Commercii litterarii dissertationes epistolicæ historico-physico-curiosæ, Jodoci Hermanni Nunninghii et Johannis Henrici Cohausen

411쪽

qtio is statuat influxu Planetarum Coeli aeri in subterranea metalla , Solem nempe in aurum, Lunam in argentum , eaque majori affinitate cMagnetismo inter se constringi, quam oetum in. utero Mati is Lege rogo Κcelerum D. L. haec intradentes ridentem Hem novas ex Amulet Basili-diano tricas integro id ipsum in Schediasmate ad Phil. Ludov. Boebmerum exposuit Io conradus Schisarsis in Cesaris Germanici nova operum omnium editione pag. 73 sqq. sunt, qui Michaelis Archangeli figuram repres vitari contendunt sere in modum ad imaginem Mercurii cum talaribus d Caduceo efformatam quam ob singularitatem suo loco adibas. Habes nunc meam , Amicissime Orestes, a lismatis, sententiam, quam procul dubio, sic gaudemus mutatam , tuis argumentis amplius conrufirmabis , stabilies Permittes tamen, ut tibi reseram non postremam ex rationibus , qua e motus sum adhibendam artis alismanica fidem. Equidem vero simillimam aeu me probationstra faciebant Gamalie a Philosophis , magis siledicta , puto lapides mineralia aut metalla, quae influentiarum coelestium tibi conjunctarum sevi lius imprestarum testes habent varias notus, s ras aut characteres, unde appellationem nacta sunt γαμον , id est coniugio ut explicat famosus Anglus De Londinensis , eo quod Hestes la netarum Virtutes cum terennis corporibus se quasi nubendo coniungant , quod oriri dicunt quando radii stellarum in suis exuliationibus excidui lapides mine ulla, metalla illis subjecta dc quae eviri illis stellis sunt symbolietantia offendunt ingredium

412쪽

grediuntur, penetrant , cum eisdem se uniunt, sicque figliras sigillaque illis imprimunt, quibus lapides, gemmae non raro signatae reperiuntur. In Metallis vero id rarius contingere volunt ex sententia loquor hisce patrocinantium nisi fuerint mortua hoc est a tua stirpe avulsi. Metallum enim ad huc vivens ac victitans suae stirpi inham rens , signaturam omnem repellit quam aridum ac porrosum recipit ac retinet quod quomodo intelligendum sit, me curatius explicabis , modo una comprobari pollet influxus coelestes planetariosita Phantalice humana nutibus auscultare , ut metalla sua jam mortua ingredi iisque se copulare dignarentur. Quamvis enim vulgaris it Par nata: Sapiens dominabitur astris ejusmodi tamen p

istulatis fidem ista simpliciter adhibentim si non luitem, quo circa de annulis constet Ialisis sigilis planetariis quorum eandem quam Talismatum sortem elli existimo pluribus tecum colloqui Iudico supervacaneum. Sed ut ante mihi solvas Justini hunc Gryptium quem praesentes claudina: Si Deus es opifex o Dominus naturae quomodo pontonii τελεσιαιντα licaciam habent φ nam maris impetu si ventorum flatus murium bestiarumque incursus ut videmus arcent. Te igitur ad hasce meas jam satis prolixa. rei ponsum exspecto , quo proxime accelerato, rem praestiturus es longa gratissimam. Vale. Ex techingliovio Prid. Id. Octobr. MDCCXLL.

413쪽

Epistola Responsoria V.

Numismatis enthemico Talismanici

uti omnium sigillorum, imaginum Constet latarum Vanitatem Diadi extendit Ordus. Wis tubovium.

ΡΞrgrati mihi fuerunt erudita ui de illo Astr

logicae vanitatis lignaculo, enthemico Martis Talismate inter areis maenia quondam detecto reperto communicati conceptus. Etsi enim ars T.

lismanica i genuinis Philosophis sectatoribus jampridem sit explosa, utpote probo cuique ac pri

denti merito suspecta, ab humana tamen Curiolutate in tantum retenta est, ut etiam hodiedum de illa circulatoribus potius propria graves viri adhuc discurrere aut scribere non detrectent, cujus tu ipse nunc praebes exemplum. Quid enim ars illa tAstrorum vires per hominis imaginationem ex eo load terram in metalla deducit. Quo quid magis ridiculum imo insania proximum Z Quando statui. tu planetas humanae phantasiae obedire , hanc ad coelum usque planetarium ascendere, Quirtutem inde ad metalla detrahere, quod quid aliud est, quam veram philosophiam corrumpere, superstiationibus religionem inquinare , medicinam falsis alexiteriis adulterare, idolatriam severe, Polluere mores, coelum infamare, hominis reddere miseros insertunatos, ut in libri de vanitate Astrologi ea praelatione scribit, illud scientiae humanae prodigium Iannes Picus Mirandolae concordueque C

mes, qui de Marsilis Rcin vitae caelitus comparandae

414쪽

randae notissimo Autores qui tot ejusdem proro gandae Talismata ex profesto docuit, fideliter testatur libr. I. p. m. 283 eam non unquam fuiste hominis mentem , cum eo familiariter uteretur, Don habu illi quenquam , qui ad detestandam ejusmodi astralis vanitatis fallaciam eum saepius 4Ecacius adhortaretur, nec quoties una facetiarentur, taberiorem sibi occasionem segetemque ridendi, iquam de hac vanitate ville, praesertim si tertius intervenire Politianus intervenit vero semper, omnium superstitionum mirus exibilator. Si artis Talismanicae ortum irincipium scire desideras , nemo illam syncerius , quin ipse hic Picus detexit. Cum enim vidissent coelestium pes scrutatores, se interim elle inopes terrenorum , le-Pidam excogitarunt fallaciam, qua ibi Principum animos obligarent , suae professionis facerent amatorex, quare commenti sunt, ab astris omnium, sed praecipue Principum sortunas dependere, liberos scilicet vitam , valetudinem, imperia, victorias, sibi vero quod illorum diu motus S maturas, ob leavarint, penitus cognitum exploratum esse,

quid cuique vel boni pollicerentur , vel adversi

denunciarent, tum rariere se ad manum .ibere remedia, quibus mala repellerentur, bona confirmarentur. Nam si elix hora notaretur, imaginese m teria quadam Elastibus illis naturis cognatiores polle confirri fingebuit , admitas miris machinamentis ab astris deducta virtus selicissimos faceret homines rerumque pote lues, illarum tactu vel gestatione , quidquid appeterent, facile consequentes. Quibus rebus, qilo plus fidei facerem. illud addulerκnt, revel ita sibi divi:inus hujus aris . secre-

415쪽

secretiora mysteria, quemadmodum a potentissimo Mercurii numine Sc Petosirim Sc Esculapium accepi ile quam plurima legitur apud Maternum, tum

vero Principes illitteratos, curiosos reium, quas promittebant, appetetitissimos , adductris facile, ut credcrent& proseliores foverent, & praemiis studia haec quotidie magis magis excitarent. Ex his iacile illismatis sent hemici originem coniicere poteris 3 lades maluissime, nempe suille, dum antiqui arcis muri repararentiar, artificem, qui benevolentiae vel praemii captandi eausa Comiti exposuerit, promiseiitque castro suturam firmitatem imo inexpugnabilitatem, si signum ejusmodi constellatum martiale intra propusnaculi maenia det

positum servaretur.

Verum rogo, quo pacto desolius in muro imm-mus coelestes Martis radios aliorsum vergentes in arcis tutelam flectat atque deriveta quae vis Scia. turae potestas in Marte coelesti planeta ad protegendam Benthemii arcem quae in imagine, quae nul

lam habet cum signo sidato similitudinem prole ctioni est virtus t audiamus responsum Pici Cu- Comitis c. V. Ego Irologos delirare hie etiam

nihil dubito, quoniam etsi stella , d quibus imagines

fabricantur, O veri naturales bini, ipsa tamen de sellis imaginim constitutio nec vera nec realis,

sed falsa proque libidine fabripantium penitus ima-nnarii sine aliqua specie est probabilitatis

Imago viri gladio dc galea armati lamina ferreae incisa, quid habet similitudinis cum planeta Martes & quid causae, quod serrum tali potius quam alia figura, & imagine signatum depereant influentiae Martis coelestes ad arbitriam de phantasiam

416쪽

sibri illud ingrediantur , illi se perpetuo connectanto immaneant certe haec omnia vana fabulosa sunt. Iam pono Talisma illud in elici constellatione Martis cum aliis sideribus parari, iam valet argumentum, quod non subiungit auctissimus Pu usde mirando la, Quis statim non judicabit, quod unaagna est virtus unius stellae, multarum in unum conspirantium pariter non sit maxima, sed rediens ad se rationem nullam inibi este videt, praeter fictam nobis conspirationem, nam mixtio per coalitum ibi certe non est, quomodo igitur maliae stellae

coeant, in unam proprietatem maturam, masn

rum spaciorum immensa vastitate distinctae quomodo convenient in unius imaginis erigiem, ut ex illis omnibus una sit proprietas, cum tamen illa sit pro fingentis arbitrio, hucusque Picus, merito igitur iste a planeta Marte in serrum influxus virtutis pro insenti lusu est reputandus. Si Nummi Benthemici constellati possessior es, fac experimentum: Sit hic Sclopeti tui scopus Elaculare ira eum glandem, experieris, quae in eo sit resistentia, quae figurae Martis ferro impresiae ad se ipsam illaesam servandam potestas, quod ergo in

integritate se ipsum nescit servare, quomodo arcis maenia ruebitur Dices ad resistendum pulveri tormentario signum hoc non est depositum, neque enim hic

tempore reparationis mamiorum inventus erat.

Ergo sane arteribus & balistis resistet sed probato, ne vel uni mallei ietii illaesus resistet, quomodo igitur murum ab impetu arietis serrati defendit.

Sed in contrarium affers experientias. Talismate nempe Pariensi ab urbe prohibitos serpen-

417쪽

tes, mures, flammas, a regione Egyptiaca crocodilos e macello Neapolitano muscas. Respondeo multu e magorum scriptis falsi memoralle Historiographos, multa sub fictitiis Alberto M. Thomae Aquinatis, ciliorii nominibus evulgata elle, qua fidem non meren uir. Testes ipsa tua Gama hia te producta , quorum delineationes c picturas demens soret, qui ad coelum ejusque astra referret. An etiam in planetis pingendi artificium Notum lapides invento , in quibus delineatus Christus

crucifixus. Vid. M. G. Cur Decur. I. ann. I. Obs. II 6.

An haec enfigies a siderum penicillo Taceo in numeras ejusmodi gubas. Unicam refero. Vidit

Dominus demon conssio inestiner Turc. to m. I. p. 3I . in Bethlehem in marmore figuram monachi extenta super dorsum cum longa barba, capite citicio involuto tam exacte iactum, ut it res omnium maxime curiola. An hoc Gamali eum Etiam insignia Austriaca in marmore inventa vid. l. c. nhaec expressit siderum influxus vide quam infirmo stet talo argumentum ex Gamalieis, quo putas prinbari stellarum in lapides 'metalla influentiam.

Certe tota Doc trina de Gamaliel si tradoxa, ridicula est, quam liber quidam hymicus inscriptus : bssca naturalis rotunda sionis cumicaecabalistica his verbis proponit. Fieri solet, ut quandoque radii stellarum decidui modo unius ejusdemque naturae sint cum metallis, lapidiabus cmineralibus, quae a summo suo statu deciderunt, mixti in illa penitus ingrediuntur, de eum ipsis uniant, unde Gamalie oriuntur, quae eum ista influentia sese insinuant, signaturam a natura altequuntur. Ninc est quod super lapi- dibus,

418쪽

dibus, lignis, metallis& gemmis variae figurae inveniuntur,qtur nihili a stilarantur, cum tamen nulla sit figura, quae non singularem habeat demonstrationem de virtutem, luod est notandum Sciendum quoque est nullos nasci Gamalieos, nisi subiectum eorum sit terminatum S mortuum, hoc est consummatum stirpe sua avulsum, sed tamen nondum dissipatum c. Hactenus a nonymus ille scriptor seu potius nugator, qui dogmata tam paradoxa lectori vult per-Hiadere , nempe radios stellarum decidere,, inmineralibus , lapidibus, metallis habitaculum quaerere , haec illarum virtutes recipiendi deliderio teneri, prius, cluando mortua sunt, ab iis signaturam picturam accipere quid pollet excogitari magis nugatorium λ Quare enim ille radiorum stellarium ingrellus inio varias rerum

figuras, non suas proprias imprimit quid stellis

cum cruce , cum monacho , aliarumque rerum

ectypis negoti Supponunt Philosophi septem

metalla sub & ab influxu septem planetarum coelestium generari ideo in ea sympathice influere, quod ipse nimium ipsis credulus adduxisti, sed haec para imo et erodoxa sunt. QuO- modo ergo, dum viridia sunt stirpi adhue suae viva inhaerent , eorum deciduos radios non recipiunt mortua duntaxat admittunt Verum linquamus nugas mad signa Tutismanica redeamus. Ad quae olim , qui huic faventarii, serpentem illum aeneum a Moyse in deserto ereetiim, ut qui a serpentibus ignitis percussi erant, ejus aspecti in vivis ervarentur, retulerunt, quod optime quidem juxta S. Scripturae interpretum

419쪽

mentem explicasti, videris tamen , dum scrIbis Moy lem tu ille in omni scientia AEgyptiorum eruditum, statuere hanc serpentis erectionem ejusdem se ille inventum, quod tamen secus se habet, ut exsequenti sacri codicis textu Num. c. 2I. g. 8 Palescit oravitque ο1ses pro populo , C locutus est Dominus ad eum fac serpentem aeneumo pone eum pro signo, percussus aspexerit eum, vivet; Fecit ergo Mosses Ierpentem meum o posuit eum pro signo, quem cum perculs aspicerent sanabantur.

Iussit igitur ipse Deus Moysen serpentem hunc

aeneum erigere, 'uidem tantum pro signo, quovis miraculose a Deo curarentur, non enim vim aliquam naturalem eos curandi habuit, ut fuse demonstrat Abulensis Christus ipse ait fuisse exalta. tum, ut scilicet per tota castra, quae vastissima erant, facileque per sex milliaria extendebantur, a vulneratis circum quaque videri pollet. Congruum autem signum luit serpens aeneus , potius quam bus aut ovis, quia Hebraei morti erant non bobus vel ovibus, sed a serpentibus iisque ignitis. Eneus autem colorem habet ignitum estque igne conflatus, Rabbi Salomon apud Lyranum dicit, in serpente, non suille virtutem sanandi, sed aspicientes serpentem recognovisse amictionem illam sibi a Deo juste illatam , ela petentes ab eo misericordiam suille sanatos. Hunc serpentem meum in memoriam tanti beneficii Hebraei secum deduxerunt per de se tum in Chanaan ibique manli usque ad tempora Ezechiae Regis Iudae, qui eum, eo quod Numinis loco a plebe haberi coli coeperit, confringi iussit. Probabo nunc ulterius Talismatum nullitatem vanitatem. Si corpora metallica coelestes plane

tarum

420쪽

tarum irradiationes ac vires naturaliter attrahant,& intra se concludant ad et sectus miros producenis

dos, vel ratione materiae, vel ratione formae externa , quae ab artifice inducitur , aut ratione utriusque attrahens.

Non ratione formae, diversa namque figura seu per talionem seu sculpturam illis inducta nullam

Proportionem aut convenientiam habet ad vim coe- litus alliciendam , cum figurae aut imagines rerum 1ublunarium planetis non in sint, adeoque per figuram illorum vires in subjecto sublunari recipi aut retineri nequeant. Ridiculum est, uti in muliere pulchra facies ille est pertrahens juvenes in seia morem, ita credere lanc illamve metallo inductam sculptura figuram virium xlesbium magnetem custodem elle. De in ipsa actio sive sit ignitio sive fusio sive sculptura, qua metallo imago inducitur, cum Oricii pet manens, sed transiens, quomodo retinaculum .permanentiam prie stabit spiritui planetarii, praesertim cum .hujus Dominus Planeta constans non sit, sed novam semper mutationem accipiat Porro figura metallo inducta solam superficiem assicit, non pervadit ellentiam, de que metallum , nisi antea viribus stellarum attrahendis aptum fuerit, etiam tale non reddet. Cum illa metallum nullatenus estentialiter immutet Fas igitur est explodere potestitem praetensem figurae, coelestium virtutum quasi paranymphae. Non ratione materiar lamella ejusmodi Talis- manica susceptiva est influxuum coelestium si namque hoc verum, reddacii ratio, cur sub illa planetae sit uatione, non omne aliud, quod tunditur, nditur aut sculpitur plumbum, aut terrum, non

evadat