Carolus Mauritius Gamba a Passerano med. et philos. doctor ut in ampliss. Taur. Med. Collegium cooptaretur publice disputabat anno 1783. die 12. augusti hora 9. matutina. Facta cuilibet a sexto arguendi copia

발행: 1783년

분량: 128페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

11쪽

Bilbere possunt 3ὶ Ex acutissimis porro, maximeque gravibus sonis qui aure percipi possint, illud

demonstratum est, ut vibratisne aeris sonum en sibilem reddant plures quam triginta intra secundum temporis minutum esse debere, neque ita eleriter aerem vibrare unquam posse, ut cim eodem tem pusculo oscillationes edat. Cum vero aetheris elasticitas ex emtoni computo 9o,oOO,oOO,Oo O major sit aeris elasticitate, eo major esse debet in illo oscillationum requentia luci, coloribus exhiben. dis apta 1 . in mirum non est si vibrationes corporum resonantium nullam in aethere lucem ci ant, vicissim ex lucidorum orporum tremore nullus in aere sonus excitetur Minimae igitur maximeque tensae corporum partes esse debent crebris adeo oscillationibus concipiendis aptae , ut aether in lucidas vibrationes adigete possint, ac varios in eodem colores excitare. Idem Ne tonus eleganti simis quibusdam experimentis atque observationi Ahus in pertenui aerea lamella habitis, Win bullis

ex aqua sapone mi,ut δ, quibus pueri ludunt, tenuitatem minimarum partium, quae colori cuique exhibendo aptae sint, de tendam suscepit 3 .

3 Optices lib. II.

12쪽

Illud quidem huic vibrationum hypothesi Ne.t

no ipso adnotante videbatur adversari, quod tu me , nunquam in Urvas vias ingrediatur, ne sa, se in umbram inflectat, cum stellae fixae plain, netae cujusvis interpositione continuo evanescant, is itemque solis partes aliquae interpositione lunae, is mercurii, aut veneris soni vero e contra pario facilitate per tubas incurvas ac per rectas pro M agentur, Wsonus campanae, vel tormenti bellici audiri possit trans montem , cujus interposio tu id quod sonum emittit ne possit oculis cer, ni intercluditur si is . At vero posteaquam uterus, De la Grange aliique hujus aevi mathematici ostenderunt sonum ipsum quoque per rectas pro gredi, wsonoros radios ab interposito obstaculo intercipi, omnemque qui trans ipsum percipitur sonum non a directis , sed a refiexis sonoris radiis deducendum esse, jam validissima, maximeque speciosa dissicultas evanescit, quae . adversus eam opinionem uerat proposita . Ut autem sonus per rectas lineas lucis instar incedit , e successive multoque etiam tardius, quemadmodum lux, propagatur, Sio.

eadem etiam lege, qua lux, ab objectis corporibus reflectitur, ut angulus reflexionis aequalis sit si me uton quaest pos opticam XXVIII 6

XXXVIII.

13쪽

angulo incidentiae ι), unde multiplicium echo iarabilia phaenomena, tubarum tentorophoneta rum c. sunt repetenda. Neque magis a reflexione mutatur soni tonus, quam lucidi radii color ab eadem assiciatur. Imm vero sonum quoque ipsum, dum ex uno medio in aliud diversae densitatis propagaretur, alicui refractioni obnoxium esse censuerunt Mathematici eximii, etsi eo usque progredi hactenus non potuerint, ut geometrico ratiocinio hanc soni refractionem evidenter ostenderent . Quema

modum vero sonus a quocumque sonor corpore

cieatur eandem semper naturam praesesert in eosdem tonos resolvitur, ita lux a quibuscumque hicidis corporibus excitetur, ejusdem semper indolis deprehenditur, Win eosdem primitivos radios dispescitur, neque ullas eorundem dotes ostendit, quod quidem fieri oporteret, si ex illorum corporum exhalationibus componeretur. Illud ultimo loco animadvertam, Iucem , quae ex mercurii intra tu-bum vitreum hermetice clausum intra quem aer rarefactus esto agitatione cietur, tamdiu perdurat ra, donec ipsa agitatio perdurat, procul dubio haberi absque ulla mercurii trans solidum vitrum, aut ipsius vitri dissipatione, propterea tribuendam omnino esse oscillationi, quae ab electrico commo .

14쪽

t vapore imprimitur minimis rare saeti aeris partiis buet, per quam vibrando aetheri lumini exeitando aptae fiunt i h. Itaque soni leges, phaeis

nomena lucis legibus phaenomenisque consentiunt, omnique ex parte respondeat. Neque vero mora

mur dissi ultates alias, quae adversus vibrationum systema propositae sunt, quarum infirmitas in omisnium oculos incurriti, cujusmodi est illa, quae peti

solet ex perennitate , 'onstantia motus planetarum , ceterorumque caelestium corporum, quae oportuisset a circumfuso aethere longinquitate temporis resistentiam pati , suisque in motibus evidenter retardari. am ut superius adnotavimus, aetheri r ritas tanta esse debet computante e tono, ut Τοo, o aeris raritatem excedat, ex qua quidem Io,OOO. annorum spatio sensibilem planetarum m tibus resistentiam in serri non posse idem vir claris demonstravit 1 . Neque solum planetarum motus cum aetheris praesentia conciliantur, verum etiam hujus ipsius aetheris actioni eorum mutuam gravi tatem tribuendam esse suspicatus est olim idem

Ne tonus 3ὶ,- longa plurium annorum media

si Euler. ρ. 6. a Quaesi. XXII. 3 Poterit amen, siquidem urs Iasia huius

medii admodum sit magna, cor ora vi ea Omni, quam gravitatem appellamus, densioribus medii parιibus ad rariores versus impellere. Quaest. XXI.

15쪽

latione confirmare adgressus est sublimis Geneven si geometra, philosophus e Sage . Denique non omnino certum est planetas a primordiis astronomiae ad hae tempora nullam vel minimam retar datiorem passos esse, ut Ontra ex comparatis vetustissimis, hodiernisque observationibus contrarium elici posse eximii aetatis nostrae Mathematici censuerint. Qui vero lucem in solis lucidorumque corporum Suviis constituendam esse ponunt, in eandem dissicultatem recidunt, quam sibi vitandam Proposuerant. Nam hujusmodi lucida Suvia . emanationes dummodo corporeae, pro ratione de inatis suae respondentem planetarum motibus resistentiam opponent i). VIII. At multo gravioribus emanationum systema dissicultatibus premitur. Et primo quidem observata lucis eleritas, quae ioci, o vicibus soni cel ritate maior est I. illi hypothesi vehementer adversatur. Nam tanta in progressivo motu vel citas omnem analogiam, fidem omnem longe superat, cum in oscinationum hypothesiis sono analoga sit,is elasticitati medii in quo absolvitur omnino respondeat a), et nihil repugnans omnino praeseserat; ita ut Cartesius nulla edoctus obis i Eutir loc eis. v. s.

16쪽

servatione ex solo ratiocinio hanc lucis propagatio. nem in instanti fieri arbitraretur. Sed gravior adhue dissicultas oritur ex multiplicium radiorum lucis, quia tot diversis objectorum visibilium punctis manant,

directionibus quibusvis decussatione, dum perextia guum obscurae camerae seramen, aut lentem crystallinam , aut oculi pupillam trajiciuntur, quin sese mutuo interturbent , cum distinctam eorum objectorum imaginem Mnativos colores ut cheirime referant. Nemo enim non videt, si radii luminis tamquam effluvia progressivo motu a luci dis corporibus progredientia considerentur, mutuo occursu resilire detorqueri, ac perturbari debere.

Contra vero in oscillationum hypothesi analogia soni praesto est, quae manifeste demonstrat radios sonoros utcumque diversos sibi occurrere in se mintuo decussare facile posse, quin ulla in ipsis mutatio, aut aberratio, aut confusio nascatur si . Omitto dissicultatem ex ingenti dissipatione su stantiae solaris deducendam, quam praeoccupare innatus est Boskovikius incredibili demonstrata eorum Euviorum raritate, quae sensibilem a mundo condito substantiae solaris imminutionem afferre non potuerit illud potius adnotabo, vibrationum

17쪽

hypothesim millam omnino substantiae solaris aeturam postula fecit . IX. Ex hactenus dictis manifestum est, lucida quae

dicuntur corpora, luce propria conspicua esse, quatenus nimirum minimarum suarum partium pulsatio nibus aethereum circumfusum fluidum in tremorem,

adigunt, Win lucidos radios disponunt, quibus spectatorum oculi commoventur. Illud autem magis abditum est, qua ratione corpora, quae ad aetheris vibrationes ciendas sunt inepta , quaeque luce propria caret creduntur , lucidorum tamen corporum

radiis collustrata visibilia reddantur. Haec enim a reflexis hujusmodi uel radiis conspicua reddi unanimes ferme hactenus Physici a Mathematici docuerunt. At Euterus summus ipse mathematicus physicusque vulgarem hanc, omnibusque receptam do- t mmis adnotavit Newtonus fieri potest ut ingens atmosphaerae, quae globo solis incumbit, pondus efficiat ne corpora ibi in vapores tum os abi. re queant nisi ope caloris longe majoris, quam qui eadem in terrae nostrae superficie facillime in vapores sumos solveret, idemque illud ingens pondus vaporesi exhalationes simul ac e sole ascendunt statim iterum condenset, etficiatque ut in solis globum continuo recidant, caloremque ipsius actione sua eodem modo adaugeant, quo aer in terra nostra calorem ignis culinarii auget , itemque prohibeat ne ingens ille globus imminuatur, nisi sorte luminis . . . . emissione.

18쪽

etrinam validissimis argumentis impugnavit reste- Tam nempe lucem eorum corporum a quibus primum proficiscitur, non autem eorum a quibus reflectitur, speciem Mimaginem referre, ut spieculorum exemplo evidenter vincitur; at objecta a solis luce collustrata non quidem ipsius solis a quo lux provenit, sed propriam imaginem coloresque exhibere. Praeterea mutato speculi, aut spectatoris, aut eorum quae spectantur respectivo situ, situm imaginis mutari; at corporum quae aliena luce collustrantur speciem .situm eundem semper esse modo ipsa immota permaneant. Igitur corporum quae aliena luce collustrantur particulas extimas minimasque ab ipsa lucis actione in analogas, sibique consentaneas oscillationes adigi censet, per quas aethereum circumsusum fluidum in lucidos radios dispo-.nant, quorum praesidio demum visibilia fiant, suamque imaginem transmittani hinc unumquodque eo. rum punctum quaquaversus radiare, quum contra reflexorum radiorum directio incidentium radiorum directioni perpetuo respondeat. Hanc vero agitationem superficiei corporum visibilium eo vehementiorem esse quo vividiori luce percelluntur. Igitur sponte lucentia ab aliis corporibus quae aliena luce il-Iustrantur, in hoc tantum differre constituit, quod illorum vibratio luci excitandae apta ab interna causa nascatur horum vero vibratio ab extranea cau-

19쪽

tiente, in consentaneos tremores ciente. Ad novivam hanc & mirificam theoriam confirmandam iterum uterus soni analogiam in subsidium accersit. Scilicet observati musicas chordas tensas. ad sonum edendum' dispositas , quiescentes tamen , On- tremiscere, & resonare eodem modo ac si pulsarentur, quoties in eodem loco chorda alia pulsa tur etiam dissita quod nempe hujus tremor per interjectum aerem ab hac ad illas propagetur, easdemque percellat, idque eo facilius ac videntius evenire, si chordae quae secundario oscillant, cum illa quae percussa sui ad unisonum sint, aut illius octavam , vel quintam, tertiamve exprimant. Simi. liter igitur per interpositum aethereum fluidum ab oscillantibus lucidis corporibus eorum quae umbrosa

sunt particulas in consentaneos tremores cieri concludit, per quos respondentes lucidos radios in circumposito aethere excirent, quorum praesidio visibilia evadant ι .X. Hanc vero agitationem extimarum particularum corporum umbrosorum a luce excitatam tamdiu duntaxat perdurare uterus censuit, quandiu perdurat actio lucis eandem inducens, quandoquidem corpora hujusmodi ab illustrato loco in tenebras

20쪽

16 translata continuo invisibilia fiant ij. Evenire tamen aliquando posse concedit rarissimo exemplo, ut 'umbrosa corpora impressam a luce oscillationem ad aliquod tempus servent, unde in tenebras translata aliquandiu proprio lumine conspicua esse pergant, idque in phosphoro Margraasi obtinere aibitratur χὶ.Itaque verosimile est virum l. Becearii experimen ista perspecta non habuisse, qui diligentia maxima, diuturnoque labore hujusmodi proprietatem paucis quibusdam corporibus minime peculiarem , sed feris

me omnibus communem esse ostenderat I). Ex his certe validissimum argumentum depromere potuisset ad thesim suam confirmandam. Nam omniis no evidens est in corporis lucidi praesentia obscura corpora lucendi vim acquirere, siquidem in tenebras translata hanc ipsam lucendi proprietatem ostendant. Iamdiu Ne tonus adverterat motus in fundo oculi a raditis luminis excitatos natura sua durabiatis atque adeo ibrantes esse , quum carbo candens motu celerrimo in orbem actus Ocias ut totus uorbis igneus videatur, quod fieri nequit nisi motus qui a carbone circulum inchoante impressus suit, tamdiu perseveret, donec peracto orbe in eundem

p. 36. O seq. O pars L p. 498. O seq.

SEARCH

MENU NAVIGATION