Elogium cardinalis Iulii Mazarini apologeticum, seu historiæ GallicoMazarinæ compendium. Auctore Nicolao Charpy a S. Cruce, status consiliario

21쪽

in Catalis si betatione. Rcgi taedes Mea X I in bapti te nomen dedit.

Imparem Regno componendo non credidit, Qiu parem in Regno non vidit.

Et inter amatos, pacatissimosque Cives Foelicem futurum est arbitratus , m inter armatos paratissimosque Hostes Foelicissimum expertus fuerat. Vt aequa lance Temporales Regni necessitates, cum remedio libraret, Spirituali necessitudine Cardinalem filio iunxit Qui utrumque liberaret. Sic, Regnaturum Infantem, hsacris leuauit undis, Futuri Regis Regnique fortunam, subleuaturus. Hunc CARDiNALEM , debuit habere Patronum PRINcEps, Cuius patrociniorum cardini, Gallia inniteretur,

Et a quo Rcx nomen acciperet de virtutes.LvDovicus tamen appellatus est, non I v L I v s, Vt hostes, Patris nomine terreret, Dum Patroni, prosterneret consiliis.

illi,

Ministerium Regni commisit moriens Pater Cui, Regnaturi Filij commiserat fidem. In morituri Rems ore fuit d in omnium votis erat subditorum , Iure domini j, primus elegit, in , in omium legerat animis, omnes electuros. Disiti m ebrum Coosae

22쪽

Omnium spes ut erigeret, regeret fortunam Omnibus datus est, Duorum Regum , Ptimus Minister I v L i us, Qui, cum multorum mereretur Regnorum Ministerium. Nostrae gloriae se totum mancipauit, In hoc, propriam metitus, cum quaereret alienam. Sic , immaturh se raptum, non debuit Pater conqueri, Nec populus Regem,nec Parentem filius quaerere, Iustissimum Regem nostrum, quid rependeret amissumi Nisi MAet Ani No iustissimh nostra commissa fuissent. Principibus placuit re proceribus,

Qui virosque aliquando erat placaturiis, Semper, conseruatoribus Regni amori fuit, Quia satis notus,

A Dace A iclianensi. I rincipe Condo de functo, caete risque Rerni proceribusvis probatus est.

Perturbatoribus, nunquam. Quia notus nimis.. Ad Ministerium tractus,

Cum disee tam parasset. a Regina de Principibus

coactus est ut se totum Rhgno daret.

Regina tutrice vocante, acclamante Regno, Urgentibus meritis,

Sie oblatum reiecit, sic delatum accepit, Vt nescias, an laudabilius reiecisse, an accepisse EDemissione sua, celsior factus, Dignus ReciNA visus est quem cogeret suis praeesse consiliis, Cum praeesse, minus ille cuperet, quam prodesse.

23쪽

Factio in

Mistorei uvMElimire Ministeris auferre voluerunt Qui lumen eius ferre nonvalebant.. Sed caelo serendo monstrisque feriendis Nascuntur Heroes Ab Inuidia, nec tolerari potuit , nec vinci. Secessum, quem minabamur hostes priuati, appetiit, Praemia, qtue pollicebantur publici, contempsit.

Omnibus qui terrere voluerant , timendus , siue esset . o Qui coci pere , miranditia tristi et tu

Dux de Bea 're in eastello d. Vinemne/incarere tur. Episcopus vel viae sin regendo grege occupatus relinqui

Pacata sine caede sectione, d multi petimuerant , paucis male cessit , 'Statuit , aliquorum .exemplo stare,' ut metu poenae caeteri, desisterem, Amarentque boni, quem cognouissent reis ignouisse.

A M te A, non satis, ibit, Regias sollicitudines in Illum transtillisse, Nisi, Regis educationem Illi crederet, Qui Regem , alios, seque ipsum vincere , Exemplo doceret & verbis. Sie frinis est Regis, Regnique tantus creditor . Vc dignh persoluendo quod praestitit Galli sint impares Sola Regis immensat qua restituit ) potestas,possit exsoluere. mores temperaturus, adiutorem sibi adscivit, Nec minu tamen laborauit, quam si solus.

24쪽

Angustiatum Regnum, . Vt Augustum re ret, Illi, concressitum est, i , . ius, s j 'Et spoliatu diuitiis & optunatibus,vivunt, si Plus ditaret tah iusti, aeti.

, .i riis. Gallia Magnos. magna de ni ammos, iacetque virtus cum latet, victorii erat mora est, diues, sed dia

Paucis lustrarium quatum trophaeis uitiis spoliata

Annorum quatuor sputa , plures trumphosaddidit, Belli magni finem, magna cum virtute quaerens, Cui principium iusta necessitas dederat: Sed necessitati, vires aequaucrat tartitudo, . Itaut, Illi , necessarie, fauendum putaret fortuna Cui, necessitate indita , bellum erat producendum

eui tamen periculosissima bellum era producedum.

Nisi Gallia

Hispaniae bellum intima set . inadueristens obrueba

Immensam Gallorum 'm maior IvLi v s impleuit Us vicerat pileo, praelio vita. Germanum, Iberum, & Bauarum , ad angustias redegit, Lotharingum , c tharingia abegit,. Insulam uuam iubegit, Catalauniae constituit tranquillitatem, In Belgio , Galliae fines suos restituit,

AdministrS- te Iulio Ma- ari , intra quatuor pri

mos annos

multo plures de hostibus egii Gallia triumphos, quam toto RA.hel, tempo

re egerat.

25쪽

s ELOGIV M.

Sie semper in motu,ut illum originem e caelo traxisse Actio testetur, puritas probet,frons aperiat, virtus demoriet. Sic semper ad supera tendens , Sie obstantia superans, Vt ignem diceres, Nisi ad extinguendos ignes missum Europa fateretur, experiretur Gallia . Ciuica, pro seruatis civibus, ut laurea, pro debellatis hostibus donandus.

Naturali urbanitate peregrinitatem deleuit, Et propter immensos labores A Gallia, ciuitate donatus Se totum Galliae cum familia donauit.

Caeterum s

Nullis artibus, nulliusque damno, sed sola propria stetit virtute, Dei prouidentiae cuncta committens, Qui prudentiae illius , paene cuncta permisit.. vixit, ut omnes optimi, cum Illo viverent,

Galliaes xliciistas ex amore illius in Ma-

Vicit, ut omnium vitam tueretur.

Vnde, dum Gallia, sibi Iuti v M amotis vinculo devinxit

Arinum, it ut ad mensaram istius illa menstretur.

vicit.

Nec alium, ei sedilicitatis terminum posuit Deus m amoris. Alii

26쪽

ELOGIV M. P

In niaximi doloris signum exclaniatio ista , sola ponitur , dc ex in erra pia faelicitate Galliae, interrumpitur Elog j scri

27쪽

Prodet aliquam ab H merico blatam stioenis diorum Uriem, supremmae C riae malis omnibus ortum deinderunt, multitudine imis proborum ra piae

A liquibus, priuata res, cum charior esset publica, Ne priuata laederetur, publicam collisere, Peracto tempori,quod unius vigilantia fortunatissimu suetat, Successit aliud, multorum violentia funestissimum ;Fortuna Gallos non deseruit, a Gallis deserta est, qui lacessitos , lassauerant & vicerant hostes, Sese ipses dilacerarent ut vincerentur. Vbi incepit discordia, victoria finem inuenit. turba, duces habuit, veros Themidis filios,

Cum obcaecatos.

Suspirantibus bonis, valideque, sed frusti a nitentibus, Improborum praeualuit conspiratio, It ut subditorum gloriae , seu obedientiae, obliti Sensim,& verδ sine sensu,ad supremam authoritate aspiraret, Exleges facti, cum factionem legibus praetexebant, Alludit ad Vt leges sibi facerent violentas

amenti Pari- Quibus a ciuili iure, naturale violaretur.

fientis Praesi- dem Male . qui simper

interea tota Regij iuris machina, cotra qua iniusti moliebatur oui eunia. Immobili Iustitiae MOLE ' constitit,

eo restituit

rem,oc locum Oiram, nec Po Dulorum fremitus , in malas artes commouit,

Nec factioserum strepitus, a partibus dimouit suis. Tali aggere M o L E que Debuit tumescentis maris insolentia frangi, Tali, portus securitas Nauisque Parisiensis stabiliri

TANTAE MOLIS ERAT. Eneid. i.

Cardinalis, cuius fidelitati, Rex i sit. lum suum

magnum commiti t. Lutetia pro iiii igni Na- uetui habet.

28쪽

ELOGIVM. II

aliquadiu,subreptiliae,arrepticiaeq;legitima potestas, Aut errorem populorum ,ratione coercuit & sanauit, Aut furorem stultorum exercuit armis de seaenauit. Tandemque tumentes , timore , Timentes, amore, Principes sedarunt.

Rediit ad obsequia populus , Rediit ad populum Lu Do v I Cus. Sed heu Gallorum in prosperitate miseriai Mixti improbis boni Improborum consiliis, se immiscuerunt, . Dumque laesos spectabant oculi, & ipsi laesi sunt.

Virus contagionis in virtutem se transfudit,. Vt omnia confunderet ;Et quos, Principes sub maenibus prosecuti sueram Intra maenia secuti sunt r. ILLE,

Cui moderato, nihil poterat immoderatius dari, Qui dum Hispanos funderet,

In omnium Gallorum animos se insuderat, Qui bellicas ubique palmas rapuerat, dum paruerat, Quique certatim, cum Maximo Rege pugnabat, Cuius eorum videretur maior animus An subditi maxima meretis E an Regis maximh remunerantisEHostem extraneum cum non haberet quem non vinceret,

In seipse domesticum, sui victorem inuenit:

Fortuna sua raptus est,& corruptus . .

In Partamentum versi sunt Dux AMrelia mi Doc Princeps Canda- .di Lutetiam oblidione concluso unt. Rex illatis con ditionibus pameis Lutetiam rediit. Princeps con- M toti Gaialiae elonis cum moder

Innumeris 1 Regina dimistut beneficiis. Nimia competiit in sudi.

cionem omnitas venit.

. Diniti est

29쪽

i1 ELOGIUM.

pilis ires eis. facti sint MAZARi No, quorum spes inexplebile,

expleuerat, nec explere poterat cum unusquisque tantum peteret, quatum unus dare posse: Memoriam acceptorum cupiditas extinxit,cum spem auxit, Qui priora sic acceperant quas parandorum arrhas,

Non mercedem patratorum,

lus de renne exercitu Getis,nicum deis scrit . miliistra congregat sub nomine Loco euentis principiim di istentorum , de Hispanis iungitur.

Iniuriae duxerunt plus accipere potuisse. Cumque Regis amorem non rependere viderentur Qui ex arbitrio suo cuncta pendere volebant,

Ne modestia Regentis, Regii iuris causam proderet, Securitati gloriaeque Regni, seruatura Regina Principes Meuia seruandos iussit: Sed propriae quietis, impatiens Gallus, Aut bonos putat quos miseros videt, Aut bonis & potentibus inuidet.

Expugnati Beliasuardiare purdegarii in Ordinalem de Mareochalio de ram

renne triumphantem orta

est seditio defatiit. Mareschallus

Non defuere qui ut populum captarent, In captiuorum partes transirent, & Hispanorum. 'Quasi M A E A R I Ni , hostis nullus esse possit, nisi Hispanus. Insignitiae Cardinalis suere crimina, celeruae victoriae, Sed praecipue Rethelansit, In qua iustitiae retibus, sagacissimi Ducis audacia rapta est.

Hunc armis victum, Clementia Regis revinxit, Et victo, vi inuiderent victores, fecit. 'Vltra fidem Regiae confidentiae restitutus est,

Qxij extra fidem Regis partes destituerat, re ' Illum demeritisse maluis Cardinalis, quis odiss*

30쪽

ELOGIV M.

Nunquam inuidia virtute victa est , aucta,

Redierat Victor MAEA RIMus, Et ut Illius gloriam inuidi deiicerent, Gloriae publicae curam abiecerimi, Vetera odia, noua scelicitas excitauit,

Et Novitatis talicioris spes, suseitauit dissidia i Emissarii , in Vrbes deducti sunt

ii Cardinalis merita, inuidiosis rumoribus traducerent, inmibus. Potentiam onerarent, honori dedi altarent, Ammii M'. Spes criminarentur 'Libertatem Principum, incudinata libertate. Omnes ordines petierunt , Istius odio potius, quam illorum amore. Violentis precibus , libertas Regis violata est, Authoritas, stab MAEAni Ni nomine ) contempta , Et peiori omine Maiestas obliterata.

tatem pareret. Principes ad-

Nec alius sedadorum fluctuit modus, nisi cedat MAZARINus,

Reginae liberistatem eis ac ruit. In confinia Regni sec se sit . ut hostiles motus facili obseruaret.

Illi redeam , Iste exeat. Fe laitati suae, quam facilitati ad pacem, detrahi maluit. Furori cessit oppressus, dum mitius exiit, Ut furentes, rediens, tartius comprimeret. Ne verb secessus insta dignitatem esset, Libertatis Principum assertor, hostiu obserarator esse voluit. Conte mpserunt Principes praesentem

Qum nimium praesentem sensiurant Hispani, Non funit , sed in hostes ivit.

Nee hospitem Galli . Me via

rant