장음표시 사용
711쪽
saltem ex his colliges, quo in pretio non tantum apud AEgyptios, sed etiam Christi,nos Philosophos saera crux fuerit, ut cum illo maximoque preti sissimo naturae aris arcano comparationem stituerint, tandem igitur ad Tuam Epistolam Ggrediar, QCrucem Principum, Imperatorum Deis Gloriam esse ostendam, idque non ex imsignibus Heraldicis numismaticis, sed eae tuto 3 pomo Imperiali, quod Cruce insigniri solenne est, maximum est Imperatoriae dioitatis ora
Egyptios sacra sua, moralia figuris hieroglyphicis expressiile, notum est, cilicet ut iis Reus
rentiam quandam conciliarent, ut non potuerint illos intelligere, nec nisi literatii sacerdotes imterpretari. Iam vero quoque notum est occulti rem Chymici scientiam maxime apud eosdem inv
luisse&excultam suisse, unde Chymiae QAlclidimiae addicti peculiares quoque Characteres, figuras invenerunt, quibus non nisi orpheo suis&4e1- scientiae filiis certas artis suae species significarent, utarius Hermes Trismegistus, innotuere illi tamen medicis, qui easdem figuras in formulis suis usurpabant, ita ut quod volans medici recipe, ex universali quas idiomate compositum ab omnium gentium medicis c pharmacopaeis non intelligit itingulariter autem asteristo dignum est, quod me stallorum quorundam ut B. γ nec non
V. ipsum Moth seu acetum philosophorum, supra vel infra posita Cruce indiearint 'Sal armoniacum ver, salem, quod signum omnia potentis est apud philaletham cruce duplici nota.
712쪽
Hnt, de hisce ergo Sehematis figuris, Characteriabus Cruce signatis ceu medicus agam. Seribis Epistolam meam ad majorem Crueis, nerationem a te mihi communicari, qua igitur hanc meam pragmatico finio cum versu C. Bulaei Tom. I. Eleg L. I. Eleg. VIII. crux salve veneranda mei medicina doloris, Spes mea, precantum portus. ara precum
Praesidium mi eris fidei tutela labantis Unica tiadam, Gloria vita salas c. Ad amantissimum 'ladem
De instituenda per inphaliam Erudi
Huditorum virorum Societates diu in Germania, inna apud ceteras gentes Italos, Gallos, Anglos, ad litterarum bonarum amplificationem,& ad omnis generis scientiarum crementa pro movenda sub gratiosissimis Meeamatum eas adjuvantium, promoventium auspiciis eliciter re chasin stabilitas nune florere, tibi in re libraria versatissimo ignotum non est. Quae quidem Societatis hunc finem liabent, ut iuncto studio, ad unum scopum conspirantium sectorum opera id esticiatur, quod alias nunquam. Sociatae namque plurium manus maxima irces struunt, altissimas turres atque pyramides exstruunt, se rapidisse sima flumina excitati firmis pontibus viam stem
713쪽
nunt, splendidissimais admiranda opera alia
brevi tempore perficiunt, qua unius etiam rob sissimi impigerrimi assidua multorum annorum industria peragi non possent. Saepius autem mentem subiit admirari , quare per Vestphaliam hactenus hemini in mentem v nerit ejusmodi quoque Eruditorum Societatem erigere, potissimum vero cur hac in antiqua Sax nia deficiente Vestphalorum litteratorum, inprLmis medicorum nemo, Collegio alii iis Germania forenti nometi suum dederit, de ita aeternae obibvioni subtraxerit. Quadraginta 3 quod excedunt, anni stat,
quod celebratissimo onasteriensium poliatro Q. n. D. Sprichmanno, qui adhuc in Expertissimo suo
filio ejusdem Civitatis medico vivit, meum denu modi per e Eallairi Eruditoriun Societate e Ggenda sub authoritate, auctoramento magni cuiusdam eccinatis Conceptum aperuerim, quam etiam summe approbavit, & utraque manu se amplexurum4 apud viros pridcipes promoturum promiti Cujus tamen inopinus ex vivis excessus ota sitit, quo minus αι praxim venerit. Collectoris di Directoris munus eo tempore in vigore aetatis meae lubenter in me etiam gratis susceptilem. Quare autem nemo inphaliae meditamin, quamvis ab Excell. D. Ioanne Laurentio Batisibis
Academiae Leopoldinae primo praeside Epistola invitatoria provocatus istius albo nomen inseribi se ceritinam nullum in ejusdem Catalogo observare licuit non iacile quis hariolabitur. Moris est, ad hane societatem admissos astititio nominera
nari Alius quidem Hippocratis, Hermetis, est,
714쪽
Misenna, Oribasii ,3 similium antiquorum meis dicorum, alios autem fictilia Herculis , Hectoris. Phaetontis, Argonauta, pastinis Zepuri unomenta nancisci, videri itaque pollent illa perho
rescere, sorte metuentes, ne tantum nominales
praedicatis illis praestantium appellationum non satisfaciant, his autem deridiculo se exponant. Α cedit, quod is sic estphalorum genius, ut pauci nominis immortalitatem , quam Λcademico timis noti difficulter acquisivissent , hactenus aestia
Aluit me halia inprimis imigdrdia praemiis
tissimos Doces in re bellica, tormentaria expertissimos Orferoi in Astrologia versatissimos Gingantes, Machaones de paria optime meritos, , Ickiubovios, stendorplas, 'DOM, Hosios, Sebitneos, rhoiteleros, Sprichmannos ιμ--tis, pluresque alios, quorum nomina cum unia versis iis, qui a Divi is eri aevo tot seculis florum runt, cum corporibus incinerata aeternae oblivioni in praedam cesserunt. μ' quidem adhuc in posteris apud estphalos, non tamen extra patriam vivitri milesti bovii retendorpii Gisa spirant adhuc in exiguis scriptorum monuin
Munquid autem summopre dolendum, quod tot eximiorum virorum observationesis experimenta una cum autoribus suis tumulata sint. Sane nisi illa in ano Esculapii annotata deprehendisset magnus noster cius, non illos in medicinae landamentis progressiis sacere potui siet.
715쪽
stupescit igitur merito, quisqliis utilitates perispendit, iras Ephemerides Anglicae, transactiones philosophicae Londinenses nuncupata: sub Symbolica Societatis inscriptione mussin in verba, quas
naturae curiosorum Leopol dino Grolmanunc Franei stana Imperialis Academia sub symbolo nunquam otiosus, quas intronat um Academicorum Collegium sub lemmate: Neminem dere, omnibas velle prodesse, quas Experimentalis Societas lotentiae De Ciment munificentia Magni Hetruriae Ducis Ferdinandi, Principis Leopoldi fundata. sustentata, quas Societas Disquirentium enensis, serutantium Uloniensiis , Eruditorum Lipsiensis, Historico-Litterari midelbergensis a Serenissimo Electore Palatino Carolo Philippo inlii tuta quota nis, imo in dies singulos producunt.
Quas inter litteratorum Societas in variis amGermaniae aliarnmque gentium Academiis florescentes non postremum nunc locum occupat Berotinensis Fridericiona , Phylico medico athematica, ante pauca lustra institutum Commercium litterarium Nortubergicum, & Regia litteraria clientiarum Suecica, cui summi in illo regno ordinis viri accellerunt, qui omnis eneris bonas literas excitare , seorsim autem historiam regni naturalem magis excolere,, vitae atque Oeconomiae utilia experimenta ac inventa phylica ac mathematica cullizere laborant, nec minus antiquitatibus amplius uruendis invigilant. Praecipua vero ejusmodi Societatum est utilitas, quod, cum omnibus non sit illa potestas, occasio, atque otium libros conscribendi, praelo committendi, sicque iuuin nometa gloriae immortali
716쪽
eommendandi, sescujuscunque inventa , secreta, quaecunque ingenii monumenta publico bono aliaque usui, non modo patrioris sed, externIs Minerva cultoribus tradantur dc serventur, quae
Tempus edax rerum o supina oblivi fati consumpsisset, perpetuis tenebris involvisset. Experientia docet, quanti inde fructus ad selen
Quae illustria Societatum exempla estphalis Dimulos addere possint ad similem, nec minus laudabilem eiusmodi Societatem, in urbe principe instituendam. Verum namque hodie est quod olim dixit Symmachus: Nos eculum habemus viriai amicum qu nisi optimus quisque gloriam pariat. hominis est culpi, non temporis. Censent invidi Aristarchi, quasi estphalos noverca Natura crasso
sub aere natos viventes produxerit , quae tamen injuria est, his non concoquenda. estphalia mhe late patet. Ibi quoque Dii habitant. Ibi non minus aerio aliis terris Natura fila producit miracula Latent hinc inde rari materiae consignato exhibendae, merito publicandae. Etiam Veruehalia sat sagax alii naturalium arcanorum scrut, tores, Physiologus, Physicos sedulos, expertos Medicos, eicercliaios Therapeutas, fortunatos Chymicos, Bolanicos, versatos Mathematicos, comnis generis mechanicos artifices. An me ii iis igitur non si tam lyncea mentis oculorumque acies, qua haturam scrutentur, inspiciant, detegant, qua amplient nota eruant incognita, luci
sinant obscura An igitii sola estphalia tam inops in secterorum naturae, vel humanae expe-
717쪽
rientiae inventorum, quae fertilem ommunicium
dorum messem exhibeat societatis membris Apsse insulsa dicteria. Ratum itaque maneat, Eruditorum quoque s cietatem institui posse per estphaliam Levior quidem is conatus videri posset. Praestat tamen alia quando semel restaurari, siquid per negligentiam in Republica sit neglectum scientiarum enim pomaria producere,, cognitis nova lucrari , aut meliora aptioraque subrogare nunquam nimis se rum est. Videamus nunc societatis instituendae conditio. nes. Haec sub tutela ac patrocinio summi cujusdam litterarum Meecenatis institui deberet. Sie enim nova s setas artium Academica Cisrmonti
ua permittente Christianissimo Rege sub patrocinio Celsissimi Principis ac Domini Comitis de Nmora evaluit, segibusque ac statutis munita est.
quod latIus ostendit commercium litterarum No meum Anno I73 . p. 169. Immmis autem vir ad negotium hoc eleganti ris Eruditionis eligendus foret collector, ut vocant Director, qui observationes, inventiones, meditationes sibi transmissas, communicatas in ordinem peculiaris voluminis ad methodum actorum Societatis Prussicae redigeret. Quod volumen collectaneorum conscriptum simgulis es alternis annis sub titulo consueto ae s lenni Actorum Societatis Eruditarum me halia in lueem mitti a publici iuris seri, primo Ser. Electori atque Archi, Episcopo Coloniensi . deis Episeopo Monasteriens,, successive ridet diaeta, innabrusensi, demin Reverendissimu i
718쪽
Capitulis , a denique patriae statibiis inserib iis
dedicari pollet. Nullum difficultatis obstaculum foret, si Aeademia a Ferdinando Bavaro, Episcopo Monasteriensi fundata , . Gloriosissimo Caesare Ferdinando confirmata trivilegiis munita, in Civitatem nasteriensi stabileretur , cui in Subsidium Bibliothecam tuam jam pridem publicis usibus destin tam in immortale nominis tui decus donare testamento legare, imo praemium annuum illi, qui hoc illudve Erotem vel physicum vel histori eum a te denominandum omnium optime elaboralliat. exhibendum undare pollies. Quid de hoe conceptu tibi videatur, velim proxime Epistola amoebaea mentem tuam mihi notificarLNon est dubium, qui hic conceptus pluribus in Dignitate constitutis viris patriopnilis impense sit placiturus, idemque vel ultra spem nostram suppetias operamque ad felicem Societatis, nominis perennitati scientiarum augmento servientis, institutionem sint collaturi. Vale de me amare per se, qui te colere nunquam desino. Dabam
P. S. Verner inolevincius vere de Vestphalia litterata scripsit pari. 3. c. I. Hic profunda the logiae mysteria scrutatur, hic Canonibus, hie le- gibus, hie medicinalibus experimentis invigilat, sic artibus, hic poesi, hic chronicis, hie stellis numerandis, terris metiendis, aquis, aeri, ignibus, aetheri provinciis bestiis hominibus angelis coeterisque creaturis a Deo factis cognoscendis studium
impendit, ut breviter dicam. Quicquid unquam a in
719쪽
in notitiam hominum venire potuit confidunt se apprehendere polle. at Glevincius. Praecipue Societates litterariae ad naturalis scientiae incrementa promovenda instituuntur. Has inter praecipue attentionem meretur illa quae sub sti-gido septentrione Petriburgi residet, quae quanto ardore nec minori felicitate ad solida & omiiij steritati memoratu digna scientiarum incrementa laboret, jam plures tomi testatum iaciunci Academiae Regiae scientiarum Parisiensis quae pnysicae areana proserat annui observationum tomi
Ilimoniae illustrissimi Domini Comitis Marsigia
auspiciis undatum, scientiarum Martium instit tum jam pridem suorum laborum Sc successuum hustoriam publico dedit. 3 alia seribitur Regiam scientiarum Meteistem quotidie majora incrementa capere, M an, sat est efflorescere, ut Eruditus orbis prorsus eo fida sere, ut non minora emolumenta litterariae Reip. ea allatura sit, quam Regiis Societatibus Londinensi, Parisiensi allata sunt de illa specialia vide in commercio litterari, ii MDCCXXXI. . 4o'. specimine sa. Dom. Christianus Netlesbladius Bibliothee. αpart. q. refert, quae ad laudatissimi instituti pie
niorem noti iam pertinent. Seopum ea sibi prinficit ut in universum qiridem omnia nova de non. dum cognita, ad rem litterariam quocumque m do pertinentia curae habeat; seorsin autem inventa , observationes, experimenta mathematica thy se mitiget, examinabit, operamque dabit, in
historia naturalis Regni hujus magismagisque ib
720쪽
lustretur, & perficiatur Praecipue invigilibit
Mantur artesque mechanice emendentur Astr
nomicae mmeteorologicae observationes institue exactior reddetur, ita ut veri politus praecipuarum regni urbium innotescant. Operam dabunt, ut Societatibus eruditis apud exteros florentibus, in
iis, quae de rebus suecicis scire desidet an satis fieri possit. Etiam patriis antiquitatibus amplius eruendis invigilabunt, linguamque patriam mutiorem reddere studebunt ad Bolanicam, historisam animalium mineralium vegetabilium, antimum intendent utque de his certiores reddantur,
non solum litteras ad viros hujusmodi investigatio m idoneos diligenter scribunt, verum etiam Societatis hujus membra sumptibus ejus per omnes regna partes c provincias iter instituent, ut omnia coram inspiciant, eosque viros, a quibus plura posero sciscitari possint, cognoscant atque illis meth dum observandi inquirendi commendent. Qiro vero facilius id negotium succedat Sacra Regia Majestas Clementissime jussit, ut veredarii puplici, quos postas vocare solemus, res Societatis nu-jus,, personas ultra citraque mitendas sine sumptu expedite promoveant. Accesserunt amnuic Societati complures summi ordinis in hoc regno viri tanquam honoraria membr. a ovibus emolumentum ipsi accedeti