장음표시 사용
471쪽
piditate sponte desistant , quod alias via ut metu poenarum facturi non erant. Nimirum est hoc duplex ossicium prudentiae civilis : cives non solum vi ac metu poen rum , sed etiam astu, praemiorum ex horistatione, & persuasi unculis in ossicio contianere, quorum illud ICti, hoc Politici proprium reputatur.
Scio, id Theologis quibusda non probari, qui λυλιζον ας τ κωνοπα , τίω I 'η- λον η , , Πνοντες, illud Divi PAuli nobis
ditur obiicient, non esse facienda mala, ut eveniant bona. Quibus id facile largimur: si
toto genere ac natura sint mala , quae nullius boni publici praetextu excusari possint. Caetera, quae Lipsius npoli . recte a prioribus separat, simpliciter mala non sunt, sed pro intentione nocendi: quae si absie, quasi .apieularum morsus sunt, quibus dempto aculeo, non subest virus. Ae ut ut subsit, tamen id per necessariam defensionem absorbetur, ob quam enam homicidium, interminis inculpatae tutelae commissiam , ita foro poli excusabile existit. Quae & ratio est, cur etiam civilia jura dolum dolo vinis dieari pet mittant, ut utrobique fiat compensatio. Unde contraractionem doli, nota exceptio doli sicut iec contra exceptionem replicatio) datur: quasi prior dolum commiserie, qui posterius allegat. Arcana Etiam talia Biblicae Historiae suggerunt quoque . ex Sa Sic David, non occidit Ioabum , multipli- cris.citer mortis reum, sed filio in Testamento, ut id faceret, praecipit, &c. Nec itaque . vera ratio Statua est contra religionem
472쪽
Narnis sect. r. resolui. s. Navigandum interdum est, non navigatione prima, seu primum optanda, sed secunda , seu secundo loco petenda. Aristote l. lib. 8.poditio. cap. 9. Vbi Sepulveda. Sic dolus aliquis e sic bonus.. l. I. g. 2. F. de dolo. dc ut Plautus ait: Vors ellem frugi convenit esse hominem. Pectus cui sapit e bonus si bonis. Resum asperat mores populus I aut miti
gat , S eos etiam arcanis artibus uti cogit. Suspicio Sicque pro arcano Principes reputare so pro ar- lent nec etiam negligere suspicionem, , cano quae salutem concernat: Sottero dedetii. I. Princi- fol. a. Ofol. i7. Cum hic in primis, tutius libus. si e praevenire , quam profligata causa remedium i ndagare. Sed Sc ICti tua habent arcana, quae Pom- . ponius ac Ulpianus remedia vocant. Herennius, sive Eurematica, de quibus librum singularem scripsit, Practici.
Cautela3, quae sunt callidae quaedam ratio nes, sive subtilia I Craum inventa, ut Bre . derodius explicat, ad victoriam caussae os-Hobcre tinendam. Quarum farraginem Baldus, ις ρε Coepolia, Durantes , & alii tradiderunr μμ μ rco sunt haee judiciorum secreta, ut alicubi Vlpianus vocat, ite bibus nervus, sive, ut
Imperatores loquuntur, ambigua fata causia sarum consistunt , quibus neglectis caussa ipsa facilὰ amittitur. Ac eorum quaedam. Qita sunt comparata, ut in fraudem legis tendere videantur, ac juri oblique ad verinsentur. Qualia I Cti veteres ipsi quoque
admiserunt. , ut exemplis demonstrat Io
473쪽
De. 4reanis Rerumpublicarum. Pduritiem , ac rigorem mitigandum , qua summum jus antiqui, summam putarunt crucem, ut Columella prodidit. In quem usum etiam fictiones sunt inventae, juris civilis, scilicet colamenta, ad usum vitae λcommunis, contra naturam, ac rei veritatem accommodata, ut Hotomannus definit. Vide Gryphiandrum thes.s I. ct c. Sed dc Medici quorum curationes In Et multis Politici imitantur salubres, sed voia dicos.luptate carentes cibos, blandioribus alloquiis prosequuntur. . Praesertim pueru absnthia tefra medentes: Cum dare conantur,prius oras pσcula circ. .
Contingunt mellis, dulci υoque liquore. Vt pluribus eleganter Lucretius expressit. In contractibus quoque dc mercatura ut
de militaribus stratagematibus nihil hic dicam dolus quidam bonus admittitur, Et p -& invicem se circumscribere, ut Paulus &Vlpianus docuerunt.In quorum claris verbis frustra se torquent Doctores. Siquidem hac spe quaestus sublata, teste seneca, O
Quod si obtinet in negotiis prIvatis . . quidni etiam in publieis ad Reipublieae sa- tr 7 - ψ' lutem Hunc enim finem uni eum horum arcanorum dixi, extra quem pleraque sint odiosa & vix toleranda. Namque certissi- '' . mum existit, mediainjusmodi nihil profi- . Z 'π .cere ad Reium publicarum conservatio.' M'. V. nem: nisi bono fine, summaque urgente Vlερ- ocessitaIe. usurpentur. Deus enim, qui . .
Regna. - .Pquando in emendo Sc vendendo naturali- Vs με ter concessum est, quod pluris sit, minoris cstnir emere, quod minoris sit', pluris vendere , ctibμ
474쪽
Io - chr. Residi dissertatio '
Regna constituit, eorum etiam continer dorum rationes justas & legitimas , contra incommoda, s quae homines quandoque malis etiam artibus, propter majus bonum tollenda existimant vit , & tempore opportono subministrare soler, Spera in Domino, O fac bonitatem , ct inhabita terram. Revela Domino viam tuam, ct Dera in eo, ct ipse faciet. Pialna. 78. vers. 3.&c. Dolnus dis spat cosita gentium, reprobat cogitationes populorum . O consilia Principum Consilium' autem Domini in aternu manet e Cogitatio escordu vus, in generatione, θ' generationem.
Beata gens, cujus est Dominus Deus ejus: Populus, quem eligit 3n haeredata temsbi. Non salvatur 'sex per multa Dirtutem : O GUM non salvabitnr ιn multitudine virtutis su a. Fallax equus ad sature: in abundantia virtuistis sua, non salvabitur. Ecce oculi Domini,sis per meruentes eum: in eis, qui sperant δε-pιν misericordia ejus. nima nostra sustinet Dominum, quoniam adjutor O protector noster est, alm. 32. vers IO. Oc. .
Limites 1 Ideoqtie cum Clapmario, limites huius Aufus artis sunt ponendae: Religio , fides, pudor ,
artis. quos egredi non licet. In quo a nobis abit Machlavellus , qui pro salute Principis, nec eos quidem observandos docer. Vitam , inquit. Princeps
rueatur, curetque imperium conservareequi
Machi- bus aute id sat rationibus, nihil interest, meis aselim do aliquam honestispeciem prae feferant. Nee statur. multum laboret neorum vitiorum Asam iisam incurrat, sene quibuου Dominarum non facile tueri possit.
Plaver ut Neroni Tigellinus suggerit nov
475쪽
De Greanis Rerumpublicarum. Iis, ut alios, di υersas spes,sedsolum incolumia rarem Principis spectare deui caveri utcuns ab insidiis ex uist, etia per scelera, GPphia d. thes 3. Et dicam infra ego, Deo voleti te pluribus, eia deflagitiis Dominationis agam. Flagitia Quae aliter non sunt noscenda, quam domina- quomodo Haereticorum opiniones discen- tionu . das, B. Hieronymus, monet, non ut sequ*- scire Imir, sed ut convincamus,& judicemus . qΜate . Quomodo in Ethicis, non de virtutibus nus ex
tantum, sed etia de vitiis praecipitur. Quo ' pediar. modo item a ICto , Vlpianus non justisauia, liciti aut aequi, sed etiam injusti, illiciti ,& iniqui notitiam requirit, ut in electione alterum ab altero , bonum a malo quod proprium est prudentiae munus discernere possit. Ac proinde Aristoteles rectissime sophisticam partem Logis es facit ; non ut . falsum in ea doeeat, quod contra finem ejus artis foret, quae veritatem semper ob oculos habet: sed ut sophistas, falsa intentantes, avertere, ac supplantare erudiat,proconsequendo vero. Vt non admittenda sit
doctrina eoru , qui de vitiis in artibus nil quicquam praeeipi volunt, quia rectum sit Iddex sui Sc obliqui Gophiand. thes II. O c. Miserrime periit Pharao . qui cap. I. Exod.
vers Io. O c. ait Ecce pupulus siliorum Israel multin, O fortior no bu est. Velle,sapieter op primamus eu, ne forte multiplicetur eos ingruerit contra nos bella , addatur inimicu na- fris, expugnari s nobis, egrediatur de terra . Praeposuit irat eu Magistros operum, ut GP Figerent eos oeribus, adis carent que urbes rabernaculorum Pharaoni. Unicu adhuc addo
Exemplum Achitophelis, acutissimi Politicio
476쪽
Ir Chr. Besoldi dissertatiotici, SI cujus consilia ita erat, ac si quis divinum contuleret oraculum : cuius tam euprudentiam callidior aliquis elusit. Tales exitus habere solent consilia humana, Re- . rum publicarum nimis callidae & abstrusae rationes, Deo illudentes , & populum Op-- frimentes. Miserrimi ergo lunt Imperantes, quia Violenta 3c arcana media, contra conscientiam quandoque usurpare cogun tur. Trebell. Pollio in triginta Taran. vitis num. 2 o. Impii plane & athei sunt ImperanteS, eorumque ministri , qui nunc fere omnes, in ejusmodi arcanis, rationem politiarum consistere censent, qui magis, ut i imperent enituntur, quam ut sint Imperio
digni: qui magis se adstrictos putant, Imperium ut tueantur , quam conscientiam . illaesam ut conservent: qui Principi suo obligatos se putant, ut ei prosint, non ut con
sulant justa . Subjungere lubet judicium
hisce de rebus, acutissimi Campanellae poli. cap. q. f. 6. ct seq. Ratio politica , quam nunc vocant de I , disiis: Statu olim aequitas & Brita κεια transgre- de ratio- ditur legis, scripto vel voce promulgatae , . ne poli- literana, sed non sensum dc finem, Quo rica qua niam non nisi propter melius bonum de satur commune, abrogat, irritat, interpretatur Eicitur. &dispensat: quando Fabio Vibullano , Se natus Romanus vitam Gncessit, qui secun dum legem mori debebat:& Horatio , qui tres occiderat Curiati Os , pro Imperio Romanorum. Ratio autem s atus hodierna, est inventio Tyrannorum ad aequitatis similitudinem et arbitrantium , se posse proaui status pravi acquisitione dc conservati O-
477쪽
De Arcanis Rerumpublicarum I 3 me, omnes transgredi leges: non modo proprias.sed etiam diu mas. Verum differentia est Inter rationem status & aequitatem: quoniam hae e bonum Ratio publicum respicit verumque: illa vero pri-star svatum apparensque Dominatoris. Vt au- aquila.
tem hoc nomen, jam pro impio agnitum , disse- postquam Machia vellus Achitoplielizavit, regerent, dicunt Principes , ratione de bono regimine. Quae nomina etiam sensum honum continere possunt, licet a pravo imposita fuerint. Verbi gratia: Recta ratio ne status, Cleonymus occidit Ephoros in
Lacedaemone; non recta Rex Turcarum
fratrςs: quoniam licet hic ob commune honum id facere videatur, tamen quum sit Contra legem Dei , & alia via provideri
queat , n e Regnum oecupent, irrationabiliter operatur. Princeps bonus non indige ehac ratione status, quoniam probitate per petua se tuetum. si quis autem contra ipsum insurgit , populos omnes habet auxiliato is res ; ut David, a filio privatus Regno. Principem malum nec millies mule artes Machi avellisticae tutantur: quoniam & populis odiosus est,& Deo, omnium Regi. Qui autem a prima causa discordat . fallaciter secundis innititur. Quemadmodum& Cae sar Valentinus Borgia, sub Magisterio Ma-ehia velli providissimo , vitam de statuam in i sit semperque capiuntur in astutia sua Machiavellistae, quoniam scientiis rerum
divinarum 8c caelestium carent, putantqu
propria prudentia metiri sese omnia ocpraevidere posse. V. omne
478쪽
ectent.14 Chr. Beshii dissertatio. U. Omne Imperium, omnem e Reipublicae formam , validissimo munimento tu et ut auctoritas eorum, penes quo sum anum Imperium existit. Et ea describitur, tum subditorum , tum exterorum, de celsitudine imperantium, praeclara existimatio, ejusque veneratio. Quemadmodum Me dicus, cui fidit aegrotus, felicius, quam alius curat. Galleotius Martiin, d. doctrin.promiscis cap. IS. Ita praeclara de Imperio existimatio, seu Reputatio multa efficit, & plura nonnunquam, quam vis atque arma. BOC calin. 2. ra eguas. Is . Haec patrimonium Principis est: Eo itero. I. de detrifol. I9. Cerinti is ma haec est Imperii, dc salutis publicae tutela , qua nihil adversus odium deconis temptum, capitales gubernationis pestes. quae contumaciam de defectionem secum 'trahere solent potentius. OrchnerusDispuis tat. Candidator. ordin. s. thes 3. dc Idem di purat.d. republ. 2 . thes. I. a. ubi tamen autho iitatem , unius tantum Imperio, male at,
tribuere videtur sebalus sept. ad Thebas. Obedientia erga Principes, est felicitatu
At vero hanc aut horitatem squam obe . dientia promptior subsequi solet conciliant virtutes moderatrices, pietas, justitia, . prudentia, natura & usu aequisita; fortituis do, liberalitas, temperantia, clementia, se veritate temperata: constans Imperii furma, diligens dc uno tenore fluens , muta tionum crebrarum expers : arma , boni &fideles Consiliarii. foedera vicina . &c. Lirchnerus disp 2 o. thesa. Hrenno. displolit. 3.t.. I a. seqq. Oc. Christ. Fosnervi hypomn.' palix.rI'
479쪽
De Areanti Rerumpubiscarum. Is polit. rr. Et sic Salomonem timuerunt sui. cum viderunt, eum ita sapienter obscuras discernere lites 3. Reg. 3. versuti. Sicque Meo respectu Itali dicu4t: La riputatione, si
tiare, Semper autem Davidi cum illud animo infixum haereat: Deus effundit contemiaptum super Principes. Psalm. IO7.2. Sam. I 6. Iobra. Reputatio & existimatio, eo est modo acquirenda , quo suam tuetur Deus Optimus Maximus, magna justitia, & ma .
x in in clementia. Ioh. Gerhard. ceu r. q.polita Eec. 3. q. 3. Et sunt nempe viae Domini, mi iasericordia, clementia, longanimitas, justitia, aequitas, pax, concordia, pietas, omnitaque adeo aequ itas. D rusus ad loca didie. Exo. c. 6 Haecque reputat io, licet faciat, ut Imperans timeatur , una tamen cum amor consistere potest : namque dc Deum amamus, ac timemus. Et amor ac Reputatio virtutem pro fundamento habet: mbedue Mondano su la virlis: ma I amore si contenta anco d 'una mediocre virtu: la riputatione, nos ferma se non ne si eccellen ria. E sequestasinna e fondata si, la religione, epietas dice riverent,a; se s u l' arti politiche, e mi litari, sebium a riputatione, A ehe te cose arte a far, ehe sun Prencipe sa vellamantera dei suo go
verno amat o sono anco a proposito per far, chesa resputato, Viri volta che haveron no una cerara quas divina eccellen et a , ut Inquit Bote.
rus, desia resion distato fol. is .ct seq.VI. Non quaerere vel captare debet Princeps vanam reputationem , solo in externo subsistentem fulcro; sed vera potius Potitia. A ualem
480쪽
Chr. Besoldi di errat ἰσPolitiarum fundamenta evertentem 2 aerarium nempe quae exhaurit , & subditorum evacuat amorem. Et sane Reputatio,
si non veris virtutibu , internaeq; magnitudini innitatur , a vi levissima vinci so-
vel vis, haud sua vi nixa, nullius, vel exigui admodum est momenti, Iob. Baptissa Leue-Mm.observio lita 8. Quo& intuitu Alexander Severus olim dixit:. Imperium in virtute esse, non in decore. Et vanam Hispanorum reputationem salse , satisque rudet Boccalinus 2.rirgg. . Adde Michel de Monta igne. I .des essau. c. I. Ac vera opinio sui e Antonii Imperatoris, lib. I. posse eum, qui in aula vivat, & si ipatoribus carere, Sc Veis stibus pictis , & facibus, statuisque certi generis, reliquoque luxu: sed licere ei proximum privato homini habitum sumere , imo vero eum splendorem , eos, qui Principes Rempublicam gerere velint, demitasiores segnioresque essicere. Monta igne lib.
Hocque vento pascitur tamen nunc to-
. tus Mundus. Et quod de Portu gallensibus Conestagius inpraefat. dicit, eos vivere ex opinione. 8c stistentari potius eo , quod se esse putant, quam quod sunt revera: hoc nunc de omnibus fere populis Orbis Christiani dicere licet, add. Bocca linicent I. g-guai. 3 . fol. m. 1 3. Optime , amicus mihi optimus, D n. Antonius V Uinterus opart T. cap. s. nu. I 6. Oc. Mihi valde placet gnavitas