장음표시 사용
271쪽
spanijs in Palaeitinam contendunt , plus temporis eundo , quam redeundo consumunt. Deniq; in nostro hoc sinu Neapo-Feσρ- litano, qui Neapoli versias Antiquas Stabias vehuntur, tralaeto Pompei Promontorio,vulgo Capo dei ico,citius feruntur, α euntiquam redegni o Stabiis Neapolim, licet id aliqui non in Maris motum contrarium sed in eius decliuitate refundant. a 37 Tertiis utrumq; Mare,oceanum,scilicet,& Mediterraneum, mouetur motu laterati a Septentrione in Aultrum,quo mo tu etiam Celum moueri putant plerique Astronomonim: Qui sane motus non ilia
maiorem frigiditatem, quae sit in Septentrione, nam aequalis,vel maior frigiditas iuΑ ultro eis, ubi pauciores, & minutiores sunt Stellae, quae possint ri3orem frigoris
temperare, sed in Australis regionis decliuitatem maiorem refundendus est. Conω- a 3 8 Quarto Contarenus lib. 2. de Elem.as revμ - serit, Mare Venetum circulari quod mo- cohiH- tu moveri;id approbant Commb tract. 8.c. . ora c. 3. & rationem reddunt quia ; cum Aquae marinae intra Terras conclusae, & in litora impingentes, nequeant cotinuare motum, ab ortu in occastim, inde fit, ut prope Terras ilexuoso itinere in gyrum volvantur,x
272쪽
circularem motum liniteritur; ' ratio cum aeque militet in nostro hoc Mari Neapositan , &ali1s flexuosis Sinibus,m his quoque motum illum quasi circula
rem fieri,negandum non est . .
a39 .ntus Motus principalis not bilior, magisq; mirabilis,est motus fluxus,& refluxus, quo videntur Aquae marinae, modo ad litora accedere, modo recedere;
no enim fit hic motus in maris medio, sed circa litora, & in his varid, nim in aliquibus partibus vix aestus sentitur , ut in Mediterraneo apud Barchinone, Narbonam, di in Mari Tyrrheno, seu Insero; contriquod contingit in Mari Adriatico , de Supero,ini maxime sentitur fluxus, & reflu-xtis Maris.
et o In Oceano Hyspanico, Gallico, Belgico, & comuniter circa alias partes, sex horis fluit, sex refluit: Circa Aquitania septem fluit, & quinque refluit. In aliquishus Africae locis fluit quatuor horis, re- fluit octo. In Litore Cambaiae in faucibus Indi fluuii duabus horis mare trigini sleucas inundat, duabus iterum tantum spatia detegit , atque ita tanta rapiditate fertur, ut homines cymbali sonitu admoneantur, ne incauti rapiantur a fluctibus,
273쪽
, 338. Lemones Meterologicae Denique in Euripo , quod est angulium mare inter Eubqam Insulam, & Aulidem septies fluit, & refluit mare spatio a . ho.
a r Fama est in huius motus natur3.c5sideranda tm operae,& studij insumpsisse Aristotelem, ut taedio, & labore confectus illuc diem obierit; hinc Proverbiuna.
Aristoteles non habet Euripum, Euripus hambet Aristotelem. Sed Famam hanc inanem esse omnino , & a veritate aliena conuiniscit eius motus naturam ,& causam perspectam este ali3s longe inferioris notae philosophis, quomodo ergo occulta fuit Aristoteli naturae oculo,& oraculo, Diffi-eiliora ,& penitiora Naturae secreta penetrauit Aristotelas,hoc unum ignorauit tHis scriptis oblatus est Tomus Primus Nicolai Cabet , opaiaib. a. Meteor. qu. o. Praecipitium Aristotelis in Euripua aperte fabellam dicit.
LECTIO XVII. causa M arim A sus assignatur.
a et A Ntiquorum opiniones no reseram hic, tum quia vix aliquam habent probabilitatis umbra, tum quia
274쪽
quia susticieter, refutata: iunica, alijs Λuictoribus, praesertim a ηιmλ tradi T. c. . Conim. Recentiorum , & probabiliores. Phu'si phantium opiniones λdduco. . aq3 Primo igitur apud Fromodum, . Restamura I. I.de Mari cap. Iq. ponit. Maris aestum concitari aliintelligetia Aquis praesidete, quae in Ap calypsit dicta eit Angetlus Aquarum , sicut Ioa. s. etiam in Evangelio legimus Aquas pro- halicae Piscinae itatis ixemporibus ab A
rq -Diuina Pr identiam refundit aestum Maris , quia nimirum ilicDeus disposuit Maris alueum, Insularum,
Scopulorum,& Terraru Dccursus, nec nofluiiunum illapsus , ut reciprocatio fieret . sine causae alterius extrinsecε concursu, si enim artifices gloriantur,se ita qugdam instrumenta disposuisse , ut motus perpe- , tuus sequatur, quanto magis ui . diuinqtribuendum est Potestatil
aque sed contr, opinionem Lusiti σ
eit quia, videntur hi AuctoreS cum Reti. Anaxagora , & Vulgo in Deum omnia refundente, pessiine in Philosophia peccare , quq docet effectuum naturalium naturales causas esse assignandas. Au de Angelis R a Se-
275쪽
acto remones Memνe logica m a 6 se undo Padiaphus S aratus apud Rebam obisupra.aestiis causaponit,Aquarum copiam, quae quido in angultam alia cuius freti oram impingit,ciani non possie l. tota 'simul transi e , litoribus impulsa re- l- - gurgitare cogitur , εc reliso cursu in or , lvositum tuus transire, atq; sta alternis v, lcibus fluere,& refluere. et Sed c a est quia.Αestus cocitatior, δι long8 maior est in Plenilunio,quam in
Luna manca, & vacua; experientia teste, imo cum Luna manca , & vacua est,' Mare recedit a litore , at si per Aquarum regur- ghationem fieret fluxus,& refluxus M vis, aeque cotingeret in Plenilunio, & cum Luna manca est,ergo. uiatis; Iq8 Tertio , Melardus apud Ioannem, Piuira Pleum Mirandulanam lib.3 contra Asrol υπήμψε gos cap. II. ponit; Mare moueri versus lutus ex amoro,& propensionet se condum. gendi cum alio Mart. αες sed cotra est quia. si Caspium Macre excipias , caetera Maria omnia continuata adinvicem sunt,imo & ipsum Mardi Caspium per Terret meatus, & Cuniculos cum alijs Marinis Aquis continuatur, Miungitur,ergo per affectum ad talem coniuncti'nem mare non fluit ad litora, & si
276쪽
fureret,no deberet refugerω V a litore re cedere, quia videretur ea a coniunctio . nem respuere,& odisse. aso Quarto ponit Milesiius cap. 32. - Philas proximam causam aestus esse hatum intra cauernas Terrae inclusum, est enim aestus Maris quaedam Aquae marinae
ebullitioilatet autem, quod quado Aqua feruens ebullit,se se erigit,& ad ollε labra confluit, cessante ebullitione Aqua subsidet,& a labris ollae recedit , ita ebulliente Mari vi flatuum calidorum, causatur fluxus Maris ad litora, cessante ebullitione is flatibus causata, subsidet Aqua marina, &se ad interiora recipit, ac refluit. Potesth qc Doctrina hoc alio exemplis sebricis tantis Hominis declarari, ut enim in Homine patiente febrim cum intermissione aliqua, certis horis humores colliguntur, di accessionem febris faciunt, ijsdem diseissolutis febris recedit; ita in Mari exhalant tibus, & ebullietibus vaporibus fit fluxus, at evanescentibus vaporibus fit refluxus, ει quiescit Mare recedens in priorem sui
et set Sed cotta estquia: litat iste distudis , hanc Sententiam faciat aliis hucusque relatis probabiliorem,adhuc tamen plent Angelis. R 3 non
277쪽
hon explicat, quare talis ebullitio nat iii Plenilunio & non alio tempore., si Qu9d si dicas, talem ebullitionem vile a flatibus, & hos a Lunauam ista Sententia non differt a communi, quam mox
a 3 3 utunto, ponit Galilaus tu isse Diuia
. Aestum maris esse a motir Terrae Co- pernicano,seu Pythagorico. a 4 Sed contra est: quia in primis tuto. 4e integra Fide non potest dcfendi, Terra moueri, ut iri nostras Lect. ph3s ostendi, &probaui. Praeterea dato: illo motu Terrae, adhuc ab illo non causaretur aestus maris, quia motus Terrae,utpoter Circularis, esset uniformis,& regularis. at aestus maris noest uniformis,& regularis. ergo. aues Communis ergo Sententia ponit, refluxum,&fluxum maris a Luna causari. Ita fere omnes Philosophi ,' Theologis cincti Patres, & etiam plures ex Astr nomis, quos susὰ relatos legite apud Co-
tia facit primo. quia aestus, ut vel ipsa nominis Ethymologia indicat aperte, esse uescentia quaedam, & nimius quidam ardoris effectus est , nam ea temporiS pars,
278쪽
qua calor, re ardor seruent solis, aestas dicitur,ergo non potest causari a Luna, Planeta frigido, & humido, stigiis enim non solum non est aptum ad feruorem causandum, sed, nec dissolum quidem causare potere, unde in partibus Septentrio i-bus, ubi frigus est nimium, mare non mo uetur,sed pigrum gelascit., 17 Contra secundo. Eleuata Limas bra nostrum Orietontem aeque per totum mare humiditatem, & frigus diffundit, quandiu supra orizontem durat, deberet ergo semper in mari causare fluxum, aut temper refluxum ; sed illa modo fluxum , modo refluxum causat, ergo talis.
motus omnino inaequalis non potest esse ab aequali Lunς humiditate,aequaliter per omnes partes Maris effusam .Priterea Luna dominatur nocturno tempore i non
diurno, aestus autem potius fit diurno, quam nocturno tenapore, ergo non fit 1 Luna sydere nocturno oas s Contra tertio: quia fluxus, & refluxus Maris simi motus contrarij, & saepaeodem tempore, & in eodem mm i co tingunt ; at motus contrari, eodem tempore non possunt ab eode principio fieri, α originari, ut de se patet, e O.
279쪽
239 His fortassὰ rationibus moti aliis qui apud Magnum Albertum tradi. a. .7. posuerunt, Mare intumeicere ,& fluere, mάdui quando vi sua naturali expirat,& calidos 'halitus emittit; refluere vero ,& quiescere,quado lain expirauerit. Nomas Lydistus apud Fromondum ponit; Maris fluxum esse ab Igne latente sub Mari , accenditur enim ab Igne latente sub Mari, Bitumen, seu fortasse sulphur, quo accenso intume., scit, & fluit Igare. 26o Sane haec Sentelia videtur aliis omnino probabilior , quia Marini aestus,&eseruescctice essectum in proportionatam causam refundit, nempe Igne,& calorem. 161 Sed adhuc in duobus deficit; Primo, quia non explicat, quare talis accensio bituminis, seu sulphuris ab Igne latente sub Isari potius in Plenilunio, quanias alio tempore contingat. Secundo, quia talis IIgnis a maris profunditate videtur potius obrui,atque adeo vel extingui, vel ad summum impediri, nὰ valeat evapor re,& sursum ad superiorem Aquae superficiem ascendere; & quia semper Ignis sub Mari latet, semper duraret fluxus, refluxus, ac proinde no fieret certo tepo
280쪽
26 a Puto,marini aestus causam in So lem esse refundedam, Sol enim calore suo rarefaciendo Αquam, illam cogit ebullire,& intumescere,atque adeo fluere;at rarefactione cessante,cessant ebullitio, & tumoriac proinde resilit Aqua,& refluit. 263 Hanc Sententiam fuisse Aristotelis,& ab Heraclito Philosophorum antiquipsimo ingeniosissime excogitatam, refert Piuias Platarchus lib. 3.de placitis cap. I 7. ex Re- cbus centioribus sequitur Rugerius Bacchonus epist.adclem.V.
26 Probatur primo quia,'Videtur effectus calidissimus effervescentiae, & aquae maring ebullientis in Calorem,atq: adeo in proportionatam causam refundi. 26 3 Secundo quia r hac data sententia facild redditur ratio,cur in Plenilunio cocitatior aestus contingat, quia tunc, nimirum, maior luminis,& caloris copia a Sole diffunditur tum in Lunam, tum in relia quas orbis Terrae, & maris partes sibi subiectas: Facile etiam redditur ratio, cur statis horis ,& certo tempore aestus fiati. quia nimirum sicut inaequalitas Solaris luminis, de caloris quadripartitam Anni diuisionem causat in Ver, Aestatem, Au-