장음표시 사용
321쪽
quam instrumentum ipsiusmet Dei, a quo immediate eam accipit per creationem. Haec est sententia Durandi in a. distinctione quintadecima , parte secunda distinctionis , quaestione secunda, quam praefato modo explicant, & sequuntur Patres Conimbricenses secundo libro de caelo , sapite wrtio, quaestione sexta , articulo secundo , & nonnulli etiam recentiores cum eis han sententiam ample-
Caeterum his praemissis haec virtus fine fundamento tribuitur caelo , & ad effectum concursus instrumentalis in ordine ad generationem horum animalium imprrfectorum , non est ei necessaria. Probatur manifeste primum, quia cum soret virtus, naturalis si daretur) dissicile creditu est, eam Aristotelem iguorasse, qui tam perfectas habuit caelestes virtutes, sed in tota eius doctrina nequq vestigium eius reperitur , ut quilibet in ea versatus facile iudicare potest: ergo alienum est ab eius mente, eam tribuere caelo , neque extat ratio alicuius momenti, compellens nos talem virtutem multiplicare, sed ea sola necessitate excogitatur ab his aut horibus, quia sne illa non occurrit eis ratio aliqua tribuendi caelesti corpori instrum ei uarium concursum ad generarionem horum animalium. Vnde eadem facili rate,qua ab eis ponitur, negari potest, vel denegando ei talem concursum , & ex consequenti talem vitέutem, vel negando. quod sine illa non possit esse instrumentum Dei;vel denique negando, quod per instrumentum aliquod concurrat Deus ad tales generationes,quia sicut plerosque effectus alios per sic immediate producit,supplens defectus particulariu causerit, sic potest quispiam asserere, has generationes per se immediate essicere, cum desint particulares cau-
322쪽
sae a quibus producantur. Itaque cum non sint multiplicandae virtutes sine urgenti necessitate,vel rarione, nec debet multiplicari talis virtus seminalis in caelo non compellente ratione, praesert im cum sit nobis
prorsus incognita,de qua proinde non possi mus Disi diuinando loqui. Quod vero non sit necessaria probatur , quia certum est apud Aristotelem, & omnes
caelum concurrere ad generarionem animalium perfectorum,per virtutes alias,quas in eo agnouimus,uidelicet , per lucem , calorem , di alias astrorum influentiastro quo concursu praestando , nemo hucus. que talem virtutem seminalem incognitam addidit. praeter alias, quas in eo agnouimus , vel quas omnes fere in eo admittunt,ex effectibus conuicti,ergo multo minus debeti necessaria existimari ad generationes
animaliu imperfectorum, sed sussicienter concurrere ad eas polle, existimandum est per easdem, per quas
concurrit ad generationem animalium perfectorum , quod ex nostrae sententiae explicatione clarius constabir. Nostra igitur sententia solum admittit,caelum concurrere ad generationem imperfectorum animalium, quae ex putri materia generantur, tanquam instrumentum Dei,cui attribuuntur tales generationes,tanquam causae praecipuae particulari & proximae. Vt autem instrumentum Dei sit ad eiu simodi effectus, non indiget virtute illa superaddita luci, & influentiis, sed
per eas potest eleuari a Deo, & instrumentalem cori- cursum praestare in ordine ad tales effectus vitales Haec nostra sententia se ilicienter probata est, ex aliarum resutatione , quod vero caelum possit eleuari, ut
instrumentum Dei, ad hos effectus, per virtutes has ordinarias sic explico. Certum est apud Aristotelem,& omnes, caelum per virtutem naturalem, Solis praecipue,
323쪽
cipue,concurrere ad omnes generationes animalium,
etiam persectorum . quem conciri tam explicuit Aristoteles a. libro Physicor.textu 26. illis vel bis: Sol ct homo generant hominem. Quem concursum specialiter Confert per luce, & calorem a luce productum, calefaciendo, ac fouendo semen, iuuandoque seminalem cius virtutem , ut disponat, & organi Zet materiam, quod praestare non posset tali consortio , auxilioque destitutum. Calor autem Solis, quamuis eiusdem sit speciei cum elementari, civi erum quia virtus est superioris, atque eminentioris causae longe perfectior est, secundum rationem indiuidualem, ratione cuius excellentiores habet eis chus, quos non potest attingere elementaris, ut ostendit frugum,ac fructuum Omnium procreatio , ad quam deseruire non potest calor elementaris. Cuius perpulchrum , ac simillimum mihi sumo exemplum in calore naturali viventium corporum , de quo etiam tenet probabilior sententia , eiusdem esse speciei cum elementari, per solam vero indiuidualem differentiam , quam habet
CX eo,quod animae,atque corporis viventis virtus est,
ut ad vitales effectus edendos instrumentum esse possit vitalis potentiae generativae, aut nutritiuae , quos non potest attingere calor es emen raris, ut secundo libro de anima probauimus. Pari ergo ratione de calore Solis necessario fatendum est , comparatione Clementaris, quamuis non omnino attingat effectus caloris vitalis, potest tamen , & vere concurrit cum CO ,eumque fouet ad eos praestandos. Et haec quidem consideranda sunt ex parte caelestis virtutis; aliud vero ex parte animalium , quae ex purri materia fiunt, quae adeo sunt imperfecta, atque infimae sortis in or idine Vitalium corporum, ut eorum animae dispositiones longe inferiores , atque imperfectiores, Postu-
324쪽
lent ira materia pro sui eductione ex potentia eius.& inductione in ea, & praecipue minorum longe, ac sere uullius momenti organizationem in corpore, usque adeo ut minimam pollulet diuersitatem partium ,& quasi homogentum iit in pluribus eorum se ut constat in quibusdam imperfecti iIimis reptilis generis. Quρ fit, ut calor Solis, de aliae eius virilites, quae mutrum iuuant seminalcm virtutem perfectorum animalium ad disponendatri , & organirandam materiam , sussicere pOIsnt ad inducendas in pei ctissimas dispositioncs, & organizationes in materia pro inductione, de introductione imperfectissimae animae ,& ita possint ei Ie instrumenta Dei, ab
eoque eleuari, ad talem animam educendam , atquCintro ucendam in materia, de consequenter ad eorumdem animalium generationem, quod sensi plane Diuus Thomas I .parte, quati I. articulo unico ad I .hisce vcibis. In naturaus generatione animalium strancipium actiuum, virtus sermutua quae est in siminem bis , qua ex semine generantur loco cuius virtutu inhvssi ex s.ιΠrefotone generantur,est virtus casestu. At que etiam Scotus,& Bonaventura locis quaestione sequemi, citandis :. sic autem explicatam conclusio
neni , probo hac ratione et Agens quodcumque potest inducere in subiectum, vel materiam omnes dispositi iones requisitas , de suffcientes pro aliqua sormae Ribrii trili, potest eam educere dc potentia eius,
vel eam uni re eidem materiae , aut tamquam causa praecipua eius , si non excodat persectione na.propriae si cici, aut tamquam instrumentum agentis operfectioris et sed corpora caelestia suis virtutibus possitiat inducere omnes dispo itiones requisitas, & sumi lenia res pro formis unperfectorum a malium,quae ex putri in areata lium : ergo potiunt eas ex potentia ratis materiae
325쪽
Lib. II. Cap. III. II. 2 9γmateriae educere, atque in ea inti Oduc Cre .cornpositaque generare , licet non tanquam propria, aut praecipua causa , quia perfectionem pio priae speciei superant, saltem ut insitu monta Dei. Maiorem pro , quia forma substantialis naturali tequela consequitur, sufficientes dispositioncs in materia nam in hunc finem a nasura os dinantur : ergo agens,quod eas potest inducere poterit eandem formam educere, & compositum producere,tanquam praecipua,vel saltem in-s humentalis causa. Minor vero sic probatur,corpora caelestia suis virtutibus continet omnes primas qualitates, atquecti a secudas, x earum peri xtione ortas.
quas omnes passim producunt ita corporibus inferioribus, pollunt etiam iuuare virtutem vitalem, ac semia talemiad organizandam materiam,pro eductione,&introductione animarum , etiam animalium perfectorum, ut nupcr ost indimus : ergo possunt eandem
disponere. N organi Zare imperfectissima illa organi-Σatione sufficieti pro animabus imperfectissimis edu-
Cendis, atque inducendis in materia,& proinde composita generare, tanquam initrum et a Delmam ad talem aetionem instrum tale non requiritur Vita, quCadmodum in semine non requiritur vita,neque virtus
seminalis & vitalis;& si daretur illa virtus quas seminalis, qua ultima sementia ponit in caelo,ut per illam possit este instrumentum Dei : ad gcnerationem imperfectorum animalium, non ellet vitali S,neque ut viralem es m ponit, & nihilominus ratione utriusque Concurrunt semen,& caelestia corpora, iuxta eandem sententiam, ut instrumenta ad ycnerationem animalium: ergo lux , & calor caelestis cum rc liquis vii tuti bus caesorum, concurrere pollum ad generationemi inperfectorum animalium , tanquam instrumenta
Dei etiam si vitales non sint. Ad generationum Vero
326쪽
animalium perfectorum , licet aliquo modo concurrant, non sunt tamen lassicicntia instrumenta, quia persectiores longe dispositiones , & organi Zationem postulat materia pro introductione animarum persectarum, quae line semine nequit induci naturaliter.
Men animalia ex putri materia genita sint eiusdem speciei cum animalibus eiusdem nominis ex semine productu.
ΡRo utraque quaestionis parte extant non solum testimonia Aristot.sed rationes magni momenti,& propterea grauissimi auctores patrocinium viriDCque susceperunt. Pro parte quidem negante, quod non possint esse eiusdem speciei , est testimonium Aristor. s lib.de historia animi tum,cap. I.circa finem sic loquentis: Quae autem persi,vel in animali,vel in terra,vel in stirpe,vel etiam in eorum ipsorum partibus creantur, eademque maris, acfemina , siexu d tincta fiunt, his coeuntibus gignaur quidem aliquid , sed ex quo nihil amplim gigni possit,u.g. coitu periculorum tendes dicta procreantur , musicarum vermiculi fulicum, genus ve-ιcul rum mi speciem refierens ex quibus nec ea, qua generarunt,
proueniunt, nec aliud ullum anima ,sed id, quod siunt somdes tantum persistant: Ex quo testimonio colligitur anim*lia haec ex putri materia genita virtutem hab re generandi tibi similia ex semine, sic vero ab eis genita,carere tali vimite.Ex quo ego infero specie, differre , & illitionem probo: quia potentia generandi vitalis esti, & ex virtute animae sensitiuae emanat, Permodu proprietatis,& generatio viventis est actus vi-
327쪽
Lib. IL Cap. III. A si III. 299
talis. Illa ergo anima, ex cuius viri ule emanat, essentialiter est perfectior anima aliorum animalium carentium tali virtute,& operatione,quia ex perfectiori potentia,& operatione,persectior ellentia colligitur: sed anima essentialiter perfectior constituit animatum corpus essentialiter perfectius, S proinde diuersae speciei,ergo animalia ex putri materia genita specie differunt ab his quae ex semine generantur, Ex mente Aristotelis efficaci ratione comprobata.
Secundo, quia pro effectibus determinatae speciei
designauit natura determinatas causas, per quas pro ducerentur , ita ut non nisi per virtutem earum produci possint, quod est intrinsecam connexionem habere cum eis, ut constat ex caeteris speciebus animalium . quae non nisi a determinatis causis , ac determi- Nato modo operantibus producuntur;erso impossibile est,eandem speciem animalium indifferenter produci ab his vel illis causis,aut hoc,vel illo modo operantibus ; quare non erunt eiusdem speciei ea , quae fiunt ab aliis animalibus, ex semine cum his , quae non producutur ab aliis animalibus,sed ab aliis causis diuersis, nec ex semine, sed ex putri materia, linmocu uno ex his modis produci valeant,superfluit alter, natura vero nihil admittit superfluu. Quare hanc partem sequuntur Averroes octauo libro physicorum, commento 46. Iandia. septimo Metaphysicae,quaest. II. AEgidius secundo libro in Hexa meron, cap. 28. Flandiensis, septimo Metaphysicae,quaest. I .artic. quarto.
Achillinus quaestionibus de physiognomia,& videtur
etiam eandem tenere Diuus Thomas , pluribus suae doctrinae locis: sed praesertim in prima distin. IO.art. primo in corpore his verbis:Nivi enim idem in specie esu Vatura, ct ab a te nec per putrefati nem, ct seminationem, oec. & de potentia , quaest. . artac. II. Ad I.
328쪽
ubi sic ait: Nec oportet eorum, qira sunt in genere, si 'e- eis disserant,esse eundem modum procedendi in esse, ut pater
per animalia generata ex semine, ct ex putrefactione,qua in genere conueniunt,Gr specie disserunt. Et tandem i. parte, quaest. Ti. arti c. unico ad primum, sic inquiens: Aga, qua naturaliter generantur ex semine, non possunt naturaliter sine semine generari. Opposita vero pars. quod sint eiusdem speciei, expressa videtur in doctrina Arist. duobus praesertim lo- eis T. Metaphysicae , textu 13. ubi habet haec verba: Harum autem , quaedam etiam a casi unt, ct a fortuna periuri,atque in his qua a natura fiunt, quaedam enim ex illis eadem, ire ex semine. st abfiquefemine fiunt, c. & iecti Oiae m. problematum,quaest. 64. Ouam ob causem,inquit,animantium alia non solum coitu sed etiEstote narura procreantur, alia coitu duntaxat proueniunt, ut homo, ct equus. Et probatur hac rario ne satis efficaci, quia ex acciden ribus eiusdem omnino rationis , efficaciter colligitur, subflatias esse eiusdem rationis,&eFntiar: sed animalia ex semine ac ex putri materia genita habent accidentia omnia eiusdem condit tofiis, eandem figuram, eundem calorem, eandem membrorum distinctionem, & magnitudinem, motum ac caeteras Operationes,modumqtie operandi eundet n: ergo pertiitent ad eandem speciem ; & ita sentit Diuus Thomas . lib. Metaphysicae, lectione sexta post medium; ubi' professo disputans praesens dubium, affert sententiam Averrois omnino negantis, quod idem secudum speciem possit naturaliter produci ex semine, aut ex putri materia. Deinde affert sententiam Aui cenae oppostam, em se, quod omnia animalia , ramperfecta, quarti impet ficta , utroque modo possint naturaliter proditri, a aliquando producantur. Vt ra-que vero reiicit,& medium sequitur, tanquam Ari
329쪽
Lib. II. Cap. III. V st. III. 3o I
stotelis propriam,quod perfecta non possint, nisi ex emine produci,imperfecta vero quae sunt vicina platis utroque modo produci possint,intra eandem speciem,ita ut sic tu accidit plantam produci sine semine virtute Solis,& illa eadem sic producta semen emittit cuius virtute producitur altera intra eandem speciem,pari ratione producuntur aliquando imperfecta animalia ex putri materia virtute Solis, & distincta quidem in marem,& foeminam, quae per seminalem 'ropagationem producunt animal eiusdem speciei. Eandem tenet,& probat Scotus, utraque reiecta, in prima distinctione secunda, quaestione septima,circa medium sy. Ad primum argumentum principale dico, quod Avicena: asseritque esse ex pretiam Diui Augustini tertio libro de Trinitate,cap. q. & Io. & Diui Ambrosij de incarnatione Verbi ad finem. Richardi in L. distinctione II.quaest. 2. circa secundum principale. Oham in a. quaest.2 3.Theophrasti l. lib.deplantis ca. i .& est communis in Schola,& vera,quam efficaciter probat ratio dubitandi in fauorem eius posita, atque desumpta ex Scoto ubi supra. Ad testimonium Aristotelis pro parte negante respondeo,non sequi ex eo,quod qu dam animalia imperfecta ex semine producta nequeant per seminationem generare sibi similia, esse diuersae speciei ab his, quae generantur ex putri materia sub eodem nomine: . nam ex accidenti aliquo prouenire potest, quod operatio generativae potentiae impediatur, vel ex impersectione seminis,ex quo fiunt, quod potentia generativa careat, sicut vidcmus in hominibus , & aliis animalibus imperfectis , de quibus constat , non genCrare alia, nec tamen propterea negamus , esse
eiusdem speciei cum caeteris sibi similia generantibu S.
330쪽
Ad primam rationem concedimus , effectibus determinatis naturam designasse determinatas causas magis quidem, vel minus determinatas, iuxta maiorem, vel minorem persectionem eoru ,& ideo anima-
libus perfectis solas causas tuae speciei designauit, &determinatum atque perfectum modum producendi ab eis,quae ideo nec ab aliis cautis, neque alio modo, quam per seminalem propagationem multiplicare possunt; imperfectis vero , quae non postulant causas adeo perfectas , nec modum producendi adeo perfectum, uno , vel altero modo heri permisit, nempe ex semine, vel ex putri materia : neque tamen alter modus eorum superfluit , sicut non superfluit , quod ignis generetur ab alio igne , atque etiam aliquando per concursum radiorum Solis, vel per attritionem
Diuus Thomas autem illis locis intelligitur de animalibus, quae ex natura sua adeo sunt imperfecta, Vr non habeant virtutem producendi sibi simi lia, sed naturaliter exigunt,produci ex putri materia, ut minutissimi quidam vermiculi , quae quidem animalia specie distinguuntur ab aliis. Praeter haec autem sunt alia,quq propter suam perfectionem postulant ex natura sua produci ab aliis viventibus similibus,ut contra Avicenam 2. lib. suae Metaphysicae . quaest.42.merito docet Sanctus Thomas 7. Metaphysicae, lectione I 6.& prima parto,quaest. ΑΙ .artic.octavo, & quaestione 9I .arric secundo , atque etiam tertio contra Gentes, cap. 69.& Scotus in a.distinct. 8.quaest. l. & Diuus Bonaventura ibidem,numer. 2 .ex communi consensu: quo enim aliqua persectiora sunt, eo plura ad sui productionem postulant. Denique sunt alia media,&ab utroque extremo specie saltem distincta, utroque modo producibilia,ut mures, vespae,& similia,inter se amen