare non potuisse et arbitrium totius rei magis penes Suturninum quam Marium futurum fuiss0, id quod Marium
deterriturum fuisse persuasum habeo, ne eaUSam Cum Saturnino communi curet. At Marius cum Xercitu Vietore propositum reipubliea denuo con Stituendae peragere
p0tuit. Sed cum brevi postquam Romam rediit, dimissus
eSSet, militeS, quamquam maXimam partem Romae erant, tamen Suo iussu regere non iam potuit. Etiamsi Marius consilium inisset exercitu auxilio, priusquam dimiSSUS eSSet, Ordinem reipublicae renovare ei id non contigiSset,
cum Xercitus eius eum Sullae comparari non possit. Nam in bello sociali demum in quo pristini commilitones inter se dimicabant, pudor caedem civium faciendi X-stinetus est, cum annis XXXIII. CXXI. C. multo
maior pars civium Vim Vi repellere Vereretur. Praeterea Marius Victorum Xercitum praeda onuStum domum reducebat, ubi liberaliter compellabatur, Sulla autem Xercitum Asiae pum avidum ad bellum abducebat, qui, ne a Mario ea occasione privaretur, timebat. Tamen Sullam ad urbem cum Xercitu redeuntem tribuni militum ut
primorum ordinum centuriones uno quaeStore Scepto deseruerunt,' cum a se impetrare non OSSent, Ut contra patriam arma caperent. Mario igitur, si Gracchorum perieulOS CODSilia perseeutu eSSet, parum Spei fuiSSet rem proSper ceSSuram esse. Quaerentibu autem, quae
causae Saturninum et Glauciam ad illud dubium inceptum adduXerint, responderi OleS Saturninum, quod ab eo, quaestore Ostiensi per ignominiam res frumentaria ad M. Scaurum, prineipem Senatus, tranStata erat, ulciscendi cupiditat incensum esse atque eum laueiamque SperaViSSe futurum Sso, ut a Mario eiusque militibus Satis adiuvarentur atque putasse, Si res felicitur
eVeniret, Se Summo lionores et maximam auctoritatem adepturo eSSe.1 Cicero Brutus 224. 1 App. b. c. 1, 57.2 ΚieWietum do Ionge, qui p. 41 dicit 'quid est, quod
impediverit, quominus militum suorum augilio uteretur se Marius)l Sulla decennio post vi militari civitatem miscuit nec quid eo temporis spatio militum animos mutari videmus. Requieverant enim indo ab anno 100 usque ad 90 omnes militares res, nec niSi privatis et publicis discordiis fuerat locus' fugisse videtur bellum civile inter Sullam sit Marium duodecim annis post annum C. Ortum et antea bellum sociale, qu0 militum animos magnopere esseraVerat,
23쪽
Iam vero multae res traditae sunt, quibu apparet Marium e primi c0nsulatus petitione usque ad mortem a partibus equitum stetisse. Nam primum consulatum maXime publieanis et negotiatoribus sit iis, qui cum his faciebant, debuit. Qui cum Xpugnata Cirta, in qua urbe magna multitudo negotiatorum interfecta erat, et bello in Africa illa uberrima provincia, e0ntra Iugurtham male gesto in Summum discrimen vocati res familiaris OnrupiSsent,in studiose operam dederunt, ut Marius, praeSertim cum ipse iis pollicitus esset se, si dimidia pars XercituS Metelli sibi sermitteretur, paucis diebus Iugurtham in catenis habiturum esse, consul rearetur.' Atque Supra diSSeruimus ordinis equestris permagni interfuisse Mario Summam imperii bellique contra Cimbros administrandi permitti atque tiam prorogari. Quid Cum Marius efficeret, ut Veteranis suis agri attribuerentur, quamquam propter Superatum Saturninum a popularium factione derelictus et nobilitas ab eo aliena erat et Veterani ipsi qu0d eum Saturnin lacerant, summam invidiam subierant, eumque non multo post annum centesimum lege Domitia fieret augur, i qua constitutum erat, Ut Reerdotes per septendecim tribus sorte destinatas crearentur Α)nonne pro certo ducendum est Marium ea re equitum auXilio conseeutum esse Accedit, quod Marius equitum e0ΠSpirationis, qua P. Rutilium Rufum in Xsilium eiecerunt, particeps fuit. β Atque hoc etiam animadvertendum est equites in bello inter Marium et Sullam est a Mari0StetiSSe, quare magna multitudo eorum a Sulla post Vic
Itaque cum et ante et post annum centeSimum Summa consuetudine cum equitibu e0niunctus esset, et anno
Pontusim in leges Appuleias initi iurare nollet et posteal0g0s illis verbis omnino in dubium Vocaret et Saturninum eiuSque Ocio armi Superaret, et ipse equestri loco ortus esset,i Marium anno enteSimo quoque equitum causam defendiSse mihi perSuaSum est. Quae cum ita Sint illae criminationes contra Marium allatae, quod in omni acti0ne atque administratione reipublicae praeter etero florere Volui SSet, quamquam in eo neque faculta neque Sus tractandae reipublicae fuisset et quod consiliorum in republica pristinos socios Suos armis opprimere Veritu non SSet, me quidem iudicio omnino reprobandae Sunt.
Ut intellegere possimus, num lege Appuleiae, etiamsi quam diligentissime Xercitae SSent, mala Teipublicae ingravescentia sanatura fuerint, de iis iudi
cium enSuramque facere neeeSSe St. Saturninus qui
dem, bis tribunus plebis, i quinque legeS, quantumaecepimuS, rogavit, duas leges agrariaS, legem de coloniis deducendis, legem frumentariam, legem de maiestate. Prima lex agraria iussit, ut Veterani Marii centena agri iugera in Africa dividerentur, qua lege auctor sibi gratiam Marianorum militum parare Voluit.' Quam legem quia auctor libri de viris illustribus initi vitae Saturnini ireviter expositae commemorat. MOmmSen,'
1 Veli. laterc. 2, 11 cf. teWiet de Ionge p. 17 sq. thor Straten p. 1.2 A. III. Ρlut Mar 14 et a C. 3 Auct libr. do vir ili. c. 73. 4 Rom. Gesch. II p. 201.
24쪽
Neurn ann.ὶ Lange,- Ihnes in primo tribunatu Saturnini latam esse putant. Sed ea ipsa Verba, quae illo loco legimus: ut gratiam Marianorum pararet , ab illa sententia clissentire mihi videntur. Nam a. III. veterani Marii in Gallia stipendia meruerunt neque provideri potuit, quando Romam redituri essent. Itaque neque a. III. neque, quantum tum perspici poterat, proXimis annis Saturnino ulli usui esse quierunt. Praeterea illa verba auctoris libri se viris illustribus statim haec s0quuntur: Glauciae praetori, quod i e die, quo ipse conuionem habebat, ius dicendo partem p0puli avocasset s0llam concidit se Saturninus). Glauciam autem a C.
praetorem fuiss omnes rerum Seriptores inter Se On-
Sentientes tradunt. Tum haec verba leguntur: ut magis popularis Videretur, quondam libertini ordinis subornavit Se Saturninus , qui se Tiburii Gracchi filium fing0ret Ad 0 testimonium Sempronia producta, nee precibUS nec minis adduci potuit, ut dedecus amiliae agnosceret 'id quod a CI. laetum st. Itaque cum perSpletium Sit
re temporum ordine servat narrata non SSe, X eo,
qu0d illam legem agrariam initio Saturnini Vitae Om-p0Sitae SSe Ommemoratam videmus, concludi non poteSteam in prim tribunatu a Saturnino rogatam SSe Tamen, qu0d de ea lege alius auctor non disseruit, en a C. latam Sse, pro certo affirmari non poteSt.
iis Gallia, civitatibus. quarum ines Cimbri inccupatos
tenebant, bellum inferret sed rit gente illa Vagantes, quae iam iecimum annum rempublieam in summum perieulum voeabant. devinceret Itaque illas civitates Gallorum non infestas sed totius Ioeias Mario fuisse existimo. Nunc id quaeritur, mum ea lex a Saturnino ita rogata sit, ut Appianus memoriae prodiderit sua re
diligenter perpensa in opinionem adductus Sum Saturninum illa verba rogationi suae inSerere non potuiSSe.
Nam tum Maximi militum ruarianorum pars Romae esset, fieri non potuit, quin Saturninu e0mperiret, quoSsn0. Marius iecupasset idi quos imperio Romano ad iunXisset Accedit, quod, cum MariuS, Ut Semper fiebat, ad 40natum rebus in Gallia gestis retulisset, Saturninus ipse audivit, in qui in ei imperio 'um contributi essent. atque Saturninum, si legem ita, ut Appianus tradit, promulgasset. Statim multi docuissent maximam partem finium, qu0 dividi vellet, in Gallorum p0testate esse. Neques Saturninus 10Stulare l0tuit, Veterani agr0 aecipiendi causa labores et pericula novi belli subirent. Praeterea neque antea neque p0stea r0gati lata est, ut is ager divideretur, qui nec Romanorum erat nec
1 Gallia. quae Appiani temporibus nominabatur, est Gallia
2 Saturninus erat in senatu. app. b. e. 1, 28.
25쪽
copiis Romanis captus erat. Etsi quileia colonia in agrum deducta est, qui non Romanorum Sed Venetorum erat, tamen Xercitu Romanus, postquam illum l0cum, in quem Galli transalpini irruerant, ab iis liberavit, eum
occupaverat. λ Quibus de causis Appianum erraViSSemihi exploratum est et arbitror errorem in eius in- Scientia terrarum ponendum esse. Num Appianus mea quidem sententia, cum non satis Seiret, Sque ad quas
r0giones Gallia Cimbri bellum transtulissent et quam longe Marius processisset, Sed putaret Marium in omnes fines a Cimbris occupatos invasisse, apud Uet0rem Uum legens Saturninum lego tulisse, ut agri a Mario imbris in Gallia repti dividerentur, Xistimavit non modo agros provinciae Gallia Narbonensis qua Marius n0ndeceSSerat sed etiam reliquos agros a Cimbris in Gallia capt0s, cum Mevicti issent, potestatem Romanorum
Quos autem agros Marius ad imperium Romanum adiunxit Credo agr0rum Tectosagum magnam artem et aliarum nationum, qua Galliam Narb0nenSem, pr0Vinciam, incolentes post Cimbrorum victorias a Romanis defecerant' et a Mario denuo Subaetae erant, praeterea
illis gentibus vagantibus popularetur et VeXaretur, interierant. Quos omnes fines Marium in formam agri publici red0gisse et Saturninum civibus Romanis et Italicis assignari voluisse verisimillimum St. Atque ex hoc apparet, quare c0loniae e deductae n0 Sint. Nam Gallia Narbonensis, provincia, iam firmata erat Narbone
constitutum esset, ut agri Xtra eam provinciam siti dividerentur. necesses fuit ius eos tutandum colonias de
Equites autem, eum detriment capto SperaSsent illos agros se parvo empturo et magno quaeStus facturos esse, graviSSime tuliSSe, quod Saturninus rogabat, ut illi agri dividerentur, mihi perSuasum St. Quo factum est, ut equites a C. Subito ab optimatibus Starent et una cum iis Saturninum eiuSque Socio Opprimerent, quamquam paulo ante cum popularibus nobilitati ob
lestissima conditio erat, cum usque ad id tempus soli rem publicam administravissent. Sed tribunis plebis, qu0d Senatu reipublieae morbi remedia neque adhibu0rat teos, qui id facere conati orant, VehementiSSime persecutus erat aut necaVerat, praeeaVendum erat, ut Senatus leges perlatas tollere desineret. . Lux do coloniis deducendis porro, quae Secundum auctorem libri do viris illustribus i etiam . . rogata est, iussit colonias in Siciliam, Achaiam, Maced0niam mitti et aurum, dolo an seseler Q. Servilii Caepi0nis partum, ad emtione agrorum conVerti. Cumque hoc anno M'. Aquilius, proconsul, tumultum servorum in Sicilia compreSSisset agros ibi parvo a viris agris dividundis emi potuisse puto. Itaque equitibus timendum erat, ne etiam hac lege a Saturnino magno uero privarentur Atque Cicero commemorat hac lege Saturninum 1 Livius 39, 22 45, 4 55 40, 34 43, 1.
2 Sulla, legatus Marii. cum Tectosagibus pugnavit Plui.
26쪽
C. Mario tulisse, ut in singulas colonias ternos civiS Romanos fauore posset .3 Cum autum auctor libri do viris illustribus d lia l0go diss0r0ns haec verba faciat: )Aqua et igni interdixit sc Saturninus ei qui in leges sua non iurasset et de hac et altera lege. agraria)narretur, eum in comitiis ferrentur, nobiles clamavisse tonuiSSe, ut populum Sustragii lation impedirunt ut auctor libri de viris illustribus illo loco n0n legem sed legeS' dicat, pro certo affirmari posse mihi videtur ambas leges una rogatione coniuncta fuisse praesortim cum duobus annis p0st Q. Caestilius Metellus, T. Didius consules legem perserrent, quae vetuit lege per Saturam rogari.3)Restat, ut legem de maiestat et legem frumentariam, quae quo anno a Saturnino lata sint, diffici lucognitu est, uberiu tractem. Loci quidem, quibus Cicerod illa lego Appuleia disserit, sunt hi: maiesta autem, qu0niam est magnitudo qua0dani populi Romani in eius potestate ac iure retinendo, aueta potius est quam deminuta a Norbano); - maiestas est in imperii atque in nomini populi 0mani dignitate, quam minuit is, qui per vim multitudinis rem ad seditionem Oeavit, exsistit illa disceptatio minueritne maieStatem, qui Oluntate populi Romani rem gratam et aequam per Vim
in Norbani causa summa contentio pleraque enim de eis, quae ab Si obiciebantur, eum confiterer, tamen ab illo maieStatem minutam negabam, ex quo verbo lege Appuleia t0ta illa causa pendebat'; ' et: sic in illa omnia pro Balb. 21, 482 c. 73.3 App. b. e. 1, 30.4 Cicero de d0mo sua 20, 3. 5 de part orat. 30 105.6 do ora 2 25, 107.
defensione atque causa, quod esse in arte positum Vide batur, ut de lege Appuleia dicerem, ut quid esset minuere maieStatem Xplicarem, perquam breViter perstrinxi atque attigi'. i Atque auet0 ad Herennium hoc dicit , )maiestatem is minuit, qui ea tollit, e quibus rebus ei-Vitatis amplitudo e0nstat quae sunt ea, Q. Caepio sum ragia, magiStratus nempe igitur tu et populum suffragi et magistratum consilio privaSti, cum pontis disturbasti item e contrario maiestatem is minuit, qui amplitudinum civitatis detrimento adficit ego non adfeci, sed prohibui dotrimunto aerarium enim conservavi, libidini malorum restiti, maiestatem Omnem interire non
Ex his, quae attuli, Satis perspieuum SSe puto, in lege Appuleia de mai0state omnia ea laeta, quibUS maiestas populi Romani laederetur, enumerata mon utSSe, sud id scriptum, ut ii in trimem maiestati solareturi qui eam minuisset Nam si in hac dego constitutum
eSSet, ut i maieStatem minuisset, qui intercedentes tribuno per Vina loe movuisset, M. Antonius an oratione pro C. Norban habita affirmare non potuit Norbanum maiestatem p0puli Romani non minuiSSe, etiamsi S, auctor seditionis fuiss0t.' Qua sententia his v0rbis Quintiliani i confirmatur Rei publicae laesa Hine m0Ventur quidem illae iuris cavillationes: Quid sit rempublicam laedere. Scriptum erat etiam in hac lege, ut crimen laesae maiestatis in quaestione ageretur et in fraude capitali ponendum esset.
1 de orat. 2 49, 201.2 2, 12, 17. 3 Cicero do r. 2, 25, 107. 4 instit orat. 7, 4, 37. 5 Cicero do or. 2, 48 199 Valer MaX. 8, b, 2.
27쪽
M0mmseni et eumann- asserentes hunc locum Grani Liciniani δὶ Cn. Manlius ob eandem cauSam quum i
eiectus' contendunt Saturninum una cum C. Norbano legem de maiestate rogasse, ut Q. Servilium Caepi0nem, cuius temeritate clades apud rausionem aecepta erat, perdere possent. At huic Sententiae gravissimae auSae obstant. Nam Cicero, qui multis locis pluribus verbis de rogatione Norbani contra Caepionem disSerit, nunquam commemorat Norbanum una cum Saturnino eam tulisse, Saturninum autem Solum auetorem legis de maieState, de qua etiam accuratius Xponit, significat,
bana loquatur. Praeterea locus, quem omm sen affert, ij ut demonstret legem de maiestat a compluribus tribunis rogatam Sse, me quidem iudiei ad primam accusationem in Caepionem brevi post cladem apud Arati-Sionem instructam pertinet. Nam cum te de maieState r0garetur, etiamsi Saturninus a Caepionem petere Oluisset, tamen de Caepione ipso in contione agi 0 p0tuit, Sed demum postquam aecusatio in Caepionem Ona- parata esset in quaeStione, ubi autem cauSa ad equiteS, iudices, non ad tribunos agenda iiit. Iam Ver nuSquam traditum est Caepionem in quaeStione damnatum esse, quod fieri debuit, si lege domaiestate reus laetus esset. Atque Antonium, qui ausam C. Norbani a P. Sulpicio Rufo laesa maiestatis accusati defendebat et do quo Sulpicius dicit β qui locus
1 R. Gesch. 2 , 180.2 Gesch. R. 1, 411. 3 e phil. Bonn. h. p. 21.4 auci. ad Her. 1, 14, 24 ut Caspio ad tribunos plebis de
a te praetermissus est in Caepionem ut tu illa omnia odio, invidia, miSericordia miscuistit facere non potuiSSe, qui apud iudices commemoraret seditionem C. Norbani etiam ideo iustam fuisse, quod Caepio p0Stea in quaestione iudicibus damnatus esset. Si lege de maieState ceu Salus 8Set, mihi persuasum St. At e iis locis, quibus de causa Caepioni traditur, concludi posse puto Caepionem in contione damnatum SSe. Nam quanta culpa cladis apud Arausionem acceptae Caepioni attribuendaeSSet, iam brevi post eam in quaesitum et constitutum erat. Itaque Norbanus talem Ogationem in Caepionem ferre potuit, ut is ea a popul aecepta etiam damnatus eSSet, sicut L. Cassius Longinus, tribunus plebis, in Caepionem tulerat ut quem populus damnaSSet, cuive imperium abrogaSset in Senatu ne esset, aut sicut Tib. Sempronius Graeelius in Octavium collegam rogationem tulerat εἰ ei diis αρχον αντιπραττοντα D dri GP ηναρρο ν αεχειν μ)fQua rogati0ne eeepta Octavium, cum
ei tribunatus ea abrogatu eSSet, Statim clam X On
tione fugisse, etiam Appianu narrat. Atque Norbanum similitor rogasso mihi X O effiei posse mihi vid0tur, quod Cicero dicit Norbanum, cum rogati0nem tuliSSet, egisse de Caepione turbulentius. δ Nam de Caepiono nihil agi potuit, si is demum, postquam rogatio Norbani perlata Sset, in iudicium adduci potuisset. Porro autem Caepioni tum pus fuisset fugi sendi, Si spatium inter rogationem Norbani et accusationem fuisset. Nam ei dubium eSS non potuit, quin equiteS, in quorum odium propter
iudicia Venerat, ipsum damnaturi SSent. Cum autem in carcerem coniceretur,' arbitror, eum in contione, in 1 App. b. c. 1, 12.2 b. c. 1, 12.3 de part orat. 30 105 cf. de or 2, 28, 121 2 47, 197-199 4 Val. MaX. 4, 7, 3.
28쪽
quam confisus L. Cotta et T. Didio tribunis, qui pronaiserant S intercessuros esse Norbani rogationi Verat. eo, quod ea perlata erat, damnatum OSS0. Qua cum ita sint, affirmari posse Xistimo Caepionem ego do malost arcessitum non esse. Ac Si O- eum Grani Liciniani aeeuratius inspicimuS, apparere mihi vid0tur ieinianum narrare Cn. Manlium Ob eandem auSam quam et Caepionem e civitate eiectum eSS Sed non eadem rogation qua Caepionem Sed L. Saturnini praesertim cum locus constrictus Sit atque etiam de Ca0pion iam antea dictum Videatur SSe. Nullum autem causam indagaveris. X qua colligatur Cn. Manlium lege Appuleia de maiestate damnatum SSe. Itaque mihi persuasum si r0gationem in Caepi0nem non a 0rbano una cum Saturnino Sed modo a Norbano latam esse et Saturninum n0n consilio Caepioni perdendi sed alia causa commotum SSO, ut legem de maiestate rogaret.
Aeeepimus autem lege Appuleia de maiestate Q. Servilium Ca0pione mi minorem et C. Norbanum arceSSit0 esse, quod in contione editionem OneituVerant.
Qu0d Ca0pio aut . III aut a C. fecit, quod impediebat quominus de lex frumentaria Saturnini suffragia
ferrentur. Hane calamitatem Saturninus propterea molestissime tulit, qu0 lege frumentaria auram popularem Sibi conciliare v0luit si legem a C. III. rogavit aut amiSSam auram popularem recuperare V0luit, Si a C. legem rogavit. Nam eum, ut Supra diXimVS a populo a. I. tribunatum petens novie repulsam tulisset, credo ei persuasum fuisse populum ab ips alieni SSimum SSe. Itaque fieri n0n 0tuit, quin Saturninus etiam eodem ann0, qu legem frumentariam rogaVerat, Caepionem arceSSeret, praesertim cum illud esset inauditum quoddam,
quod quaeStor, magistratu inseriori iuris, cives per vim e contione expellebat, ut gem perferri prohiberetae Saturnino praecavendum esset, ne idem in alias O-gatione Suas Veniret. Traditum est autem Caepionem l0g0 Appuleia de maiestate reum factum esse.' Nunc existit quaestio ea ante an post Caepionis iniuriam Ogata sit. Cred postea, cum nullum factum optimatium proditum sit, quo Saturninu iam antea commotu eSSe potest, ut legem de maiestate r0garet se de nullo narretur, qui ante Caepionem hac lege arcessitus est. Iam agitur haec duae leges a. III. an . . lata sint. Ut mea fert opinio populus Saturninum, si legem frumentariam, quae ad gratiam popularem assequendam maxime idonea erat,3 iam a. III. rogasset. a. I. Statim tribunum reaSSet. Qua de causa existimo legem frumentariamet 0gem de maiestat a Saturnino a C latas SSe. )CauSae qua Iline asseri,' ut dem0nstret legem dona aiestate a III. rogatam esse, facile refelli 0SSunt.
1 Auet ad Her. 1, 12, 2I. 2 Nam non raro actum est, ut leges in praeteritum errentur; ut non plura distana, commemor legem Semproniam de capite civis Romani, qua P. Popillius Laenas, qui iudex quaestionis extra0rdinariae soci0 Tib. Gracelii in exsilium eiecerat, R0ma decedere coactus est, et legem Cassiam in Q. Servilium Caepionem maiorem)et legem Variam in eos, qu0rum ope conSiliove 80cii 0ntra rempu- publicam arma sumpserant et legem Clodiam in Ciceronem. 3 Auct ad Her. I, 12, t. 4 Senatus in senatus c0nsulto ultimo contra Saturninum eiusque socios notione minutae maiestatis a Saturnino formata usus est, cum c0nsules cohortaretur, ut operam darent, ut imperium populi Romani maiestasque conservaretur. Cicero pro Rab. p. r. 7, 20). Nunquam antea senatus consultum ultimum sic laetum St.
5 R. G. V. 221. 6 L. Aelius Stilo orationem pro Caepione reo seriptitavit Cicero Brut. 169).
29쪽
priusquam Roma proficisceretur. Iam Vero animadvertendum est partes p0pularium a. III. non minus ValuiSSe quam . . atque causam Caepionis e lege
de maiestate non apud populum sed apud equites in
quaestione aetam SSe. In lege frumentaria autem Scriptum erat, ut Du- montum populo semissibus et trientibus venir0t. Q. Ser
vilius Caepio quidem, qui per id temporis quaeStor urbanus erat, docuit Senatum, aerarium pati non posse largition0m tantam 3 Atque si deliberamus maXimo Sumptus in bellunt Cimbricum et Teutonicum facto eSSe, et ex Sicilia, uberrima proVincia, iam quartum annum nulla vectigalia Venisse, cum Servi totam insulum Oecupassent et in hune tumultum Summa impenSas praeStandas fuisse, confitendum S aerarium paene aeuum fuiSSe. Quatenus porro leges Appuleiae etiamsi quam dili gentissime Xercitae Ssent, mala reipublica ingravescentia Sanavissent Credo legem frumentariam inopiae plebis paulum subventuram, Sed magna impensa facturam et inprimis multo egente homin0S Ommoturam fuisse, ut Romam venirent Tex agraria autem et sex
l Suet de ili gramm. 3. 2 Cicero Brut. 169. 3 Auet ad Her. I, 12, 21.
de coloniis deducendis numerum civium nonum Romaemdgnopere imminuiSSent et rusticorum Valde auxissent atque eo, quod constitutum erat, ut Italici quoque agros assignandi participes essent, illa e multo maioris momenti fuisset quam leges agrariae Graechorum qui solum plebi Romana agros attribuere volebant. Sed ad rempublicam denuo c0nstituendam, qua re ea r0leVari et recreari potuit, leges Appuleiae non valuerunt. Nam quamquam nobilitatis potentia in breve tempus labefactataeSSet. Si magna par plebis, quae a nobilibus omnino regebatur, iis legibus commota Roma decessisset, tamen subverti non potuit, quoad in Susti agi latione comitiorum Romae, pene quae Summa poteSta erat, prima conditio dominationis paveorum posita erat. Nemini autem illis temporibus in montem venit rempublieam ConStituere, quae a Viri a tot populo ereati regeretur. Tamen idon0is l0gibus aliisque rationibus nobilitatis p0tentia minui et mala reipublicae administratio emendari potuit. Legem autem de maiestate a Saturnino rogatam SSe, ut nobilitatem a moribus corrupti depravatiSque deduceret,
vi quemquam affirmare USUrum OSSe puto.
Itaque mea quidem Sententia Saturninus modo praesenti inopia plebis Romanae et Italicorum snbvenire voluit. Qua de causa, etiamsi concedatur Marium leges Appuleia adiuvisSe contendi non potest Marium id Spectavisse, ut afflictam rempublicam denuo relevaret et
Comitiis consularibus a C. M. Antonio Oratore illo celeberrimo, at a tui ιλorcu ereat bi alterum locum C. Servilius Glaucia praetor et C. Memmius, qui a CXI. tribunus plebis fuerat, petiverunt Cum autem rationem
30쪽
C. Glaucia haberi 0 lic0r iudiearuturi et Glaucia, ne repulsam consulatus a popul ferret, timeret, is et L. Saturninus C. Memnitum interfici iussorunt. Quare Monamson,δ Ihn0 Neu mania' C. Memmium plebis
partes reliquisse et optimatium au Sam Secutum SSe effecerunt. Num C. Memmius ita fecerit, diligentius X-quiramus. Ac primum quidem, quomodo C. Memmius antea in republica Versutus Sit, disseramuS. Acerbissime in Senatum a Iugurtha pecuniis corruptum tribunus plebis designatus consuluerat et 'Meerat, ut Iugurthae bellum indieseretur. Cum vero L. Calpurnius Bestia consul eiuSque ocius et administer omnium consiliorum M. Aemilius Scaurus item Iugurtha poeunia empti cum e pacem fecerant, Memmius persuaserat populo, ut L. Cassius, qui tum praetor erat ad Iugurtham mitteretur, eumque interposita fide publica Romam duceret, quo facilius indici regis Scauri et reliqu0rum, quOS pecuniae captae aceel Sebant, delicta patefierent. Atque etiam C. Memnatus, aeeusator, quaestione Xtraordinaria C. Manilii Limetano, tribuno plebis. 0Sita in OS, qui a Iugurtha pecunia accepiSSent, cum M. Scaurus sederet ad voeatus reo Bestiae et funus quoddam duee
retur: Vide ea ure, mortula rapitur, Si potes esse possessor OXClamaVerat,' qua maiorem contuna etiam
principi 0natus addi non potuisse arbitror. Neque Solum temp0re, quo ea re Romae gerebantur, Sed etian alias Memmium mobilibus ibstitissae verba
quaedam acerbissima a L. CraSSO, Celeberrimo Oratore,
cpiatra C. Memmium dicta ostendunt. Nam Cicero tradit
L. CraSSum in aliqua ratione narraSS C. Memmium comedisse lacertum Largi cuiusdam, eum SSet cum eo Tarracinae de amicula riXatus, et tota Tarracina tum
omnibus in parietibus inseriptas fuisse litteras L. L. L. M. M. et cum Crassus quaesivisset id quid Sset, Senem ei quendam dixisse: laeerat lacertum Largi mordaX Memmius, et Cicero addit hanc narrationem a Crasso confietam esse.i Iam Cicero prodit L. Crassum de C. Mummio dixisse: ita sibi ipsum magnum Videri eum, ut in forum descendens caput ad Fornicem Fabianum demitteret. Praeterea aecepimus C. Memmium, qui de repetundis postulatu erat, M. Aemilium Scaurum destricto testimonio insecutum esse, quod, ut mihi qui
dem videtur, brevi ante a C. factum St. Nam eum C. Memmius a C. consulatum peteret, perSpicuum Steum antea praetorem fuisse cumque repetundarum ae-
eUSaretur, concludi potest eum propraetorem provinciam adminiStraSSe. Quo auteni anno propraetor fuit Credo, iam a CXI. tribunus plebis esset et inter Singulo magiStratus intervallum bi0nnii constitutum SSet,AE Memmium demum a. VIII. praetorem fuisse et . CVII. propraetorem provinciam administrasse OSSe, Ut demum a. CVI. in iudicium vocatus sesso possit. Quo anno iam
Senatores iudicia tenebant β Qu0dsi apud e0 caUSaMemnati laeta isset, futurum duiss0, ut cis, qui Senatus
1 Cicero de r. 2, 59, 240. 2 Cicero de r. 2 66, 267. 3 Valer Max. 8, 5, 2 Cicero pro Ont. 7, 14. 4 cf. Nipperdeyes Dio legos annales de romischen Republikp. 24 sq. p. 47.b Tacit ann. XII, 60. Cicero Brut. 161, 164 cs. 0mmSen Rom. Siaatfr. III. 1. Abi. p. 31.