Commentaria in libros Hippocratis de Ratione victus in morbis acutis

461쪽

DE RATIONE VICTUS.

tos, fieri possit tetanus, emprosthoronus, ainopisthoronus, ut anteriores aut posteriore aut urrique erunt occupati verum sunt iuxta lumbos, nerui quidam insignis magnitudinis, quatuor ortum ducentes aquatuor foramini bus ossis facri u utrinque sunt,collocati inter lumbos&os quod cocyxem vocat seu caudam,qui paulo post exortum coeunt conflantes maximum quendam neruum qui decue rit per femur, antequam genu attingat finditur rursum in tres bene magnos qui decurrunt sque ad extremos pedes. His humore tumefactis euenit saepe lumbos atque adeo to tam spinam trahi ac conuelli Neces se est autem eam coniiuisionem esse emprosthotonia, decurrunt enim illi nerui per anteriora femorum laturum, necesse est ergo ad crura antrorsum adduci corpus. Harum passionum, terani inquam ob venaru repletionem,&4m- prosthotoni obtendines hoc, seu neruos motus,curationes,nunc docet Primiquidem curationem in sola sanguinis missione esse, meritbdicens: secundet ver in alijs quibusdam, quae mox enarrabo. Verum dicit, lumborum .reranu, per ea is, spirituum interceptiones cunerant, non quasi diuersas affectiones nominas, sed ut affectionemri causam apperiens, quasi diceret, Tetanus lumborum qui fit per

tantam

462쪽

tantam venatum repletionem, ut spiritus intercipiantur: hoc enim est maximet repleti

nis. Dicit verb,in melancholicis,noqubd hic affectus in solis melancholicia de:ideret missionem sanguinis, sed inlinuans in melancholicis hoc maxime solere fieri, non quidem in uuibusvis sed j qui iure sanguineis. Nimirum sanguinei cum ijs sanguis, aut errore victus aut aerate crassescit, melancholici fiunt, Whis maxime fiunt venarum obstructiones magnae, mi multo abundant&crasso sanguine. sed descriptionem secunde, necatonis

enarremus nuc, deinde curationem. Cum autem inquit ob tendines id est ob neruos morus in antesior is partem reuelltintur nim ruo illos tendines non possunt reuelli aliter &circa ceruicem dc faciem sudores fiunt hoc non conuulsionis cuiusque sed magnae molastasio ore commorsis desiccatis tendinibus oui ad caudam pertinent. Morderi dolore dicat,ipsum dolere, non enim necesse est ut dolor sit mordax siccatos vocat haud dubie du-Isores factos nam hic nullatenus agi de coi uulsione a siccitate ratio curationas indacabit. Ergo dicit fieri circa ceruicem faciem su-cores, praedolere& distentione neruorum,dicit pertinere ad caudam , quia oriuntur iuxta caudam vi explicui Qui classissimi cum soci

463쪽

D E RATIONE VICTUS.

sint, spinam continuant cum cruribus. Sunt verbEi qua maxime enatae copulae neruos vocat nunc copulas quod ut dixerat,coniiuuent

seu copulent partes partibus ad pedes usque

finiuntur. Ea pars est ut diximus os sacrum intervertebras lumborum ossicula caudae. Sed curationem huius affectionis aggrediamur. Quaere luendi&laxandi gratia exterius ad: meri iube:,sue balnea siue iniunctiones, siue pelles, siue lintea, omnia quidem iuxta communem: ab omnibus medicis receptam indicationem,resoluendi humorem qui neruos replet,diduntur, quanquam iij vehementioribus uti videantur,atque ad eb frictionibus,& rubrificantibus,& cucurbitulis Verum haec omnia ad eandem pertinent intentionem sola maioris & minoris differentia diuersa, & est quidem locus nunc maioribus nunc minoribus, pro morbi magnitudine, de aegroti natura. Quod etiam mouendi sudore, aut rInam , causa dat, probo & recipio, modo tempestive, neque adhuc valde multis Ec crassis succis,fiat sed haec videntur suspecta Qubd missionem sanguinis tacet cum in omni magna , etiam cacochymia si vires adsint commendetur. Qubd vinum vinosum detin neruorum conuulsione eum nulla vini

noxa

464쪽

IN MORBI MACUTIS .

noxa maior esse putetur quam quod conuul- sones afferat,atque adeo ipse Hippocrates testetur ebrios conuulsos mori Qubd expurgationem prohibeat in morbo pendente ex ca- cochymia. Certe sanguinis missio optimum initium praestat curationi huius conuulsionis, cum in toto corpore subest plenitudo, vertim quia non est auxilium peculiare huius morbi, neque ab specie eius causae indicatur,potuerit Hippocrates eam praeterire, neque proinde intelligendum est prohibere, noenim praecepta peculiaria tollunt, uiuersales regulas, est autem dictum antea generatim in omni morbo magno constante virtute Merare solente mittendum essi sanguinem. Vinum haud dubie detur conu uisiotie laborantibu um periculo,neque video quid proauetore respondere possim, nisi forte dari ut ad oculorum dolores, cum scilicet corpus totum vacuum iam

sit, fluxio eest a uerit,in id quod est in parte,

Mi valde impaetum. Quanquam tunc quoque inconuulsione velim potione alia me di camentosa , potius quam vino extenuari , dc digeri cratas succos fieri tamen potest nonnunquam, ut nulla melius quam vini asa tu et cum scilicet naturae es consuetum ni

hominis congruit firmata iam passio est , neque fluxionis nouae ullum pericu-

465쪽

DE MATIONE VICTus

tum se insinuat. Qiuod expurgationem prohibeat,non video quae causa sit, nisi forte timet,

ut trahantur excrementa in affectam partem. ob eius viciniam cum recto inrestino, aut ut

tracta pelli non possint quod musculi ab dominis qui inde recipiunt, eruos, iubare deiectionem non possint. Vidi enim ego hoc,non ita pridem, in quodam aegroto, cuius crura immobilitate conuu .sione tenebantur, S cuexurgere vix vi e lecto possit, manifeste trahebatur secundum lumbos in anteriorem partem, ille dies mulios niti non poterat musculis abdominis,ac proinde neque deij cere, neque deiiciebat qui de omnino, nisi alius eius ventrem comprimeret quadam ligatura, qua ex fasciis,res niingura politu ipsos musiaculos, ego machinatus sum. Tunc sane ille aegrotus non line periculo acciperet vehemens

pharmacum, traherentur enim in ventrem

plura quam deiici possent,ri immanentia, in proximas parres male affectas imbiberentur,tamen praeter hanc musculorum affectionem, hi hil esset potius medicamento expurgante,pro redundantis humoris specie,sed Sceebilibus quoque musculis, adhibita arte, ut deiectio nat expurgatione leuiori . repetita est opus, ut tractio quidem nulla fiat maior a deiectio, excrementa verb euacuentur

466쪽

1N MORBIS ACUTIS. xi

paulatim, quo sane modo ego dictum aegrotum curaui. Dicere ergo possimus Hippocratem prohibere expu gationem mitem, idque non in omni conuulsione, sed ea per quam musculi ab dominis afficiantur, ut siet dictum Em prosthmonum neri solet Quod ad si scas

igitur dubitationes attinet lia occurLunt, nunc ausoris vel ba percurramus. Huic inquit si neque febris neque somnus superuenerit, sia bsecut que urinae coctionem habentes venerint, ludo es decretorij, vinum creticum vinosum, resiqua Non sane haec diacit qubd si haec superuenerint, aliter curandi

sint, sed qubd haec superueniem ii lent sol

uete conuullione inura, at curatione opus

non sit Perinde est ergo ac ii diseret, livi atafectio febre superueniente soluitur,aut etiam

superuenieme somno cui succedant conco urinae, aut superuenientibus sudoribus decre- rorijs. Hi enim euacuatione,febris resoluti ne, oranus cal tales urinae succedant, concoctione possint conuullionem curare S ihil horum riperueniat curatione multis auxi

lijs es opus. Primum iubet vinum creticum vinosum, quas nunc dicas e sancto mar ino, quod quo casu conferre possis dictum a mera m est,& polentim coetim edere, hanc non ut medicamentu, sed alimenti minime noxii loco

467쪽

loco dat. N; miruerat in usu antiquis id edulium Dei lde cerato inurigere. Id ceratu possit'esse simplex ex cera e coleo aut compositum, vi ouod ex oleo vulpino,aut laurino,aut ex castore paretur,aut polinem aliquem praeter oleum Sc ceram accipiat, ut origani, aut labedulae, aut castorei, aut sulphuris, aut ali Dus rei acris refo ueniis facultatiscontegere crura, pannis scilicet, laneis aut lineis, aut

peliabus: perluendo usque ad pedes calidis iris rigationibus in pelvi, aut aqua scilicet sola,

aut decoctis heruarum aut radicum, aut aliarum rerum medicamentissarum. Et brachia

usque ad digitos inuoliuere, spina a ceruicevsque ad coxam molli pelle pet ca pinguedinei cera : emolliendi scilicet neruos

causa..Potest vero effetnuctio hec eti m , implicior aut medicamentosa Debet ver ita inuolui utante: iora etiam contineat inuni tapellis, ut ampla scilicet si pellis ne ue solum posterio .em spinae partem , sed latera canteriorem etiam partem corporis contineat , nisi viscera, quae ad anteriores speetant partes,id fieri prohibeant. Et intermiditens menta,quq per utriculos,calidam aqui inruadere, xlinteolum circuntendere,vi in lecto hominem collocare, ut per quietem contectum corpus melius modicaminiburtiua

468쪽

fruatur. Aluum verbo uirine moueris nisi glande si longo tempore sine deiec tione fuerit,alioqui ne glande quidem moue. Quatenus Ruocatu vere ho iici possit explicuimus: A quelli bene tibi successierit. Hie haciddubie desunt verba aliquot, dicendum enim fuit,atque si bene tibi successerit, bene habet,

peractaque ita fuerit curatio Sin minus inquit velut ad ultima veniens iam auxilia modi radicem terens in vino adorato,&dau- cum potu da , manu ieiuno antequam madefeceris, balneo cilicet aut inunctione. Non constat quid si modus verum fuerit herua aliqua, daueo facultate similis, calida scilicee

sicca, de tenuium partium , mouens sudorem Mutinam fortiter. Hac eadem inremio.

ne parari possunt potiones ex valeriana, aut ex seseli, ex innumeris alijs, ut etiam ex ligno guaiaco, aut etareta parilla vocata, aut chinae radice , quae datae ut hi praecipitur ieiunis summo mane multis diebus, absumendo excrementa, mouendo dictas acuationes, persanare hanc affectionem

possior Atque post baec cito salinam coctam tepidam edat multam, non adeo ut grauer, sed vi pro corporis alimento satis

469쪽

DE RATIONE VICTus

si videbitur obnaturam consuetudine hominus,bene temperatum: non enim datur nucut med scamentum, velut nuper, sed ut potus familia sis. Atque incivi si hac ratione tibi res cedet bene , in minus praedicere oportet immedicabile essi malum,& a curatione desiste te mulat enim medici ridiculi fiunt, du. rasia mi immedicabiles affectiones, conantes deliro tria

Morbi autem omnes fluuntur,aut per os,autper aluum , aut per escam , aut ab aliquo tuti articulo. Sudoris autemspecies communis omnibus. Morbi qui non sunt omnino exigui non

luuntur tuto sine euacuatione aliqua manifesta,aut abscessu, nisi raro in pueris: quorum via insensilis euacuatio longe maior eli Fam adultorum,morbi soluuntur, ut Gai testatur, aliouando per somnia altiorem citra euacuationem manifestam Proinde dicit Hippocrates morbos omnes pῆdentes scilicet ex iteria, m agnos solui an per os,aut per alvu aut per uesica aut alio aliquo articu-lψ,hoc est aut per abscessium nimirum in arti. los Grent absceitctus fieri aut per sudorem.

ioniam sero euacuationes,per os, aluum, aut

470쪽

DE RATIONE UIC TI s. se

aut vesicam, morbis quarundam partium videntur esse peculiares,quae per os vento superiori,quae per aluum inferiori,& cauae parti iecoris:quae per vescam,renibus, gibba parti hepatis. dicit, sudores partes omnes aeque respicere, quia versus quaque fieri possunt, de communes esse morbis omnibus. Constat nobis solii potis solui posse morbosmam flaru sanguinis ex natibus,& ex utero, & haemorrhoydibus soluuntur multi. Verum Hippocrates videtur meminisse euacuariotium genere haturalium, Me ati om ni communium. Nam fluxus sanguinis nullus est naturalis praeter menstruum, quinqhest omnium aetatum,

Helleborum autem dare oportetquibus a mite friuolaxis st cunque autem ex ab sesibus , aurphlebor haGa,aut ob intem rantiam, aut ob aliquam aliam fortem causam unarati fui, ne des belleborum has,qui

huiusmodi sunt. Neque enim proderit. q*esi qui patiatur causa idebitur esse heia