Elogium cardinalis Iulii Mazarini apologeticum, seu historiæ GallicoMazarinæ compendium. Auctore Nicolao Charpy a S. Cruce, status consiliario

12쪽

ILLUSTRISSIMO

DOMINONICO LAO CHARPYA SD CRUCE,

CONSILIARIO STATUS.

DI c NATvM me Literario tuo Munere, nimium est,quantum mihi gratuler, VIR CLARISSIME. At enim cum rationes meas omnes , meque ipsu in perdiligenter inspexerim , nihil omnino occurrit, quod tantum a te iudicij, ac studij polliceri mihi unquam potuerit. Qtrare magnae tuae indoli tribuendum id humanitatis, ac beneuolentiae cum sit, gratias habeo eo prolixius , quod nihil praeclari muneris , honorisque decerpat meritum. At quale Elogium hoc tuum, Deus bone i non tam legisse, quam libasse quandam lectissimae eloquentiae medullam mihi visus sum. Pressum id quidem, peracutum, plenum animae , ac plane elegantissimum , factumque ad unguem. Nihil non in eo concinnum , respondentque apte membra pulcherrimo totius orationis corpori; cui venustas perinde, ac robur; suique non modo nerui,& succus, sed color etiam inest. Scili- .h cet, ubi inter se se illustris materia, ac stylus conue-

13쪽

EPISTOLA.

niunt; granditas inde existat, necesse est, ac quaedam etiam dictionis generositas, quae mordeat fraenos. Id quod videre in te cst abunde, ac splendido. Nactus quippe argumentum par calamo, exaequasti egregie inclyti M A E A Ri N i laudes, quarum mole,ipsa facundioris , priscique aeui ingenia laborassent et nec sanc luculentius, ac magnificentius dixerit Traiano suo Plinius. Sed amens profecto sim, si dilaudare pro dignitate lucubrationem hanc tuam velim. Litaveris tu quidem insigni Elogio M A E A R i N I gloriae: elogium tuum non aliud clogium dilaudauerit. Porro & alius praestantissimi ingenij tui labor Romam

nunc vidit: nempe, quam accurate adornasti, Thie--i nostri Vita. Vtinam scirem Gallice et vorassem& hoc etiam opus, quod scio eruditorum hominum iudicio etiam, atque etiam commendari. Vereor, ne in eo concinnando Annales nostri ordinis aliquando consulueris. Pudet nanque, elimatum adeo iudicium incidisse in eam styli infantiam : quamquam pergratum id sit omnibus, expoliuisse nempc te Gallica dialecto, quod effudit imperitior calamus. Uale , Ornatissime NICOLAE, Galliae curis, ac Musis et ac fore me officij, affectusque tui aeternum memorem, scias. Roma die S. Martis, Isi 8.

ILLusTRissi MAE DOMINATIONIS TvAE Addicti mus, est humusemus seruus N. Clericus Regularis.

14쪽

REVERENDISSIMO

PATRI N.

CLERICO REGULARIT EATI NO.

REVERENDISSIME PATER, AT G Rissi ME doleo quod ab iisdem Patribus es Lite- i ' ras tuas simulo consilium acceperim, reticendi nominis tui, quod in limine Elet, mei, tanquam ineruae Copeum , ponendum curaueram s quasi apud uis numale audiat quisquis bene de MAEARINO tu au cribit ' oderint ergo soniversum orbem , oderint esse ipsae qui invisi: spia fiunt M AE ARIN vM mirantur. Deleatur ergo nomen tuum e pagina noma, quod nulla nec aetas nec inuidia delebit, es e stilo tuo no ni te quantum poterunt Hispani, veritatique in te quantum debent, igno-sant. Caeterum s diligenter rationes tuas insex sies , iudicium es Assium meum in literario meo munere multa

tibi poleticentia occurrissent, sed ignoras te pene dixerim sme, quem laudibus stibi fili inter Latinos Scriptores debitis obruis. Od hoc me nominis tui fama impulit, ad hoc

meus erga Clericorum Regularium ordinem assectus digratitudo , s denique naturalis ingenium tuum propenso; itavi te vivacem ac sudum, acutum es fortem, concinnum det meduletatum , omnique ex parte completum nouo iij

15쪽

EPISTOLA.

'tue m mirari , quin'sing Ari amore prosequerer. De Opus D mo nihil O quod dicam, nisi quod in illissimateria temeritatim meam , inuitus videaris arguere, 'C ARD IN ALIs MAEARINI laudes uno verbo per Ogis , in me gloriae tanto melius quan- to breuitistitas, cum dicis, illarum mole, ipsa facundioris priscique aeui ingenia laborassent. t d meipsum enim , hoc elogio tuo reuersem , me propriae imbeci itatis vera Id sera cognitio deterret s ita ut in actos hameras, soceret , opus reiicerem. At vide quo me iudicium tuum ducat ' quod stis viribus meis temere sim a re us, nunc approbatio- tuae innixus audacter per quar , O Ab

tanto praecone, inWrmitatis mea immemor, Acundum MAEA R I N r a reditu Ministerium exponam. Vtinam cum te vmatoribus etiam ausis aptum esse non sit quod dubites, me tanto oner subtrahere non dedignareris , vel in hocsaltem manum tuam Eponere, ut non opprimar. quarent materiam , scriptor I vires, es' digne MAEARINI meritis

Istaretur. Qidquidsit me pro conatu meo sustine , O non solum dispulum tuum ama, s

16쪽

POSTERITATI

. TIBI. MIHI VE,

Quod Virtutem sine fortuna colentes, Veritatem sine spe timoreque profitemur. Tot sint istius Censores operis, Quot MAEARINI hostes 3

Vtrumque occulta seueritate lacerent,

Qui publice in veritatem ( quam oderunt

Latrare non audent.

Magna me gloria manet, Cum infinite meritis dispares, Tu pari tuitura sis aequitate, Dum videris in causa pares.T E factorum suorum Iudicem habebit

. MAZARINUS, EGO , scriptorum meorum remuneratricem.

17쪽

GALLIs Vatulor,

error filiciter seduxerat,

Terror faciliter reduxit. . Fossiciter amor induxit.

Sedum vER sis scribo, Vt apud omnes Latio perseratur Idiomate Cyd pertulit LATII honos, H I s P A N I A onus; eoque de Virtute tulit.

ulterum ora calamo que Publica calamitas diu represserat. Sed malorum ora calamosque Veritas comprimens,

De Mi NisTRo quid boni sentiant, exprimit. Illam, ab assulatione Ascerne, Lich Hstoriamsub Elvij nomine Aiptam cernas: Nec enim bene de Virtute sin bitur, nisi laudetur. oc et num scias, velim,

Eod nec muneribus emptum me MAZARINVs, nec contemptum

vi mihi, Solis maculas siqua unt aliquata detori

Daturus es fidem,

Da , et de lumine disserenti.

18쪽

ELOGIUM

CARDINALIS

IVLII MAZARINI.

I N illo, puerile, visum nihil, aetatem si excipias. CuAnalis

Augustam Romam, nascendo, fecit augustiorem, Et virtutem nomine ' suo dignam ' Iuuj Cae-

D satis.

Quam nunc profitetur , tunc est pollicitus. S v o R v M meritis, Iam ex Sicilia, Galliae notus & charus, PROPRII sEuropae notior, & Galliae charior futurus, Sic inter Nobiles Romanos educatus est, Vt illorum Dux videretur.

Ex Arauis Sicilianis, qui pro Calliae

partibus occubuerunt. Adolescentia.

Hispaniam transsatus, In Literis humanioribus, caeteris palmam abstulit , Et docere visus est, potius quam discere. Disciplinas ad omnes aptus, natus ad singulas, Dum Hispanos admiratione sui raperet, Illum in partes suas rapere tentarunt.... Sed iam inter Hispanos GAxtus Praenuncia voce LEONEM terruit de spreuit. Probitati suae ita coaevus,

salamanc studuit.

luerunt Nita pani.

Vt dubitatum sit, an illam discendo hauserit, an nascendo. A

19쪽

Militia.

niuersum lustraturus orbem dc illsitaturus Vt tantae Nobilitatis dignus haeres esset, Nobilitatem ex moribus, non ab origine quaesiuit. Grandior aetate, non animo factus

Militiae adscriptus est, Vt qui, tot exercitibus, erat imperaturus Imperandi modum, obediendo disceret, Et ex ardore militis, Ducisque moderatione iuum Mini ci experientia temperaret.

Negotiationes Vrbani eraI. nomine in Italia.

E Castris, ad publicas curas vocatus, Incertiun reliquit An maiorem ostenderit sortitudinem Cum arma sumpsit, an cuta dimisit, Clarus in agendo bello, clarissimus in sopiendo futurus.. Prostantium Gallorum &Hispanoriam ad praelium Animos, stare iussit, Et amborum pericula in se conuertens si lilii M' Casule hostibus de Patitam suam bello liberauit.

Gallorum mysteriis se initians, cum Italiae Minister esset Hispanorum artes desust, Vt illos Galliae Minis et marte collideret. Vnius imperis rebus,& gloria maior, Cum Ille Romam, non eius animum Roma impleret Orbi Gallico serendo, Athlanti Ric natio socius factus est.

20쪽

ELOGIUM. 3

Lv v o v et e o XIII. commendante purpuram adeptus est Rege purpura Eiusque illustrata virtutibus, nouo splendore res it. Ad hunc amandum, laetus vixerat ARMAMDus, Cuius ope saepius vicerat. Ad hune sibi substituendum , expiraturus, subirauit , Et illi quem laboribus expossierat Gloriam suam nostramque deposuit. Sic travitati ad superos Ricn Exir, ut succretar fieret Meritis eius debitum erat Votis omnium, RE CHELI et maxime datum est, Vt uno accedente, recedentem alium vix Gallia sentiret. In hoc dignus aeterno luetii Ric HEL ius. Qui talem sibi taccessorem prouidit, Q praesente, non debeat absentem Gallia lugere.

Maximum in Ministerij pondus

I A Rege cuncta ponderante Dilectus omnibus MAEARINus eleetias est.

In primum Ministrum. Ludotii. XIII. eligitur.

Adiuturum Pater filiis, Regnoque censuit Quem sibi toties profuisse senserat. Fatigatos populos infatigabili Ministro commisit Et submisit,

Regis educandi curam illi imponens, t . Qua tanto se supponens oneri Non solum ab ortu, Regem inter amates coduceret populos, Sed ad portum inter amentium scopulos deduceret.