장음표시 사용
741쪽
in multumque est, eae quo ineditos: priscorum ecclesiae patrum sermones, latinos et str e , linguis etiam syriaca et ar bica scriptos, sed de straeco fonte saepe manantes, colligeremem. Igitur et in mea Scriptorum veterum collectione, et in Auctoribus classicis, et in hoc etiam Spicilestio r), nonnullosyro re nata et quasi gustus gratis vulgavi; reluti etivim nunc in huius voluminis calce quatuor mihi eouocare placet magni Augustini sermones, quos e pervetustis membranis, neque eae uno quandoque sed ea pluribus repetitis exemplarmus, ante quinquenmium celibavi; quosque huc anee tos reor, post nobiles Mourinorum labores, et post rhinobonensia, sorentina, casinosia Romae et Parisiis edita, aciduramenta, quae probe τι et inspe . Primus ile Petro iussu Domin super mare ambia te, testimonium hahet a Possinio illo, qui ferme quadraginta cuinis cum divo Augustino vixit, eiusque vitam et scriptorum indicti tum eone mavit. Is quippe inter cinc sermones memorat hune eum huiusmodi titulor de evangeliea lectione, ubi Domino iubente Petrus super mare ambulavit. His ego Possidii nerbis, tum etiam antiquissimi codicis auetoritate fretus, hune genuinum
esse .4ugustini sermonem prorsus non dubito.
De utilitate ieiunii conrionatum fuisse Augustinum testatur Possinius; quoci multoties ab illo factum fuisse, certum est, m
currentibus annis. Eae his sermonibus tintis eaetat in editicine maurina T. I. p. 513. Alter hic noster credendus est, quemi'ὶ Qtine T. III. p. 308. scripsi ε e docto iro coiisundente germon manonymum rium augustiniano, nunc, dicta nolim; etenim lmstea togno i, nihil ibi animadvertendum fuisse.
742쪽
secun loco ponimus in seae priscis codicibus compertum, cuιus est titulus quantum valeat ieiunium. Tertius de nuptam in Clinna Galilaeae, servatus est in ant quissimo codice , cuius primam pastinam iamdiu attritum et evanescentem, chemicis adiumentis quantrum limit instauravi, multoque labore ac patientia legi; mn itu tamen ut sine aliquot lacunis sit, quaa expleri agiquan O posse via puto. Comparavi
quidem Mnc sermonem cum Augustini traetutibus octavo et nono in Iohannem, ubi idem argumentum evolvitur; re fomen vera noster hic totus diversus est. Item Beda in commentario
ad Pauli epistolam priorem aci Timota. cap. 4, quem eae Au- sustini, ut scimus, operibus comarcimavit, haud sermonem nostrum , sea illos in 'h. prae oculis habuit. Nihilo tamen minus, quisquis beati Augustini stilum, praviertim in sermonibu , F rumper callet, hunc quem in manibus hviemus tractatum, sine dubio inter sinceros rmoset. Praeter quam quoci illa guae δω- tim sub initio a reos Moenichaeos dicumlur, quis non ab ore Augustini procedere agnoscit' Quartus denique sermo, cui titulust missa cotidiana, nomen item Ausustini sterit in pervetusto exemplari; dictumque apparet, dum arave ethnici iudarique inter christianos verissarentur. Neque res igitur, neque aet , neque Φεe, ni fassior, stilus Obstant, quominua auctoria, quem sermo prae se fert in titulo, foetum esse credamus. Nam nec minctos Aus uni traetatus indiculo suo comprehendisse Possidium, exploratum est. Ceterum hiatus assiquot, Oiscur que aut dubias lectisnes in
hoc praesertim ac Superiore sermo , nemo quia O miretur:
codicis enim origintilia, dum editisnem moliebar, praHemtem evitatem non bui; cui deinceps incommodo, ut spera, m
Haec tantum in praesenti; latius postea rem hanc et ouisaea positurus, et gratias etiam illis acturus siqui me in his ιωboribus ac vestistati ova favore suo adiuverunt, vel Miuturi
743쪽
SERMONES QUATUOR. I. De ubi beatus Petrus tu mari tempestatem sustinuit in nati. Matth. XIV. 22. Seqq.
utritos hirundo pullos suos eum volandi arti disi onit, pau
lulum quidem in aere dimittit quibus tamen ipsa vicina est, ne forte decidant trepidando, adhuc infirmi volando. ita et salvator noster Iesus Christus discipulos suos quasi teneros pullos de nidulis quietis emisit marinis nuctibus adprobandos. At ubi coepit pinnas devotionis eorum marina procella tu bare, et ventosa tempestas dissipare, ipse potens est sequi navigio qui imperat .venis. Fecit sibi potentissimam mo p dam fi), singularem quadrigam, mirandam suis vestigiis plateam componens, non marmoribus ornatam sed 1luctibus pictam, non saxis Sed plantis. Non longe recedit, qui pie praemisit. Ambulabant soli et non soli, temptandi, probandi, visitandi. Invenlt occasionem quasi subtilis fur effractor, qui excitet tempestatem , qui non amat tranquillitatem; et quasi absente magistro discipulos temptat, ventos iussat, excitat mare, et Sequentem non Videt gubernatorem. Fit servis absente domino argutatum 2ὶ sine causa naufragium, Sed tenetur pietate navigium. Illi interea manus extendunt, lacrimas fundunt, vela deponunt, strident lanes et restes, ut Petrus solvatur et diabolus alligetur. Ubi exclamant, inquit, Domine Salvator noster Τ Ρraemisisti nos, et dimisisti nos. Ecce naufragator, ubi es tu potentissime gubernator tempestas, ubi repletas ce mare latrat, ubi es tu agnus Dei qui tulisti peccata mundi
i) Adnotent vocabulum lexi grai lii. Sic autem dieitur ob vel Mitatem. Conser Cangium V . monopedae. 23 Ita videbatur iii eod. Intellige autem subsiliens; nisi ma iη γι-
744쪽
Continuo advenit Dominus, cum pietate subridens ad teneros pullos. Ventis turbantibus di Gipatis , Venit potenter, uwpellat clementer , suos quoque rescit Sapienter. Vident et tu hantur, ciui non videndo turbabantur. O inenarrabilia, fratres mei l Ubique metus, aut de perieulo, nut de miraculo. Sed tulit iij illis timorem qui mitigavit tempestatem. Nolite, inquit, timere; ego sum. Magna sit eis consolatio, Domini personae interpretatio. Domine, clamnnt: securi sumus, si tu es: non timemus , si tu es. Et Petrus ait: possum sacere quod facis, si tu es; sed proba mihi vere si tu es; et Iube me ventre super aquas, Si tu es. Domine, ad te dixi: sine te non praesumsi; si iubes, dixi; sed si iuvaveris, quod dixi. Si non iuvas, noli iubere; sed si luvas, dignare iubere, et lube me ad te venire super aquas. Et Dominus e contra: veni ad me, Si praesumis de me. Laetus Dominus vultuque lucundo lavens,
expectans piscatorem Suum, conseSSOrem Suum, PraeSumtorem Suum, ducem suum , magnum comitem suum, et prumum carbunculum , lapidem pretiosum , non longe expectans sed prope propter Pietatem. Petro itaque mare subripit trepidanti. Sensit mare in P tro sidem descere , et coepit maiore undarum lingua latrare. Solvitur quod erat firmatum, quia fidei solutum est firmamentum. Velut cera Sole calente soluta, sle coepit unda laxari mollita. Sensit petram pelagi Petrus vacillare 2ὶ iam debilem fluescentem: et depressis vestigiis atque palpitantibus membris, extensis palmis, exclamat et dicit: adiuva me, Domine, et miserere mel. Semper mihi timor est sine te, et In navicula et super unda praesumst ventre ad te. Quare tollar a te 7 Mim a me, ad navem revoca, Meetae mecum, veniam tecum. Ille ille Dominus virtutum nobiscum, suseeptor noster Deus Iacob. Petrum allevavit, firmavit, ambulare intrepidum fecit, trepidantes discipulos resecit, conpescuit procellam, gubernavit naviculam. Ipsam suam sponsam, nostram matrem, tranquillet Gelesiam; et inter istam tempestatem ipsum habeamus semper gubernatorem, quem Petrus hisuit defensorem Amen.
745쪽
IIoyses quadraginta diebus et quadraginta noctibus in eremo ieiunnxit, ut legem Domini mereretur neeipere. Impetraverunt ieiunia quod venter saturus desperabat. Denique videte , fratres karissimi, quid sit inter ieiunium et saturitatem, inter ventrem vacuum et pulmonem epulis nestuantem. Μο-ses, cpila ieiunavit, Dominum vidit; et populus quin comedit et bibit, idola fabri tus est. Quid de Moyse loquor, et
de Israhelitica multitudine 7 Ipse princeps generis nostri Adam quamdiu non comedit, in paradiso fuit: statim ut comedit, de paradiso eiectus est. Qui in paradiis Dei, virgo fuerat,
eiectus de paradiso cognovit uxorem suam e Semper enim turitati iuncta lascivia est: vicinn sibi sunt saginae membra atque luxuriae; pro membrorum ordine, ordo vitiorum eligitur Helias snnctus, mi elementa inmutata sunt, qui caelum tribus annis et sex mensibus clauserat, ud cuius vocem Supernum descendit incendium , cum eum legabul vellet occidere , et smsus sub umbrosa ni hore inceret in solitudine, angelus ad eum mittitur, et praecepit ut sumeret paululum panis et nquae; quadraginta enim dierum ieiunio per desertum ad Sina montem profecturus erat. Numquid enim Dominus omnipotens , qui ea Ium et terram lacerat, cuius univerea creatura ret, non poterat mulsa per angelum aut vina transmittere, aut conditos et bos, aut marinas delicias , nut volucrum Suavitatis 3 Sed sciebat prophetam suum non aliter P Se tempt tiones diaboli vincere, nisi ieiuniis erudiretur. Eiecit nos, fratres Larissimi , de paradiso cibus, redueat esuries. Daniel ille suturorum ponscius , et adventus Domini et eversionis Hierusalem muni tissimus praedicator , ideo vir Sideriorum appellatus est, quia panem desiderii non comedit , et potum concupiscentiae non hi hit; magis enim Christum quam epulas desiderabat. Iohannes praeeursor Domini tomistis in eremo nutritus est, non animalium carnibus et volucrum suavitatibus. Poterat utique luxta Iordanis fluenta piseium si-
746쪽
bi exhibere doliolas ; sed paenitentirem praedienturus , doctrinam rigoris et ieiunii exemplo suo magis debuit docere ii inmvore. Cum in evangelio maidam daemonio plenus, Domino suisset oblatus, quem purgare apostoli nequiverunt, interrogantes audiunt: istiusmodi genus non elicitur nisi Orationibus atque ieiuniis. Videte, fratres, quanta sit virtus ieiuniorum, ut id valeant ieiunia sacere, quod apostoli nequiverunt. Dimittantur vetera ; unus luis pie Se Ipsum consideret et perpendat istanta sit orandi disserentia inter vacuum ventrem et resectum, inter rubentem faciem et ora pallentia , inter salivam virginem et labia erupulis dissoluta, inter oppressum epulis sensum et inediae tenuitate vigilantem. Non dico dupli eata et multiplicata Ieiunia, non dico hebdomadas, sed saltem . singulos dies absque ciborum luxuria transigamus. Cessent lavacra, vina, vel deliciae; non quod creaturam Dei iudicemus esse damnandum ; sed Pal toto anno nobis viximus , saltem paucis di bus D o vlvere valeamus, adiuvante nos ipso qui eum Patre et Spiritu sancto vivit et regnat in sareula saeculorum. Amen. III. De evangelio ubi Dominus de aqua vinum secit.
Nuptiae, in quibus Christus et munerator et conviva discubuit ; munerator scilicet in origine , conviva laetus in genere, ut qui in primordio copulae novellae concesserat nasci ex homine hominem, ipse proque nasci dignaretur ex virgine . . Aures nostrae pulsatne nune e sancto evangelio sonuerunt:
die , inquit, tertio nuptiae saetae sunt in Chanan galliam, et erat mater Iesu ibi; invitatus est autem Iesus eum discipulis ad nuptilis. Si Manichaeorum latebrosa voluptuosae turpitudinis su editas de nuptiis pereontetur , Deus my, inquit, non s eit. Si ergo Deus nuptias non fecit, quomodo in eis Christus eum discipulis suis invitatus adcubuit 7 Sed iam opaei huius mysterii nubilum ventilemus. Die, inquit, tertio nuptiae suetae sunt in Chanan galilaea. Splendeseente igitur super o,scurum, delictis offuseantibus, mundum Τrinitatis die, Christus
747쪽
7is venit ad nuptias. Tunc autem anima quae de limi suerat lamnsfricta consortio , per fornicationem obluctantis pomi adulterum demutata maritum, pollutae societatis nuptias celebrat. Audi Paulum huius malae coniugationis iterum vincla formidantem : timeo, inquit, ne sicut serpens Evam sesellit astutia sua, ita corrumpantur mentes vestrae a simplicitate et castitate quae est in Christo Iesu domino nostro. Dum itaque in unius discubitionis instrumento iij iactati diabolus et anima lascivirent , invitato Iesu . . dum vino luxuriae des erunt. Genetrix autem Christi illa, quae lacinerosi f2ὶ concubitus pactum
exhorruit, quae non solum corpore Verum etiam mente virgo permansit, intererat invitata, condicione generis non participatione criminis, universitate nascendi non societate precandi , quae . . . Christo, non quae mundo. consentiret iucundo. Haec igitur mater Christi longum mundi miserata laborem, quae se noverat de palmite fidei magnum duXIMe . . . trum , a proprio germine coepit exposcere vinum. Quando autem angelo credidit, tune pro mundo suggessit: tunc inchoavit agere saeculi caviam, quando non trepidavit ad nuntium. I c-ee enim ancilla Domini, fiat mihi secundum verbum tuum. Mox ex semine sancti Spiritus propagata in saltu virginali primitiva vitis emoruit, quae umbraculis opacata caelestibus
Subfrondet . . . nis occultum botrum procreavit. Pependit -- lus in fidei apice, et turguit botrus . . . Ecce p tmodum ex matricis uinro racemus divincte prolis animntuS . . . natus rat. Christus verus h2trus continebat equidem intra se vitae vl-num . . . crucis ac Sserat prelum. Dicit mater eius: vinum
non habent. O virgo sapientissima i modo meruisti germinatam sobolem 3ὶ procreare, et iam botrum . . ris exprimereΤ Muidem non potest nisi germen germini obviare, et spalmiti suo resistere. Sed qui de ligno carpsit supplicium, in ligno debet expectare remedium ; et qui in arbore inlicitam demessuit lamgem, expectare 4ὶ debet ad crucem, ut libi . . hauserat siecit
lὶ Niiiii pro stramento p ita eo l. facinus facineris, ut pignus pistneris. ai Cini. subulam. i in pro spectare, in aliis quoque viiii interdum codicibus.
748쪽
tem, ibi saluus accipiat potionem. Vinum, inquit, non habent. Attende virgo, paulisper; praeparet iudaeus lignum, de socii- dat clavus in botrum , et . . . poterit vinum. Quid ante tempus curris ad Iamin, cum necdum inpresserit Iudas protervum super uva calcaneum Ipse est enim ille Iudas destructor sacratae vindemiae , qui ' XX' pactus argenteis botrum divinae prolis ivlaeiS . . . inpiis venundavit iij. De quo in psalmis iam suerat decantatum : nam et homo Dacis meae, in quem speravi, qui edebat panem meum, ampliavit super me calcaneum. Aderit, virgo, certa uire qua prematur DucisS tuuS,
et tuam ipsius animam pertranseat gladius, ut constiterit de truo f2j pendente quem profuderas ex radice. Vinum, inquit, non habent. Et Iesus: quid mihi et tibi est, mulier Τ Nondum venit hora mea . . Utique non fati i3 sed voti hora , non necessitatis in positae sed voluntatis inpen-Sae . . . Iton quo cogeretur mori, Sed quo pro mundo dignaretur mori. Quid mihi et tibi, mulier 3 An oblitus es matrem 7 . . An discor iis potentiam tuam . . . neret. Nulla est il-bi cum matre communit An . . . oculi tui debu . . . maiestas 3 Creatorem te designas 3 An cred . . nune loqui . . cis- rem propellere istine . . periere nefandisSim. . Opus dum cum . . . RSti Praestigium. Extulit hie Christus super matrem divinitatem suam. Non negavit matrem suam , neque se natum
negavit e carne sed maiestati suae suam subdidit genetricem. Et ideo ait: quid mihi et tibi, mulier Τ Nondum venit hora mea. In miraculo enim deitas matre altior praedicatur; in hora autem, mortis conmunitas intimatur. Interim Christus insipidos haustus merificat 4ὶ: fatuus latex landebatur in hydrias, et hauriebantur inebriata numina. Quae est ista tam
repentina conversio 7 In aqua vinum ni citur, in unda Sapor latentor exoritur : germiniit suavitas in vinis, et nusquam lauetiscat vitis; nulla exprimitur uva , et servescunt sine palmite
vina. i) ita C, d. 23 ita cod. botruo. Et qiiid in alisitioli N, My l non conflauior, bratruus et botruum in lioe sermone, nec non alibi apud Auguia inulta. 3ὶ Contra sati doctrinam in Iae scripsit Aligilsi in IS. 43 Animadverte pulchrum vocabulum.
749쪽
Vires , et in aqua nascitur fructus. Hoc fecit Christus in ta ei B, quod certo temp ire facit in ulte. Quis enim alius radipem ex imbre maritat Τ Quis allus per ocimilos venarum n-hras stellatos palmites laqueat 3 Quis turgentes botros ac velut in apices gemmatos inpinguat, nisi is qui unIversa provocat et multiplieat 3 ut quod adstringitur in semine dissursedatur in germine, et quod latet in grano silvescat in solio.
Interea ecclesia , quae in mensa saeculi cum alieno utro polluta cubitabat, repentinis a Christo haustibus muneratur. Τram seunt ad Christum nuptiae. Qui enim vitavit, ipse dotavit. Arripuit Christus convivium, et ecclesia mutavit SponSum. Pavit Christus, et exclusus est inimicus. Miscuit sul sanguinis potionem, et duxit uxorem. Aptavi inquit vos apostolus uulviro virginem castam exhibere Christo. Ecce illa quondam soeunda nunc larmosa, ante adultera nune matrona, stat a dextris Dei in vestitu deaurato, circumamicta varieinis, per aquam mundata, per Unguinem Purpurata, per Pinurrecti
nem Domi ut eandidata, pretiosis gemmis gratiae varietata I : et sicut dixit scriptura , sulvi sunt oculi eius a vino , et dentes eius codidiores sunt lacte. Potemus ergo et nos vinum eius cum lacte eius, si volumus et in si de pulchrescere, et in virtute candescere, et in ornatu Sanctae ecclesiae radiare. Accipite grande aliut a parvo mysterium. Lliquando et Iudaea vinum in convivio suo non habuit, quia munus sacrati
sanguinis non accepit; et dum legi nuberet, non invenit omnino quod biberet. Venit Christus, mutavit legem in gratiam, illam iussatrirem, istam adiutricem. Fudit in legem sanguinis poculum, et secit moriendo convivium. Gustavit architriclinus, id est mundi dominus, aquam vinum saetam, et dicit: omnis homo primum vinum bovum ponit, et cum inebriati fuerint homines, id quod deterius est; tu autem servasti vinum bonum usque adhuc. Et lex enim Sancta , ut mandatum Sanctum et iustum et bonum ; Sed lex et prophetae usque ad Iohannem prophetaverunt; et ideo adveniente Domino vinamosetica defecerunt, et vina Sanguinis profluxerunt. Illa ac-
750쪽
ceperiint terminiIm, ista sumserimi laetium. Devique hoc est initium signorum quae secit Iesus, quando pavit gentes occisus , et de vino sui sanguinis secit eonvivium vulneratus. Hunc botrum in terra promissionis seu in cespite virginitatis
exortum, aliquando ludaeus in palanga 1ὶ tamquam in praes
gio futurae crucis iunxerat, sub quo curvaretur, non ex quo reficeretur. Iam enim de eis psalmus fuerat, praelocutus: ONMurentur Oculi eorum ne videant, Pt dorsum eorum semper incurva. Portabant igitur botrum duo, unus anterior, et ab
ter posterior; in medio palmitis germinis propago pendebat. Primus indicabat populum iudaeorum, secundus designabat populum gentium. Iudaeus quidem anteibat, sed contra botrum dorsa ponebat. Gentilis posterior ambulabat, sed botrumndet oculis adtendebat; quia in pendente credebat. Posuerunt, inquit Dominus de ludaeis, ad me dorsa et non facies suas. Primus aversabatur, secundus pascebatur; ille hanelabat sub delicti onere, iste bibebat ex aethere. Iudaeo ergo botrus p sterior , gentili erat anterior: illis in fine, nobis in principio ; illos sequebatur ad supplicium , nos invitabat ad cibum. Itaque illi desic riti sunt et aruerunt, nos vero comedimus et bibimus et resecti sumus, per ipsum Iesum Christum qui H-vit eum Patre et cum Spiritu Sancto in Saecula saeculorum
IV. De missa cotidiann. Iongregatio Matitudinis vestrae, fratres Larissimi, facit nos nimio gaudio esse repletos. Sed quia pavet pectus catenis corporis obligatum, non possum dicere quantum splendor animi vestri delectat audire. Tamen adgredior, ut arrha a Deo data clariore, et pignore splendidissimi luminis resulgente, palpitat sensus mel dicentis 23. Peto ut vestris auribus inseratis, fratres mel, ossicia Sacerdotis, quibus per viscera misericordiae incommodum 3ὶ
i) Ninn. XIlI. Ei quidem, vel phalanga, dicebant prae-N'rtim Afri pro susis, teste Plinio apud Foreeli.
'ὶ Sic vid halur in eodice, cuius milii nunc revisondi copia nim Ofil. 3) Id est molestiam per suum Zelum errare.