Commentaria in libros Hippocratis de Ratione victus in morbis acutis

111쪽

m; arium medicorum coiisuetudini Nimiarum plaerique media in purgatione praebentilis alinaesalis expers, &mau bis ost, ea vix perfecta,cibos praebent solidiores,maiori qua superioribus diebus licentia , sperantes, ardiator, ut siquist viriu detraxit euaciratio, mox cibo reficiatur. Qui duplici ratione peccanti primum, quod praeter Hippocratis praeceptu purgatione in media tribuut cibo, atque ita purgationem in mediosaciunt interrumpi veaenim vigilia motus inedia auget,ita cibus, somnus quies purgationes sistunt: deinde, quod recens debilitata facultate, Minanitis venis,affatim repenteque cibant, qu0d noxium valde essem uirit probauit Hippocrates permittit sane mox ab accepto pharmaco,cremorem missanae accipere,ad desi e dum benepharmacum,utque in fundum veniculi descend i, quo loco Mad actum meliustrasseratur,& minus augeat,&minus euomatur,vam si in ore fluitet, ne quid pha Maci in gula haereat. Constat verb hoc in malignis solum,& fortibus pharmacis esse necessarium,&junc praecipue,cum aliquid videatur,circa fauces, gulam hesisse Conseret etia hic petus mox ab accepto pharmaco,qua-doquide nonnihil nutrit,ut mellis possit rotudie transigere sine cibo, m Acceptus si an

112쪽

IN MORBIS ACUTI s.

git, mollitq, malignas medicameli vires, purissatione aute in media nihil boni praestans,impedit, repugnat purgatioru facieὀς,no autet: datus mox ab accepto pharmaco ut caelius, hac quoque parte resurans,obijcit num poti turiad meliore amplexu, de qua vocant vulgo actuatione facit. Quanta inquit rationi con- sinu est,purgatione in media,sorbitione non darexu aute ia cessauerit purgatio si modo te pestiue celtare incipiat Naii plus satis mucatur,dur afuerit,sine cibo transigere time sol 'beat,seu cibum alium capiat, minori quanti-tate quam consueuerit, quia saeuitas debiliae est, &vasa recens inanita. Quoniam autem refectio minor pro debilitate maiori non erie

satis redigatur postea paulatim in plus cibi, quam mox ali expurg tione acceperit , det

uam antea quam expurgaretur,acciperet,ix

olor eessauerit,i nihil aliud aduersetur nali' erit signum eurgationis perficis, i morbum feceritinclinarerin inclinationea .m augendus cibus iam est. Eadem autem cibi ratio servanda est, in ijs qui expurgantur, e prisiana tota,sue succo piissariat, rue alio quouis cibo usurus quis simo enim haec

113쪽

DE RATIONE VICTusci sera enim messus esse starii incipere

orbere omninoplus quampraeuacuatiis , uinciperesorbere,aut tertia die aut quare aut quinta,auis prima,nsiprius iudicatus mo bussu in hoc tempore raeparationes autem

inlissimissciendae quales dictaesunt. De sorbitionis igitu exhibitione ita sentio, sed depotu,quidquidasiiquμ potaturus sit, eorum quae scribentur,idem mihi sermo omnino es. Novi aureis medicos,maxime corraria ac oportear facere, olutenim omnes sub initiia morborum praemacerantes hom nes,aut duos,aut tres,autplures dies laqueis

istis esse, detur, mamna corpora mutatione facta , magnam etiam aliquam mutationem

eontrariam'cere. Mutare autem non paru

114쪽

Ι Ergit probare,plurimum errare,eos qui ro' cens naniri affatim cibos offeruntiarier tio teneri debeat in aegrotantium victi, αςxpoqit aliorum errores, eosque conuincens, krobat quod dii tum est. Asierit melius etiastatim a primo morbi die incipere sorberri mnino olus,id est quamu permotbum illum

v πις potest,ita ut nullo morbi tempore plus cibi accipiat, quam in principio dixi iam

antea, cipi hinc debere morbos exfluxione, dico autem nunc eos etiam qui ex ventric

li satietate melius inquamhoc esse, quam, Ut alij medici faciunti certe cieboc tempore faciunt vulgare somnes ) praemacerare primis, duobus,aut tribus aut plutibus diebus fame,

bilionem dare,tertia die, ut quarta,aut quanta, aut sexta, aut septima nissprius indicatus morbus sit hoc tempore , dicensitu prius in Gicat 'mor- -Vmre, mihi inuri istultam curandam vulgarium considerati mem Nimirum macerant aegrotos fame imprimis,nulla alia arte, quam tentantes an so-aa inedia possint morbos vincere, cum videt se non posse, neq'ehis diebus inediae morbufuisse indicarum line volunt offerre sorbiti o- aes tot es tunc quide in aliud iam cori

115쪽

DE RATIO NE ICTU

siluam capientes, velut penuriam resarcietes: offerunt multa,quia fortasse inquir iustum illis esse videtur,magnam corporis mutationε, quae faeta est,magna alia emedare. Itaque ira Dcbant. Non est aurem ita faciendum, sed . principio non permittere vasa plurimum inaniri,ut primo libro dicebatised dare plusquaulloalio morbi tempore. Praeparationes auteeaedem faciendae,quae dictet e de libello sunt:

nimirum a principio cauendum, ne detur cibus alius,antequam prior descenderi neque 'niequam feces durae subductae sint, qua cutique alia huc pertinentia,sunt ia dicta Aridui hoc perinde obseruandu, siue sorbitione, uue potu , atqui siue potu aquae hordei, siue mulsae,sive vini,sive cuiuscunque alterius e rum, e quibus procedente opere scribetur,

usuriis quis sit. Hetc itaq; sic fieri debent quoiacunq; tuo quis 't turi errantque medici qui

faciunt ut diximus,& quia quod etia estat uissimum a principioiacultatem debilitant, faciutque vr non possit durare donec morbus cocoquatur,sed, ut in aphorismo dicitur, ni deficiat,atque hebetestat:sed requia sein eas angusti, coniiciunt, ut cogantur postea, vati de inanitos, ad copiosos cibos repentetransi serie, quod perfuse est, alde noxium, ut iam hinc incipi probare. Ac primu quide impon.

116쪽

get illi rationi cui vulgares illi medici innus bantur. Nimirum dicebant,cum magna matvi corporum facta est, oportere cotrariam aliam agn m etiam mutationem fieri. Respon-.mutarequidem non parum benes bet sitem mutatis fiat.Hoc est,cum male liquid circa corpora agi caeperit, ut cum in

inri,aut repleri,auicalefiexi.refrigerarive,aut

aliud quippiam tale, plusquam cporteat, expedit mutare,si recte mutatio fiat navisitae recte etiam si a melius mutatio fiet, afferet noxas Nimirum mutatioomnis debet a a riseri, repentinas enim mutationes non fete natura. Atqui cum omnis mutatio fieri recte ciebeat tamen a bsitio ciborum adhuc magis,aut si repente fiat, plus ridere potest, quam auae plurimae mutationes , quanquam non aeque in omni cibo, sed tanto plus laedet repentina appositio, quanto cibus cui apponetur, erit crassior. Proinde nisi recte mutatio fiat, plurimum laedentur, quit

iis tumut tussianisci minus qui succo , eo scilicet qui cum expresione tri minime oui solo potu aquae , in qua cocta rudana

num adhoc unorum qua conserunt.Si enim

117쪽

rebrales aut tales ictus ametis aliquis adam, tum in mutationibus quomodo ne

atque horum in acutii is axime Ierum facile est intelligere, prauam dictum me bis potus, sum ui se resimilem utiorem esse omnino ad salutem, quam si qui repense

G mustum,mutetur in alium meliorem.

P Robat eperinas in victu mutationes, rimum i dere aegrotante praecipu ducto argumento a beneualentibus, hoc modo si qui bene Icnt non post sunt ferre eas mutationes sed ab eis miximel duntur, quanto magis verisimile est sum iri aegrotos Atque si aegroti quicunque,quant,magis qui acutissimis laborant morbisnacile autem est intelligere, in beneualentibus, cibum solum, etsi prauus sit,suita me seri per similem, tutiorem esse, quam si quis r pente de multum mutetur in alium , etsi me-horem Duo hic veniunt excucienda, primu quod ad consequutionem illamis argumentum attinet: alterum quod ad victum suismillam utrumque enim indiget aliquibus anse

aduer

118쪽

maduersilanibus. Nam si quael durit beneualentes,multo magis laedent argiolis cum cor, pora sana ab expurgantibus medicamentis let dantur semper,profecto Groti nunquam iuuabuntur. Praeterea,tir homo cum bepe valeret victurenuissimo , ut potu solo Ledebatur, profect aegrotus laedetur multd plus, atque generatim quod saniferre circa noxam non poterant,aegrotis non erit impera ndum qua re neque medicamentis 'illis erit,iendum, neuue victus extenuandus:nihil enim horium possunt sani homines bene ferre. Ergo ratio haec eleuat totam artem , si uniuersim accipi

debet proposin .ua scilis uomnequod edit

beneualentes , et et multo magiscos qui a grotant: sin autem non capitur niuersis, ratio consequutionis non estu egitima sumsaparticulatim dictis procedat. Galenus propo- stlamm, mutatis quibus in oculis, inter' praeratur, dicens , detrimentiomiax minus

laedunt Ortesquam dassertio et seseruatavior videtur orbGa-ὶς - - pro riui qm non ςsio vςra, Ie omnibus quae circa sanos is gros agi possunt,sed de hs solum quaesunt noxia,ela detrumenta. Quaedam enim sunt, quae sauis sunt detrimenta, grotis remeura,vt pharmacara lia contra, sanis utilia . noxia aegrotis,t cibi H crassi.

119쪽

crassi. In ijs ergo quet non sunt utrisque noxia, est quod argumenteris aegrotis id fore magis quam sanis:ab ijs vero qua virosque laedunt, consentaneum est aegrotos laedi magis:sanitas enim fima,omnibus noxiis causis melius ta rasse possit oblistere, quam dispositio preternaturam:quanquam haec etiam omnia suasibiliter diculur potius, qua m ut lubitatio nulla subire possit:praeterquam quod propositione ira explicata, argumentu deficit in assiumptione minori probari enim oportuIt,mutationem repentinam noxia esse vitisque consentaneum quoque est,ac proinde arguine tum torum tale etiam est:rethoricum scillaetcolligens a maiori suasibilite non tame est monstratorium:quamqua res ipsa, puta murationes repentinas noxias esse,experimento satis constat ad alteram dictionis partem veniamus videbitur Hip rates commendaro victum semper sui similem, hoc est perseu ratiamin eade,certaque,vietus ratione Ontra ac in aphorismo,s ecundae, quo consulit

ad insueta uansire.quia stilicet, nimis consΗ- tutus victus,& semper sui similis, periculosus est Verum Hippocrates neque hoc loco sui semper similem commendat, sed dicit,tutiorem esse,quam si quis repente, multu mutetur in alui etsi ineliorem satius tamen sit.

120쪽

IN MORBI ACUTI s. so

e paulatim mutetur in alium,fortasse,etsi de teriorem: omnium vexo optimum fit, simutetur paulatim in alium,non tara constitutu, di mestorem.Cum verbdicitimelius esse pauIatim mutari in alium,etsi dete iorem, quam sui semper simili consistere, ' pocrates dicit meuus esse contistere in eodem dc sui simili, quam repentes multum mutari in alium.ein meliorem, intelligen dum est de

teriorem aut meliorem, non quantumcun

que, sed quadam tenus. Fieri enim possit,ut in tanto meliorem, aut ex tanto deteriori mutatio fiat, ut hanc ob causam liceat vel repente mutate. Intelligendum est, quadamtenus: iusta illud , Paulb deterior cibus aut potus, suavior tamen meliori, sed insuauiori, praeferendus non enim dixit vicumque deterior, sed aut deterior,ita ob consuetudinem audi deletior ferti potest, non tamen omnino deriori

. Mandoquidem γῆ qui bis iis di etiam

sapere consueuerunt,ωj qui semel repentina mutationes, Ones, O debistarepraesunt O eos quicem qui non eonfieuerunt

ρrandere, prans fuerint,statim ins Ossa

riunt, est toto corporegraues debiles oe pirmis autem insuper etiam cenauerint, σ