Georgii Buchanani ... Opera omnia, historica, chronologica, juridica, politica, satyrica & poetica ... curante Thoma Ruddimanno, a.m. cum indicibus rerum memorabilium, et praefatione Petri Burmanni, in duos tomos distributa item, rudimenta ... access

51쪽

PSALMUS

IO Gens sancta Dominum colite: nil deerit Deum Fideliter colentibus. ii Violenta seritas lentiet famem: bonis Cuncta assuenter suppetent.1 1 Adeste filii, audite, vobis numi

Verum timorem ut indicem. x 3 Quicunque curis liberam & lo gam cupis Uitam beatus ducere 3x 4 Linguae restem virus, os nefaria A fraude purum contine: a s Capesse recta, curva vita, di

lige

Tranquilla pacis otia. Iis Deus innocentes adspicitque, &Commodat. Attentus aures ad preCes : Υorvo scelestos intuetur lumi

nes ,

Et nomen etiam obliterat.

PSAL. XXXV. udica, i D Erum sancte opifex, ades, H Et patrocinio protege me

tuo:

Et retro reser in meos Hostes perniciem, quam mihi

comparant.

2 Scutum cum jaculis cape:3 Ensem stringe: meis hostibus obviam Prodi: dic animae meae, Secura auxilio nil metuas meo. . In vultus pudor hollium Et turpis subeat dedecoris rubor: x Mndex pracipites,4 Steph. Plant. Ar

gent. Vindex praecipites urgeat Angelus r

XXXIV. XXXV. 3

18 Justum invocantem Dominus auindst, omnibus Eum expedit periculis. i s Quum spes labores deserit moris talium, Afflicta quum molestiis Succumbit oneri mens, Deus

Iraesens adest,

asque curas diluit. ao Iustis labores suggerit temper piis Iniqua sors conatibus: Sed, qui bonorum temper est c nos, Deus Sortis retundit spicula sar Et ossa servat ne terantur. Impios Ex Ulcistitur scelus suum: Et quisquis hostis est piorum,

cum domo . A stirpe caelus interit. 23 Animara tuetur se colentium Deus sNee rem domumque deserit. Domine, nocentes me, dcc.

Foedam corripiant sugam Carcas insidias qui mihi praepa

rant.

r Ut saevus Boreas levem Raptat praecipiti turbine pulve

rem:

Sic illos trepida fuga

Vindex praecipites urgeat Amgelus. 6 Sit coeno via Iubrica, Et coelum tenebris lurida nox tegat:

Et sormidine pallida Vindex

52쪽

33 PSALMEUS XXXV.

Vindex praecipites comprimat Anglius.7 Nam me fraude mala suis Conati immeritum prendere casisibus Et caecam innocuo serobem Effodere: suis cassibus haereant, 8 Et factam exitium in meum

Caeci di praecipites in foveram

ruant.

s Perfusa interea mihi Dulei heritia pectora gestient: ro Mens secura periculi Auctorem Dominum laetitiae coistet: Et sensus animi indices Clamabunt, Domino quis similis Deo Qui fastus gravis improba Desendit tenues a violentia, Vexantemque opis indigos Frangit saevitiam vindice dexte

II Coniurata calumnia In me crimimbos laevit atrocibus IIgnotum serius in meamir Pingunt perniciem : quae bene iseeram sCompensant odiis malis, Et vitae invigilant exitio meae.

r 3 illos tabificae luis Egris visceribus quum dolor

ureret,

Squalens veste ego lusuhri, I unaque tame pallidus cc siti, Et prostratus humi, Deum Lenibam lacrymis & prece supplice.r Sic sincerias amici amor Sub cari interitum Iuget mi. culi: Sie statrem gemit unicum Frater: sic pietas anxia filii Maternum ad tumulum dolet. i s Me fortuna gravi si tetigit manu, Concuriant, maIa gaudia' Inter se celebrant: iax populi

coit; Incauto invidiam creant: 16 Proscinduntque avida me petulantia Scurrae cum halatronibus :Dentem dente acuunt, & rabiem

vomunt.

i Quem finem patientiae

Tam lentae statues, o pater optime Arce hoc ludibrium, neque Desertum rabidis trade leonibus rig Acceptum ut reseram tibi Quod vivo, dc video lumen amabile,

Et coetu in celebri canam Te, pronum auxilium serre vocantibus. rs Fac ne spes alat improbas Semper turba meis laeta molestiis :Neu nutu ac oculis notet, Exsultetque meis hostis atrox malis :1o Qui sermonibus asperis Insultat, trucibusque insidiis p tit

Pacatum male callidus, Incautum ut tacitis illaqueet d iis.

Et Non diducere desinunt Rictum risu: Oculis fuge oc lis diem Laetum vidimus, inquiunt.12 o qui luminibus cuncta tuentibus Terras respicis, haec vides Ergo seposita protege me mora: α3 Jam tandem evigila, dc manu Ultric

53쪽

PsALLMUS XXXV. XXXVI. 3

Ultrice indomitam frange super. Importuna meis gaudia de ma-biam; lis Iusto & supplicio preme, 27 At cordi quibus aequitas Vindex juste, malos: neu sine. Est nostra , ac animus nil sibi

de meo conscius,

Luctu laetitiam serant: Vitam tristitia proculas Neu secum tacito pectore mur- Laetam semper agant: ac Do- murent , minum serant Euax, reae habet: omnia Coeli ad sidera laudibus, Supra vota cadunt: vicimus, en Qui curis famulos liberat anxiis.' jacet. 28 Semper justitiam mea, αε Foeda ignominia luant Custos sanae hominum, lingua Stultam laetitiam: dedecoris co- Canet tuam,

Infamis pudor eluat PSAL. XXXVI. Dixit a F ΥΤ exta flammis mille sacrificis cremes s Oscula des saxis, ingeminesque preces, Arasque donis largus accumules tuis, Non lacies tamen, ut te rear esse pium: Scelera reclamant, ec negant te credere, Consilio mundum qui regat, esse Deum. 2 Utcunque coram blandiare, non

tamen

Impietas imito pectore clausa latet: Erumpit ignis instar, ac tui trahit Secum odium, atque odii perniciem comitem.

3 Quodcunqe loqueris Baude timctum est: respuis Auribus ingratis qui potiora

monent.

4 Scelus nefandum nocte tota cogitas: Et praeconia, dum mihi Impellet calidus pectora spiritus. Dissias, uι delinquar, dic. Recta iugis: semper deteri

s O masne rector orbis, indulgen

tiae

Munera terra, fietum sentit, di astra, tuae. Quaecunque coelum amplectitur, parentia Legibus orta vigent, lapsa caduntque tuis. 6 Modus aequitatis & tuae sapientiae sv Cunctaque quae fecit, cunctaque facta regit, Longe nivosis montium fasti-Altior est, vasti gurgitibusque steti. Humana gens hinc haurit auram& spiritum: Nec pecudes Curam Praeterie

re tuam.

Hine cuncta vitae suppetunt nobis bonas

Dum mens corporeo Carcere vincta latet. Foetus

54쪽

Foetus sub alis volueris ut tegit tuis, Praesidii fugimus see mala cuncta tui. 8 At exul animus morte liber patrium Quum repetet limen sidereamque domum Illinc egellas dc dolores exulant: Nemo seret votis non potiora

suis.

Passim voluptas. pura passim gau dia: Delicias largo flumine rivus agit.s Illic perenni vita fonte profluit, Uita gravis fati non resecanda

manu

Illinc fatiscent mentium caligi

nes s

Quae modo sub tenebris pecto-

XXXVI. XXXVII.

ra nostra premunt: Vultuque radius purus effusius tuo sLumine nos purae cognitionis alet. io Benignitatis interim tuae bois nis sQui te cognoscunt & tua facta, fove: Qui mente pura veritatem diligunt, Justitiae facias commoda ferre

tuae

ii Me nec feroci calcet arrogans pede, Exigat aut tectis impia turba

meis.

I x Qui scelere gaudent, scelere sic ruant suo, Perpetuo ut lapsos justa ruina

premat.

P S A L. X X X VII. Noli aemulari, &c. i ME livor urat aemulus IN Te, si beatos videris

Pravos, nec Euris iis opes Fugaciores invide. 2 Nam sic facessit illico Umbratilis felicitas, Marcent Comis arentibus Ut falce secta gramina.

3 At tu Dei fiducia

Incumbe rectis artibus: Diuque terram ut incolas Donabit, ac te nutriet.

In hoc sit oblectatio,

In hoc voluptas unica: Is te fovebit iugiter, Votique reddet compotem. s Committe vitam, rem, decus, Illius uni arbitrio , Animi tibi ex lentcntia Consecta reddet omnia. 6 Illustris aurorae ut jubar Tua faciet ut sit aequitas: Ut luce virtus sit tua Meridia a clarior.

7 Perser modeste quod tulit

Fortuna laeva: neu tumens Ira impiorum prosperas Res cerne torvo lumine.

8 Compesce bilem, noxia Facessat indignatio: Ne fora nefarium ad scelus Impellat aemulatio.

s Eliminantur impii

Fumo levi velocius: Terras modestus incolet, Seritque linquet posteris. I o Morare paullum, & impium Nusquam videbis: adspice AEdes, superbi vix heri Agnoveris vestigium. ii Mo

55쪽

ai Modesta bonitas otio

Laetam senectam transiget, Et incolenda haeredibus Paterna linquet praedia. et a Clam rete nectit impius, Bonitque concinnat dolos: Et dente frendens livido, Dolore & ira ringitur. 3 Haru cernit ex alto Deus, Minasque ridet irritas: Quippe imminentem vertici Cladem scelesto prospicit. α Εnsemque stringet improbus, Arcumque tendet, pauperes Ut perdat, ac innoxios

Figat sagittis impiis: Districtus ensis in sui

Domini redibit viscera; Frangetur arcus lethiser, . Et frustra acuta spicula. M Praestat supellex sobria, Recteque parta recula, Quam rapta per vim divitum Fastidiosa copia.

a 7 Male parta justus arbiter Disperget, & potentiam

Franget scelesti: dextera Iustum sua tuebitur. x 8 Innoxios fovet Deus, AC rem tuetur: providet Longaeva ut usque in secula Sit sempiterna haereditas. 19 Seu pestis atra, seu furor Turbabit orbem bellicus, Nil deerit usque innoXio,

Famem nec aegram sentiet.

Eo Sic hostis impius Dei

Perit repente funditus, Adeps opimae ut victimae Vanescit in fumos leves. .

ar Nil donat, usque & scenerat Injustus: at justo sua De sorte superat paupere Quod donet indigentibus.

ar Iustorum amici praedia Linquent suae propagini:

At hostium radicitus Semen peribit erutum.

23 Amatque justum, di dirigit us Deus vestigia :24 Dextra ruentcm sustinet, Lapsumque dextra subicvat. as Puer fui, nunc sum senex, Ope destitutum neC pium Videre memini, nec stipem Mus petentes liberos. 26 Iustus misertus pauperum Dat usque & usque mutuum: Sem tamen propagini Non larga deest opulentia. 27 Vita scelus nefarium, Sectare recta: dum diem

Sol fundet aureum, tui Terras nepotes incolent. 28 Deus aequitatem diligit, Bonos nec unquam deserita

At interibit funditus A stirne semen impii. 1 Iustus beata jugera Agri tenebit, dc colet Cum prole, donec ultimus Instabit orbi terminus. 3o Sermo sapiens ec aequitas In ore semper est bonis: 3t In corde scripta lex Dei, Ne pes labet, gressum regit. 32 Observat impius pium, 33 Ut perdat: ait illum Deus Custodit, ante judicem

Tuetur a calumnia.

3ε Spem colloca in Deo, Dei Sectare leges: & dabit Dives potensque ut hostium

Cernas superstes exitum.

3s Vidi potentes impios,

Gravique fastu turgidos, Virescere instar laureae Amoena propter numina.

56쪽

Specto repente, en lubrica Imaso nusquam glaree :Nusquam manent vestigia Cunctis gravis potentiae.

3 Iulli intuere dc integri

Vitae statumque & ordinem, Videbis alto in otio Laetam senectam degere. 38 At promta semper laedere Prorsum intcribit factio: Vitamque claudet terminus Dignus patratu nequiterio Ias I uitus salutis collocat omnem in Deo fiduciami i lQui sulcit aequos robore, Ad vetia cum fore intonat. --4o Dominua nil lars opem, Et in periclis liberat γ iAb impiis, qui se dc suam. Illi salutemicredidit. PSAL. XXXVIII. Domi , ne in fu1 ore , , dcc. a TE me suroris aessi te in-

Serv tor orbis, argue: Neu promerentem quamlibet pinnas gravos Persas per iram pice cre. 3 Haerent medullis penitus infixae meis Tuae sagittae dexterae. Irae tuae hinc me, di inde mentis consciae Sic vis parentem perculit, Ut nulla plagis saucia pars CO poris Non langueat lethesibus: Ossa ut 1blutis artuum compagi-b Sces eris venenum attraxerint rs Sceleris, profundo quod meum. Ceu gurgitc Caput rcsorbens obruit: Quod in alta rursus me renite

tem, velut

Immane saxum degravat. ε Vetelis cicatrix vulneris recrum duit, Vomitque tabem Iuridam.

et Assiictus, humilis, ultimis premor malis,

Luctu situsque qualida a. 8 Clausumque caeris servet in prae cordiis Ulcus, nec ulla corporis si Expers doloris pars vacat. Sic

debilis Et fractus usque & usque sis m.

Malis ut impar voce lamenta

bili

Cor ejuletque ec rugiatis io Dominator orbis, Vota nec ani. mi mei, Nec te latent suspiria. II Pavens tremensque turbidum cor palpitat :Desecta membra viribus Torpore marcent languido: n Ehem trahens Caligat acies luminum. ia Vicini, amici,& sanguinis communici

Quos propior admorat mihi, Procul abiit tere, foeditatem vul-

ncrum

Vix su stinentes cernere. i 3 At promta semper inmeinnexis

, tium manus,

Molita vim nefariam, Dolosa tendit continenter re-FIaudetque versu impias.

57쪽

xψ Ceu murin ore, turdus aureogo

interim in

Obtorpui silentio, is Elinguis instar Ec stupentis, crimina mi netant refellere. ic In te reposta est spes mea: o rerum potens Rector benignus annue:

tr Ne risus hosti sim superbo, qui meis Insultat in lens malis: Qui , si vacillent lubrico lapsu pede ,

Laeto triumphat gaudio. 8 Ad perferenda sum paratus Verbera: Vibiee sempor area Cruenta turget arati eo oris

sulcis flavorum grandibus. is Merui Retellus, fateor, heu me.

rui; nocens

Do jure poenas debitas rio Sed invalescit hostis atrox interi

Vii esque sumit factior

Vivunt vigentque, di immeren tem injuriat I Me prosequuntur: pro bono Malum rependunt: jugiter calu

mnias,

Quia recta sector, ingerunt. 22 Tu ne recede longius, heu dest

Perieulis in ultimis.13 Accurre: dextram da salutarem, meae ' . . Salutis auctor unice. PSAL. XXXIX. Dixi, casoriam vias meas, ecc.

Uum tavus hostis me meo laetus malo acesseret conviciis, Mecum ipse verbis abstinere ab asperis Et jurgiis decieveram. Linguae obseravi claustra lieno, pertinax Obmutui silentio: Ac, temere ne quid os mali profunderet , Verbis bonis elausi exitum. At, ignis instar, vetitus egredi dolor sΕxarsit intus actius. Tandem obstinatae frena pertinaciae De regit ira, ac talibus Dominum rogavi: Mihi meae vitae modum

Qui sit futurus indica: uuando evolabo liber hoc ino liniae

Fastidioso e carcere.

6 Tu elausa nullo secta degis te

mino, In te beatus ac potens:

At nos quod aevi vivimus pene est nihil, Ac pene brevius quam nihil; Umbrae fugacis instar, atque imaginis

Quam reddit aequor vitreum: Idque ipsum inani in vanitate at que anxiis AEgrescit in laboribus. Animum libido torquet, instat gaudium, Spes tollit, ac timor premit. Tumultuamur temere: congeri mus bona Incognitis haeredibus. 8 Quo me ergo vertam Z quis laboranti feret

58쪽

MR Spes omnis in te: miseriae lan

tem meae . Peccata tolle noxia.

Neve esse stultis me sinas de improbis Despectui & Iudibrio. vi Hostis protervi lingua me quum turpibus Proscinderet conviciis, Obmutui, tau vindices poena

tuae

Has esse gnarus scilicet. in Rector parensque gentis humanae , tua Paullisper aufer verbera. Viresque linquunt, vita ni sem-- per novis

Plagis ferendis sumit. Ea Te persequente scelera. enis ,. illic Uigor decorque defluit, Tineis peresae more vestis. Ο hori. Caduca res ic futilis r 3 Parens benigne precibus aurem da meis Neu verba speme supplicis rNeu lacrym nti averte vultus h spiti: Namque hospes hanc terram

colo: Nec ego, parentes nec mei cerptum locum

Habemus hic: sed in diem Solliciti di horas, turbidas trans egimus Vitae brevis molestias. r4 Igitur severam paullulum abstine

manum,

Festum ut resumam spiritum rMortis priusquam, reditus unde non patet, Transmilia it me janna. i P S A L. X L. Exsperans exspectavi Dominum, &c. a s Uum Circumstemerent me timor di minae, Intehtansque avidam mors sera

dexteram s

Spes coelestis opis, sera licet, ta

Lenibat trepidam sollicitudinem. 3 Advertit Dominus, meque vomragine Coeno si implicitum gurgitis ex. tulit e

Re saxi Elidis imposito jugist Monstravit milem qua graderer

viam .

ritus Suffecitque suae materiam novam Laudis, quam canerem dulce linquacibus Nervis, ac numeris lene sonantibus. HaeC cernant rapidae qui violentiae

Fati vel dubiis casibus imputant Eventa; ac trepidi se Domini in fidem Dent, qui stellifero regnat in

aethere.

PTurtivis tr exis-r brevis nisse- Iectro vemistior videbatur e magis rameast 1.ὶ Major eodicum pars, Be it fere arrideret transegi I, si syllabae modulat, antiquiores, Turbi malestias Vita brevia patereturin sumus. Sed quam nos lacim sum .

59쪽

, PSALMUS M. ς Felix , qui stabili spe Domi

num ac fide Spectat, quem tumidae pompa II superbiae Non ad se illecebris ducit inanibus sFallacique boni ludit imagine. 6 In nos, sancte parens, quot vigilantiae Et quam mira tuae pignora suppetunt, Quae nec mens acie cernere lamguida

Possit, nec numero lingua rete .Xerelet Aurem mi tacite vellis, & ἀ-

mones

Quod labem scelaris nec pretium levet, Nec sanguis pecudis nil meritae eluacs Nec consumta socis expiet hostia.

8 Tum dixi, Venio: quod libet

impera: Adsum, sancte parens, jussa capessere Promtus: ceu tabulis scripta fidelibus Edunt perpetui fata voluminis. u Huc mens, huc studium tenadit, uti tuis Conformem monitis quae gem 3, is, quae loquors

Terris sipse vides nota sit aequia

Nec justum tacui te mala placEheres Promissique tenacem, dc miseris opis Largum: me bonitis indice gentibus Cunctis facta psam est, dc tua

veritas.

Delandant igitur me bonitis

tuas

Promissique fides siviere nescia: Obsessiimque malis innumeris tua Me, reium genitor, protege de

I I. Me poenae, capitis quae superent pilos, Omni ex parte Nemunt, quaa neque luminis

In promtu est acie nota: animus stupet, , Curarum innumeris obrutus aesti

I At tu. mundi opifex sinae , salutifer Adsis: auxilium fer cito, & Q. timis Oppressiim mnitus subtrahe me malis, Ut pravi pudeat consilii impro

Turpem ignominiae tristitiam iserant sQuae mecum tacitus cogito: nam Tendunt exitioqui laqueos meortua Infamem reseram consilii exitum. . Nostris qui capiunt laetitiam emalis.16 Hunc frumam steteris Perusi piant sui, . In fraudem ut recidanu, vam mihi struxeranta

-x Defendant igitur. I Bart. anno 16IS . De iat: M obstar carminis Ira . D L. Incita est animo lex penitus meo.

Io Famam justitiae per populos

tuae

Late praeco seror nec Iabiis meis Nec linguae requies, omnibus us

60쪽

. Frustratus doleatque dc rubeat,

meas

Qui ridet lacrymas, di fruitur I

a malis.

17 Qui credunt fidei se penitus

tuae

Illos auxilii spes recreet tui: Ac semper Domini nomen ama

bile XL. XLI.

Certent tergeminis tollere honoωribus.

. Cet, at mihi Custos rerum opifex pervigil excubat.

Vitae o prae sidium di certa salus

meae s

Adsis,neu trepida me Crucia mora.

P S A L. L XI. Beatus vir qui intelligit, &e. a rigatus ille, qui misertus pau-LI periS,' Fert rebus in duris opem: Nec arroganti desipicit fastidio Prostratum dc oppressum malis 3 Quem rere fractum, & penitus abiectum, Deus Attollet, ic solabitur. Cura fideli Dominus illum muniet, Et e periclis eruet Iuterque vivos solpiti dabit frui Vitae beatae commodis. 3 Artus cubili quum dolor prostra

verit.

Opem feretque, & lectulum Versabit: omnem prorsus aegri tudinem In dulce vertet gaudium. x Quum me doloris vis acerbi ansigereis opem poposci te, Deus. Animae medere sauciae dixi sui Sceleris pudendo vulner . o Dira imprecatur hostis, ac me

devovet Laetus meis incommodis.

Quando interibit, inquit di

cum corpore

Nox una nomea obruet p si sorte quis me visit horum

corporis Animique morbis anxium, vultu dolorem fingit, ac suspi maLaeto trahit de pectore evoras prosectus conditum in prae Cordiis Repente virus evomit. 8 In me lusurrat Clanculum atque obmurmurat Scelesta conlpiratio. Clam machinantur saeva, in exitium meum Consilia cuncta conserunt: s Secumque jactant, Missa certe coelitus Nunc dira vis mali hune ligat: Prostratus haeret: leonis assixus jaceis Noctem trahens novissimam.

io Quin & sodalis, di mihi menta di domo Conjunctus, & cui maxime videbam , ad hostes conferens

sese meos, In me serox recalcitrat. II At tu salutis auctor & custos

meae s

Benignus in me respice: Maa