Commentaria in libros Hippocratis de Ratione victus in morbis acutis

171쪽

tionis aut potus aut cibi plus,qua si hoc enim ' ortet suppleri debilitato ob vasorum inanitionem. In decens etiam est debilitatum obvasorum inanitionςm non agnoscere, victu praemere,quasi ob repletionem debilitatus sit. Itaqueinanitum non oportet vica uiremere, sed reficere, quia morbos ex repletione curae inanitio . ex inatione repletio, eis vero qui dolorem aut morbi magnitudinem debilitati sunt,no oportet cibi aut potusdare plus. Revero utrunque horum videtur falso dici. Nam si inanitum non oportet victu premere, oportet ergo ei cibum dare, si autem oportet cibu are,male dicit H pocrates maius --:lum esse cibum augere debilitato ob dolore, aut acutiem morbi, quam debilitato ob vasorum inanitione. Haec enim dictioinnultima' tum etiam esse cibum augete debilitam ob inanitionem. Porro quandoquidem dolor an siduus euacuationis quantitati detrahit, ut primo ad glauconem M. dici quia debilitat certe eadem ratione cibum petet augeri. Ve- rubec ita desis intur. Debilitato inanito malum est cibum repete dare, quia ut dictu antea est,n sustinet tam e multo grauius malusit victu praemere dc cibo amplius priuare:grauius etia sit debilitata ex dolore cibu multu doc qiua refectione quaecibo situ magis

172쪽

petit inanitio. Qua dolor leti nihilominus debilitas quae ex dolore fit cibi pliis,qua doloriose peteret nisi debilitaret Nimici recElicia bo vires refectione quanda recipiux, quacuq mcausa debilitate sint,maiore aut multo,cum fcausa ipsa debilitatis penuria est. UaMECUM penuria debilitat, teris issectam, ne mi ea non ferator, reficges paulatim cibo tenua repetito crebro: dc sola Faec refectio curatio fuerit idonea: cum ver,debilitat do lor aut morbi magnitudo,si debilitas instas et urgeat, tunc quoque cibo rencies aliquo,ad

curationem autem te conuertes mox per a

dynaaut narcotica n dolore:permacuation in multitudine.& per idoneam propriamquc curationem morbi cuiuscunque Explicae deinde cur cibum dare debilitato ob dolore aut morbi acutiem, vocaverit malia, divi a premere inanitu, vocaverit indecens, dicens, secundum hunc errore afferre aegroto pericum,minusquam priorem, veru esse multo magis ridiculu apud vulgus Merit,autem malam dicitur quod periculosum:indeces, quod ridicula esse tale ostendit, dicem sem atas medicus aut etiam idiota accedens, Masn scens quae accidunt aut etiam non agnoic in dederit de cibum de potu que: alie prohibu*tit, manifeste utiq; videat ut auxiliu attulisse. Talia

173쪽

Talia vero maxime omnium quaefiunt vituperantur ab hominibus.Videtur enim qui aeaut idiota, velut mortuum suscitasse, Midquuem ne multa opera, sed iabodi potu Certe ridiculum esse hoc, atque eam ob causam saepe medicos derideri, veris, . Eme diessivelum quod minus periculi afferre . 9 -em, magundisulus si ij:it gnam dubitationem habet. Nam hominem inanituni o debilem inedia macerare, nihil vitetur aliud quam faculta extinguore:pria dolore autem aut morbi acutie debilitato cibbum dare copiosum,augedi morbi causa est. Quanto itur plus spei superest aucto quan

tumuis morbo, quam extreme debilitata H cultate talito maius periculum in eo errore esse videtur,quam in cottario. Imprimis hic intelligi debet,eum dolorem,atque eam morbi acutiem, ob quae debilitatus quis esse ponti, rum nimia materiae copia pendere,atque a deo eam debilitate esse ex aggravatione tamia,ut secerit dolorem ingentem,aut morbum

acutissimu Si qui enim ob dolorem qui ex intemperie quapiam citra magnam succi copia' consistatae,ilis sit, tam Iouis abest trditur cibo plusquam in nitus ne is,' no

laedatur quidem, nisisa ima quatilitate de

174쪽

IN MORBIDA CUTIS.

inanitum,tenui victu praemi, dolentem. aut acute laborantem prae multitudine,debilemque ex aggravatione,crasso onerari. Atq; tunc quoque longa est quaestio, quaGalenus se expedit, dicens, si quis eos qui ob vasorum

inanitionem parum valent tenui victu presi ris, esurum quidem, tamen aut non tam euidenter,aut non tam celeriter. Itaque laesione ex victu crata in repletis non dicit esse neces-sario majorem, esi e tamen assirmat euiden

tiorem ac c

suffocantur, - 1ibne,aut repentino alio casu cadere: qui vero moriuntur prae inopia, moriuntur paulatim,

marcescete naturali caloret itaq; euenitit haec pericula ignoratione distinguendi causas imbecillitatis oportet ergo medicum notas habere earum. Quas quidem,quia hic non erat locus disserendi de causis morborum aut symptomatum,alibi se promittit scripturum verum quia neque toto opere occurrent, nequc vero alio aliquo nili sparsim , non fuerit inutile a me nunc dici breui. Ex tribus mihi vid Atur pendere tota ea dignotiorijs meadsunt affueruntve,aut hon propria cuiusque hominis natura, propriis singularum passionum signis. IJ qua antecesserunt aut non, quale est illud in trucio prognostici, interrogare opo

175쪽

tet an vigilanerit homo,aut alu soluta sit, aut fames aliqua pium teneat. Nunc quoq; ab ijsquq antecessie ut,ita procedi ξjeetura si homo ad tuo accedis tres aut quatuor dies sine cibo trasegit, aut copiosissima diarrhaea a e fluxu sanguinis laborauitiaut alioqui a medico am moderare inanitus est, merit,coniectes ob vasotu inanitione esse debilenta ei im Hip pocrates couulisonem ab innanitione ego suspicatur,si a vehemetipharmaco, si a longo alui prolluuio, si a fluxu sanguinis verum quia fieri potest ut homini aliquid tale pasib, non

inde malum caenerit, sed aliunde alias considerationes adhibere debes, ut iudices an ab ea causa quae praxessit, malu origine trahat. Primum quidem extimare debes ac conferre causae illius 4arsionis magnitudine. Si enilaesio major sit quam pro causa magnitudine, costat non ab ea causa,aut saltu no ab ea solueue factam. Deinde considera hominis naturam habitu, an scilicet ab ea causa parata sint ita assici Uno. Si em homo superiori paris,aut etia toto corporis babitu pituitosus. itecis cratais,cure desa:qui duos aut tres dies j iunaverit dehisis esse videatur,tion est quod putes vasoru inanitione eum laborare:s vero sit toto ςorpore superno ventriculo micr cholai, atque etia rarus cute, velli,niou die iejuna.

176쪽

IN MORBIS ACUTIS. 12

iejunauerit, causa ueris merit,vasoru inanitionem. Si igitur debilitatis magnitudo hominis natura causae talidi tantae attestatur,ceti certius inde esse debilitatem suspicaberis. sin autem non respondent haec,alias notas requires,quae cuiusque affectionis propriae sunti velut etiam , is coniectiara procedere incipiat negatio, a ijs quae non adsunt, quia inde; non colligitur quae causa sit, sed quae non siti ad alias notas est procedendum. Velut fi - focurrat aegrotus cum dictis notis debilitatis, videas neque tenui admodum victu esse usum,neque ponte aut arte valde inanitum, debilitatem ver esse magnam, assirmabis non esse ex vaserum inanitione, unde autemisit non dices, nisi aliarum passionum ignarequiras. Si neque alias irritationes factas esse videas, ut neque prouocatum ad iram, aut mestitia,timore ve affectum:neque dolore aliquo magno aut continenter affligente occupatum dolor enim etiam est res per se cor spicua liquido intelliges acumine morbi esse debilitatu Liacumine aut morbi ponebam'malu more morbi ac multitudinem excrementoru, magnitudine morbi secudu essentia

Ppria. Haec vet,distinguiu proprijs notis. Sirpulsus est debilis exiguus desereber aequalite cdebilitatam in essentia indicat, intemp

177쪽

D E RATIONE VICTU s.

item factam in corde&partibus praecipitisrs,Erb debilis ce& exiguus, ted in qualis in dualitate collectrua,significatur aggra uatio. excrementorum mu:titudo:praecipue si simul se exhibeant multitudinis notae in exeuntibus, vorina,deiectionibus,siudore dc sputis. Si neutra borum appareant insigniter aedmorbus in essentia propria inaximus sit quod ex magnitudine signorum pathognomonicorum agnoscitur in eam debet referri debili tas. Velut si pulsus fit debilis&creber, non tamen ideo exiguus in febris tactu urens , Asitis vrgentissima.

Praxima autem ij quae circa entrem contingunt haec; uni. Etenimsi roru comtus quiescat multum praeter consuetudinem, nonflatim corroborabitur multum.Si autem cum mustum rempus quieuerit repenre Peniatin labores, itiosum quiddam operabitur manifeste rea autem uacunque pars corporis seorsum. Nam pedes tale quiddam facientiis ali articulonon assueri laborare,

si post multis repere adlaborem)eniat. Haec autem oe dentes oe cubpatientur,m quaecunque allapari, quandoquidem Veritus praeter

178쪽

IN MORBIS ACUTIS. spraetermorem mollis, laborem infert, seduis rus praeter morem. EUM HUratus praeter morem durat corpus' Verum in omnia quae ahώiusmodi sunt exemplascribere praesar. Si quis enim aecipiens laus in tibia, neque Ide magnum, neque aue mite, ipsaque neq; dis de neque omninoacile dicerasanescar, rem ab inhio flatim decumbens , O n quaquam lius eleuet, magis senephlegm one sit, mulse est

curaretur obambulans quidemqnista die, aut sexta, aursuperiori aliqua surgens , elis deambulare magis ytique lebi runciquam Matim aprincipio deambulans , curaretur. Si autem etiam mustum se iserit repentsemulis sane plus dolebit, quam se isto mota es, ratus itas urigaueris in his Hebussomnino ε igitur resimoniumsibi rabem muta hae

Omnia,quὸd omnia repente multusvra m

ex mulini serum inanitis repentesvr , mediocritati eratur Sedo secundum m. corpus, si ex mino otio repere in mul rum

179쪽

DE RATIONE VICTus

si ex multa exhibim

nem mutarios ut Porte quidem O cor tis his quiescere:arquebi ex mμlta destigatione renea re in otium segnitiem incidac ον te autem Olis entrem quiescere a molioesbo. . loqui laborem in corporefacientio 84 rorius corpor grauitatem. minandi

sermo habitus est de mutatione ictus,o in ab O alia ad omnia igitur)tile est e nos Segid de quo sermo erat, μοι maculmorbis adsorbitiones mutant ex forum in as time.Mutandumenta r ego iam iubeo.

a inde non est tendum sorbitionibus ant quam morbus cocostas sit, aut aliquod aliad Agnum narrat, et secundum intestinum, acuatorium aut irritatorium , ei de Rethynia Lia quasascribenturADa

Vrsum redit ad disput tionem de mutanda consuetudine,confirmatquedicta assertionem multis exempli . Nam hactenus ea latum scriptaeiunt,quae ad y entriculu pertinent,nnc ad alias omnes corporis,' acti nefac passisara pertinenti scribu atque roni lata

180쪽

tata ab illis ratione probae, quae de mutatione repentina victus amersus medicos illos dignido dicta sunt,esse vera Ergo inquit, proxima' quae circa ventrem contingunt,&hec sunt. Hoe est similia similes babentia rationes. Nimirum eibi adiectio est labor ventriculi,

detractiore in . Itaque ex assiectioneaepe tina detractio, aut ex detractione repetina addatio est ut mutatio ex labore ad otium, aut ex otio ad laborem Tame, inquit si totum corpus quiescat multum praeter consuetudia nem,non statim corroborabitur mulium Tametsi enim corpori laboranti quies remediusi tamen quae repente Ecipitur, quia non ve oportet suscipit , non statim corroborabar, sed aliquado etia laedit, quia natura destituta, uxilio exercitationis,cuilam assueuerar, neque bene distribuit alimenta, neque egeris

excrementa. Si autem inquit &cum multum

tepus quieu erit,repete, enit ad labore viti sum quidda operabitur manifeste hoc est viatiose movebit,aut debiliter ut aute torico ous haec pati cita A quecunq; pars corporis scorsu. Na&pedes, ale quid da operabutur&alii oes articuli,non adsuetilaborare inmulto post tempore ad laborem repent veniant.

Nimirum uui saltatores alio. erant, si saltandi inmintermissi in m ecthanx.