장음표시 사용
181쪽
1 4 LIBER III. c APUT X. g. I, II. e ctum ' ejusdem in scriptis philosophicis : ' Quam mi ista innocentia es ,
.f. ad legem bonum esse Z ' quanto latius octiorum patet, quam juris regula quam multa pietat, humanitas , liberalitas , justitia , fides exigunt Z qι .e Omnia 3 extra publicas tabula. sunt. Ubi vides, ' jus a justitia distingui, ' quia i jus accipit id , ε quod in judiciis externis viget. Idem id alibi . explicatii. egregie exemplo juris herilis in servos : Iu mancipio cogitantam es, non quantum illad impune pati possis 3 ' sed quantum tibi permittat aequi, bonique natura, quie parcere etiam captivis, S pretio paratis jubet. Deinde cum iu sor ut omnia liceant, es aliquid, ' quod si in hominem licere commune M animantium vetet. quo in loco notanda iterum vocis licere diversa acceptio, ' altera exterior, altera interior.
. Diat U. I. Eundem habet sensum illa Marcelli ς' in senatu Romano di es. e. ;1. stinctio : u0u quid ego fecerim in disquisitionem venit, quem quicquid in ho-sibis feci se belli defendit, sed δ7 quid si pari debuerint: ex aequo, & bo- ά :φι λ, ito scilicet. Idem discrimen Aristoteles i innuit, disputans, an justa dicet
da sit quae ex bello oritur servitus : τ ῶν όMενοι πινες, ῶς in mia, I. i.
h navi ες lex justitiis quid es justam esse, sunt, servitutem ex bello ι at
3 omnino se stam esse, negaui, quando uccidere potes, ut missa fuerit bellaussi causa. Simile est illud Thucydidis in Thebanorum onatione r
in conficta occidistis, non adeo querimur, ' accidit eum hoc illis in e quo
a. Sie R ipsi ' jurisconsulti Romani , quod saepe jus captivitatis v eant, ' alibi injuriam s appellant, ' & aequitati opponunt naturali; &g ' Seneca servi nomen ex injuria natum, δ' ' id , quod saepe accidit. respiciens. Apud Livium ι' quoque Itali retinentes ea , quae Syracusanis bello
G a o T I I. a quam angusta innocentia est. ad legem bonum eqse 3 J Idem Mnera de Beneficiis V ,ui. Multa
laxem uon babenι . nee iationem , ad tua consi rudo inta humanae laxe omui valantior dat aditum. Guintilianus institutionum oratoriarum lib. III. c. s. Sun enim quaedam non lavdabilia natura ,
sed sexe coneessa . ut in XIl. tabulis, debitoris eo pus inter ereditores dividi licuit, quam memmor publicus reputiavit. cieres de Omeiis libro III. Aliter laxes , aliter philosophi tollunt Uufras e leges , quatenul manu tenere possunt :philosophi , quatenus ratione , ef intelligenιia.
viam c. s. alii armis Ibi jur in aliena terra i cerunt. Pugnare videntur μι . R stliena. Sed emellianda . ut doeet hie textus. Repete qua supra hoc libro cap. IV. S. I. GLON O v I . a vi latem bonum e se 3 3 Hactenus solummodo recte facere, ac iustitiam colere, ut praestes, quod leges imperant, quod a judice potes eo .i3 Extra publicas tabulas sunt 3 duae neglia xere possis sine metu tribunalis . & praetoris , quaeque actionem ex legum tabulis non habent.1 uod in indicio externo J De quo praetor, vel judex, & eonsilium disceptant, quod acti ne petitur. is D feroum omnia liceant I Quicquid statuas, forum, & fasces non metuas. r6 In hominem sirere J Si saetas in homine, utcumque vili, & humili, serum , immane, inhumanum habeatur.
182쪽
3. II, III, IV. Monita de hu . stafi ut tu bello his . I sademerant, pertinaces ' ad obtinendam injuriam appellantur. Dion Prusaeensis cum dixisset , bello captos , si ad suos rediissent, libertatem recipere, addit, ἀοίκως δουλtes orae: , ut qui ' per iiijuriam in servitute fuis
' Lactantius . de philosophis loquelis : ci ut de oficiis ad rem militarem pertinentibus dis taut, neque ad justitiam , neque ad veram virtutem accommodatur illa omnis oratio , ' sed ad hanc vitam . moremque civilem. Idem mox a Romanis, ait, ' legitime illatas injurias.
III. Primum ergo dicimus, ' si belli causa injulla sit, ' etiamsi bellum selenni modo susceptum sit, injustos elle ax ' interna injultitia o
mnes actus, qui inde nascuntur : ita ut ' qui scientes tales actus operantur , aut ad eos cooperantur , habendi sint in eorum numero ,
' qui ad regnum coeleste sine poenitentia pervenire non pollunt. Vera autem poenitentia, si tempus, & copia suppetat, omnino requirit, 4 'utis, qui damnum dedit , sive interficiendo, sive res corrumpendo, sive praedas agendo, id ipsum resarciat. Ideo Deus ' ' negat. grata sibi esse jejunia eorum , qui non jure captos detinebant : & Ninivitis 4 rex indicens *3 justitium praecipit, ' ut rapina manus vacuefaciant, ' natura ductu agnoscens, sine tali restitutione paenitentiam fictam, & inanem s re. Atque ita videmus sentire t non Judaeos tantum, & Christianos, sedia g Mahumetistas. IV. ' Ad rellitutioncm autem X tenentur, secundum ea , quae generaliter a nobis ' alibi explicata sunt, ' belli auctores, as sive potestatis jure, ' sive consilio , ' de his scilicet omnibus, quae bellum consequi s leni : 'etiam de insolitis , 'si quid tale jusserunt, aut suaserunt, ' aut cum impedire possent , non impedierunt. ' Sic & duces tenentur de his, quae suo
a Lactotius J suetignis vero epistula V. quae est ad Marcellinum : Ep. I 38. f. I . Edit. Benedictit . ) m per hoe s terrena tua respublica
christiana praecepta etistilli. st , etiam usu bellasne bene betis non gerentur. Idem de diversis ecclesiae observationibus : apud veros Dei miatores etiam ipsa helia putata fiant. Ultimum locum hahet Auctor a Grasiano , causi. XXIII. .est. I. C. 6. neque enim alibi reperitur, quod
sciam. I. B. Τd Ut o. qui damnum te dit , sive interficiendo, e res eorrumpendo, sise praedias agendo , id et 'si ui reffarciat. J Num. v. c. 7 Hieret mm ad Rusticum e uec ιhusertur uisti is sententiιν, δε non reddantur viii ersa Nil ibi tale apud Hieronis. meustium in epiliola ad Μacedonium, quae eth
res nitenia , propter qua=33 pereatum es , reddi risis. Er non redditur, poemtentia nou aritur , friι udiitur. Retulit Gratiae ius in causam XIV, quaestione VI. e. .e Negat. trata sibi est j mnia eorum, qui non jure eaptos detinebant Τ Loeus est ii lustria Maiae LVIII, s. 6. 7. habes eum graece apud iust num Martyrem in colloquio eum Tryphone. Pag. ἄ33. M. Salburg. Mon Iuliaσι tantum J vide canones paeni tentiales Moses Maimmiidae cap. t s. g. a. Et Mosem de Icotti praecepto iubente XVI. g ID DistiG- J vide Leoclisolam Turcie rum U. R XVII. G st o N O V I L. sto ad obtinendam in uriam J Ad retinenda& non reddenda, quae per vim parum prob tam quaesivissent. 11 Dierna infinitia J Quae sp ad Deum reos
faciat ..etsi humano foro excusatos. sta vi eos eooperant. J Aut eis adjutorium faeiunt.
ar Iustitium praeeipit J Ferias , R vacationem
ab omni opere, ae negotio Obsecrationis causa. 24 Natura ductu 3 Quippe verae religionis ignarus. as Sive potestatis 1ura , Irue eonsilio I Vel i bendo, vel suadendo.
183쪽
lib. I. - trov. ist. e. s. n. II.
supra lib. u, c. I eLib.VI. e. s.
ντε LIBER III. C A P U T X. 3. IV. - VI. suo duehi secta sunt i ' & milites ' in solidum omnes, qui ad actum ali
quem communem, puta urbis incendium , concurrerunt: ' in actibus dividuis pro damno quisque , ' cujus ipse causa unica, ' aut certe inter causas fuit. U. I. Neque admittendam putem exceptionem , quam nonnulli ' adserunt ' de his, qui aliis operam navant, ' si modo in ipsis aliquid haereat bb culpae r 87 ' ad restitutionem enim sine dolo culpa sumit.' Sunt qui videntur . existimare, res bello captas , etiamsi justa belli causi non adfuerit , reddendas non esse , eo, quod bellantes inter se, cum bellum inierunt, ista 3 capientibus donasse intelligantur. ' Sed nemo suum jactare temere praesumitur r ' & bellum per se longe abest a con-tRactuum natura. Ut vero paeati populi certi quid haberent quod sequerentur, ' nec bello implicarentur inviti, ' lassiciebat introductio 30 ex terni , de quo diximus , dominii, ' quod cum interna obligatione resti tutionis potest consistere. ' Atque id illi ipsi auctores videntur statuere in jure captivitatis personarum. Ideo Samnites apud φ Livium, res hostilis iuprada captas, quae belli jure vom ae videbantur, remi rin. ' VidebanIur, ait, quia injustum id bellum suerat, ut jam ante 4 agnoverant Samnites. a. ' Non dissimile est, ' quod ex contractu sine dolo inito, 33 cui inest in qualitas, jure gentium nascitur facultas quaedam cogendi eum, qui contraxit ad implenda pacta : ' nec eo tamen minus , qui plus aequo stipulatus est, rem ad aequalitatem. reducere ex probi , ac pii homunis ossicio tenetur. VI. I. Sed &, qui damnum ipse non dedit . faut sine omni culpa dedit, ' sed rem bello injusto captam ab alio penes se habet, tenetur eam reddere, quia cur alter ea carere debeat , ' nulla causa subest naturaliter justa, ' non consensus ipsius . ' non malum meritum, ' non compensatio. Non aliena ab hac re historia est apud Valerium o Maximum: populus, inquit , Romanus cum P. Claudius Camerinos ductit, atque auspiciis stiti captos sub hasta vendidisset, res amarium pecunia , fines agris auctos animadvertebat, tamen, ' quia 33 param liquida Ne id gesum ab imperatore videbatur, ma-- rimas leo αε albis ἀοiduti J Quos non faciunt , agminatim , et tuti uim , manipulatim , sed sinsulatim. a restitutionem J Ad restituendum quisiue obligatiit ipsa possessione alieni. aut casu amni dati . etiamsi i lotus ejug , & prava luntas non intervenerit. dis ostentisin donas I Res suas misisse inialaam, & tacito pacto Onstitu M. ut id si berent parv utraque . quod hiae , aut illi assignae. ct mari communis , ct fortuna. as Suum Iactare I Pro derelicto habere: Ο ὐιενm dominii J Ut eum paterentur esse iure publico dominum , qui res cepit , quod potuerunt pati , etsi non solverent eonscientiam vinculo quarundam restituendarum. I cui ines tua ualitis I Ubi non redditur par pro pari , quod fieri debet in Iegitimo eonis
3 a Qui e traxis J Qui plus debet , quam
33 Parum ι quida J Dubitabatur, an vere h stes Elissent. c bb videtur heie deesse dolos , aut aliud simile : ut patet eκ verbis sequentibus . Ane d is ex a suffieis. Non est in promtu SYLPE- Sm ille, ad elijiis sententiam hele respicit Auctar noster. I. E. G R O in
184쪽
I. VI. Monita de his , qua sunt ha bello latu . I
xilua cura b conquisitos redemit , iisque habitandi gratia loeum in Mentino adsignatis, By γυ talia resiluit. ' Similiter Phocensibus ' Romanorum de- a Zῖe .lio. creto reddita libertas 3' ' etiam illa publica, & qui erepti erant agri. Et X XV M. postea x Ligures, qui a M. Popillio venditi fuerant, = ' reddito emtoribus ipretio restituti sunt in libertatem, bona quoque reddi curata. ' Idem de Abde- XLII. e. g. ritis decrevit senatus , ς addita causa , quod injustum bellum illatum iis esset. xiiii 22. Poterit tamen, si quid sumtus , aud operae impendit is, qui rem tenet, ' deducere tantum, 3s quantum domino valebat adipisci desper tam possessionem , secundum ea, quae alibi ψ explicata sunt. Quod si rei ἡ Z. Π. o possessor culpae exsors eam consumserit, aut alienaverit, ' non tenebitur, nisi in quantum censeri potest locupletior factus. IX. id
G R o T I r. h conquisitos redemit, Et radia restituis IAntonius Tyrios coegit reddere, quae Itidaeorum tenebant. Homines ah eis venditos just Iiberari. hona dominis reddi. Josephus XIV. antiquae historiae, cap. II. f. s. dimissi. Hudson. Μaetinus Parthis reddidit raptivos. & praedam, quod musa non fuisset . eur Romani pacem rumperent. Herodiamu libro Iv. in fine. Ala humetes Turca liberari jussit eox . qui fuerant in oppido Sanine ruriae in Aehaia chahoemia hia. libro IX. l Lixures I vide exeerpta Petresciana Diodo. ri Siculi. Pag. 228. GRONO II.;4 niam illa publiea J Non tantum ut pri-. vati liberarentur servitute apud privatos . sed etiam ut reipublicae suae leges redderentur.3ς cum um domiso J tam summam pecuniae. quam dominus impendere non dubitasset , ut
, ruor. ymiais exposuimus . repetendum
is est, Auctorem in quaritione . quid, ρωδι-- ttimque m bella liceat distinguere inter, , id , quod jure natura sociau, & id . quod iure gentium voluntario ficet. L 3. c. Mis f. I. Ut b. c. Io. I. , , postquam licentam iuris gentium octo se praecedentibus capitibus exposuit , jam se retro legit vestigia, & bellum gerentibus is omnia eripit, quae ipsis ex jure gentium is largitus est : L e. temperat illud jus gem1 . IV.,, tium , non tantum ex praeceptis iuris nais,, tura stricte sic dicti , seu socialis; sed ,, etiam ex iure mettura laxiori sensti Jumto, is seu virtutum praeceptis; & denique exi, eo, quod laudistis , M utile est , h. c.
,, Equidem non moramur distinctionemri juris naturae in sociau , S laxi nec dissetentiam . quam Auctor constituit ininis ter id, quod juris laxioris, i. e. debitum, ,, & quod saltem honestum est. Utramque ,, enim examinavimus in Disera. Doeam. I.
A U II. Suffcit quod Auctor per Μ s
185쪽
mtries de cocceii Commenti rhu
is ctarem sanctius omittitur , t 2. e. I. I. g. ,, 9' 9. Luitandae alapae causa alium occi-- dere licet; at laudabilius est pati, d. c. I. s. Io. Alia exempla ex Auctore Gu- , , mulavimus tu Diss. prooe=13. II. S. 9.Lex nulla eapto parcit J V Auctos putat, a, , intelligi hic legem juri gentium , quae imis punitatem saltem concedit. At verius est , is loqui Pyrrhum de lege naturae, & Aga-
, , memnonem opponere ei praecepta virtu- , , tum. Vid. l. I. c. 4. s. a.
MN tam hominum, V fama. qua ui bus adeoque 'iis immorari opus non aequa, set boni. Ue. respectum Fignuseat J, est. Sed paucis saltem exponemus ea tem- Immo pudor ibi saltem significat id , quoa
V peramenta , quae Auctor tum ex virtutum is laudabilius est ; nam jure naturae dubium Veraeceptis . tum ex debito honestatis, tum se non est, captum interfici posse. Bene I. a- ex titilitatis rationibus affert, Sc qu o- ct 1ntius hanc differentiam observavit, de' mnino legi merentur. ν, verasapientia c. 24. ubi suasor est, ut
A o f. I. qua . sed patitore; U tamen libertatem is relinquas. in V pram is c sitaui D, E et eripienda bc u ga emi pene Pinria, o parentius. qua largitus videri post , in. J Sciliceo, stula vallo Dinevis iuris ,sed taurem pit- , ex ficto illo iure gentium. dore θ Adeoque Imperator iuri hic oppo- Me tamen largitus sum d 'scit. ju Sta ju- , , nit id, quot pudori convenit , i. e. virinia stitiam internam, seu ius naturae sociale. tuti: de qua in presenti materia plane IIane juris genti m partem J V Quid sci- , , non quaeritur. , licet in bello liceat. DV itiani eum pudore conjungi J '' Im-T futtis sum juris esse , aut licere murra , ma non conjunquntur quali eadem sint. diti, eo quod impurae fiant I 'vide suprR se sed quia ipsi justitia , quatenus in constan-
. c. 4. f. z. Confl. I. c. a. f. T. l. a. ri ti. & perpetua voluntate consistit , vic-
, , c. s. D tus est e si nimirum id , quod justitia existu tidicia coactiva suam issis mclari rem se git. non metu poenae . sed ex pudore, accommodent I 'Nam supra docuit, unam- i. e. ultro, & perfectionis amore agitur. , , quamque gentem judiciis coactivis hoc Νusquam pullar : aurea sesquam inii Lis jus defendere teneri, l. 3. c. T. 6 6. V. I. Lia 3 'Divellunt ergo aliquid est pudor ase 2. 6. T. V f. r. c 6. s. a. c. 4. s. a. ru DL justitia. e. 9. s. a. e. 16. . 3. L. z. c. s. f. L. V. 3. Comes pudoris 3 V Vel potius adsestrix. o c. 23. f. 13- u. 3- is Vid. Gron o. quia . uti dictum est, ipsi. tamen aut exorbitent a recti regnia 3 - justitia quatenus in animo consistit, Vir-- Vide late Dis. prooem. IV. g. 2O. V 23. se tus est.
site illa in iure I riae dicto l ' Quod DV Miam . ae pudorem J ' Intelligit vir-- sociale vocat. Vid. Proleg. s. 8. I. I. c. , , tutem, cujus semina omnino aeque a na- ,, 3. s. q. ,, tura sunt, ac ipsis justitia. Utraque col- Si se in aniarum virtutum pracepto pesti ligatur amicitia . sed diverso modo : m-6 3 Quam partem juiis aptitudinem v μι ,,J itia . metu poenae s viritite, seu pudore, ., Auctor, seu ius naturae laxius. Vid. Pro is persectionis amore.
A leg. F. 9. se' l. i. c. I. g. T. stui es Hibi tumit, Ue. I '' Pudorem,
Aut crete omittuntur I mam J V Nam se & aequitatem, sollicet, quae ex persectione,, iras natura laxiori sensu Iumetum . quod is oritur. , , destitum inferre , ait, distinguit ab eo, dinis,lam J 'Sed haec tria toto coelo,, quod saltem laudabile est. Digy. ymaem, is differunt a iustitia. A XII. , 9. Ita occidere innocentem jure Iurisconsultus coniungit naturale ius, NA necessanae defensionia licet; at juSta sim pusirem J Paulus in I. i4. f. a. de ritu urat loquitur, eruis intelliges ius illud naturae, quod to. uim humanum genus Oblig. t ἡ & per iras casurae laxius praecepta virtutum. id sal-'' tem hic notamus , ira, gentium volt tarium V non dari , adeoque Dustra de ejus licenis tia, & de temperamentis circa illam li-
se taeterum , quid iure natura fin bellis is liceat, tum ex principiis Auctoris , tumo ex nostris explicavimus supra c. T. S. I. se ad rubr. penult. tum speciatim demon-
l αυἰ must in singulis canitibus Draeceden-
186쪽
Ad Hug. otii m. III. Cap. X. f. I. U II.
. loquitur de pudore , qui negotio genera-- tionis inest , adeoque ex ipso jure natu-M rae oritur. Alio igitur sensu pudor hie su
Verecundia non osseudere J V Cicero nonis loquitur de offensione . quae fit ablationem juris alieni, & quae ipso naturae jure pro-- hibita est , teste eodem Cicerone, d. l. . I. c. 9st lad de offensione , quae fit ex ne-m glectu decori. Nam Auctor ille partem
is tractat honestatis , in qua verecuuia .m temperangia , fis morissa ceruitur ι idquem voce decori contineri, ait, dici. I. I. cap. M 27. pr. Unde decorum definit d. cap. 27. msu. tibi moderatio , temperantia appam rei ; oc in cap. 28. pergit : boc decorum,m quod in vita elucet, mouere approbationem N eorum , -buscum vivitur , οὐ ne, By- constantia, εν moderatioue dictorum om- nimn , atque factorum. Indeque tandem N eod na c. 28. Concludit, verecundia par
Mus esse non ossendere i. e. decorum O ,, servare , non indignum se reddere ain m probatione cordatorum virorum . Unde. etiam statim addit : in quo maxime per-- spicitur vis decori. 3 2tianto latitas osciorum patere, quam iuris regula J V Differentias late exposuimus M in Dissert. prooem. X. Posit. XV.
ι a infitia distingtii J V Quatenus scit.
γjultitia virtus est. i. e. quatenus consistitu in constante, atque perpetua voluntate.
Quia ius accipit id, quod in externis imdicii, viget J V Immo Seneca eo sensu iuris . regulat non intelligit. Nam etiam apud in Deum justus est qui suum cuique tribuit, Μ etsi non amore virtutis justitiam operetur. η Sane, poenae non subjacet qui suum cui. - que tribuit ι sed praemium non meretur. Seu qnantum tibi permittit aqui , boni que natura J V Pietas nimirum , humani
Cum in servum Omnia liceant 2 ' scit.
η iure naturae..od tu hemistem licere , eommune ius animantium vetra J V. Ratio scit. humanitatis. Altera exterior , altera interior θ' Rectiusnaltera juris, altera virtutis.
I E s N O g M habes sensum in Mare. iis Senalia Romano distinctio J ' Immo piae. ,, ne alius diltinctionis illius sensus est Nam
., Marcellus non quod jure hinis licet, op-1ν Ponit et , quod aequunt , set bonum est. sed ,, uistinguit duplicem quaestionem : I. an id, , , quod fecit, in hostem fieri potuerit: &,, hoc diffirmat : a. an Syracusani hostes fuerint, adeoque an hostilia pati debue- , , rint ρ ' hoc solum in disquisitionem veri ni re, ait. Liv. l. 26. c. ἶI.
Idem discrimeu iuniat 3 ' Rationem, cur servitus etiam ex injusto bello justa dica. tur , alibi exposuimus . quia scit . uterquρον litigantium causam suam justam ait, neu iudex est , qui de justitia cause cogno- scere possit. Suspensa igitur interim estu quaellio de jure , usque dum bello peris ultimam victoriam finito appareat, cujus - causa iniusta fuerit : tunc enim demum n constat , victum omnia injuria egisse , a-
deoque servitutem quoque ex bello justam v non esse. Servitus igitur ex bello injusto nunquam iusta fuit . etsi ex conditione naturae humanae certitudo durante bello. suspensa fuerit.
Aecidit enim Me issis iure quodammodo I. Quia ex judicio civitatis hostilis justam
. sibi belli fuisse causam opinabantur et quod η cum Thebani ex suae civitatis judicio ne gatent, ideo qtiodammodo saltem jure id , , illis contigisse , ajebant.
Iurisconsulti Romani quod sape ius captiavitatis vocant I Poliquam enim Gaius in L. I. pr. F A. R. D. praemisit, marum
M dωn rerum dominitim nos nanciVA iure gentium, quod rasione nasurali inter . mnes homines peraque observatrer, quod
cum ipso genere humano proditum es , ita pergit t. s. s. s Eou. Item qua ex ho- Ilibus eviunt- , iure gentium βα- cm pie initim firmi s & l. 7. pr. d. Adeo ni M. Eheri homines in servitutem de incantur.
. Sed & alibi servos jure gentium fieri, dcti
alterunt, I. 4. I. l. s. f. I. F defatu boni. . L. I. g. I. de his, qui sui, velat s.
jur. pers. pr. si de libertis. Alibi iiij nriam appellant I ' Romani JUtim nulli bi ius servitutis appellant njuriam raisae tione eorum , quos ipsi cap unt ; sed tamm tum quatenus h stes cives Romanos inu captivitatem abducunt : hos enim iniuria. capi, ex judicio suae civitatis contendunt; . atque ideo reversis postlimini υm conce-
n tur non est , d Lius ius captivitatis oppo- . nere aequitati naturali, nisi intuitu hustis . cives nostros capientis.
187쪽
i Henrici de Cocceii Commentarius
Et aequitati oppomum natiaraci I ' Dixi-- mus , Ictos Romanos jus captivitatis in- juriam appellare intuitu hostis . nam in- tuitu eorum , quos ipli capiunt , tantum M abeth ut injuria captos existiment, ut puae lius acquisitionem hanc juri naturae tri buant, quod cum ipso genere humano Originem cepit, i. I. pr. I cI. S. 7. A.
Seneca ' Seneca Stoicus sapientem in-ν juria amet non posse Ep. 88. B' de com Mylant. c I s. M I6. , indeque iniurias iniuriis
repensare , honestum non esse , tradit u2 cous. d. c. I 6. His principiis positis v M rum est , bella justa non dari. & capi personas non posse , cessante quippe in-- juria : & hactenus recte , at philoso-- phice concludit, servi nomen ex iniuriam ortum eqse. Caeterum , animum rectum , Μ bonuntque aeque in eum , ac in equitem N Romanum cadere posse. Etis . 3 .
Id, quod sin accidit, reniciem J . Im.
o in genere loquitur : at quomodo id intelligendum sit , modo explicavimus. Au olriinendum inmriani J - Vi.L Gron. v b. Injuria autem non in eo consiliebat, . quod bello cepissent, sed quod a Senatu ν restitutio concessa , & tamen ablata es sent ι adeoque ut tueretur fidem publi.
cam , suus res Syracusanis restituit. Do. i. q.
Per injuriam J V Scilicet, hostis , utpote α qui ex judicio nostrae civitati; injuria hel.
in lum gerit. Vid. l. I9. pr. capi. At ra-m tione eorum , qui a nostra civitate ca-- piuntur , jure servos fieri, certum eli , is quia ex judicio nostrae civitatis juste bel-- lum geritur. Via. L I. pr. irina. i. 7 pr. is A. R. D. Sed ia hanc vitam, moremque civilem dis Lactantius opponit quod juris est, ei, quod is ex abusu inter gentes ficti solet.
Legis e illasai injurias J - Injuria ibi prom damno sumitur idi quod legitime illatum,
Ao S. III. Si belli e sa injusa Id , etianis bellam solaum modo si sceptum si , injusos esse imterua justiis omnes iacti J ' Systema Auis Ioris exposui in disy pro . m. f. 62. . Simulque s. 168. demonstravi , quo sensu. bellum utrinque justum dici soleat. Di v ximus , durante bello neutram patrem. bellum justum, vel in iustum asserere posse, quia inter gentes bellum gerentes , uter- que justitiam causae sibi vindicat; & cum η judex non sit, qui inter eos cognoscat . ν ex rei natura suspensa est quaestio de j re, vel injuria. donec Deus arbiter prin liorem per ultimam victoriam de justitia Μ causae decidat. Unde apparet , non demum ex iure aliquo gentium , nec in ficto aliquo bello v solenni obtinete , tit bellum gerere siccas
Foe jusa causa At, siue non ; sed id ex. ipsa ratione naturae sequi.
Etiams belltim solenni modo susception I Jm l. e. etsi inter duas summas potestates ge-
ratur , idque indictum sit. Viae dissere.. prooem. IX. f. 6y. Interva injuintia I . I. e. iure naturae, quod in foro poli obtinet. stui scientes tales actiti operamur J . At
partes bellum gerentes nunquam Conve
niunt. injuria agere ; adeoque seinpet suspensa est quaestio de iure . R de injuria. Aut ad eos eosperamin J . Uci socii, milites , ct subditi. μι au regitum coeles Pre poenitemia pervenire non pj sunt I . Quod omnino verumn est si vel sciunt, causam injustam esse , vel saltem dubitant. At dixi, bellum ge-
. rentes nunquam id fateri, adeoque certi. . tudinem moralem haberi non posse.
Ut is , qui dammtin dedit , in. id ipswn resarciat J Si quis injuriam sciens inseri .
certum est, eum in conscientia teneri ad
relii tuendum , quia plus suo vel habet, vel agit, & alii aliquid abest. At si ne- gat, se injuria agere , nec judicem ha-- heat , belli eventus exspect andus; inte-- rim vero justitia causae in suspenso est. Negat, grata Ibi esse ieiunia eorMm, qui ou iure captor detinebant J - immo locus Esaiae non agit de his, qui injuria capti. - detinentur, sed de ludaeis creditoribus , qui pignus sumsere a fratribus, eosque iam vinculis detinent; & horum creditorum Μ jejunia non grata sibi esse , Deus ait . - nisi pignus remittant. Mai. c. 68. v. 6. junci.
Ut rapina manus vacuefaciant I . Recte ἔπι sed ad rapinam non pertinet jus capiendi. res, vel pei sonas hostium. Vid. Dua c. 3. v. T. V 8. Natura ductu agnoscens J . Naturae enim regula est, suum cuique restituendum esse; ν nec ante aut injuriam, aut peccatum tolli.
188쪽
Ad Hi t. si otii Lib. III. An S. IV.
A D resistitionem autem levantur J Hoc in verum est si uuis fatetur, vel convictus est,
in se justam belli causam non habere. Sed - quid si talem sibi asserat ρ Iure naturae ni-- hil testituendum est, nisi victus sit. Atihi J V Sic enim sociis , ct subditos ,
- immo milites quoque teneri ad rellituti ν nem damnorum , ct sumtuum , quin prois ratione injustitiae ad poenam quoque . di-- xit Auctor supra c. i. f. 3. A. . incta c. I 8. s. 6. Unde eum , qui bello injulto M promissum exigit, jure naturae . seu in-ν terno, id nec petere , nec retinere posse, M ait. Vid. infra c. I9. S. II. n. 2. At di- mctum saepius est , supervacuam hanc esse . quaestionem durante hello, si uterque cre- ω dit, vel asserit, se justam habere causam.
Belli aractores, Ave potesatu Iure , in. J. Qui bellum geri jusserunt. Sive consilio I e Sine quo alter bellum in.
austum inchoaturus non suisset. Vid. l. 2.
De his , scilicet omnibus , otia hecium conjequi Plane J Qui enini causam dat in η juriae , causia simul est omnium nIalorum , - quae ex illa injuria sequi possunt: de quom late supra l. a. e. Ir. S. II. Ubi exemplisae rem illustravit Auctor.
Etiam de insolitis J - Si extra bellum non
Si quid tale iusserunt , .aut suaserunt 3. Nam causa sunt iniuriae. Aut eum impedire possem, non impedi rurit J - immo suffcit in genere , eos fuissen Auctores belli: tunc enim tenentur de casu bus etiam insolitis, etsi eos neo iusserint, nec suaserint, quia sequelae sunt belli, cu-- jus auctores sunt.. caeterum, supra jam diximus, regu- lam illam, quod is , qtii impedire crimen potest, nec prohibet, obligetur , ita Len M raliter sum tam veram non esse , sed tan-- tum si prohibere S potes, & tenetur. Sie B duces tenentur 3 - Nam & him causa sunt injuriae dum injuriam de sen.
D milites J . Vid. inst. c. I 8. S. 6. In filium omnes , qtii ad inton aliquem communem 3 - uia unus actus est, S u- nuna delictum , pto quo singuli in solidum
Iu afflati disianis 3 Tunc enim duo
is divelli sunt actus, duoque delicta, qu . rum lingula suos tenent auctores. Sic v. v g. si subditus jura cum hoste communiam violat, non populus inde tenetur nisii ap-- probet, sed auctor hujus laesionis. Cujus ipse catio unica 3 - Reliqui enimis injuriae hujus causa non sunt. Atis certe inter ea fuit J cum foris
Da his, qui aliis operam uadiant J - ua- - tenus hi teneantur , late explicavimus ΜJbpra l. z. c. 26. f. a. seq.
ι modo is ipsi ahquiu haereas culpa 3- Atqui semper aliquid culpae adhaeret tum in subditi tum militibus , tum sociis, quistu causam defendunt, quae hostis judicio in. . justa est. Ad res Attitionem enim Ilire dolo culpas cit 3 . Suffcit cnim quod facto ejus - illicito aberi aliquid abiit. Vid. L a. c.
. omni ratione carens haec est opinio , quam. Vasquius Controv. H. I. I. c 9. n. 17. - late defendit : tacite enim , ait, consenα. tite videri hellum gerentes in umissionem v libertatis , bonorum , &c. indeque nihil. tam ratum esse natura , quam volunt -- tem domini rem suam in hostem trans. . ferre volentis.
Sed nemo sium iactare temere rasum tur J vera ratio est . quod ius nostrum mm alterum non transferatur nisi voluntateo nostra satis ecclarata. At tantum abest, bello M talem voluntatem declarari, ut potius ideo M suscipiatur ut jura nostra desundamus co in tra injuriam alienam. Saue , uterque ait,
is alterum injuria agere, & capere; S hocn principio nititur jus postliminii. Si a M tem uterque tacite consensitat in ami Dis sonem , postliminio res recipi non posset. Lae hellam per se longe abes a contractuum natura I Omne enim jus in contractibus moritur ex dispositione partium . quae ius. in alterum transferunt sua voluntate : at - jus capiendi bello non ex voluntate oritur, is sed ex injuria . de qua reparanda laesus. agit etiam invito altero.
Nee bella implicaremtir iuuiti J - Uti im- η plicarentur , si de jure inter duos p
189쪽
Hemici de Cocceii Commensamius
. paeos pronunciare vellent. Vid. Apr. e. 9. g. 4. n. a. c. 4. f. 4. sciebat introductio externi , de quo di
m sensu externum dominium introductumis existimet, explicavimus initio h. eap. sim mulque demonstravimus, id merum esseis figmentum. suod Om interva obligatione resint regionis
rodidit eo Mytere I η Bis enim gentes eum . . qui injuria res hostis sui capit. in posses.
α lione , ct dominio externo defendere te. ω neantur, id tamen non impedire, putat, . quo minus is , qui cepit, conscientiae du- . ctu restituere teneatur. Nos diximus , - eum , qui justam causam sibi este putat, is capere pota res hosti s s at quaestion eniis de justita , vel injustitia causae , in suspen. . so esse. . Atque id illi es auctores Oidentuν si tuere in iure captiDitatis personaruin J . Sen-- sus est, quid etsi gentes dominium exae ternum in rebus captis concesserint eis , is qui ex iniusta causa bellum gerunt, ii isdem auctores juris gentium testentur , ae capta restitui debere ex jure interno. Videbantur ait. νia inj0 in id besium fueras J - Auctor igitur putat, Samnites . non fuisse obligitos ad restituendum res captas, quarum dominium externum jurem gentium acquisiverant; sed ductu conis is scientiae id secisse At cum tale jus gen- tium , taleque dominium externum nun-ν quam a gentibus introductum fuerit, di- cendum potius est, Samnites nullo jurem capta retinere Potuisse , quia injuria cam pia fuisse, fatebantur. Via. Liv. I. 8. c. 39. - V l. v. c. I.
Non dusi viis es J Immo hoc plane huc
v non q iadrat nam & verum non est a . jure gentium voluntario demum ex pactois inaequali jus oriri neque concedi debet, , eum, qui plus aequo sibi stipulatus est , , ad aequalitatem rem reducere debere.
Ωuod ex eoutractu fine dolo inito iure gentriam nascitur facultas quadam cogendi I. Auctor ait , jure naturae ex nullo con- . tractu. cui inest inaequalitas , jus oriri., ML L a. c. I a. S. 8; jure gentium autem is voluntario id mutatum esse, d. c. I a. F. 26.
. Quod refutavimus allegatis locis. Nam, jure naturae omnis dispositio de te, licet. maxime inaequalis sit, jus tribuit; nequem jure gentium quale non datur hacte-- nus aliquid mutatum est. Nec eo tamen mintu qui plus aequo fi-pulatus es, rem au aqualitatem reducere ,
es e. teuemr J immo jure naturae prout quisque de re sua disponit , ita jus est , . licet nulla inter rem, & pretium , sit ae-- qualitas, d. c. I a. S. Iz. M 26.
San rem heri inmao captam ab alia xpeuer se habet, tenetur eam reddere 3 in Seiae licet, juxta internam justitiam : nam jureis illo gentium externo non tantum is, qui
α bello injusto capit , sed R is , qui cau-- Lm ab eo habet. defendi in possessione, . ex hypothesi Auctori , debet. Vid. Iu .m c. 6. s. 2.
Ea eatio subedii naturaliter iusta I. Secus igitur si capiens iustam sibi esse
in causam asserat : tunc enim is , qui cauisis iam a capiente habet , ejus jure utitur.
Non consensin ipsin J Opinionem enimn Vasquii, quod partes litigantes sibi invi-ο cem ea, quae caperent, donasse censean.
. tur, explosimus . pracia.. Non maclum meritum J . Quasi res in η poenam ipsi auferri potuerit. Non compensatio J . Si scit possessor vi-- ciisim aliquid debet et , cujus res capta is sui tistula partim liquida fide tu gesum ah Imperatore videbatin J . Cum populus fatea-- tur, injustum fuisse bellum . simul sat tur, injuria omnia capta esse ι adeoque - jure ea dimittere tenebantur.
Similiter moeensibus, Ue. reddita libe tri J . Tmilius id non fecit ex conscientia η injusti belli ; causa enim ejus justillima. suit , quia ob seditionem phocaeae ortam Moppugnabantur, I v. 1. 37. c. 9,- - 2a : sed ex ratione politica , E in' poe- . nam militum, quia invito duce in eos . saevitum fuit , d. l. 3 7. e. 3 2. idque PO.ν pulus Romanus postea confirmavit. Lis.. I. 38. c. 3 P.
Etiam illa pnllica I . Non tantum ergo is singulis civibus 9 libertas . S bona , seu iura privata reddita, sed & praeterea tota . civitas suis legibus , suoque juri publico. restituta suit. Reddito mutorious pretis re trui sunt iis
190쪽
m Hug. Grota Lib. III. Cap. X. f. VI. Is 3
libertarem 3 - Immo nec in hos caula helli. iniusta suit : Ligures enim rebellarunt , . Liri. l. 4 I. c. I T. & in Romanos captos saevierunt, c. I 8. adeoque bello petiti. &n victi sunt , indeque merito perfidiae po M nam tulerunt. Quod vero consul , cum in se dedidissent, ipsis , & eorum bona sub in halia vendiderit, id merito senatui atrox is visum fuit, quia id inconsulio senatu s . cere non potuit. Unde decreto senatus is restituti sunt , non ex necellitate iuris , - sed pariter ex ratione politica. Liv. I. 42.m c. g. V s. Idem de Abderitis decrevit solum J . Di.m latio petita circa imperata non fuit iusta excidii cauia adeoque senatus i pie cle.. clarabat . bellum injustum fuisse. verbam Livii l. 4 I. c. 4. haec sunt : sentes Ab.m delitae legati) ιvate curi e=3. quereute que, M oppidum Irin m ab Imram o expumatum , m ac direptum est ι causam excidii fierisse tim bi, quou eram cemum millia deuarium tae tritici locia a. motium imperaret, spatium M petierunt, qm de ea re , N ad IIbtilisnum cousiaena . Romam mitterent legatos :is Dis dum au eous eui se perveniue , M amiise oppidum expugnatum , P incipes f. curi percussos, sub eurora cateνον DeuIJe.
Deducere tantum, quotum domino Dat -
. recuperat possessionem sumtibus alienis , sine quibus recuperaturus rem non fuisset: is locupletior igitur fieret ex re aliena. Nou tenebitur , visi in quantum censeri
η potes locupletior factur J η Si quis proinde
is rem ab hoste iniusto emtam donavetit. alii, vel casti perdiderit, ex hypothesin Auetoris non tenetur restituere , quia te. . netur saltem ut possesses rei alienae : quaen obligatio cessat, ubi possidere desiit. Se . . cus si eam rem vendidit, vel in usus suos . alio modo vertit : tunc enim possidet iusn alienum ; ultra suum habet , quod ei , in cujus est, restitui debet. Vide late stina. l. a. c. I . s. s. Quod tacite concedimuy, is si ex ipsia contatione capientis injuriam rem Cay am esse apparet: secus si capiensae asserit, se jure cepit R.
Τemperamentum circa jus I. In bello it sto actis quo tru inter
tia justitia carere ι quod exponitur :
II. Iuterfici qui possilit secundum justia
III. Ob informulum neminem recte intersci , ut qui coarti partes sequum
tur rN. Nec ob culpam mediam inter iu- fortunium , U dolum : cujus v
V. Disiuiuendos auctores belli ab his, qui sequuntur. VI. In ipsis auctoribus db gnendas carmsis probabiles ab improbabilibus.
VII. Birem mortem meritu hst libus fia
VIII. Caseudum, quantum feri potes .