Commentaria in libros Hippocratis de Ratione victus in morbis acutis

431쪽

dores decretorij, clareliqua. Causa auteni est iiiii necessi est abund et multus malignusque succus, isque limbibitus in membranis en 'rriculi, qui per sese periculosus est, accedente vero continua Dacu Lbre, magnam etiam copiam subesse toto cor ore, ac praecipue cie cainternas paties significat. Nam singultus ille ab inanitione liciti erit ut fortas1 qui post dies ira ultos, cotincto iam ab ardent e febre, supervestiret cum ab initio febrem eomitte :tur, ac mula,minus ahqatui dissolueretur ei lab ipsa Abie cum toto morbi tempore perseueret, superest ut eam habeat quam diximus causam &vt ob id febris periculosa, curatu difficilis iit. Docet verbii Hippocrates

non omnem curationem mamfrictionum,uo

mitionum, clysterium memini Get,ac si res exigeret, etiam missionis sanguinis sed eam pracipue curarionis partum , quae ad hanc febrem maxime accommodatur,4 ab ea, que 'talis est, indicatur, nimirum a propria causa snguitus:ea consistit in usu potionu,&eclegmatum resoluentium,& discutientium vehementer, extrahentium,ac exte entium,ut partim extracti detersque succi ex membranis vomantiir, aut deiiciantur partim discussi vehementer,exsudetur, aut micetione reiician

tur.H uiusmodi sunt succus si iij dipuluisse-

432쪽

minis auci,potus ex myrtielite, velut si utriusque drum semissem des, ex Oxy melicis un-eijs duabus aut tribus, cu decocto abduo ad

eandem rem accommodat ut forte cum de eo calaminthae, ut tenuior reddatpotior de

eclegma ex melle despunino cum galbanile

cymini momento habemus etiam musta alia in officitiis,quibus hoc casu recit,utemur, Glut serapium ex menta aromatizatum, aut ex absinthio amaro oonticum enim vi extergendi eateucum diatrion pipere , aut diacalaminthes,aut diaspolitico. Quin etiam censeo hoc cassi heriacae,& mitridatici esse saliuare usum,ac fouasse etiam erit utile, hos ad sudore cogere decocto ligni sancti, cum rebus st malicis parato. Nam ut dici Hippocrates la-berari non possunt,nili sudoris decretorii,hoc est copiosi eum bona tolerantia, conteret tia quae significabunt tibi somni aeuuales, id est placidi, non interrupti Mistina fuerint erasi , hoc est multitudine succorum perturbata. non enim prose ab crassi de Gui res, e quidam interpretantur in acres, hoc est mordaces, ut ipse aegrotus morderi se sentiat indieat enim hoc , acrium aut salsorum euacuationem in aut in abiceia Ius ametur malum , ut scilicet solene

433쪽

alij morbi graues de difficiles a quibus homi

nes evadunt. Cum ergo sine his euadere non possint, haec ii non fiant iacere oportet,ut ab eode Hippo F. Epid. dicitur. Eadem intentio-sne iubet Hippocrates dari eclegma ex nuci obus pineis,commii rha,quod parari potest ex ipsis nucibus cum totis spherulis pineis, aut ex nucleis nucum pinearum, incoctis in melle, immisso puluere mirrhae, quem positi recipe-Ie,ne iri omnino abominabile. Efficacius est, quod ex exiguis,&resinosis spherulis paratur, pollet vehementi extersione. Usus huius medicamenti praxipuus est ad thoracis morbos,quibus vehementi extersione est opus, uti procedete sermone videbim', ut suspicer,ve lutetiam Gai casuincidisse verba haec in huc locum, alioqui scribenda prius aut posterius, in disputatione de thoracis morbis. Quan iquam ad singultientem vetriculumst hoc

non palum utile,ob exreruonem Scimus em resima bene expurgari ventris membranas. Reliqua huius orationis pertinent ad victum.

Dat enim proci ibrbitionem xitissana, ut scilicet in alijs acutis febridiis, daret vero, arbitror, Hippoccate non simplicemitissa

nam,sed paratam cum aneth aut porr5, aut realia incindendi vim habente,ut solitam es

se parari antiquitus author est Gai pro potu dat i

434쪽

dat oxymeli per ouamexiguumvalia Icilicet d.lutum ne acetum mordeat ventriculum. alii ut singultientem, &vi sit potui idoneum. Si vero s1nt aegristi val de siticulon ,ferre n5 poteruntpotuin ymelitis auget enim sitim ut lib. s. dicebatur quare tunc clare iubet deco-- hordei, quod sitim aliqui ex partesiolh-tur. Fuerit ver expediens,hordeum in Meto praemacerare,aut aceti tatilum dijcere, quia sitim sedabit strenuius, incindet pariter ac exterget, atque ita, magna ex parte, cu dictis medicamentis conspirabit, obsistens tamena dori, ne is plus quam ferri possit, augeatur.

Permeumonica autem empleuritica ita o

portet conssiderare,an acu febris sit, Eolores lateris,aut alterius aur)rriusque, arque

an doleaἡ cum stiritus sursumserruri r se insimcoestura tacantur rufis,Aliuida, aut tenuia, spumosa, sorida. atque siquid aliud diuersum in habeare terea quae discimus Ita portet deduceres dolor sum

sum penetrauerit ad clauiculam dela Ma-Ham, brachium secare oportet mamm-

435쪽

Vis hab4tum, O anni tempus, istatem, coloremfamiliisque confidenrensi acutusAt

ritico subpurga, in medio autem purgationis nidi da, postpurgationem aurem sumesi iPbarmacum autem ab quarto die, tribus

'imu diebus es fieremsubmittere , atque si non leuisuriri, ubpurga, ctia a deindes i iique dumsimoebrefatimseptima diessit,

morem exiguum, O tenuem . meti com

dirum,praes , si ero reuocetur facile δε- ciles iret, sin doloresint later paulatim iero iMoeptus, oebis in die. REpetitionem facit Hippocrates, multo :rum quae dicta antea sunt, neque sane proinde censendum est, absurdamitaetatio inem esse,&Hippocrate indignam Namul ltit e petitiqnibus utuntur etiam probatissimi autores, maxime cum ad finem iam properat. disputatio. Neque sanct haec petitio quae in manibus est,si omnino inutilis, nam erit,im

436쪽

taoue dicta antea sunt,quae ad agnitionem de curationem perineumoniae pleuritidis pertinent, quaedam tamen non inutilia adduntur iunc, qua fuerati antea praetermina,multa alia dicuntur aliter, qua intelligere erit ex usu, ut quae partim idem,partim diuerium a liquid contineant. Imprimis hic quoque, velut & in laeundo libro,videtur mihi petineumonica & pleuritica vocare, non exqua suam solum, peticeumoniam de pleuritidem, sed nothas etiam, ac denique dolores quoiacunque, qui videantur latera aut thoracem obsidere. Nam, ut saepe monui, non erat eo tempore ducta morborum pastit: ad tam exactum, neque medicina aded recessierat ab empyrica , ut solis pathognomonicis ignis definirent , sed syndromas facerent ignorum, coniungentes cum albognomonicis etiaassidentia: Haperuenientia velut inunc perineumonicam aut pleuriticam passionem

esse diciti haec aese inuicem interim non distinguensis acuta infibris, dolores lateris, aut alterius, aut virtusque speciem doloris non desent) atque ii doleant cum spiruus sursum sertur in tusses λr, desputa dueantur , ruria vel liuida , aue

tenuia , cipumosa, .florida hoc est

437쪽

DE RATIONE VICTV s.

rubicunda,aut variegata, ut aliam praeter d setas differentia habentia. Haec est lyndrome quani hoc loco deicritat. Constat verς,1 puta

huiusmodi neque perineumoniae neque pleuis titidi esse pathognomonica, sed vetiique uia peruenientia.Sed mireris,cur dicat,an doleaticum fouitus sulfum fertur, fertur enim pitvj tu; sui una in expiratione, solent veto pleuria: tici dolere multo magis in inspiratione cum dilatatur thorax. Intelligendu velo est Hippocratem hic loqui, de dolere,qui sentitur tussiendo, qui magnus esse solet, si vero tussis exipiratione vehementi, proinde donorem tunsis, dicit feci in latione surium spiritus Post

syndromen accedit ad curationem,quam noexorditur a fomentis ut lib.aciecit, sed prae . termissis his, quae tentandi gratia admoue-:bantur, a missione anguimsac ex purgatio-ine, adhibens eandem distinctionem dicens, i

Si dolor, sursum spectet, mittendum sangui-snem ab interna vena cubiti. Explicat nunc imulto magis qua ex parte dicen , quocum que latere dolor sit, eo esse mittendum iam guinem Superioribus anaaiscii Velut e cim tricis tunebris coeperunt Galem& Hippocr l. tis opera emesgere, plurimum altercatum est:

medicis,qua ex partes secada pleuritica vena,quoniam Avicena, ali)fere omnes ara-ibes

438쪽

les ex contraria secanda contendimi.verum iam omnibus fere ventum est in sententiam graecorum, secatur quae iam ubique mira chio lateris affecti Quantitatem mittedia anguinis lib. .dentauit coloris mutatione, nunc sor tishabitunae,anni tempus, & regionem, recolorem hominis,lubet considerare:quod inconstaotiatra nα contradictioni, impurae Celi Aurelianus,verumfallitux.Nihil enim repugnans continetntnaec loca quin potius deficere fortasie aliquid doctrinα nisi haee illis adderentur. Nonerum profecto omne iustinent usque ad mutationem coloris missione sanguinis, Deque muraticis omnibus eaIem quantitate potest detrahi sed cum Hippocrates iubet mitti sanguinem usque ad mutationum coloris, ii fieri possit intelligit, quosdam

enim prius vel examinaueris,lunc ergo coni derare debes omnia quae ad hominis natura& res non naturales quibus utitur,spectant,ut in ea omiua respiciesalteri plus alteri detrahas minus Iubet ver Hippocrates non horrere

copiam, sed audacter hoc in motboaeanguinem tundere,eadem exhoitatione vius est libro secundo, dicens, non cunctoidanguinem eo ertim auferre. Tamen scias, tran

439쪽

euati cito moriuntur , vacuati parcius, te te liberarentur. Quare hanc ad copiosam missionem sanguinis exhortationem , ego e ihm temperari, eatenusialtem, ut usque ad deliquium animi hoc in morbo non ducatur eui id iubeat Hippocrates.Nam tametsi non probo tententiam eorum, qui nunquam eou ueesse ducendam missionem sanguinis contendunt, tamen inpleuritide,.&perine, monia, Malijs thoracis morbis , quibus ex :creatio sit necessiaria fieri debere unquam. nego. Quia in his parcendum muli magis est animali facultati, quam in alijs, quia sola naturali coquuntur, kiudicantur. Itetque exhortationem hanc hactenus temperatam volo. Post missionem sanguinis iubet clyue-lre uti, quod quidam iuniorum sequuti nun-iquam ante missionem sanguinis sed ab ea,

semper uti iubent clystere quos larrique alii

de ident,dicentes ante esse utendum verum

si quisquae Hippocrates hoc opere scripsit attente legat intelliget facile, neutrum esse a-: gendum perpetub, sed sua occasione utrun-ioue ipse enim primo libro multis docuit, etsi pleuritis uuae non sit omnino leuis, missione sanguinis tu expurgatione curanda sit, ni-ihil tamen est e prius agendum, si satietas ali-oaria ventriculo sit, quam ut descendat, ae-i que

440쪽

que cumdescenderit quam ut evacuettic clystere, vir inde mic vel, quasi nulla tollendi facietatem, aut redundantiamin intestinis, necessitas sit, sed propria lotum materia anotbi sit vacuanda, iubet sanguinem prius mittere, mox clystere uti, ut siquid bilis agi talione singuinis secretum sit, aut a natura

redditasertiori expelli paret, clystere subducatur. Itaque ob materias communes eaque an aluo collecta continenturirectius init-citur clyster anne missionem sanguinis , ne vacuandis venis diducantur , ob propriam ver,morbi , do quae ex venis sit conuoean- da, post mu em. Vrrum autem orius

agendium sit res indicabit in occasione. Portis eluti aluus nimis sicea est mollire eam prius clystere oportet ne missione sanguinis magis siccescis, quod procedente opere ab ipso autore dicetiar Hactenus de missione sanguinis , de expurgatione inta deinceps, dicens , si ver sub thorace dolor sit, infestaverit valde aluum pleuritico ub-

purgatus ut libro secundo monuimus quandoquidem illi dixit, si eas quae sub septo trant uerio sunt partes dolor affecerit, hi verbosi sub thorice dolor sit, constat non de vere pleuritico eum agere,