장음표시 사용
341쪽
De I pressionibus Terreis. 327
Antiochia , clonaoru sores ad auertenda 3 erraemotum ita conscribi caeptas, Urbi exinde incolumi.
Iao Md sane remedium coniugiendi
ad Deum,& Caelum, quassante Tςrraem tu Terram,agnitum est ab Antiquis Populis falsa religione imbutis , nam gras sanie Terrεmotu, facta esse perVrbem S cra; resert Capitolinus in Galieno; parietes deprecationibus conscriptos narrat Plio. lib. 28. c. a. Ferias peculiari decreto .imperatas,oarrat Gellius lib. a. c. 2I. Iri Praesagia ex Terrae motu tria potis, simum sunt. Primum.Ventoru flatus plurimos venturos, na egressis exhalationisbus per apertas Terrarum a Terraemotuvias Aerem commouent, turbant; turbatus,& commotus AerVentus est ex dictis. Iaa Alterum praesagium est, sequentibus annis futuros alios Terraemotus: Doctrina est Aristotelis a Meteor. sum. 3. c. a. En verba. Cum fortis factus fuerit Terra motus, non mox, neque ad semel cessat agi tanssed primo quidem usque ad quadragin ta dies agitat, Posteritis autem, ad unumsoe ad duos annos dominatur secvndu ea emloca simile quid docet Plinius bb. 2. c. 83. Creberrimus Punico bello Ter motus sept
342쪽
ues, atque quinquagies nunciatumRomarii I 23 Tertium praesagium est,futuratri esse pestilentiam,& famem, nam sicci halitus adurunt flauam segetem,motuq; Dra crebro in hiatus aperta,et perforata os spiritus graveolentes, pestiferoS, ac noxios exhalat. Audi Senecam lib. 6. Nature aest,c .2 7. Soletpost magnos Terrarum motus pestilentia fieri, nee id mirum est,mus ta enim mortifera in alto latent, ct Aer ipse corruptus internorum Ignium vitio cu longositu emissus purum hune, liquidumqi maculat, ac posivit,insuetusque ducentibus Dii ritum assert noua morborum genera.
Mineralium Alafignantur.3 4 ri a Ineralium nomine veniunt1VI. hicitam Fossilia, quam Me
talla ; Mineralia enim sunt non m*do ea,quae quia ex fodinis emum turi& Fossatoriim Arte,dicuntur Fossilia, sed etiam Metaba veniunt nomine Min 'ralium.
343쪽
3as Negant Aliqui. Causain emciente Metallorum esse corpora Coelestia, idest, Solem,& alia Altra,volunt enim Mineralita omnia fuisse a Deo creata initio Mundi. Ia 6 Αt communior, & probabilior Setentia ponitiquεdam Mineralia fuisse a Deo initio Mundi creata, quaedam vero alia fuisse genita vi Coelellium influxuu, praecipud vero Solis. Ia 7 Probatur haec sententia, quia sicut initio Mundi creauit Deus,Herbas, Plantas,& Animalia,eisque inseruit vim Sem,nalem generandi alias Herbas, Plantas,&Animalia; ideoq; bene notauimus ex Ar Aristo. stotele Disp. I .Phys in Proemio: naturalissimum opus natura esse, generare alterum quale ipsum,animal, animal,Plantam, Planiam; ita initio Mundi creata sunt immediate a Deo quaedam mineralia,sed simul data est Naturalibus causis Virtus producendi alia;at naturales' Causae non possunt aliae assignari,nisi Coelum,& Astrata, Praecipue vero Sol,qui Pater Luminis est, Caloris,& aliarum influentiarum, ergo. Ias Confirmatur quia; experientia c*stae Mineralia temporis progress u augeri,
imo & in Nubibus aliquido de nouo ge
344쪽
nerari; constat Margaritas , & pretiosos alios Lapides in Mari, & Terrae gremio patitatim efformari,& in dies usqi ad statum perfectum crescere,ergo non omnia mineralia fuerunt a Deo in communi rerum Omnium creatione producta.
I 29 Antecedens potest pluribus experientiis ab Aristotele relatis lib. de Mirab. Auscultiprobari; nam refert ibi Philosophiis circa Philippos in Macedonia Metalla inueniri , quorum ramenta crescant disiecta, alirumque manifes id producant; in Cypro perrum in minuta frusta con- cisum seri, Aqua perfusum augesi, surgere, ita ut col ligatur,circa Pqqniam crebris imbribus liquefactaTerra inueniri aurum,
quod apyrum Vocant. M.faea Dices primo. Causa efficiens debet esse,vel nobilior,vel εque nobilis cu effectu suo, at Coel uno eli nobilius,aut aeque, nobile cum Mineralibus ergo. Probatur Minor,quia Coelum est corpus constans ex materia prima, & Forma, gqud ac sunt Mineralia, non ergo est nobilius; sed neque est aeque nobile,quia no est formaliter minerale aliquod,ergo
I 3ι Respondeo. Coelu esse nobilius Mineralibus; nam 'el .conitat ex materia
345쪽
eiusdem rationis cum materia Mineraliti,& aliorum sublunarium, ut est probabilis Sententia,vel dato, quod eius materia sit eiusdem rationis , tamen Coeli forma est longe nobilior quacunque forma Mineralium,&consequeter virtualiter, & eminenter continet vim, dc virtutem producendi Mineralia,sicut & alia plura mixta, siue animata , stud inanimata iuxta illud Philos hi; μιρο homo generant hominε
x3 a Dices secundo.Mineralia gignuntur in sinu,gremio, seu visceribus Terrae, sed illuc Gelum,& Sydera nequemipertingere,& approximari,nec supposito,nec virtute,ergo: & quide, quod non approximentur virtute;probatur,quia si approximarentur virtute imaxime Per lucem,quet subtilissim cum sit,videtur posse penetrare viscera Terrae; at verὰ non potest lux peruadere prosunditatem Terrae, quia haec nimium densa,& opaca qst,ergo. 13 3 Respondeo. non solum per lucem, sed per alias etiam qualitates occultas, dc subtilissimos influxus,illuc petuadere S iis,& aliorum Astrorum actiones, nedum qualitates,Terra .m licet opaca sit, & do
sissima, quia Isi-g heatibus pater
346쪽
plurimis, per illos admittit lucem,& alias qualitates,m primas, tu secudas,& occultas, si.n.tataFulminis vis est,ut corpora vel desissima terebret,&penetret,nihil obstat, quo minus etiam Coeli,& Solis stibillisi .ma Virtus, & actio ad ima usque Terrae viscera se extendant. x Dices tertio. Mens naturale noris agit in passum a se remotum, nisi prius agat in medium,at patet,Coelum in corpora intermedia nihil omnino producerem ergo nec Mineralia producit in Terrae V, sceribus. 7333 Respondeo. patere ad Sensum inscorpora intermedia produci a sole,&M-η. lo luce,Calore;a Luna frigiditate,& humiditate; esto qualitates occultputpotὰ mi nus sesibiles in medio no appareat,sicuti nec apparent Virtus Magnetis trahentis serrum, Et Vimas opposita Theamedis Uaeu. detinentis serrum; & virtus Magnetis co- Π loris nigri, & Thalassici propulsantis fer- έρ rum; quod Magnetis genus reperiri in Boiιν. Insula Ilua, refert Boterus in Resar. I. spectat ad causam materialem. I 36 Ponunt in primis Comici; 2 ineralium materiam esse sulphur,Sal,&Me surium Sentit cum Chymicis Francis L
347쪽
bie exponit , tria haec esse prima corpora,& Elemetua, ut ex icauimus, de
impugnauimus in Le t. Philosop. Disput.8.337 Sed contra est , quia ex ibi dictis,
neque tria haec sunt Elementa , neque ex bis possunt conflari 2Uineralia , nam licet aliquando in venis Mineralium Sulphur,& Argentum Vivum inueniantur: saepd
tamen,imo ut plurimum non inueniuntur,ergo non sunt materia Mineralium. , . I 38 Ponit secundo. Magnus Albertus in Do Opere de Mine . Materiam Mineralium esse aqueum humorem, quia si Misneralia Igne coquantur, resoluuntur in humorem aque umis. ergo ex illo constant, . unumquodque enim resoluitur in ea , ex quibus conitat. I3o. Sed contra est quia . esto Metalla in humorem resoluantur,nego tamen ex solo humore conflari,alias Mineralia essent, vel Aer,vel Aqua, quae sunt humida Elementa ; Praeterea nego, Minerat ia in hu- . morem resolui, nam si centies coquatur Aurum,non in humorem, sed in Terram rubram, & seiatilem ad modum arenae re
solititur, ut saeptiis ipsemot .vidi 2 ediola. ni, ubi Artifices plures inueniuntur, qui . Au Me. Aug. Pro-
348쪽
profitentur se Igne, & alijs remedijs Austrum a caeteris Metallis excoquedo secer
G.b-r: Ponit tertio Georgius Agricola Aarie. lib. de ortu, ct causa Subter. Materiam Metalloriun esse Aquam,&Terram, quia haud unquam inuenses Metali, sineΑqua,& Terra. rq i Sed contra est , quia non inueniri Metalla sine Aqua,&Terra, ostedi Aqua,& Terram esse loca,in quibus Mineralia - . generantur, & fiunt, non vero probat Mineralia constare ex iis, tanqu/m ex Male .
Nie.l. Iqa Ponit quarto Nicolaus Cabeas lib. Cabeut q. Meteor. q. unici in t. 19. Arist. Miu ralia generari partim ex materia corpo rea,fixaque; partim ex materia spirituosa,& volatili , itaut hae duae partes uniantur mediante humido.
143 Sed contra est quia; hoc est, quod
quaerimns,qnid sit pars ista corporea, fi- aque,quid sit pars ista volatilis, & spiri-xituosa t maior hic explicatio, & doctri
349쪽
De Impressionibus Terreis. 3 3
exhalaticii ies,& vapores simul iunctos, sae- parenim duo haec, Vapor, exhalatio simul miscentur,& coeunt. Ratio eit quia eadem est Materia concretionum, quae in sublimi seu Aere fiunt,& earum,quae in Terrae visceribus eueniunt, sed si ru Materia est exhalatio,& vapor, prout FrigOre addensantur,ergo etiam in Terra eaede illae exhalationes,& vapores Materia sue Mineralium.
I s Confirmatur quia, experientia patet in Aere etiam quandoque concrescere Ferrum, & lapides, & simul cum Fulmine ad Terras excuti; & ut reserunt Co- nimbricenses, Ruuius, O Ioannes a Sancto Thoma in Regno Valentiae decidite Nubibus massa lapidea;,in Perside non se. mel aenea corpora hamatis sagittis simi. Ita cecidisse,refert AMcenna. 1 6 Confirmatur secundo. ex sparo Aragonio in suo Enchiridio fol. a i. cua si Sol agat i erram,frigus omnino ae oellando per immissum, & diffusum a se calorem generat Sulphur, quod ideo eit facile inflammabile, quia est omnino calidum carens fere omni frigiditate: Si vero non omnino frigus debellet, generat Mineralia,quae semper frigida sunt ,'ideoque grue Aug. vene-
350쪽
I 7 Verum sicuti exhalationes, 'Vapores calore Solis eleuantur, ita frigoreis condensantur,ut diirescant, dc c9ncrescit in Mineralia. 14s d autem aiunt Astronomi, Α rum a Son, Argentum a Luna, a Saturno Plumbum, a Ioue Stamnum, a Venereis Aes,denique a Martς Ferrum generari, id ita intelligendum eit,ut Sol habeat praeci .puas partes in horum Mineralium generatione,sed quando solus agit,& sine con cursu alterius Planetae generat Aurum, α ideo ex tali actione, & generatione, iris qua solus est, omnique sui activitate maiori agit,appellariir sol, quando airtei
simul cum Saturno attemperante eius calorem,& aetiuitatem agit, generat Plumbum , quando cum Mailrte similiter eius activitate atteperante agit, generat Fu-