Commentaria in libros Hippocratis de Ratione victus in morbis acutis

101쪽

significat sanguinis redundantiam meta in

racem siue cum inflammatione, siue ea nondum facta. Significatio autem doloris ad clauiculam,fieri potest,non solum ob pleuritidem supernarum costarum sed nihilominus,ob infamisationem hypochodriorum,hepatis praecinue:quia tument tunc temporis venae usq; ad iugulares. Cum ergo distentio, graulias multitudinem sequi oleant , illa ad vasa hec ad vires,costat ignificationes esse omnes eas quae dictae sunt,uerar inflammationis in hypochondrijs aut intra thoracem,aut saltem doloris consistentis cum multitudine , quae cum adsunt,secanda Vena est. Si vero dolor sit infra septum tranuersum constat hoc esse extra thoracem non praestet autem significationem

sui ad clauiculam nam si praemi, mittendus tunc quoque sanguis est mollire oportet aluu a sanguinis missione abstinere . Hi mores enim qui citx phlemonem in bypochondriis

continentur facile ad aluum derivantur,ob- uiciniam S rectitudinem cum intestinis. Ecce diximus ,quibus in doloribus mittendus siei anguis,&quibus expurgadum ex quibus eo- stat, celium Aurelianum , qui hanc quoque. Sententiam rei tauit,non esse eam fatis assis equutum . Nunc quomqdo praestandum uti unque ut explicemus,redeuntes ad fanguinis

102쪽

minis missionem secares inquit iubat, nam internam incubito Hie consentaneum est internam vocari ilarem,dicique ad humeralem, Pae est externa, madcommunem , quaeex illis rit, quanquam alijs locis uternas vocare soletomnes venas magnas.C L

stat praeterea ex regula rectaruduais , autemnam cubiti eiasdem latetis secari debete Iubet praeterea non cunctari confertim auterre tanguinemusquedum perrubrum,aut pro rabio liuidum fiat:denique usquedum muretur color sanguinis in deteriorem, quia scilicet uiimpactus in itinammatione est,aut partem inflammatam obsidet sanguis,minus integer est quam qui longe abest.Quare nisi viaque ad mutationem sanguinis fluat, constat non exhauriri is ipsa inflammatione, nequavet,a proximis inflammationi locis.Qua do verbexcrementa contemplamuri urinas

praecipue, tinde coniectemus, ut habeat invenis sanguis , constat contemplari psum

exeuntem sanguinem magni momenti esse. Significationes veta similes sunt, ij qna insuc exinflammata particula fluente. Nam phlegmone ex affluente sanguine fit in partiacula impacto ut ergo ibi dum manet integer, ruber est cum quassa mediocritate crasenuei,cum ritur, perrubet&crassus ni pri

103쪽

mum, deinde nigrescit, aut ad chloriimcolorem tendit:cum putrescit malignὸ,liuestit aut sanies quaedam atra sine concretionα cum grau eoletitia filicum taediocriter pure

scit quodac suppurati dicimus fit eandidus:

ita qui intra venas est, pro ratione alterationis afficitur,itaque optimus sanguis sit,qui

ruber,mediocriter crasus,cum sero quodam non multb,vrinae beneualentium simili,&cScrescens: utcunque abhoc desciat, ius sit: non tamen eodem modo,neque aeque Caco

chymiam quidem significat omnis quae aue

viui prauorum ciborum,imputatur, ut in iis qui ob longum esum leguminum,olerium,aut carnium salitarum,prauum sanguinem paulatim congesserun aut qualitati corrumpenti, ut in ijs,quibus cum antea bono sanguine eLsent,breui ob febrilem calore,aut phlegm nem,corruptus est an quibus ante febres erae

cacochymia, color sanguinis significat specie succi,quae qualitatem ciborum,quibus homo usus antea est consequitur. Quare quibus aAalbium colorem sanguis vergit , crudis succis abundate S edulis pituitos usi esse deprehenduntur:quibus ad viridem aut flauum, biliosis quibus ad nigruinti is verossint liuidusae fuscus col6r,&quicunque nigritiem participant plusquam viridis melancholici In qui

104쪽

hin 'eib,vi febris,aut phlegmoms, sanguis est,color pertuber,flauus de viridis,

uniger,significat calorem urentem lutidus, calorem etiam putrefacientem candidus calorem suppurationem faciente m. Mare eorum ita non sunt boni, albus est minime

malus . Est eum putrescentia, non tam se inlinuat colore, quam substantiae modo , vicum exit sanguis Diber, sed non concrescens: Cum enim eatoris sit cogete densare , tu, sta cuiuiaue rei natura, qui non concrcscit, magnum, turalis caloris agorem indicat: Ergo pro rubro mediocriter, valde rubrum sanguinem apparere,indicat,eum iam exire, qui in intaminita particula exuratur pro rurbro verbac puro, hoc est pro valde rubro, qui a sero proprio purus at,apparere liuidium indicat,exire iam qui Ini articula 4nculta

tus putrescit Aliquand etiam euenit contraria mutatio, ut scilicet primo vasculo deterior sanguis appareat, secundo Hior, Δ a naturali minus alienus, quod sane Acilioris affectionis est. Nam minoris copiae ma ii succi,4 minusan alto reconditi ignom est Vecum hoc in febribus quae ixia internam inflammatiotio sunt, euenire solet. liiijs quae sunt cum interna inflam malion Oen it, ut in pleuritide auae spectari iubet Net,

105쪽

scilicet fluxio incipiat a meliori sanguine,,

in deteriorem mutatio fiat. Ne tamen intellige,quia mutationem hanc sanguinis expediare iubet, expectandam in omnibus citra dusinctionem esse,sed tunc solum civires perimittunt. Nam si in omnibus atrectioitibus cauere oportet facultatum lapsum certe iiijs magis,quae ad thoracem pertinent, quippe

ad quas non satis est naturalis,sed animali etiam est opus,ac proii de in iis, nunqHam est inittendus sanguis usque ad animi deliquiu.

Si ergo non expectes aratum iri sanguinem ad deteriorem anteeuam homo animo linquatur,cohibebis fluxum, antequam mutetur. Licebit tamen etsi cohibueris, quodam, modo etiam hoc praeceptum seruare, xepeti

tio scilicetisecando in nam ita ut litteruatque iterum,neque a se stione desistendo Vsquedum vitiosius iam extrahatur sanguis. Mqui profecto,ira melius,facisiusq; ad rarim deducitur hoc praeceptum,quam semel fundedo. Nani fluente adhue sanguine dufficile agnoicuntur hae colorum murationes, sed i xunque postquam refriguit effussus. Itaque si nequAdiliovim anim neque quidquam liud obstet, u mi sim emassione expectes sanguinis mutationem possisque mutationem affatim exeuntis agnoscere,ita iacies: fin

106쪽

IN MORBI ACUTIs si

sin minus, at reperitione poteris ea mutatio, nem cxpectare Expurgationis est duplex ratio,vivi expurgantia medicamenta duplicia.

Quedam enim ut Hippocrates ipse libet odomedicamentis expurgatibus docet)sunt proprie expurgantia, qua potenter extrahunt succos certos quaedam quae non tam exicali evincla,quam turbantia aluusunt. Haec vulgo, cantientem Hippocrates illo loco vocat cubo leuer,ut ego interpraetor. In his enim p no casiam, manam,betam, maluam, quina mercurialem,& cnicum. Prima illa medicamenta dari debent seorsum a tibis, ut paulbinfra dicetur: secunda verb haec cum iosis cibis,aut patu ante cibos optime dantur quin& post alios accipiunt nonnulli, Mnihil ledu-tur dantur enim non ut ex toto corpore trahant,sed ut quod in aluo est, deturbent cibi Verbitractionem possent impedire,dejectionem non possunt. Qui igitur ob dolorem lateris deiectionibus curari postulant, nonnulli magna puigatione indigent,n5nullis medioeris alui subluetio sufficit, per ea quae cus cibis dantur,quod significas,dices. Quae insoe. bitionibus exhibentur: cum enim toto hoc libro sorbitiones vocet cibos febricitantium acute,perinde est dicere,quae in sorbitionibus,

107쪽

medicamenta,noxiam quali tam habent,ricotingat dubitare ait lethalia sint,nulla re magis indigent, quam correctione, iraeparatione idonea: haec autem secuda,quia cum ei-bis accipiuntur, suauitatem desiderant, alioqui quis possit omnino insuauibus vesci eroinde deprimotum usu disserens, dicit, mollire oportet aluum veratro nigro album enim venenosus est aut peplio. Vtrumque est vulgaris cognitionis,& fortiter purgans. Et nigro

quidelinquit Ibelleboro,ducu,aut seseli, aut

cuminum, aut anisum, aiu aliud quippia, eoru quae bene olent,miscendo. His vltimis verbis insinuat, cur haec illorum correctiva sint: nimirum quia bene olet,ac miud grata cunni, aliorum abominabilem qualitate eme dant. Non tamen idonea ad hanc rem sunt, quacunque bene olent. non enim muscus, aut galia adorata Ied qua cum aromatica qualitat ut quae dicta sunt, ginamomum,

de spica nard i. huiusmodi Peptio autem inquit succum Sphij. Silphium est quod

de laser, seu laserpitium dicitur, cuius succus ad hane rem est accommodatissimus,l precipue qui cirenaicus eit. Hic certe succus veratrum etiam corrigere possit, daucus, s seii, cuminus, is anisum, corrigunt neptium, ob commuitem illam causam odoris grati de

108쪽

iocundi Verum sunt singulis expurgantibus topria correctiva, praecipue idonea, aper mento cognita Hippocrates ago qui cis crobro utebatur,tas cortigi optime experime loco nouerat. His dictis de corrinio Garmenta laborum scilicet peplium iv etsi misceantur; iusdem modi sunt.ltaquς α sinuat hanc regulum,quam ego lib. 9 . contro uersiarum medicininum abunde explicui nportere ut medicamentaque miscentur,ei de modi sint. Explicat verbGalenus bdello quose quando hunc locum, dicens mioriopa vocari,non quae succos similes vacuent, sed aequali aut non valde in aequali tempore. Itaque considerati oportet in primis,quo me dicamelo usurussis,ut anheleboro:quo pacto eligi debeat, ut an nigro:quo pacto corrigo eandauco,nseli, cumino, aut aniso quo pacto parari ut simpliciter corrigi an cum auo mit

ut inde agnoscas mi troparum , an non. Porr prima considerario, quo inquam inedicament, uetus sis, non aliund ccipi potest, quam ex cuiusque medicamenti ra- cultate:aliqua lo enim indigemus bilem educente uuam aut atram,aliquando educente pitui

109쪽

pitui am,aut uuam Proinde explicat nunc Hippocrates facultates dictorum medica- meatorum, dicens, Euacuat autem n rhiari Veratrum melius, quam peplium, d ad iudicationem magis facit,hoc est,ad perpurgata neminia scilicet extrahit undiove potentius succos melancholicos P lium succos extrahi rinus,sarus vero magis pellit./mbo ve- rorem sedant: qui dolor nonnunquam . buxcrementis congestis,nonnunquam M m a flatu Ex his vae Hippocrates dicit de Pusio, uuae sane sunt verissima,& eius uuali--ribus consentanea, constat cum Gal. 8 desimo facultate dicit semen, listae flatuosum,intelligendu eme norauali ex sua substaria gignens, aug latu sed quasi eu erupere raciens,v. .huius operis dicetur, allium M. tuosum esse, quanquam profecto fiatum disiaem. Ut tauuenatuosum,non ut rapa, dc legumina, fiuctus horarij,sed ut allia, & merv. in alui leuisobductione,illud unum petit, Vt. Quandocum cibis dantur medicamenta,s

mos p-uretur,atque ita condiantur,ut, que macitudinem, neque saporem altu vald msuavem, retineant, neque copia intolera nil prestentur,neoue colorem habeant retru, Oremve ingratum, aut aliam suspicionem,

id est aliam quampiata qualitatem, a Qua a

110쪽

Erotus aborreat Merit,iano amaritudinem vocivit in suavitatem colorem ver suspitio,.

nem Color enim per se nihilfacit ad inlacta ditatem, sunt verbqui colores Quosdam, de quosdam iubstantia modos detestatur, qua si suspitionem inde capientes subesse aliquid malignia Tantopere mos gerendus est aegroto neque solum sane inhis cibis leuibus, sed quoad fieri potest, etiam in omnibus medicameris. Nulla enim prosunt,nin natura eis v-tatur,neque utetur nasi amplectatur, Quomodo autem amplectetur, a quibus omnino a

Pti unam quid postquam bibit,ia a . cum orbenda arim are vortes,non insi

gniter minori quantuare, quam consueuerit. Quoniam, rationi consonum es, media in purgationesorbitionem non dare cum auremeesauerispurgatio unc sorbear nus quam

serintadem aurem mihi es sermo,siue succo piisse a porteat,ti.

APerte satis docet hic Hippocrates rati

nem victus, cuam, die qua pharmacum acceptum est,teneri oportet, contrariam satis