Commentaria in libros Hippocratis de Ratione victus in morbis acutis

201쪽

atqui res ira habet experimemo enim cuiuis constaticum occum antitaue uitiae alborum genere: dulciaenon sane,ut arbitro neque quae exacte alba,neque que omnino tau ,sed

quae ruffa,crassa,& turbat, eo que esse dulcia,fuluari nigeta, pomunt etiam

esse austera,&cum austera uat,dicit Hippocrates ad diarrhaeas, ad dysentenas esse ut inha:quia adstringentia sunt. Atqui constat cuutraque austeritatis gratia , ad has passiones vialia sint,inuit magis quae austerat nigra, quia crassiora sunt, 'culenti5ra Neque sane cuia austera,acida etiam ita arietis utilia sint, Dia acida sunt tenuium partium 4odentia,austera verb,& multomagis quae acerba,crassiarum,&adstringentia. Dicitataeue in diarrhaeis ubi deiectiones humidiores, Mindisenterijs ubi ramentosiores, opo tere maximὶ mutationem facere ex albo vino in fulvum aut nigrum austerum alia quaecunque bis similia sunt,hoc est in reliquu victum curationem adstringentem. Non autem dicit id simpliciter, neque omnino,sed nisi adsint quaedam quae prohibere possunt. Primum si capitis grauitas non adsit,neque mentis perculsio. Sed dices album binosum grauat magis caput, tentat mentem quam nigrum austerum , haec ergo non prohibent quo-

202쪽

IN MORBIS AC VTIs Ior

quo minus e muratio nat.Certe no dicit Hippocrates ho Quasi satius sirgrauato capites mente perculsa, uti quocunque vino albo qua

nigrodi austero,sed quasi fatius sitit albo

ligophoro, quippe quod urinas tum mouet des 'ut minime tentat,aut quasi fatrus site ad aquam aliquam, aut decoctum accommodatum hominem trafferre, quam ad nigrum austerum. Addit,neque sputum sursum ferri

prohibeatur sit sci icet morbus in quo efferri

sputum opusnt,&non efferatur, in talibus enim plurimu4aed iiit acetba omnia,hqc erum thoracem adstringunt, teque ut dulcia laxando, eoue ut quaedam acida incindendo, possunt se utum iuuare, sed omni ratione prohibent. Rursum addit, neque urina supprima rur, si enim suporimitur,satius ut uti a bovInoso, aut si hoc ob febrem timeatia a booli. gophoro, ut urina fluat Mictionis enim suppressio auget deiectiones. copia minuit Neque sane his omnibus exceptis, utendum

est ad dictas passiones vino austero nigro,sed eum opus iam est adstringendo curare. Saepe enim permittendum est suere, si nondum 1atis minuta est copia, Meuacuantur adhuc qualia oportet, cum sistere iam est animus in diarchaeis incipiendum ab extergentibus est, a mordaciracem prohibentibus sistrictio em m

203쪽

DE RATIONE VICTUS

enim iudicatur ab ipsa affectione, affectionis autem iudicario etsi intentione etsi prima,OGiune tame operandi est postrema, certique debet satis prius ij quae a causa indicantur. Tucitaque oportet in diarrhea, dysenteria mutationc ex albo vino ficere,& quaecunque his smilia sunt,cum ad adstrictione couertimur.

et Iric rebiasve intest ere oportet/qus sum inum suemas potes omnes, eas quae circa esicamsunt minus L ere, erum θηο meracius parribus quae circa inresinu

forma: prodesse.

Sἰue aquosum dicatur quod dilutum, sine

quod oligophorum: Umeracius quod nodilutum, siue quod vinosum,verum est νdicitur, aquosum lupernas partes minus laedere,qubd capuli neruosque n5 tentet, Madiartes etiam circa vesicam esse tutius, quod nus mordeat aut exulceret , verum intestina non iuuare, ut meracius: haec enim cum frigida in Sc excarnia, aca calidis viscesibus Iernotiora,delectantur vino meraciori,aqua vero aut etiam valde a quo vino offenduntur. Haec vero plus aut minus fiunt pro cuiusque natura coni tudine. m

204쪽

o magna Piscera habetitus,minus tile es, quam alijsqui eis modi nonor. MElicratu hydromeli ea deae ei puta mulsa,tametsi apud autores nuc occurrit hoc nomenuc illud,&compositiones diuersae, ut res diuersa eii videli, stit: tame ea compositionis differenti no admittit res alias,sed solutos stit in diuersa proportione aqua semetis, aut diueri modo parandi haec, ac proinde non facit ut melicrata hydrotrueli res diuersae sint, sed ut multae sint differenti sine melicrati,sive bidromelit enique mulsati Divientiae verbo tribus Dendent: prima ,ex aqua disserentia, qu5d accipiatur uuialis, aut fontana: secunda, ex modo parandi,' coquatur ut citra elixatronem fiat'ablutis fauis:tertia ex diuersa quantitate mellis ad aquam Ariti quis parabatur multa ex pluuiali aqua: reponebatur ad usus: anxverbnon utimur, nisi facile parabili ex aqua sontana, neque seruatur diu , sed quotidie paratur. Neque sano meo iudicio agitur deterius, quia pluuialis aqua non probatur, nisi aestiualis, ea vetb quia calore est velut elixata. Itaque fontana elixata pluviali aestitia non erit inserior elixatur velo

205쪽

eum fit mulsa ad ignem Cruda etiam para tu nunc,& seruarur ad multos usus,domici pud illos quibus multii mellis est, fauo: u. Ex quantitate aquς mellis inlinuidifferentiae fieri possunt,trium vero meminit Galenus diliatae, meracioris, mediocris In nullata. mea harum certa mensura est,sed mediocris mulsa fere est, quae octo aut decem, aut duo cito qua partes accipit: qtu plures, ta est diluta: quae paucior es, meracior Accipit autealiquado tantundem aquaeri mellis, aliquando etiam centuplum, tanta multae differentia esse porcst Dicit ergo nunc Hippocrates muIsam epota per totum morbuis in acutis morbis . pycrocholis, magna viscera habentiabus minus utilem esse, quam alijs qui tales nosint Galenus intelligit hic sermonem haberi de solis iis acutis qui tam breues sint, ut possint transigi cum sola multa , quia alioqui non accipIatur per totum morbum. ego ver illud per totumorbum non ita accipio, ut sola nullia per totam morbum bibatur, sed quasi diceretur,quacunque morb: parre . nam mulsa pycrocho isac magna viscera habentibus, quacunque morbi parte accipiatur . est inutilis,melbso a bilescit,non solum aut simplex mulsa, ted omnia sera pia dulcia quae ex

molles arantur magis, non minimum aurem quae

206쪽

IN MORBIS ACUTIS 163

uae ex Accaro:quare in talibus apozimata vocata Lagis probo aut serapia acida vel amara Magna viscera habentes vocari nunc vult Galeous, eos totum qui inflammatione brpochondriorum tetnentur quia scirrho affectis. aut crassis succis obitriaca is,n putat muli aminutilem. Ego vel b neque his dare mulsam citra aceti alicu:us ad militonem. Si enim dulci ous istumescit hepar quomodo tumidum iae isdem detrimesceri proinde etsi non aeque te: di eos qui seu rhum ea in parte habent,atque qui inflammatione,concedo,ramen hic vicu-que umentia hypochondria intelligi velim

quia nullis ita a chorum recte multa .conce-

Siticulosum autem minusquam talae ianum, mollit enim pulmonem, oesturum educit mediocν ter, turim lenit habet enim

deter serium quiddam , quodsupra mediocria -rateriacisurum MVlsa minus siticulosa est quam dulce vi

num, uel ob hanc solum uiam, qubdvinum dulce est quale inomeliseum est sum hoc verbquam mulsa siticulosius cum etam habeans communem dulcedinem, alte

207쪽

DE RATIONE VICTU s.

rum aqua, alterum vino constat: quarecum

vinum siticulosiussit quam aqua; domulsum sit quam mulsa:ac proinde etiam vinum durace. Sed praeter hanc causam reddit aliam Hippocrates dicens,quia mollit pulmone, sputum educit mediocriter,& tussim lenit. Haec autem causa satis est idonea. Nam si in febribus ardentibus tusses leuiter irritantes, Vtinaphorismo dicitur,possunt sitim placare,qu to magis mollitio pulmonis, sputi meai ctis eductio sed dices vinuetiam dulce sputum educit,hanc ergo ob causam no erit mulsa,quam illud,minus saliculosa.Certe vinum dulce educere sputum dicebatur, magis qua alterum vini, educit nihilominus minus qua mulsa Praeterea vinum non omnibus eJucit,

ij enim qui valde biliosi sunt etiam siccat,

mulsa vero etiam illis educit mediocriterino enim ut vinum secat. Sed rogabis rursum,

quo pacto tussim lenit,si sputum educit,cum nihil sine tussi a pectore reijci possit:certe qui

difficulter excreant, ut semel extrissiant, tuc sunt pluries,&lancinatur,qui verbiacilE,sine multa tussi excreant multum,quia quoties tui

sunt,educunt aliquid sed quod addit est ali quanto dis cilius: Na inquit habet enim de rersorium quiddam, quod iacivsputum rupta mediocris te viscidum. Qua inimia ac

208쪽

detersio faciet sputum viicidit,ouod si facie, quo pacto dici possit vere, quia tacit viaeldu, educere sputum enihil enim videtur magis

posse puri eauctionem prohibere, ouam virucolitas. Certe haec dicens, non reddit Hippocrates causam qua educit sputum sed qua mediocriter educit. Nimirum quiavim detergendi solum trabee, non etiam incindendi, ut Oximeti ii educit fortiter ut illud,sed mediocriter. Educit ergo mulsa moderare, de tunc solum cum non est viscidus humor, caenim incindente aliquo est opust ea enim ib-lum habet detersorium ouiddam inihil facit aliud quam extergere 4brradere ille verbataratus,neoue incilius,cbcrescit magis firmaeiseidum iotundum sucuna.

- amouet messeratus Frieterini id. quida isceribus prohibeatvi dejectiones e a arsa eorsu mouer biliosas,aliquado uidebonas aliqua Ἀκσεί ncerare qua conueniatio metu pumosas, magis aure hoc euenis biliosis,o habetibus magna scera puristia ista eductionem , pulmonis emollitionem, aquosius mel crarum potius Iacit:fumosas aste deiectiones o bibosas meraciores qua

209쪽

ι Muxilia autem horum scribenturi

Isi quae ob tructio autquis tumor praeternaturanahaepMi , eam expedite pe-aretrare prohibuat,vrinam etia

a tufficienter ωxuiosum Mouet iam deorsum deiectiones otis,in udo bonas,si ustri in lara tiori bile. liquati autem synceriores quam con veniat, magis spumosas, quas dei bribu accidere in prinna saeticii . me. bibentibus magnet, vi et hoc est, in- mmm Mionem babel uibus in hypochciarim hi enim omnium maxime habent febres cohyiquai xςs Cum iamen mulsa sputum educat, icinari moueat, , deiectionesbilios as , non m iuri ne lue u illlauno sed spuri eductionem , pulmonis emollitione,

de urinae

210쪽

1N MORBIS ACUTIS. oe

& urinae copiam,quae aquosa est potius facit: deiectiones autem biliosas meraciores,&spumosas, & valde calidas,quae pura est, simultum mellis accipit. Quia melealidum est Sebiliosum, corrigitur autem aqua. Nos se aut si oporter talem deiectione, synccteicilicet biis, liosam Sc spumosam alias laesiones magnas habere Galenus intelligit laesionum nomine

mala signa intelligit quam qua nomen id non admodum significet neque enim hyppocho-driorum incendium extinguit, sed concitat, dissicilemque tolerantiam Manxietatem facit, exulcerat intestinum sedem,quae fa- ne videtur esse signa prauarum male exeutium dejectionum, potius quam noxae quas i Iae, ut causae, inferant. Verum mihi videntur Noproprie vocari noxae, nam hoc ipsum est maxima significatio male exeuntium euacuationum, laedere scilicet quod si bene exiret, esset profututum Velut illae dejectiones ii bene ac decretorie exirent, extinguerent hypocho driorum incendium, anxietatem tollerent, deferrentur bene: cum verbper colliquescentia exeunt, contraria faciunt ipsa enim colliquescentia magis utit.& siccat debilitat,&4ngit. Quo sum ergo haec dicit Hippocrates Aquasi diceret, quandoquidem multa mera cior tales dejectiones mouet, non oportet nos