장음표시 사용
31쪽
suggerit quoque Silius Italicus metro sequenti
ς' se paenus Inundavit Campos, qua Sena resimum . : GaIuram d populisservat perseeula nomen. Nune videndum est , quaenam sit ista Sena. Et procul duislsio ea non est Sena Etruriae, trans Apenninum sta versus Mare Tyrrhenum, sed inserum, & sblita latine plurali nu- . mero nuncupari Senae Senarum . Nam Sena Gallorum Seis nonum, regnantium prope littus Adriaticum , seu Mare Superum citri Apenninum, a dicto Viti flumine, usque ad
intra hujus Regionis limites debet necessarib
colloeari: non in Etruria requiri. . a inibium ergo restringendum erit ad perscrutandum, an praesita Sena metropolis Gallorum Senonum, si illa Civitas,quae nunc dicitur cin Provincia Romandio. lae constituta: an vero alia sta in Piceno, & dicta eommuni ter Senogallia. Esse autem Caesenam evidentissime constat
ex Tito Livio , ubi narrat, quod venienti ab Alpibus per Insubriam Asdrubali ut pergeret in Apuliam cum copiis, quas ducebat , easque conjungeret imionibus sui fratris Hannibalis , ibi eum expectantis in castris ) ivit obviam Livius Salinator unus ex Consulibus Romanis e deinde Claudius quoque Nero alter Consul Salinatoris Collega. 3 Exprimit Livius , quod ad Senam easra alterius Confusis erant, di quingentos fermὸ passus Asdrubal ab
μὶ Tisai tis. q)- tamen conflixere, quia Paenus, declinata lib. I. is sim pugna, clam vaferrime abivit nocturno tempore, atque itu nere sestinato. Quo dolo mane comperto, Consines fugien tem prosecuti sunt, & ad flumen Metaurum corripuerunt,' coegeruntque ibi ad praelium, in quo Carthaginenses ini rierunt . Notandum quod Senogallia distat a Metauro tr decim mille passibus ad orientem. Caesena vero ab eodem flumine distat per spatium 37. mille passuum ad occasum. Item Praelium inter Romanos,&Carthaginenses non contigit a parte orientali, sed ab occidentali Metauri s) .
6 Sena ergo, quam nominat Livius, non erat Senogal-
Iia , sed Caesena. inoniam si Asdrubal ex Insubria ve-
32쪽
olens, & praelium Consillum devitans, ut in Apuliam proficisceretur ad statrem , iam pervenint ad Senogalliain; certε non retrocessisset postmodum inde per tredecim mim Iiaria , ut pugnaret cum iisdem Consulibus se insequentihus ad Metaurum: sed recto tramite prosecutus sivisset suunt iter versus ipsam Apuliam . Pugna item in tali casu non accidisset, prout re vera conserta fuit in margine occiduo, sed in orientali ejusdem fluminis. Sena ergo
uti, a qua non nisi per quiuentor fermὸ passur Asdrubal
.aberat, necessario erat Caesena. Etenim praeter Caesenam,di Senogalliam, nulla est, nec unquam fuit alia Civitas ad tractum maris Adriatici sita, cui possit adaptari nomen Senae: quamquam Senogallia nunquam ab Antiquis dicta fuit Sena simpliciter, sed semper composite Senogallia. s Idipsum evincitur ex verbis Polybii, recensentis ultimum Senonum exterminium; qui post superatos Romanos in agro Aretino; illorum quoque Legatos occiderunt, in Galliam Senonicam transmisses, ad redimendos captivos. IH celere γnquit BIFbiusyndignati aeru/r Romani, nolo delectu habuo,senetrare in Galliam aggrediuntar. Sed
parum processum erat,eum eis Senones occarrunt. Hos colla
riis nis Θ pepigio orare Neront,magnampartem tuterin ieiuni: A quisuperfueran eibur fugant regione potiun-or r nosam Vsi in urbem Coloniam inducunt: eam veIeri nomine, quodprimo d Gaius habuata fuerat, Senam V
6 Sane Romani euntes ad profligandos Gallos Senones, non incesserunt per viam Flaminiam versus Picenum ubi est Senogallia;sed per agrum Aretinum versus Tribum 'Sapiniam perexerunt, ubi est Caesena Tribus namque Sapinia, una ex s3. Tribubus Romanorum, illa Regio di ista fuit ), quam interluit flumen Sapis ). Per hanc Regi s J3ras 3. GRem, quom Sosii Caesenae flumen cur suo dii die. Sen nes Romanorum cognito adsenιu , maxima si qua unguom ira Incensidie. Mird fauces montium Ingenii miluum maia i . tuadine obpigm ivimus; vadunt intra montium
33쪽
furor elanguit, Romanae disciput , O fortunae essit: neu fugiem , aut cedens; sed ubi consuerat, ibi mortem osse-ιiens, ut celebris imperii em pulchra fatum morte hon 8 ). Ad traeium ergo fluminis Sapis conserta est pugna fatalis, quae Senonum potentiam subvertit. Huicque ct 93. st i , flumini Caesena adjacet immediate: Senogallia vero distat 1 s 3 ue septuaginta circiter mille passiis. 7 Attende quoque, a Polybio peculiariter exprimi, quod parum proeessum erat,eum ei; id est Romanis ) SNnones oecurrunt. Si Romani per viam Flaminiam perr xissent usque ad Senogalliam , non parum procedendum eis fuisset, ut obvios haberent Senones, sed multum , bc per prolixum valde iter. Quia vero per agrum Aretinum,ae Tribum Sapiniam incesserunt versus Caesenam, parum eis procedendum fuit, ut occurrentes Senones invenirent; quandoquidem inter agrum Aretinum , 8c initium Sapiniae Tribus, non nisi modicus tractus, Alpinae quidem, sed faci- Iir, ae tritae viae adest , serE directo tramite superandus .
Inter agrum vero Aretinum, & locum antiquae Senogalliae, immanis coacervatio montium imperviorum assurgit, pertransversum transiliendorum , & decades plurimas viae abruptae complentium, prorsus incommodae incessui mi . litari. Sena er Λ Gallorum Senonum , quam Polybius tradit suisse a Romanis occupatam , non fuit Senogallia. Piceni, sed in sena tunc Sena penes flumen Sapimere ista.. 8 Est audiendus nunc Strabo, qui opportune loquitur ad rem nostram, dum sequentia loca describit ordine progressivo ab occasu ad orientem, a Placentia usique ad Ariaminum : Inquit enim: CD Padum, circumque Padum, cel berrimae funt Ciuitates Placentis,ct Cremona messis ea rogione propinquis mae. Inser has ,-Ariminum funi Prema, Mutina, innonia. μυὸ Ravennam, in harum medio, exigua quaedam Deret Oppida , per quae iter es Romam et Acara,Rhegium Lesidi cacri compi,ubi quotannii Forum
34쪽
fluxio propinqua, , Rubiconi, haeproxima funt Arimi-
9 3 - ι ω It soa γ9 Duo hisce verbis exhibentur argumenta, diuunctive ostendentia; & eopulative , usique ad evidentiam convincentia , quod Sena Gallorum Senonum Sedes, Caput,&Metropolis, est illa, & eadem, quae nostris temporibus nominatur Caesena. Sumpto namque argumento a circumstantibus Civitatibus, ponit Strabo, quod Sena interiaeet: Arimino, atque Faventiae t Deinde ducta ratione a coninterminis fluminibus, inquit idem, Senam esse Isiapi, idest Sapi fluvio, & Rubiconi propinquam . Verum intermedia faventiae, atque Arimino; ac propinqua Sapi flumini, &Rubiconi, non est Sena Etruriae, neque Senogallia Piceni: sed urbs Caesenae, olim Sena nuncupata, nunc veros veluti per figuram Prothesis, aucta priori syllaba, G dicta Catin sena . Ergo non Sena Etruriae, nec Senogallia Piceni, sed Caesena Romandiolae,est Sena Strabonis: eademquecaput, 8c Metropolis Italicat ditionis Gallorum Senonum .io Crescit adhuc magis firmitas,&evidentia limus veritatis,prosequendo textu ipsiusmet Strabonis:qui loquens' de Umbria,Transapennina respeetu ad Romana,Cisa pennina vero respeetu ad nos, qualem eam nominat Paulus Merulas i o )e & ad mare Superum, seu Adriaticum versia est: de qua etiam sermonem habet Plinius ii ) in Regione sexta Italiae ait: Thusiae applicatur ex parte Orientia Umbria, quae ab Apenninis incipit, o ulred GDU ad Anam Adri
tuum: hie enim d Razenna inchoanter, propiora deiseeps tenent Sarsinam, Ariminum , Senam, Camerinum : Ibi σ- ι Ausius, ct Mons Gingunus,hSextinum, umvirique Metaurus, ct Fanum Fortunae; si his namque Deis prioret fuere Italiae termini, atque Galliae ad quamdam maris ejus partem : licet Imperatores saepe numero transportaverint: antea quidem aera Ierminum faciebant, rursus Rubiconis
35쪽
a i Vide in uno , ct eodem contextu Strabonis, tam Senam, quam Senogalliam, diversis nominibus, di istisque in locis contemporanee memoratas , Senam prope Sarsinam , & Ariminum; Senualuam vero apud Anconam , &IEsin: ut apertissime pateat, & intelligas, diversas, distinctas, prorsusque discrepantes urbes suisse , hinc Senogaiatiam Piceni ; & inde Senam Gallorum Senonum, alias Caesenam Romandio Iae, fluminibus Sapi, 8c Rubiconi propinquam . Adde quod Senogalliensis urbs , ut innuimus, nun-'quxm dicta fuit a Scriptoribus vetustis simpliciter, & abse- Iute Sena,sed semper composite Sent gallia M uas vero nOstra temporibus antiquis dicta fuit simpliciter , prout vidimus ex Livio, & Strabone; ac magis insta patebit capite subsequenti. Ill Redeamus ad Polybioen: situs, quem dat Senc Gad Iorum Senonum Polybius, nullatenus congruit, quadrat ve Senogalliae , sed optime Caesenae. Scribit enim iste Historicus, quod campi magni Italiae, omni Europae maximmi , continentes planitiem Insubriae , seu Longobardiae, usque ad majorem partem Roman diotae formam triangularem reserunt e cujus basis locum tenet tutus maris Adriatiei. Gus magnitudo es d Sens urbes vique ad intimum ejus maris sinum , duorum miluum, , quingentorumsudiorumipatIo continetur. Deinde addit e Sena cte. in littore Adriatici maris situ , ubi compi Italiae terminantur is ): Hunc eundem limitem dat Longobardiae Antonius Aste anus, de illa concinens Iuc Perimontanis, ut fertur, ab olpibus usque Tenditur exiguas ad Rubiconis aquai i )Ut melius verbPolybianae dimensionis vis percipiatur,siti p- ponendum est, quod quaelibet odio stadia correspondent
mensurae mille passivum s is ); sicque a 3oo. stadia implent
numerum qI2. milliarium cum dimidio .i 3 Sena igitur a Polybio memorata , distat ab intimo sinu maris Adriatici a Soo. stadiis, sive 3 ia. mille passib scum dimidio : Et haec distantia vera comprobatur adamusssim
36쪽
sim In Civitate Caesenae: non vero in Senogalliens . Tum quia ista secunda longe a Caesena versus Orientem est sω. stadiis, idest ro. mille passibus: & consequenter ab intimo sinu Adriatici,non a 3 .sed 3I6o. stadiis distat.Tum etiam quia eadem Sena Polybii ea in extremitate bass triangularis locatur, ubi Campi Italiae terminantur : & equidem talis est Caesena : non verb Senogallia: quandoquidem haec longe ab angulo dictae basis triangularis distat per 36o. stadia, sive 7 o. mille passus. Ac praeterea non terminat dictos campos, tamquam ab eisdem extranea: nec non habens post se longe ulteriorem planitiem aO. mille passuum , prote tam usque ad Anconam i 6. rq Nec opponas, dimentionem Italicae planitiei alitersuisse computatam, quoad longitudinem a Strabone si ): quia Strabo Mon limitavit suam dimensionem ad cuspidem Trianguli Polybiani, sed eam ulterius extendit usque ad
totam regionem, quam Galli Senones tenuerunt versus.
Anconam : scque Strabo, & Polybius non disiconveniunt, velut non de uno, & eodem tractu terrae loquentes, sed de diversis i8J: Et quomam Polybius non de Sena in abstracto , sed de illa Sena sermonem habet , a qua Galli SenO- .nes exacti fuerunt , quando M. Curius Consul Romaniis
eosdem debellavit, sedibusque fugavit i 9); Hinc quo
que patet , Senam eorumdem Gallorum Senon una Caput, .& Metropolim fuisse Caesenam, non vero Senam Etruriae, neque Sen'galliam Piceni. i s Dices sorte,quod Sena Polybit sc ab eo denotatur: Es autem ea urὼs cte. in Litore Adriatici mari, ta , ubi campi Daliae terminantur. Ergo Non est Carsena, quia haec non est .sita in littore maris. Verum attendendum , quod. Polybius non unum, sed duos ponit characteres Senae a se nominatae . Primδ quod si in littore praefati aequoris . Se-ι und) quod ubi sta est, ibi campi Italiae terminantur. Uterque autem character correspondet Caesenae, ac neuter Senogalliae Piceni, neque Senis Etruriae Situm enim , ubit erminantur iidem campi, ad amussim respondere stui Cae-C a senae, cis
37쪽
senae, ae nihil convenire cum situ Senogalliae, neque Senia rutar, hucusque patefecimus evidenter. Quod item ipsaemet Senae Etruscae non adsint littori maris Adriatici, patet adsensium , quippe ab illo distant per i 3o. circiter mille pas.sus . Et scet Senogallia Piceni nunc sit in crepidine dicti . maris ; tamen haec non est illa, quae vigebat aetate Polybii. 'Ut enim audivimus ab indigenis, antiqua Senogallia erat inde distans per aliquot millia passuum, traducta successive in locum, ubi ad praesens reperitur . Sicque verba Polybii non quadrant si tui Senogalliae sui temporis, quae non extabat ad mare. Cum vero si tui Caesenae bene respondeat, ut diximus, secundum distinetivum Senae Polybii, scilicet terminatio ibi eamporum Italiae ; sat correspondet etiam pri-- . Imm,nimirum propinquitas ad mare,quia sufficienter adjacet mari, cum ab eo modicum distet: cum suum agrum exintendat ad mare: cum denique suo portu subeat in Adriaticum aequor. Et alioquin Polybius non ibi connotavit littus aequoreum, phy sica, & rigo rosa proprietate verborum, sed morali, & circumlocutiva expressione .
16 omittenda quoque non est distinctio, quam suggerit Plinius, collocans Civitatem Senogalliae in sexta regione Italiae ; Caesenam ver5 quae est Sena Polybii, & Stra-caς Plisti, is bonis, ut patet ex dictis ponens in octava regione ao ).Fρ - η M.L3. Quamobrem satis elucet. Senogalliam Piceni stoto coelo ' ' o i' differre a Sena Romandiolae nunc Cisse na) regia Urbe, 'ς Metropoli Gallorum Senonum. Non impugnamus nihilominus, quod antiqua Senogallia originem sui nominis abs at 3 cti . apssmet Gallis Senonibus habuerit a G: sve quod ab illis
Histor. Caesen. condita silerit: quippe concinit Antonius Aste sanus, quod βή δ δει σφε Galli plures Civitates condiderunt Senogauiensem terrain, Mutinam,atque Tridentum urbes enumeravi grave es a a): Dras. Cum tamen Caesetram, non Senones ipsi aedificaverint, sed δε λ ab Umbris , inde ab Etrusicis antecedenter possessam , ubi subjecerint: & pro sede praecipua eorum regiminis , cumbenae nomine deputaverint. i Qua
38쪽
I Quare pro sede praecipua mi regiminis 3 quia proximos habebant ab occasu Gallos Bojos contra quoririn,aliorumque Gallorum propositum venerant, in Italiam, sicque magnos progressus secerant militares, ut supra die um est. Qiyamobrem Senones,ut suspectam habere propinquitatem,& potentiam Bojorum;ste & prsea vere insidias debebant;&semper esse parati ad ipseru invasiones bellicas retii dendas. Ac quemadmodum Caesar duobus in extremis DrovincisDπsinibus duo Fora videtur consitu e,unum in ulteriore GaI- Iis, alterum in citeriore cte. quae ab ejus nomine dicitasvr as); ita nil mirum,quod & Galli Senones nomen suum dederint duobus urbibus, hinc inde positis in extremitatibus propriae ditionis , a Viti flumine usque ad AElim protense: nempe Caesenae prope ipsum Vitim sitae: ac Senogalsae propinquae praefato JEsi : quarum haec secunda vires eorum firmaret contra Romanos, sibi a solis ortu conterminos:& illa prior Boiorum Gallorum impetum cohiberet, quos babe
hant conlimitaneos ab occasu a 4 ).i 8 Alia de Caesena,quod si lena Gallorum Senonum ad Senogalliae disserentiam, inferius reserentur a 3 ). Et alia quoque in idipsit in tendentia legere est apud Scipi nem Clara montium ca6) . Hicque interim enunciabimus,
, quod adeo infixa est animo Caesenatum, imago, ac memoria eorum antiquae relationis ad Gallos Senones, descendentiaeque illorum ab istis ; ut ἱridolob; liter propagata suerit, adhucque nostra aetate permaneat, denominatio quaedain
honorificentiae inde sumpta. Senonum namque nomen
transivit in titulum honorificentiae Civium prςclariorum: sicut Decuriones gerentes Magistratum Civitatis, & Primates, atque Consiliarii,corpus ipsiusmet urbis componentes, haud raro consuescant Senones appellari: & dici, hic est unus ex Senonibus, ille est ex numero Senonum &ci videlicet est unus ex Consiliariis, vel Decurionibus &c. I9 Ex huc usq; autem recensitis coniici potest, hi apud Caesenam,inquam, olim Senam, resedisse quandoque Breunam I. Galloru Senonii Regem,seu Ducem,atq; Ductorem, . post
39쪽
postquam per aliquod tempus antecedenter permanserat in Italia inter Alpes,& Padum: pluraque praeclara gesserat opera, sua digna virtute. De quo Brenno ita cecinit mox fatus Antonius Asteianus Gallorum nostras Brenno dure venit in orat quirens sedes copia magna novas. Brennus enim feeum Gallarum millia duxis Terrentum, priscis resibus Bisoricis. Trennus Dux Senonum, de quo mihi mentio fatas es innumera venit in Italiam sar). Cavendum est attamen, quod non unicus, sed bini fuerunt Brenni Gallorum ductores: primus, & secundus et quorumt,gamor. m. alteri praecessit I Io. circiter annis a 8 ): nee adiactios. Histor.V. Unius confundenda sunt cum gestis alterius. Primi essistes est, quae sequatur, sumpta ex Promptuario numismatiunantiquorum 29θ. -
Io Brennus profeci O I. mori clantentus primis vii loriis,
Felicibusque successibus, quibus ab initio in regione Transpadana profecit: ubi dc aliquot oppida, Civitatesque munivit, aut condidit, aut restauravit; Sc haud parvam regionem suo dominio subjugavit; ad majora in dies incrementa inchoatae jam ditionis anhelans; ut nova bella sertiter aggrederentur; stos Milites incitabat. Unde quidam Ut virtutesa Trennus munimina facto, Aretaque cuncta sibi sidii vicina subacta,
Nunc, ait , socii tempus majora movere Nune mibi credo diam quaqua declino patere Adm volidae nobii vires, animique vigentσι
40쪽
Et superi nostris eum, exstisque faventes. Ergo viri fortes, σε jam mihisepe probati; 28ρm citis tempui enim nune ) armis ese parat Dux era, manu vos, confidoque juvabo, Vobiscumque mori, oriferat atra, parabo .mam tamen haud vobis opus es aliunde timere Nam vis nulla potes nobis, casuive nocere 3 o ). Ii Ejus intentioni postquam sedem iam constituerptapud Senam, nunc Caesenam ) famulata est, non nunus opportune nata, quam inexpectata occasio Aruntix Etrusci, Senones accersientes, ut illorum adjutorio ultionem semeret de Clusinis hostibus suis . Advolavit illuc Brennus, caterva stipatus Io millium Bellatorum, ex ditione Senonica collectorum 3I): Clusium auxiliario nomine obsedit. Huicque incumbens operi a Romanis Clusinorum sautoribus lacessitus, obsidione dimissa, movit arma contri ipsosmet fautores : quos ad Alliam flumen sedit 13. Kalendas
Augusti ra ): adeo terribili clade, ut Alliensis dies transiverit in proverbium pro sunestissimo die 3 30ῖ de quo cecinit Ovidius Hae es in fasti, cui dat gramis Auia nomen 34 .a a Tum festino gressis Romam prosectus, illam caepit, horroreque, ac caedibus implevit: solo Capitolio, satis resistentibus, non subae o 33): & aristatis Romanis ad sponsionem ingentis ponderis auri pro vexatione redimenda tametsi pollea illa pactio evanuerit ob vim sepervenienti Camilli 36) . Audiendus Auctor Misicellae: Gilli Senones Duce Brenno , exereitu copioso freti, cdi robuso nimii; eum urbem Clusium obsiderent, obsidione d 9s,totis vir bus Romam eontendu t. Hos ita dire irruentes, Fabius cum exercitu Consul excepit, nec tamen obsitit: im) potidi hosti Ie impetus Romanos quasi oridas segetes fuceidit, framisi ct transivit. Tesatur hane Fabii cladem fluvius Allia, fleui Cremera Fabiorum . Non enim Detu aliqυIs item Romanae muniae ruinam recenseret, etiam si Roma insuper incensa non set. Patentem Urbem Galli penetrant, truci ant