Questiones subtilissime Alberti de Saxonia in libros de celo & mundo

발행: 1520년

분량: 101페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

coniuxastoc Nar supponendo mας obodu in eans superatus polis motu a prio Q pinum obulcisi ut sue polis sediaci. Ecfo snpponit.* celus non est frangibilemec coclensabileuicc rarefactibile.Tertio supι poni f.ω dimessonii penetratio no est polis. C 3stis lupi positis. m pclusio. na si orbes itermedq eent alteri' figure quo ad eop suphcies cNauas vel couexasIuc exquo mo ueni sua at is polis Φ p inobile:sicut dixit o suppositio. oporteret vel . cclv csset trigibile:vel mensabiici vel ra. Actibilemii oppositu dicit et' suppo.vel oportem fieri penetratione vim sonu:cuius oppositu dicit 3Vur .m oporteret esse vacim inter orbes itermedios: qb etia sup/pono esse falsu3. TQuinta β.ronabilius est ponere cini3 quo ad iam eius lapsaeictam comum Φ counum esses erice figure Φ alicuius alterius.ybas.sruno.qr pubcbriori et plectiori corpori debet attrivi figura pulchrior etdfectior:sed illa est figura Uberica.g etc. CScoo.celus est corp' simplicissimu sicut ri ex olati Aergo sibi do

Dei si a soboica que est figura simplicis limaclo m exeo . iosa est una linea tentaalie aut pluribus lineis cotinensinc sunt figure tria lares et qdragulares ete. si Tertio. elu cu sit cor smissimuranabile estu, sibi tribuattur figura plactissima: s3 talis est figuras cristavio m exeo . linee circularetiali vel supliciali cotincti circulii nomi ueri additi omec si ficiei circuinetiali cotineti spes ra vel orbe lineis aut ri supticieb'alus bene pol fieri ad ditio infectu aut dicis cui no potest fieri additio. ergo te. eQuartoaelo deber talis figura d est a ima ad mo

lincum motus celisit velocissimumalis aut est sic spes, ricaevii aptior est 6'globus ubericus ad hoc involvas sua terra s sit unii corpus cubinam. TQuintoaevi cotinet oia. ergo ronabile est in babeat figura capacissim tua,

iis aut e figura laberio.vii demostium est ab arcumenide ui libro de brlaperimetris figura oberica olus ti rapsibi by opertaetris esse capacissima3. unde figure

hysoperimet resupliciales dicunt urus lime unius abus ines simul iuncte lineis alterius columis ab is alia cotiner sunt edi exedi glassicut si essent tres figurris. circu/ius: triumluMusanis:sic se biItes in circularentia circuli in rectu a tensa esset eqlis lineis triamis et siriunctis et m. svna ante alui etsist lineis sidrati tuc dicte tres suam cies dicerent figure hysoperimetre. proportionais dicardeliguris hysoperimetris i solidis. L Sextinco Urari eloιgatis limo a corruptione et lesione debes ligura q e magis saluatiua figuratu sed bec est figura sphericaeqrui tali lis pus adinvice magisvicinani. vicinitas aut pisu in toto

Et xpter mutuas in studuas eae. Cibride ibat spaliter incilia est smericussitu adlaphcie ei praes. naoia lilia abus certificans celestia sunt sphericae vel ad nam ubere reducta 'b vides esse signu cella esse s erue figure cbtuta dicta insitie. TE .m si n5 tunc nonoes pus celiquatu ad cocauit orbis lune emala distarent a lam deor/mm sed hoc est salsam. nisa patet de ser sed falsitas cola. Et is IbaLnam celucum sit ius naciet equalis in ob sparuin omν equa distet a terra et a loco deorsum:

qr distatua inna est cadistitie insim in corporib' mundi. T Tertio aibatur. in celum m ad eius cocou no est plane figure ad modum sitiati seu qdranguli vel trinii liuiam si sititia stelle qil essent in oriete et in occidete ma, sis longe distarent a nobis ibon essent in meridieaar tune ent supra capita nraesed in videt falsum:qrrunc apparerent minores in ori te vel in occidete i in medio celu c m est falsum:qr sol apparet maior in oriete in in modio celi. CSed timc ali se diceret. J vides V qn sol est in meridie: sit a nobis remotior m quando est moriente vel

in occidente: et tilboc est salsum. supposito in ima sit lamedio celuet ulterius supposito in celum sit s crimin. LI fidei in caelusci sol apparet nobis mauu in orienate vel in occidete no est maiora'pinquitas solis ad nos: uboc est a Ner alia3 tam .squia qii Mi est in orieteuunc in/ter nos et sole stant positi ala3 vapores per quos videi scitar refractiones radio*43ropter qua tunc apparet maior recte:sicut denarius in aqua positus apparet maior Φ ei: propter defectu3 aut talis refractionis radiu: sese te in meridieno apparet nobis ipse set tame quantitatis.

Γ Quartoata si celae eet plane si re istu ad supficie mauda solet et id luna ex elogatione eius a nobis no occubrarer nobis in oriete per parte post part Esed simul fm se totum: et tamen salsitas ius patet ad experientiam.

aa H Pnei, mori Cadmu .celucit orbicularissi 2 ita PQ HUD . retrategat oracla lalemus vii istis terminis sphera arbis pro ein sed boc est large acicu tedo dictos termur utibilominus accinedo ipsos sius, sicationes xprias ipsep bnt diuersas descriptiones mete d notaetiaco qn sic accipiunt esset dona pectum no esset spbeii sed orbiculare. medico. . figura sterica inter lituras oes sibi bysopcrimen aseit

minima quantii ad loci occinxitione: cum hoc tamen stat in inter easeo est maxima quarum ad interiore capacita

totideo expeditis et comedius est celae esse s erice sure Φ alicuius alterius C ad ridico V l; aliqui orbes una parte stant spissior taeet in alia magis tenues: tu illi adbuc sunt spber is no sit idem centru susiciei auet susiciei couen.Sic ergo dictu sit de celi figura.

L Hinc autem trianiscitia inest 3pter qua causa pilara sunt circularia corpora et ea . coincius. I. Questio. VL

boc volo querere duo. primo de numeras irarum .utrum sint octo vel nouo vel res vel pauciores.Smo .virum ad simumdu illa que apparet ex motibus plane

tarum oporteat ponere eccentricos et epici clos.

adis arguinar no sint plures orbes

bilis: qui fit stippolos mudi: et patet c. nam inranim sporbis solis facit una reuolutione cotra motus firmametu orbis lime facit multo putre in n6 potesse si totu celum esset una massamitura ex eo in cotinuo: adini uce unus est morus. nec pol dici et, sunt inuice premiato ar sic. modi ultima sivit unu no simi adlauita pilam sue pumae sed sic est de orbibrai Nelestibas sibilanice imediatis: Oxbar. vi capiar orbis luneri orbis mercum apri ponians adiuue i mediat Let arguar sic.su icies meo orbis inne: et ara orbis mercum sunt a inficies.st illi duo orbessimi adimici ptimii et no miguitans a bat. prioin dicte ambe superficies equaliter distant a cetro miles. Secum d rescresii perficies sint sibi imilari equales.ergo int a superficies is probamnqr se babent sicut loca et locus: sed illa simitaturui equalia martopbysmata sequetia probat quia a dicte stiperticies sint sibili uices equalem sunt ducitunc sequitur et, est possibile cinea idem cenum esse duos circulos vel duos orbes sibi imvicem equale is est contra tertium geometrie. γropor

52쪽

ti aliter potest argui de quibuscuno atris orbibus sibi iniicem Imediatis. CS ad Dc mon sunt plures

sidere igni&nec etias sunt plures smere aeris med nec videntur ei se putres spbere celestes. ivla videi tenere per nutile.etybas antecedens rone.nam si essent plures s ore celestes: et cm olum sit unus morus.f. motus circularis:

stares. unus morus simplex naturalis esset pluriu tati Ny simplicium aeuius oppositu dictum est primo huius. Como γλL. saltem no sit posseda nona Uberaestu nonus orbis celestis.p comentatoris auctoritateMui non ponit nisi octo.et Mamrbocronedia vides. frustram. res nona 'berae ter hoc. spetieres non inmemalud in illis inferioribus:ypter boc et, orbis oeci innutitiam qua babetibabet rone stelle vel stellap existentium in ipso.modo in nona spbera no ponit aliqua stellaenam oes stelle fixe ponunt i octaua s era. Elie aut que dicitur stelle erratice seu planete ponunt in aliis septe3 s oris: ita in dubet illa* babet unu orbem spalem uia . pax septe planetas ponunt septem orbes. Γ Quarto 1 -.Psint plures Φ nouem . nam cla* est in plures sunt stelle on Emododlibet stella est una spbera celesti suta est cor.

pus celester ludum soli in cuius medio est punctum omnes linee ducibiles ad circularetio sunt equales. Cconsimas plures sint orbes celestes Φ noue. nam pro isto movi solis assignans tres orbes.mus ade tan/tarior cocentricus mundo quoad cotauum:et eccentricus quoad couem. Secudus qui vocas deferens eccenti laus mundo tam quo ad coonum G quoad couem. Tertius aut qui est eccentricus muta quoad cocauum:t comem tricus qua ad couexuri ita pro qualibet alio planetarum

oportet assignare plures orbesu Nero videns esse plitires is nouem orbes seu Ubere celestes. C Quinto ad μιcipale.videret, sint infinite smemseu orbes celeste ar a non vltra quacunque s era esset alia in infinitumo vide, res ad esset ultra ultima ubera vim vacuit vel quid.

An Iriri stiriti sunt pes illa sopbi et astrola diu VP Ut Hii , qui ponunt plures celestes otiberas in numero ordiu sint diuersificatsuis; quida pontaselum oci auidam nouemaluidam decem.

In ista

scelestes.Scto videsu est de numero ordiu celestia.

ad Wstiendus est in ividerunt pluuia diu uiu res stellas moueri ab oriete in occ teri cum hoc viderunt semp illas stellas manemvel mo/uia laedli Ninquitate et distitia adinvicera pter q6 mmtiebant ad pontiu unicam labera pro Oibus illis stellis: in qua qdem Ubera ille stella sunt fixe sicut sanus inna,vhvel pars in totaequa silem Ubera vocabant uberam octaua seu celu stellatu: deinde cum experiebanξ de septemnetis*MRuplus appropinquarent adimicet aliquisus recederem a nutu et etia aliqii aliqitibus stellis si,ns essem a pingores.alioneo ab illis stellis fixis elit re motiores: moti erant ad ponetam septem orbes planetorum pro quolibet planeta unu orbem:accipiado orbe pro aggregato ex olbus orbibus lassicietibus ad motu mirapiantie. E ordine taliti orbem septes planeta veri posuerum p s era famis inde spina sonis dein de s erI martis: indes era veneriameinde s eram mercum:deinde Uberi solim ultimas s eram tune ita in illi posuerunt venere et mercuriu super sol mira auteposuerunt venere super soletet mercuriu instruma autem Gouerso.sed qcquid de boc sitironabilius esse videtur et, tres planete sint super sole et tres inlaxet sol in medio tam

is rex in regni medio: ad fine in supra et infra possit Rati

Questio. VI.

si infra soles sunt venus mercurius et lunaeet cu vina aliqnec sat solem per uaterpositione eius inter visum nolirus Olcique incisi sic no facit Hiras et mercurius cum tu etiam aliquido coturgat hisos siluari inter visum et solen C potest ostia. boc est,pter magna diapbaneitate vonerist mercu :eta inermurore di aptaneitate ipsius line.C Bliter pol dicti. hoc estrino maiore propinquistatem tune ad nos: vii vos videtis si opacu ponitur iter oculii et visibile: quato illud opacu cita pinquius oculantato maiore partevisibilis occultanet quato eit remoti ab oculo:et Ninquius visibiluuanto minore parte vilibralis occultansic in a posito luna asinquior visui posita utiter visus et soldsensibile pane solis pol occultare. Venus aut et mercurius remotiores a vi sinet Ipinquiores visi li.Lsoli minore parte solis occultantiet ira partia . non aupter boc sol apparet eclipsari. C talterius sciem eli:ω qtaliqui Dilosopi no perceperunt octauam Ubera moueri pluribus moti sea unico.sab oriente in occident di/xerunt spina octaua esse vulnia: et nulla esse ultraeet et in a merbo )qrbabet es stellas ipsa est nobilior alusnper res tri esse suma et vltima.Bld aut pchnetes octaua

spina pluribus motibus mouere uno M ab oriere in occide sum polis multifaci edo in die nati via reum

lutione circa terra. Alio aut moueri ab occidere in oriete sumpsis fodiaciaeentu annis gradu uno:moti eram adponendii ultra octauu orbe noninquem vocanti mobis

leuab dicunt moueri unico et simplicissimo motu ab oriore in occidet dias quidem p mobile Iducit motu octa ue smere divi rapicto ipsas seruaboriete in occidete: et etia consimiles motus in orbibus planetapsea in octa. ua spina moves ab occidete in orietem ceui3 annis una gradu:- est per motore sibi appropriat stet ita situ est de simili motu orbiu3 planetapauergo patriu'pter quid milosopbi miserant omnendum plures orbes. mimiit et mir*premittenda est a dis uictis et 3 sit istaein spina vel orbis dicis ustriplicitemiano modo qr est quedam pars ceu spinica: non separata a toto nec suppositaliter lens illo modo stetita bene dicit ma s eraeet sic fm talem intellectu loquodo valde multe sunt spine celestes. Acto modo Ubera vel orbis dicit unus:m est rem orbis suppositaliter eis.

stens: siue sit cocentricus mundo:siue sit eccentriciis m, G:t sic accipis cum dicis in solis sum tres orbes. eccem tricus: deferens solem et duo atri orbes illum includentes: quopinferior est cos tricus inudo quantu ad concauit: et eccentricus quantu ad coeni sumiar aut eccentricus quatum ad coc ueto Oricus aut quatum ad couexvinciu dicim est prius. Tertio modo capitur pro orbe com centrico modo: vel pro aggregato ex cibus orbi qui re quin spetiuisic t ad saluandu motus unius planete:Oadem aggregatu est cocentricu miid am quam3 ad co/cauium quantu ad coue 3. 'primis duobus modis nolo accipere orbe in proposito: sed ultimo modo.nam non in dubium . accipiendo orbem dimo vel suo modo. mulio plures sum orbes celestes Φ nouem vel decent: sed πιυpiendo orbe ultimo modo: diue e sunt opiniones denim mero orbium. Nam una est opinisque ponit noue orbes celestes. septem orbes planetap:et octauum orbo stella tum . t super illum orbem nonu quem vocam p mobile. C pro probatione istius illa opinio supponit:. octauus orbis seu octaua Obera mouer plurib clibri cino enis mouer ab oriente in occiderem: et bre super polos in udi. alio aut motu moveturaboccidente in oriente super pollos sociaci in ceru annis unico grada.d Eois stipponiti

53쪽

Liber. II.

in unus orbis no mouetur pluribus motibus ab eam initelli nna:nec idem orbis mouet a pluribus intelligeius sibisque pino appropria uo. illud satis olledit Aristo. is metaphysice. rito supponit.. sp raistrior no moiret secum sphera superiore3: sed bene superior mouet se/cum inferiorem. L0bis itibus suppositionibus coctu diuar esse nona sp ramam posti octaua ubera mouer bus motibus: sicut dicit ma suppo: et non ab eodem motore: captiari motoritas sibi e e simo appropa ti&sicut dicit scoa suppo.nec a sisera inferiori: sicut dicit tertia suppo. relinquit * om te nona:que approDtemo. uel ab oriere in occideicit illo motu moveat secu ocimas Ubera ab oriete in occulete et M tuc octaua sphera moueιnir motu a prio per itelligentia sibi appropitata ab occudere in oriente super polos fodia cum hoc . mouet ab oriete in occidete ad motu none spbere sua polis mundi. I Scoo alias est pinus motorargo aliga est p' mobile. eius patet pcr aristo. ies metapbysi .et piitia pari simila: et Uraaliqb estp mobile.g illud d3 moueri motu unico et simplicused illud no est octaua Ubera: m3 ipsa moueas Albus motit .g pter octaua Uberii on ponere non auiue moueas unico motu simplici tab oriete in occulente Rulastrologi multi vocant V mobile. L Elia est opto que noponit nisi octori ista hari diruersos defensores diuersimoι de ipsas defendetes. tan primi erant antiqui rei: qui non perceperunt octava iubera moueri alio motu i ab oriete

in occident cinec quoad veritatear ecquoad apparet laxet

sic sta crediderut octaua Ubera moueri solu unico motu: dixerunt. Gessent nisi octos ercinas frustra poneres non istis stella fixe essent in octauxet etia3 m illa nonano esset necessaria ad yducendii aliquo motu in octauarcu a non moueas nisi simplici motu ab intelligetia sibi approDta: sicut ipsi crediderat. CSed breuiter isti sunt decepti. na3 ex en erien a pluriu babemus octaua spes, ram sibus moueri motibus.Laboriete in occidete superpolia mudiri ab occidete in orient eun centu annis gradu vno sua polis fodiaci.CER aut sunt qui dicta orionem defendere volundet in boccocedere ociana Ubera moueiri pribus motib sed ipsi dicunt . boc est a pluribus uelit tus ei de orbi appropria quap una mouet octaua3s era ab oriete in occidente .et alia ab occidete in orietes modo quo dictu est. CSed breuiter illud no valetatam uni orbi no sunt plures itelligetiesropriare. aliter eni3 uI corpus simplex mouerernalitenet eque p pluribus motibus simplicibusaeuius oppositu ostensu3 est in mo iugaetia hoc est, Aristo. is metapbysice.*eide orbi sunt appropriate plasitelligeticiC Miter pol dicta opiosustineri sustineo cino essent nisi octo orbes.stilli qui dicti sun et ui octaua subera no mouerer pluribus moub': sed . ipsa apparet moueri pluribus motibus hoc puenit isto modo:ω qn octaua labera mouet ab oriente in occi/dente superpolis naudi: ipsa terra mouer interim ab occidente in orietem circa lines immat Detua terminat poli fodiaci intratu in in centu annis uno gradu ipsa terra est tali motu mota. y Et si dicererquo ergo labrabis motus accessus et recessus octaue s emque est ima natus ibe. tb. dico ν ille et posset saluari per Mualtu motu terre similiter imaginatu qualiter tbebit b imaginas fieri mo

uim octaue smerciet sic icerei oter tale duplicem mo rum terre apparere octauam spbera moueri dii s moιtibus vltra morum Diumsi ab oriente in occidetem:sciis moni quo apparet moueri in centia; annis gradu uno ab occidente versus orietem tet motu alioque3 tbebiis vocat motu accessus et recessuras tamen octaua sphera non mo/Matiar nisi unico motu simplicLLab oriente in occidet ,

Questio. VI.

s Sed istud non videresse omnino tutum rear non appa rei prima facie quid terra sic moueret inibilominus forte qui niteres in defensione huius opionis posset excogitare faciis modu boc euadedi et plura alia dicta opinione mul tum colorantia.si Elitur ad c opinione3 non ponet eninisi octo spberas pol quis sic defendere ad buc sustineo ipsam octaua sphera3 moueri pluribus motibus:et dicere. octava sisera mouer ab itelligetia sibi appropriata ab occidete in orietem super polis soduci: sed . moueas ab oriente in occidete cum atris orbibus planetapboc onit no ab itelligetia sibi appropriatiusta bocauicnit a mi momotore propriato toti aggregato ex Oibus orbi celestibus.Et tunc iuxta hoc diceres in per V mobile nodeberet uitelligi a s era partiali sed totu aggregatu

d uitae Dico motu et si clina: iri ab orientit in

occidetem a p motore. C 3sta opinio no babet aliud coitra semisi sol se hoc in no bene pet saluare motu accessus et recessus octaue smemque iuenit iberii di et de hoc unus lem tractatu. L Elia est opinio qua inter ceteras maios approbαν deci sunt orbem non plures.rbat quia per tot possumus saluare illa que apparent qui ui ad motum celli. unde imaginadum est . decimus mouer unico motu et simplici ab oriete in occidet .et vocat D mori. letabis motu omnes orbes inferiores mouet secu3.s cibos aut mouetur motu Hrio: tali motu qualem duimus esse motum accessus et reisus:et consimilem producit in claua s ero.Et octaua ubera mouet motu proprio ab occidete in orietem:per meridiem superpolis fodiaci incentum annis gradu uno: et consimiles a ducit in orbibus planeta meinde quilibet planetarum mouetur motur prio ab occidente in orietem per meridiem: li non oesta per eisdem polis:et etiam non omnes equali velocitarcia non omnes moueantur super eisdem polis quantum admotum eis proprium:patet ex eo et sol nunqj exit eclipti cam:et ypter hoc non dicitur tabere morum latitudinis. Tu autem planete exeunt eclipticam: in tantum ν vestii a que imaginantur describi ab alqs planetis in eorum motu intersecant vestigium quod imaginatur describi a soleuiuod non essensi omnium planetarum orbes moue rennir super eisdem polis ab occidente in orientem.

AM.ι solutio ius ammenti videant rhi illa questione primi huius: qua querebatur utrum tota/lis mundus esset unum continuum. CAd et ' rationem. non sunt plures Ubere ignis a. negatur cosequentiam est simile de uno et alimet quando dicebatur unus morus simplex=m speciem .negatur consequentia: sa monis pnius circularis inest primo mobili natural sterialiis autem ratione primi mobilis. I ad ' dico. . contemtator fuit illius opinioniaeet ideo transeat cu atris: sed qua do dicebatur in frustra ponitar nona sphemi Ws .et cam a propter qua ponitur dicta est in questione. I ad ' . illa bene probat. plures simis ere celestes G nouem vel decem recipiendo spheram primo vel secuta modo: sed non probat in sint plures accipiendo Uberam ultimo modo.3lle aut acceptiones s ereposith sunt in estione. CAd confirmatiouem. Respondeatur consimili modo.

Eadue di os extra ultimum nita estim ν dictum est primo buiusEt sic est finis questionis.

si Quoniain quaeri igitur ii 3 ut 3 moueri

rationabile: tiri astrii solu3 relinquit circulos quidem moueri 'astra autem quiescae et insita circulis fariete. C so. H. sad. o.

Secundum

54쪽

Liber. II.

paret ex motib' planetatu oportet ponere lorbes eccentricos et epiricios. Et arguis m no.arguedo mocotra eccetricos.tias si sic sequeret . nullae refiniri posset modii ueri naliter.piis eit falsum: et cotra ea quedina sunt in- ius. ma pxqr si ponerentur metrici essent plura centra vel media adque grauia moueremi: et sic cu no possint moueri ut quiestant in utrem medio nolitenad neutrum movebunt nautemr finis motus naua est quies in termino ad que . Casto.si siclaqueretur in terrano est in medio mundi. sest falsum. aibat pila. murra no est in medio ubere istis: exquo Oimis solis esset ec tricus inu et eaderoneno esset in medio orbium aliop planetapaeu etiam recinrici mudo: t p piis terra non erit in medio totius ex bis aggregari. Ccertio. si luc in celo oporteret ponere mentiri et rares mim

nanrecinricii quop motu movens corpora planoaPom dum anx venit ad locu ubi prius erat oppolim miri relinquere vacuu in loco ubi prius fuit aux vel fieri raro factione labere Malarissere do illud vacuviet ex alia Parte Oaux venit in locu ubi D, erat oppositum augurori heri densatioue ipsius augis vel alterius orbis sui perioris: vel fieri penetratione opsubet est inconuonsem. Γ Quarto.si ponerens eccentrui: sequerer in mo/tus planet noeent meo simplice abest falsum. amvir mi planete mouerens tkisus auge recederet a cenuo mundi:et cin mouerent ad oppositu augis accederent ad centra mudis sic motus eou ridereresse creositus ex circuitione et moru rectaecu acciromisi elogari sit ascenderet centro mudi appropinquare sit descedereasceius aut et desce sus sunt mos rectis Quinto arguit pira eri csciosa a nob3e citiu3.ergo nec alii planete.mitia te/ne a tam vel magis luna indiget episcis ad saliuidum apparetia in suis motib quatu aliquis allop pilanetamy. antecedes pro sui si luna baberet epicinus et mouerer ad motu epicita:sequereret, illa imago seu ille vir hiis dus spina* in dorso deberet aliquata apparere eucrius: sic et aliquido pedes elusurisuri caput deorsu3:sed cest latium. Em istas rones quidas dicunt negando pse quelia. na ruunt in corpus lune no lauri mouer ad motu destinis et epicini sed ipsa movet in epiculo Fm se cotra motu epictili: sic Nortionaliter inquido epiticius fecit ma circinitione circa centru suum propriu i tunc luna cita fecit una circussione ad oppositu circa centra suu3 pulvit per boc potest saluario illa imago semp apparet psimili modoret nun* eversa.Doc no valetqr alie uelle no mouentur motibus oros circa centra sua avria. ergo nec luna, sequella tenet a cosimilis videresse ratio dic et ibi. antecedis probaraiam talia motus stella* vidererur esse trusmucum propter talem motus no diuersimode inflatirent in ista iteriora:et cu motus superior n5 fiat nisi xpter diuersas instinia in ista iuriora.xnde cu stella sit eiusde nature per totu. similiter influit in ista iseriora pm assia parte sicut νm alias. I Ultimo arguis com eccentiscos et eriticios simul auctoritate comentatoris qui super istum et celi init in pluribus cometis: gi opinio mas malicop de eccetricis et de epinclis est impossibilis.

dicunt coiter omnes moderni astros

M H iri uim logi linter ceteros maxime sibolonicus in pluribus dictionibus libri alme sti. 'Ario 'primo exponendi simi terminin

Questio. VII.

ad muscienduestu, orbis eccet titiastinuum iuι seu egresse cuspidi aestu egredictis cen/tris idem est dicis orbis habens centrum suum aliud a centro mundi sub cuius tame vi 3 superficie tam comua Φ couexa est centrum mundi: lli non directe in medio eius: et quida talium orbium quatu ad utraq3Wl vltimaeop sumrficiem tam cocauam S couexam sum eccinutici mundo. ido aut quantu ad superficiem eo* conca/nam sunt cocentrici mundo sed sunt eccentrici quaru3 ad

superficie eo* couem Ouidi aut sint eccentrici muta quam3 ad superficie cocmaadcentrici aut quaru ad sud/ficiem coue .Similiter quid1eop sivi miformis sis,nruduiis:sicut istilliquis trecentrici mudo quaru ad ambas eop supereicies. Quida aut sum difformis spissuticlinis sicut simi illi qui simi ecceiritimudo quaru admaeop superficie ri recentrici Maw3 ad aliam .Sed epici,clus itis vita parua inera existens in suasitie ecceirici: sub cuius superficiem a no est centrum mimi. 3stud posset declarari depingedo de hoc figura in pariete. Sed orbis coinritus muta dicit ille cuius centru est idem cucentro mundi. CScso est notandu ω tam in epiciclo istin eccentruo assignans puncta dis inclaxa uop Hu3 dicitau sicut ille mictus qui magis eleuatus est a centro minudi tactus aut sibi oppositus dicis oppositum amis. Sed i uncia itermedia ster illa dicimi lobtudines medici ad sim sit mariso. Ed saluadmam

tem moueri in eccentricomec ora ponere moueri in epictiso cm cocentricomec ponere im moueri in epinclo moto meactrico.*batina per Olibet istoptae reliquo

cotingit saluare apparetia in motu solisἐnulta istopnti cesse inponere ad saluanda ea. ma nota estans patet per pstolomeu dicti de tertia ametusti minoris: idemonstrat in quolibet isto*modop est possibile saluare επω inia motu solixe sit a risoad saluadum appartita ex motu solis necesse est ponere sole bie receiricu De eriticio vel mentricii in epiculo vel erectrici cu epincis., ni r nisi altero istop trim medop ponamus sis mo/veri noxidei posse salii im diuersitas distitie solis a renarpe finem gemino esus oppositu prope capricorum s si o Matur Doc idem ex inequalitate motus lalis in orbe signo ue certis depubesa est instrumetisau enuin suo deferete equaliter mouear sicut ex naturalissi' re pus supponrilium est opotest moueri in orbe signopim ualuei nisi demr in habeat eccentricu: vel editici vim vim 3.si Tertio.hoc idem cognoscit execti pruna cum

aliqua terrauiter solem et luna diametraliter coungat interponi lima nullam vel parua; baine latitudine: et mmen luna patiatur ecthnim: et aliquddo sacra interpos.cloe et mancte latitudine eas patiatur allinac cidari nopbi nisi . umbra terre aliquido ita breuis est in eius corpus no potest attingere corpus tundit aliqua do est umbra longior intari tu . tunc eius corpus obtenebrat corpus is abbreviatio aut et elongatio umbre esse non potest ni aper appropinquatione et elongatione solis a terra.quanto enim aliq6 corpus luciam maius coruore umbroso Irim qui es umbroscitato umbra breuior existineo inrisii a pinquius uni imito eo remotius:tato umbra sit longior. tDoc idem silambere diuersa longitudine solisa toraliaue sm viam geometrica3 inuenistisicut patet in

quinta dictione almegestu ntodecimo. C Terri pari ad saluanda appamilia eximi alio sex anci m

55쪽

Liber. II. Euaestio. VIII.

ter no appareret inodus quo possemus saluare in illi plinete alii ido sum nragis diltantes a terra : aliquido mi/nus:et aliati sunt retrogadual n stationarii:aliqn directuet aliqumesiui uexcepta stina que no dicit stationaria mecretrogradaim bene dicas cursu velox vel tarda.

res orbes celestes diuersa babetes centra: no tame Ipter in sunt plures termini motuu grauium simpi r nb c iuslibet orbis celestis mediu est terminus motuu nalium grauius sim net locus ipsop nastis sed sola unu mediivis. centru totius aggregati ex orbibus supcelestib'q6 dicitur mediu mundi vel uniuersi:et ad illud tendum simplis grai uia. CAdsidam negarpna.Maibatione dico:ui terra est in medio totalis smere cuiuslibet planete:ulte quaru3 ad centru sue grauitati iec obstat in terra non est in medio eccetricop qr metrio icluduni in orbibus totali motam. Γ Aa tertia rimat pnaad restione dico:* ro imaginatur unu falsu3. Maginai rei, in mos eatiricop fiat circa centru mundusic . quilibet tactus metrici defere iis pnnue maneat in rado remotione ad terra: et illud est falsum:nreponit ab astrologis:imop ut eccerricos mo/neri circa cetra xyriaxirca que ei quelibet tacta eccetri cop ptinue eanae seruit distanti Let ad tales motu saluandus deseruiui nobis eccentrici difformis spissitudinis in. fra sei detes eccentrita spissitudinis uniformis. Eadquarta negas pilaad Natione dico no omne elongaria centro munes est ascedereulec omne appropinquare ad centra inlidi est oest resta solus elo,ri a centro infractinuus orbis lane vel appropinquare ad centru ista concauu3 orbis lune est ascedere vel descedere.mb Ila no est planetis: ω iis cocata orbis lune fiant retroa pinquiores vel rem res. Eginaliter ista3 rone iam soluta taliter qualiterque no solvi vadit cotra eccetricos:lmo et ii et .scotrae clos:suppositis mcipua natibus:ceteris reputo fortiore sicut g bene vello deducere nut m ibi apparet. CAd sinii luna no b incluMiegatali Met qd di cinintunc illa imago etc. breuiter ergo nescio ad su de illa imagine.pluries enim inspera iuni et bene vidi ibi qud damacula nigrauitato tu modo potera ibi apprebedere imagines tales:qua adam dicunt ibi apparere.Limagine viri habetis podiis spinap in dorsonii bilominus quicqd oe θει pro saluado illud Φ talis smago no appareat euersa potest dicha, hoc accidit xpter motu lune speciat uiuo mcirca centra a priu cotra motu epiciet sicut dicia erat in arguedo.Et quido dicebatialie stelleno habet mot' pro/prios circa eam centra Pptiaargo nec iunxneganar pna.

na luna no omninoest elutata nature in suis plibus sicut alie stella: ideo ipsa finivna eius parte pol aliter lituereret aliter fim aliam*no possunt facere alie steliciet ideo nomiru si ipsa luna ponar moueri circa centra Ipsit et alienelleno. CAd xuima.cadaucioritate cometatoriaedi coc, ipse negidus est in cisto mirum qripsemet dicit super i s mctapbysice in in iuuetute sua sperauit Ningere ad alia astronomia Φ bibolomes ponetis epit os et eo cetricomsed in senectute deuauinet ideo lutilis debet eius positio et a batio bic reputari. T Elii aute negantes epicticos et eccetricosnb fuerumec sunt.si ad c tales sunt ni an sopbiste verbosi:Mut bru sunt mini st ad pauca res cientes de facili enunciant: et sustuas scis imaginationes euomere psumsit.Et sic sit finis ius putis qonis.

JQuonia aut Gu3 tale.corpus emi 3 qMa diuinum: a Iabocri circulare corpusq6 naturaci moueat. Duic aut nulla possibilana arrere

. t i riir pertractare ibi aque cocem motu colura suap mu tam malop sicut sunt orbes:

Φ minop sicut sumastra: et quatu ad 5 volo 4rere tresdemi qbnes. prima est. truomne celii sit mobile: vel sit pontau aliqb celii quiesces:ac edo celu3 cube colesti. reo.Wrii celum moueat cum fatigatione et pena. Tertio. virum ista cosequetia sit bona. si cenis mouerno cesse est terra quiescere. arto.vtra ista plaquetia sit bona.celus sempmo largo necesse estim moueri plibus moti uaninio. 13 ista psequetia sit bono necesse est esse Mones et corruptiones bic iferiusnecesse est esse rim res motus celestes. Amo.vmin motus celi ab oriente in occidente sit regularis. Septimo incidentaliter. Wriari vis motus natis in sine debeat essevelocior lin Octauo. utrum labere celestes diuersis moueant motibus. Non utrum corpora celestia suis motibus causant sonum. Destimo. virum s ere inferiores planetan debeam moueri

velocius moti yprusQ s se supe-s. Undecimo. virusolet luna debeat moueri pantiori motibus Galli planete. Diu decimo.vtru 'ra solis per situ motu3 ma/gis calefaciat ista iseriora is alie ubere.Tredecimo. viis stella moueans a sci vel solii ad motu sui orbis.

Quantuin ut ita rei tui a circulariter: sed tale

mi moneri ad una pie vel ad alias indiffereter vide. aua

nate moves ad una parinita cino ad alia tnbacat ieca fortunaetii sema sic moueatur. Ideo quemda est ratio et cauatiare sic magis motuu ad spiciis ad aliam:et notat illius reddi ratio ex pte istop iferi op m nullo mo dobemus dicere . determinatio M M p ista inferiora: imo em totus iste nuidus i ferior o corpora supcelestia regitur et gubernat. Nec illius treddim exple corpo*celestia nisi o dextru et sinistmut ante et retro:sicut vi velle Arist.

qr p B:et no st aliud ipse nitit Nicis accideres reddere G.

M. qrmo debeticipere a dextro:et tedere ad ante et nota retro.Sed ista Guioa vi sufficeremia recurramus ad

aliq6 celii qestes aeo et mni posset una pars mi ad aliaspici eiusde celi moti omnimaergo vi . oporteat ponerecesu quiesce, r p illud poterit valde bene reddi ratio de ictis.3stud enis cetu quiesces beret in diuersis suis mi s diuersas laniatias a'prietates et virtutes 2 quas duo erat poli mundi: et una alia in nobilissimaque vocamurant ciet opposita retraeet iida alia post illas nobilissima ectiter ceteras nobiliorque carer domas et opposita tabstruaeti sic dicererinois pars cinna diat sub illo oo m celi gestetis appetem iclinare nature ad sq, ωιret stib illa pie nobilissima celi gestatis: me vocas anteriuanaliterqueis pars cinicipiens motus a d tro Greetia sua circulatione: mouer ad ante: qr na litati ad bono. rarili CSao.MOstsem ei localiter rabie lacu ascit cu inima spbera mota mouear o se localiter utet inmmer a sciet no alio motu is locativi ipsa ultima s eramota debet bre lacu per scis; bocta baberet nisi sua eameetalla sphera no mota Gunes ipsaxmdusinitio loci est: in lacus est terminus corporis cotinctiae et qr lociis ci esset mobilis ni vides. sup omnes spheras moras sit una Ubera imobilis. Nec valet solutio qua aliqui ad Meadducultisagi vitiaras erat locum orduresciua ad

56쪽

Liber. II.

eretrum latiniqd est terra: m rem inordine ad vulniam ubera nullo mo coueniunt a pristates loci tuc enim sibi uenit cotinere locatu: c esse equale linato et sic de arus: et qr etia per ipsum locu et nam loci debet otilinari motus totius naturalis: sed molns ceu no ordinanir aliqualiter per ipsas terr .ideo etc. TTert soaiultu per se mobile est

per se lini fimo indiget fixione a aliis quietas: ut m is

libro demoti Nataliu3:scit corpora celestiano Mi fininem ex ipsa ter sed magis ecouerso ui celestibus omponere celli quiescensri a se nnim per q6ola alia hfit u rione. CEt colimiaLqr polos mudi m es fixos et imo

Meg:mo in spheris planetap nulli poli sunt fio pa duplico motu illa* smerapuita ei in octaua uberaeqr ad stla νm astrologes mouer plurib' motibinet virnullius ceu moti poli sumimobiles.s viri preteroes celos motos m mnere celu3 imobile:in quo assignant poli imobiles. Liauariora videmus magni diuersitare in mutib in mori sum in plibus atris iter oriente et occidet ibus polus est ad c ualiter eleuatus: sed illa diuersitas non pes saluari per spheras mobiles: et stellas que sunt in eis: in omni die eram oriani stelle sitis et illis:sed illis il sunt versus ori citius ille stelle oriun et tardius illis a sunt versus occident M videt et, ad saluadu dicta diuersitat oporteat ponere preter laberas mobilesvna imobile quem diuersas eius partes : quas b3 iras super illis patriis stra talis diuersitatis taliu patriari. TQuinto.na3 psiurane no vides esse cauauare una pars terre esset habitabilis magis G alia mi illius causa non treddi ex celo mo mala redes prcs cels volvvns circa una parte terre me est habitabilim circa una aliam que est intabitabilis. g ops boc reddere tam ex celo gestetereui' a parsqiae est

sipnos missilentia et minia sua salutEatalium et piamin et alia magis m dominia sua curegatione aquari . CZenoma diciit astrologi in i ete maiore biit virtuιtem in oricte j qns tali lacleuati sudorisonte: sed hoc n5 pol esse ei die celi morere hoc . ubere more dem pars que bo erat in orictiostea est eleuata cu pla/neiadem vivi. 5 sit op nam celigescerea:ω in mirare aliam babet innueritia:t se occidentealiam.

celis quiesces: ut 3 set corpus nate sicut aluceluet cu libetcorpori naturali debeat aliquis motus naturalis: tale celus no esset sema quiesces: sed mobile. σScto ibiud celum. si essendeberet es nobilius celis motis: postssi esset sup eoaetcotines eos et dans eis virtutem prius aragum.CSed probo .noair meo est prior et nobilibrete. te: sicut babinis malioneaei, videt in corpora mota sint naliter nobiliora quiescetibus. de terra ponit quiesco est ignobilissimaeet Mad positiones illius mi immtalis videtur sequvini esset nobilius aris cella et non esset nobili alus celisuis implicat Ezertious illud celum cisti quiesces:tame inet mobile.ybammt deus posset im mouere.modo ridetur inciseniens in potetia adactum et placitone cuiusmodi est molimius flat hvstra meo tepore et oudeo vides esse in uenies re tale celaveo nanis fuisset motu.meuster mer istas tres rationes Tristaeocessisset omne celli remo et nullilia I mobile. HAHori primo factas:=m sua tacipia: stere,

spoda. Cadmi dicerer . crimni is moueres ad una parte madesummo est ex partecesi quiescetis:sed ex parte uel uene t que aliter infinit in una et aliter in allax sicut ius disarabar in psimbis de ala itellectiva in ordine ad corpus. Et a Ner boc una pars celli dicit demit: et alia sinistriimet alia minet auarci

tro om merus est a dextro per ante ad sinistrumaee eest in celu taliter monetur qualiter mouer. posset et dicuo, boc est ex libera voluntate intelligetis mouens. C rasaeam dico π vltima sphera no meiat motu localus; bene mouet motu eiusde speciei cm motu locali e doc tuit dictu in mobnuis. L Adteritia dico P celum norinnonem opposita motui: sed b3bene tineia metus recto opposita et illa sufficitiet m illam a sua na: et a decisi Quodo aut dicitur in de motib' Malae adimne motus indigere aliquo fixo: itelligis de motibus salius. Ead quartas et ad quinta simul dicendu est u= ab elemo sic ordinatu inta deo: sed quo naliter maneat vel varies talis ordinatio escam postea:cu tractabo qones de cetro celiscut est terra. UM vltimi dico: no est ad xpositudiar si esset cessi γιscens:tuc alibi et alibi habitates taberet in suis orietibus alia et alia plaga celi quiescetiaeet ira etia in suis occidentu set in suis meridiis' et in angulis terret in angulis mactis ita oti astrologice iudicates aspiceret ad ascedemtia in suis orientib'titano faceret ada positu virtus mi is vel talis plage gillus celi gestetis et inlotina sit quare planeta in acie celi est rigorinor. in alia: est alius et

alius modus Mucitat suos radios sup ista iseriora: qd est in oriente: et qii in in alia pie celi Et sic est linis Onis.

CSdbuc autem sine labore propter neu una

induere violantanecessitate ete. Turia coincti. ti aer'. Questis. IX.

et fatigatione.arguis moin Maelius mo/uetur cu resulctia celius movet cu fatigatione et pempnaten tremetia est causa fatigationis et remissionis potene molis

-- udians probar uir celum monet certa velocitateret tu certa velocitas sequatur cert Nortione potenue mouetis ad resistentia: sicut m τ' physicop. videtur incessi moueatur in resistentia. Lo psirmatur boc scd irnia cessi moueres tu; resistentia: sequerer . mouerer velocitate isinstaudire est falsu . ita probatur et ex eo in portitia naturalis mones sine resistetia moueret velocitate is finita: sicut solet dici de motu grauis simplicis in vacuo. Tocofirmas hoc tertio.si circa idem mobile sint diuerse virtutes diuersos motus istaentes ille si mi eremtanni quada violetia i ferunt:aqua causas fatigatio: sed sic est in celo alia motor dimus qualibet sphera planet

mouent inclinat ad unu morum:scilicet diuinum:et alterminovscilicet proprius mouet et inclinat eandem ubem ad alium mom3. s. in obliquo circulo contra diurnu3.ergo

illi motus et illi motores sibi inuice resistundet est similem cui videmus in animali anima eni3 inclinat adimotu3 naturali de isto loco ad illu3 locum grauitas corporis clibnat ad alim motu deorsum: et Me Iclinatio resistit movisque anima irendinet prio hoc animali accidit fatigatio et labor.si columi boc quartoreir ab isto.dicit Loo buius in dando eam quare superiores planete longius ictus πνponsit in sinendo suas circuitiones Φ planete hilariores quatim ad suos motus pris arac enim dicit esu rviti, ma sphera motu diurno mouet velocissimeri ei istus ad illum mores assequunt labere planeta et sic qr ille mo velox vides remere moti anuum magis videi posse resistere laberis a plamior λ' illius ultime si hereatio stle tardius mouens motibus suismus. de saturnus triapponit annos ad perficiendu mas circulatione trum sit queest infima unum mesem istumaergo vides. Eristinui motu celi imagines resistentiam et violentia

57쪽

ergo cii s era lime sit corpus simplo: : et moueatur Mars bus motibusu portet mutiloa: motuu esse preter natura et habete qmsi modii violem:etboc cocordat dictis astrologo;: Miniuvax vltima labera rapit alias iseriores mo tu diumo rapuis aut videtur lanare quanta violentiam. Cco firmatur boc seno M celiu trabit secti ignes et aere in Maiori regione. si ut dicitur pino met Notop:et cum sic tradanr preter a prias et nates inclinationes eo*: videtur . resistant trabeti erga saltem ex igne et aere: motus celi resistetia habere videtur. ad principale illa quequadoq; mouetur tardius:quad 3 velocius: videns moueri cu fatigatimcisic est de qui linque planetisaergo etc. maior est notaeqr mardatio motus videtur esse simu laugationis minor patri de planetis: qui 3 dicunt statimnam:qnq3 directi m3 retrogradi. J Tertiouit si virtus motiva ceu infatigabilis:seatur et, ipsa in ilinita itenmu oc est falsumaosequetia p3aex eo . de facis baberet potetia 3 mouendi per tepus infinitu sine fatigatione. vn desiectatis alatq6 posset vigilare per lepus infinitum ne DBaticindi videt iste potetie infinite.σQuartoaiam dicit asem in de somno et giliae. omnis virtus natis est fatigabilis. mb motus celicum sit natis est a vinute nati. ergo videresse a virtute fatigabili:qο est intentum inmmrisve, volsit Arist.et comLdicit eni3 Arist. T . mu mouet sine labortiet sine alid violetia et difficinat ciet come dicina sine fatigationemrno est ibi aliqua Niciacique m cist ca fatigationis. M a s o aut duo articuli. st enim viastir sidat fatigatior insit calatigatiοι viaeetriadiis restiatur. Σ'res rei rad quesitum. ad musciendu est: in fatigatio a prie M. ιιιι 1, ii, quedo est diminutio virtutis active copioscillae re longa eius actionemve acu virtus dimi nuta per requie mi restaurari vel remamo dicis noti ter erutis active ad denotadn3. potetia pure passiva no est fatigabilis: et addit cognosciti ad denotata . pote

tie active no com oscillae non sunt fati biles. de lapi/dem in descemo no dicimus fatigare nec ignes in cisu/rendo .et sic de alus et ulterius additur pinet longi eius actione etia ad demtita in bo n, prie fatigatur si sit factus impotens ex senectute vel egritudine vel ex defectumebri.Sed si stat impotes vel minas potes:qr nimis ambulavit vel nimia vi ut dicimus ipm ia fatigatu: queade in potetia vel minor potetia titypter exbaliuione spiritussiquos ni mittebat ad inebra laborati tui cu auerint meora fiunt i potetiae donec tales si vis p requie fuerint recupati: et no soli13 spus: iuio et bumorea mittunt admebra laboratiae et fit stra inordinatio in corpore pst qua corpus fit minus potens: nec p requie fuerint laus recuperatuet bumores ordinati. C Tuc sit pma mibaiulla fit fatigatio sine actione disiuncte ad corruptione.ybaLnulla fit diminutio viruitis sine tali actione.g nulla fit fatigatio sine tali actione. ita tenetretrois fatigatio est diminu tio virtutis a dissone fatigationis. ansa, suar si debet revirtutis diminuti inrita in sit alteratio.et o piis actio corruptiua. Tinbamla..ci sati onis est brietas. pue suardirietas in ca actionis corruptium actio corruptiua est crafatigationis.g ssu brietas est cI fatigationis.pna m. a illaniarim2Nad in ca causeaest ca causati auso tus ad eius pie pmo de gnoncscfa aut pars alitis erat medens. CTertia i mlla virtus agras sine restinia est fatigabilis. p r ibi deficit ca fatigationis: puta resistetia et binas. LSed diceres disensus agit De resistella et

Questio. IX.

brietatae et tu fatigar. s.fideret, ad cogniti E scnssiluam cocurriit plii res actiones. a est actio obiecti in sensum: alia est ipsa cognitio. deinde alie sunt ibi actiones concurretes alterative et dispositi ire ad corruptiouo oriami et portite.modo id pate due actiones fiant sine resistella et dirietat cin vllime actiones no.Et iis bene edi siet ne primis ab 'acuonibus pinensiti uano fatigasmibuomisenus ex actioni ultimo dictis bene accidit fatigatio inis aliquando totalis corruptio. Γ Quarta risoa3 brietas fit causa fatigationismo tame omnis potetia agens cuiatra/rietate est fatigabilis. I de ignciqui tu agri cu prietateua men no solemus dicere igne sati timet boc est ex eo et M lucotrarietas sit causa fati,tioni aeno in est causa tali μοι nis sufficiens:sed cuboc requirit . potetia agens incomtrarietate: vel ad cuius actione cocurrit actio insit c gnoscit via. Couinta miba mnis potenua cognosciti agens cu brietate vel ad cuius actionem requirit actio cotrario* est fatigabilis rite r iuxta actione illi ira potemtie possunt esse sufficientes cause fatuat sonis. ad sim articulu.sit ista pilo.. qui ibinum Linu Minicius ceu fit sine fatigatio asta

coctusso aibat sic.pmo ex parte mobilis:illud mouet is, tigabiliter Onullo modo cotrariar motorvneces restactas: sed sic est de celo respecvi stelligeti ea rete.maior est nota ex precerat articulo.na causa fatigationis est cotrarietas:et resisterea per se vel per accides repta in actio. ne mouetis: vel in aliqua alia bsupposita ab actione mouetis:vel ipsa Ocomitate.minor patrem celu3 oino absolii tu est a grauitateueuit areaesiditateric.et uniuersaliter ab omni tali qualitate cui assat est bruam. CSobo ctbunctresistit motor largo motor mouet im sine fatigation sequetia tenet ex precedere articuloans ybar aram si reasteret motorutunc launares ad quiete vel ad motu cotra norumet si ita iactunc iam mouerer violente: sed hoc est falsum ex eo si tunc nullo modo fuissat diu sic motum: ppter boc in nullum violentu diu durat. Cranio arguitur ad ideMet boc ex parte virtutis monetisaia si itelligentia fatigaret in suo movi que facit in moneo celum non posset mouere perpetuo aeuius in oppositu probat Aristo. octauo Dysico*.nisi ipsa esset italita intestueanodo De est falsumata tunc quelibet stelligetia mouens esset deus: O nullus cocederet sane mentis.ratia tenet per bo racotinue fatigaretur cotinue remitterer:sed no pol minueremitti:et cu bre epetuo mouerenia esset itinita initaue. ergo coclii dira vel itelligentiano perpetuo moueret colum: vel movet ipm sine fatigationcives de facto est is inbia intinue: sed pmu et tertiu sunt Ipossibilia.d e est susti,nensi. Cauarto.virnis molies celum est idiuisibiliadilati bilis insparat is metapbysicci sequellas tu qrcu fatigatio sit diminutio virtutis: in salte dispositioia talem diminutione et cum indivisibileno possit dimi,

mi sequitur in indivisibile n5 potest fatua C Quinto.

intellii ita mouens celum est inariabilis et intras tabis ideo dicit Aristo.=mo bula alia entia sicut ite Mnatias no me surari id ore. ergo luctilinia non pol velle mauere una vice velociusis aliaevel tardiusaei, si fatigaremnet moueret tardius m vellet esset maciari sic non esset liberaeo est contra aristo. i et' meta pace. D ei Mastix Cadm&cem mouer cum rem Mia 1 MLι- , t .stentia legatu probatione velocita sequitur proportionem etc. dico qb hoc inclis e demouentibus mere naturalitermon demtibus volumortistitualis est intelligentia mouens. Em secundam confirmationealegatur consequella: eo et celum mouetur

inane voluntarioaade duis dubitat quin portita mo

58쪽

netis vremtaria mi incirere aliq6graue in vacuo sucus, si uio obstate ili moueret siure resistentia nec ei est sinibis de stratu moto in vacuo aminia nati et de celo moto si, ne resistentia:qr de na Maus estes: et zmanere deorsum: sed no sic est de na ceu in aliquo loco st manere.non enim

est de na solis magis esse in oriente Φ in occidete:et ita Φιulano sit resistentia vel violentiamo tinomu, subito fiat in oriente et in occiste. C ad tertia pfirmatione: dico . monis diuersi diuersop orbiu no sibilauice resistunt mecium sibilauice cotrarii uir dictu est priuae. motui circulari ni bil est Niumet etia ex eo:qr mot' diuersi ipsoae orbiurelestiuuetuop unus est versus una pictet alter versiis alias sunt sua diu a poll&et ideo no se mutuo i pedidi. Cmana firmationeauco P boc est a proboein sum riores orbes plus violentens:sed cest a pler inuentias lapilaris orbi ine maior est in orbi lanetap suptori, Φ iferiorib de hoc postea dices dissumas. C Ad quintas plirmationeaeocedo . unu corpus simplex no h3 jm naitura sibi appropriata nisi unu motu simplice nates: sed cuhoc pol nare in b3 illum et unu alim: qui in no est sibi μωlis nec violentus:sed inest ei preter nam:et est ei imptines: qr nec ad*m smturrinam illius orbis nec ei repugnatio qn dicebaseu, in motibus orbis3 planetap sit quidam raptus: dico . boc no est bene dictuu3 ad bonu itellectus possit caps.s p in orbib' planetap recipit istuetia ab orbesii premo regulariter moto ab oriente in occidet exaue sideuissuetia mouet tales orbes motu diu ocuo in dictior,bes mouens moti Ipruaesta talis mo diurnus: sicut dictu vitino est dictis orbiae natis nec violentus: li preternam: de quo ille motu preter nam ad sit:et qualis sit lati'

oscebas mobus. Consili dica ad psirmatione vitiimam.CME Dcipalcidico .ibiali est renograda ficiet no est eo lassitudine vel fatigatione potetae mouen/tismec pst planeti motu cu resistentia: sed boc accidit paeggregatione iriu meruit in uno mobili. CAd 3 negatur pila:rpter boc in itelligetia no mouet celsi cu resistentia: verutii si moueret cu remelia: et cii 5 nb eet fatigabistis: tuc sequerer ipsa; ct i finita lietae:0 qr no mouet cusres stetia: n5 on si est ifatigabilis in pa o sit i sinita lima

M. Cad 'pncipale: dico. arist. nitellexit no simpla de omni virtute nate' de omni virtute cog oscinu die per longa eius actione diminuit Et sic est finis qonis.

LNecesses meta esse. Nemini siescit in mo

propositop erat. vim illa

necem est terram gestercia bar inno. iis est falsu3.etans vep.s pila no valet. ita tenetialis a MLqr nulla terra necesse est M. scere eo. nulla terra neci est esserio nulla terra necisse est re vescentri .et a pus nulla terra necesse est stescere. alia aut pars antis cocedie iter ab ossius. CScso firmar bocmpore est terram moueri.g no necesse est iHa3 gescere. na tenetans opta/mnqrpose est. plus mssetur de grauitate una parte lex alia:et si sic fieret:ipsa moueret. Esrobas terito . de facto sema moue&qr sem p grauitas ab aliqua pie pis diminuit 'ab alia. a parte qua respicit solique collane est alia et alia pili in sol mouer circularuer super terr .gad 5m mediu grauitatis terre maneat mediu mundi vides. oporteat terra semo moueri: si tinue alia et alia pars terare cilicii leuior CScso ad Dcipalea ppositu pillis non interimit aris.et mano est bona .pua tenet ex regulis ρχι

Questio. X.

nbmouefaex eo inmotus cessest prior naturaliter quiete tendi et ideo ex positione vel remotioni tis terre no stiquis positio nec remorso mpi' celi. Ennio. si tota terraret in loco spis:ipsa mouerer test dedo sicut vult arist. in liaeet in no ta boc cclu desintret moueri. C Quarto. adicia pila valeretiboc videres cepis tanto ui si terra mouere et no sescerentuccelli nobi et se aliter et aliter ad terra. sedi Onorpter bocim l3 5 itaeet.si terra mo. refcu celo ab oriente in occidete in boc no sic est si terra moueres cotra celu. ΓQuinto. us pol mouere totas terram in ipla celoinec propter boc celum quiesceret.

Oppositinia vult aristoteles in littera.

Ibro ista ne

cesse potes determiatis sequeticivel pol re pars pntis. o mo esset sensus. c pila est necessaria cessi moue a terra quiescit.scoo mo eti sensus:ad istam celu movetisci quiristae necesse est terra gescere. modo in a posito lyne. cesse debet accipi . sit nota mucit no pars pniis Ccundo notadu est: in aliqua fiam re bona itelligis duplinvri Q ni grassa formen et re bona gratia materi nos doctaru est dicta ρfiam no valere graua formato eni3 tenet in Oibus terminis: et ideo in xposito intendit virus sit bona gratia materie. TEt quatit ad boc inita est: in plures sunt modimbus diuersi volutosteac re dicta na3vMlere gratia materie.mus stipponit . hec est necra: terra quiescit.scues supponit in necessariu sesitur ad quolibet:si cui ex ipossibili statur quodlibet. Tunc νm pinii modus defendedi lata pnam dicerer pstam valere gratia ma teri civirtute duap dicta* suppositionu. Sed bre non va/let:qr terra quiescere no est necessariu simpli:seu non est

ex illo Uestipossibile copulativa ex parties sibi inuice ducti coposita. sic etino Mibet necessariu segmr ad colimet. LEcbo.qr o nolat edit Aristo.qr sic no magis statur terra quiescere ad celiis moueri Φ ad sorte moueri. si Eicos modus defendo es ostia colaquetia est iste. supponit enim in omne q6 mouet indiget quiesce e sim ut dicit Aristo.in libro de moti. husaialiu3:et ideo si celu3 moueraeportet in sit talis mot' circa aliq6 quiesces fixum:quod non videraliud Φ terra quiescens. CSed illud adhuc no sufficit r aristoan de motibus animaliti solu3 loquii de motu a gressi :sta νsema alat in suo motu indiget aliquo appodiamento timnec ad c oportet ω illud quiescat limyr: si in quiescat: vel moueatur aliter Φ im aiat O mouer: sicut patet de

te qui potest moueri in naui mota sed quia celu nomo vir motu progressivo. um no indo aliquo tali oppo diameio fixo: suo quo mouear. CTertius modus de semdendi dicta cosequellas est suppone. . moueri est aliter se baberessi prius respectu alicuius quiescetis. ergo si nullum esset quiesces viderer in celum non mouerer modo nullum est quieste mec ignis nec aemec aqua: respectu cuius motus celli se habeat uniformiter aliter et aliternia terra que est in cetro. unde si esset alibi . in centro celumno describeret equales angulos sup eam in tepori equa libus. eruo necesse est . illud quieues respectu cuius celum elisit in cenim:sed illudno est aliud Φ terra: nec potesse aliud. g necesse est ipsani quiescere in centro. L E iste modus ad c no videtur siliscere. nam ad hoc . ali quid moueaturino oportet in habeat se aliter Sprius ad

59쪽

Liber. II.

mora tecto: taut est possibile sui dicit articii lussis in totalis inudus no biet te aliter et alla ad alique emim se is bene beret se cotinue aliter et aliter intrinsece: fmo, in ipso ptinue ect alia et alia pars morti si Sc Maia finostrologos: iculus mouet circa cetra ortu in quo si ucentro no est alis quiesce, sed totu3 mouet. ergo no ori omne motu esse circa aliis quietas. C Tertio. na sit etira mouerei di motum cellaeiu posset se bie aliter et ala ad terra:et in tunc terra no gestaret sed moueres sed 'in colum no baberet se aliter ad terra:cii terra mouerer 3 celo ab oriente in occidete circulati de eque veloci. si Quartus modus defendedi dicti pnam est magis ybabilis: et illum approbae pro quo suppe nil mo . moi' ceu libaria intelione tanta Ner fine:est risergnone et cormptione isti iserio*:put dicit cometa toti l Euponii sio.

si sitatio et corruptio sunt necesse est elemeta et alia esse: et eo modo quo debet ordinari respectu Monis et corruptio. nis: et pro salute generabiliti et corruptibilia. Tunc argine sic.celum mouerarga Mones et corrupti des istop iserim rum sunt.pna tenensi locu ab effectu cause finalis ad cavisam finalexperiri suppositione .luc ultra: in es et cor raptiones istop iferiri: sunt ergo elemeta et alia sunt .sa e/quisita ad generatione et corruptione et ad salute gnabilia et corruptibilimsed boc est terra quiescere in medio:super cuius una parte aquis discooperta generabilia et corruptutalia: sicut sunt boles: plant ciet alia dialia salum sargo terara quiescitiesequetia tenet 2 sctam suppone3.ergo a ad ultimii. licetum et terra aestitis Sed nota 3 est in illud no itelligis de quiete terre simpmsed de aete terare a motu circulari una cu celo circulando eque velociter.

Et sic ps quo dicta pila est necessariamo sim nli suppo

sita gniae et cormpisone natiuet ordine consueto.

I L 1 i'. uterraeulte unitate minuationis: eo mo quo dicimus secand ee modo eunde a fuit sunt centum anni: is no sit eade terra semp idelitate simplr dicta quo mo di ' celu ct mo ide qb fuit sunt cetu anni. Vel pol dici: ν terra non sempilescitias segestat terra. Cracofirmatione fias bene pcido . no est necta; simplici. ter terra quiescere:l3 bene sit nectu3 ex coditioncisicut tactum est in 'Me: vel pot dici:ν semst terra aestit saltes taliter .no potnaliter multu amoueri de suo loco: l3qms mouear totaesema vi adbuc manet in eode loco vel ipe. Et per idem indeas ad tertia pilamatione: et aliter potestres deri ad tertia pfirmatione dicto . no quecuq le. ni Matio ab una parte facit eam moueri:et boc pa aere rosistente ex alia pie. CAd scom pnc alcidico . illa ratio

benex n. motus ceti no est ea quietis terre nec emtra:

u cessi et innuelle sim cause quietis per instuena gnatem. Em tertii illa bene Ibat dicta pilam noci necessarii simpliciter sicut dictu est. si Ad quarta Mex quarto moιdo detendedi dicta pnam valere. Em antaxoico in bone aibat cicta ma3 no es bona simpla seu gratia forme: et e Gadis sicut dictu est sic est sinis questionis.

CQuorisam acie cela tale corpusculna quod/dain diuinulta propter boc babet circulare corin pus q6 natura circumo acatur semper et dira ira contenti. XVII. Questio. XI.

propositop erat. Utrum

itu ista σatia sit bona celum sem p mouer .s necesse est iis moueri pluribus moti . Et arguir u no .afis est veruet pila falsum:sed ex vero no sesttur falsus

ergo dicta pua novat L. M sit falsum. patet ex eo. Ullus cellino simi plures monim exeda a

cella est unu corpus naici ius aut corporis naus non est

nisi unus motus natis sicut dicebar Mo butus. Loco. firmas Mona alia simplicia sicut lant i Maena aveo ramo sunt mobilia nisi uno motu nati agis nec celum est mobile plurib' moti N. Ces supremu Glia sema moueti

Oppositu In xuit Aristo.in littera.

pnavaleamrpus est necessarium:et Ipter boc seiltur ad qdlibet: sed om nare aliam cam fm a cessum Aristo. sicut dicebas in psorione. CEt ideo sciedu est pro ru tam ad qonci:* celu ni meri plurib' motib' no itelligi e toto celo cat gorematice sumpto: sed itelligis ei una pars celi moueat uno motu et alia alio. Elaeuide scitam est. Erii Lin littera gnq; facit pntias Dodiles. pri ma est de qua dicebat in Medenti One celia sema moue/turs necesse est ierra semper quiescere. Cinoa.necesse est isterra est ignes ed. T. invia est. si duo elata extrema sunt mecesse est itermedia esses ca aere et aqua. C Quarta est.si ista elemeta sunt ecesserit gnone et corruptione eLCQuinta est. si meratio et corruptio lanimemla est Galum moueri plurib' moti . Exsibus statur se a paci lis argiledo a pino ad inim russicelii sema moves necesse esse ipm moueri plurim moto unc de bonitate ista.

rum psequet iap videamus o ordine. Et pina visit; est in P enti qbne. Scta aut pes .si unu oppositop est mnam reliquu3.mo ignis et terra sunt bria fui suas qualita/tes.ergo si terra est ignis est. CScto si unu extremu est aliud est ita et, si deorsus est sursum est et impote est in locus sursus sit vacvitari utid O ibi est Gliter est leue siciuignis. si a terra est deorsinc ignis est sursum. CSed dicoret aliquis.videi . Gomossvnumpsit in na:Φαι liquum sit vel possit essema plenu et vacuus simi oriari tu non ori si plenu sit. in ergo vacuu sit vel insit eE. Simi. liter finitum et infinitu sunt cotrarivit tantino om si sint, tum siti. ergo ilinitu sit in possit G. si Sio diceret aliquis, ni videt . ignis et terra no sint ptraria.na igni conatrariar aquaJ sicus boc sibi diriues terrerunc uni plura essent ori Maio hoc est ullamina iiii unu uni opponitur per Arist. io.meta. si ad ista.2M pinu dico oe plenu et va/cuu nε sui oriaque simi miliae oppositauta sila nec finituet inti . Tad sim dico et, n5 est incbuenies uni rea essem diuersas qualitates quali est in xposito. ETO tia pila 'baLin terra et ignis lant: alia renta intermedia

sint. primo. si mu orio* est in na:reliquuriri na.modo ignis pncipalactrias aquot terra aeri: vim labo de Morationera sicut a sibivilitates fime.scaliditas: trio. ditas: bumiditas:et siccitas:sex modis pultabinarim pduo mi imposes: et atra quatuor simi potes:=m quos acci pii numerus ut retiatmque su erra ignis:aer: et ad.Louo ex remaeet duo itermedia. meam et adduci phoc ratio platonico a imaginani. duo elementa ex rom. ignis et terra: sint tam duo numeri cubici: sed neris iter quoscum tales duos numeros sui duo numeri me

x pomoales a vident recorradetes ob'elatis medus. UM pna x barair si timor elata sungno et corruptio suam simi diriam suas ulitates.g alterabilia et coicantia inma.ggitabilia et cormptibilia: cu alteratio sit ter genetrationesiait m pino de gnone. CQuinta pila ybat . signatio et corrum sunt:necesse est celim moueri pluribus motib'suppon do ν isti mos inseriores depedent amonisto Inoa mora celi: sicut rimo mei Marorum scoo generatione

60쪽

Liber. IL

eegntam immer avsed ad causandu gnoires et cotiruptu specierit no sufficem virus motus cessiimo nocessariis requiris in motu diurno motus latis et planetauin obliquo circulo aliter no fierem byems: ellas et muto Mnestem ecppiis Mones et corruptiore eo mo quo

fiant. si gnones et coma mones istop infert op sunt et dobem fieri mo placio ops et, cessi mouear pluriae motib Craic aibas ua.arguedo a pad ultimu si si celus P mouesaiectile est terra sempilestere.et 2 pns stinamina terra esstignis estet si terra et ignis lan temeta intermedi saeret suntladaqtuor elata sun nono et coma pilanes diuem lancet fiunt in istis i feriori Ista sipiones et corruptiones diuerse sim fiant in istis istrioris humece est celia moueri sibus motibus. e de p ad rit, moesicitasema mouetaera est ipsus moneri pribus mo/

inutorinales nec sis sed tenet etybani per diuersa momin talibus novalet argum de multimaesum poto mitiuari sic argutao. si nullu tepus est dies no est nox

est et si nox emalis lepus esimo id ratur a ad ultimus

nullu tepes est se alis t- est. L Ri der.'omnis pntia dep ad ultimum est bonaesi intermedie sint honerin tucumvrario modo a beniunγpatet per illa coemremm inlap. si ali ad nar ad pii aestatur ad ans. Taduertendu in in illa putia. de pad ultimu nunct est melior vel formalioru sit debilior illan stermedi itac, si alia illap sit ut nuc vel malimc illa de pad ultimuerit ut nucivel mali et ca est rimet in virtute illius imiermedie vel itermedio si plures sint. CTunc ad illude aemptu q6 adducebas si nulls t s Maico . Q ans: vel est pose vel impose.smullii te est: si est poscitunc in.

larem itermediano valendies non estiuo nox est et iono mim si et illa a p ad vituta no valeatarullu tepus est. ergo alis lepus est.Si aut est simplis iiacitavilu tepus est tunc Mite itermedie sunt boncitet a fimo ad inlinu. nultu trima estsi alim temo est cu ad Uose sim/pliciter inuat Ouben in micademiatiue a xi.

m Luri sunt plures motusmon findiuer lascius parte recbuic obstat quin unius corporis sim.pli' sit unus motus natis simpleanimo in plusest alimcelu cino idem in numero salus orbispot moueri simul pluribus motibus:veru est in inno ambo sibi insunt na/inrasn lal unus est sibi naliaeet alter est sibi impii ne Gqd dicebatialia simplicia sicut elata no mouens pluri motibus:dico P notitiae de motu illo: et de motu celi: an term et plures motus recti no possunt adinvice coι steri in eode mobiluet 5 inter eo* repupiatu: tatis; bd pses motus circulares adinvice in eode mobilim stens. Tael Σ' illa beneapbat. pdtiamsita no est formalisaeu mio in bene stac. est bona gratia materici

uod mein igitur generatione esse necessa

riuin dis manifestu. si autem Gnerationem necessarium et aliam esse lationem aut una aut plures reTuru co. . Questio. XII.

ιιιι mi , masit bona: si necesse est

generationes etcorruptiones esse bie inso ri mecesse est esse plures motus celestes.

. inferius e gnones et cormptiones. J ad boc . Nessint Mones et correptiones bicinerium oportetesse plures nisura celestes: perpta

Questio. XII. 31'

celum gestare ad c bria sicut ista inferiora puta elemeta cilant adimiice applicata:et pcrpsis agemat in se: it' sciet illud esset fortius corniperet illud O esset vobilius. talis enim est striovim naturae. sint adinvice actoua et passiva si lassint adiuste applicalanec apparet quiscoburere et corrumperes miri si ei api utaret ignis no obitate . celii gesceret. ΓΘcto suppomis..celu nunc inciperet gestere norma hoc Malia et pure que mosunt lari manerennis uno sema manerent aliqn commerent: sta qd comimperentiex eis alia senorarentacus cormptio unius sit generatio alterius.pino de

seneratione. ypter boc . materia no potesse sine forma ideo no obstate quiete cel Eadbuc fierent gnationes et coti renesinistis interioribus. Cortio celu no agit in ista inferiora mi permotuumo et id per tuniciet inmienιl3 motus a celo auferet:tame adtac ipsis ageret in ista inferiora persi lume et influentia:etita per tuama e possent bicinserius altri generari etauq cornipi. UQuarto posito scelu unico motu moveariata perita unicii motu3 applitarent nobis successiae planete mmi et caliduet sic incessive generarer apud nos modo cauditas:modo frigiditas: sicut videmus amotu latis diurannm:in die est nobis tal et in nocte est nobis issus.

on simili vinaristoteles biotetiis insede, Maii eo arguis sic rone.inessentialiter ordinans remoto Dri remouens posteriora: met' meta 'sed intelligetu et reter corpora celestia iscudario:et deinde ista inferiora sunt agetia subordinatadremoto molivet actione celestiu3 varis:remouerens vara motus et actiones in umiferioribus que apparet moliondit per po si in istis istrioriti debet fieri varie gnones et cormptiones gitabilivit corruptibiliv. viderin oporteat esse varios et orierismo celaesi indo eoru gratio nes et cormides sui Niciem ora causis dirosa uenia et sic cu ista iteriora regant per Maiora irata a corpora celo messicut onsus est pinetheotimam Mones illas et corru/ptinesee a brus agetib' celesti vis: saueiurastis nolarinam et ori successive illa nobis applicari ita in unum post alie sic.τ . illud O st unu briop estgnatu st attrata corrumi: et ista successimamicatio no potes nivi per motu celi si sine motu celino erat hic Mones et corruptiones. nec lassiceret unus motusRr tunc oti dies nates initamulae cosiseMet corpora celestia stulababerct ad novi

lue bore diei bene eenta uice dimissasset eni3 dissilit do qn lal est is meridicit qu eet in angulo noctis:et sic ex unico motu celino viderentiva mire Mones et cormptio nes tales tam vario mo: iles nuc apparet fieri si cela non mouerer ptibus moti .si Tertio.sinoeet mo cella noesset tepvsuir lepus est motus cessivel passio ei'. motus mus.vim MDysicop.li si lepus no essetarullus mos vel mutatio e qr cene est oem motu et mutationeesse

in reportisicut m si et sexto pusico*:sed si nullus eniri

motus nem mutatio nulla est Matio et cormptio cit μοι nes et corruptiones sint mutationes V physico

Suppositio

tia.motu ademiam tradit igne lacu una in aere ensu te vltra moles altissim sicut ps p met Morozacumine

etia sicut mad experientini suo lumine calefacit istam feriora. stuetiarii Rr inflando terre inino alia tminus celi nec tumuenerans queda metalla: et 5 est me

SEARCH

MENU NAVIGATION