Petri Velleii Gueuarae Ad legem primam Digestorum. Libri 6. Eiusdem ad titulum de officio praesidis commentarij. De diffinitione doli mali, liber singularis

291쪽

visum est enim satis,abundeq; coerceri men i sore si dolos malus solus coueniatur eius hominis, qui ciuiliter obligatus non est. Proinde si imperite versatus est, sibi imputare debet, qui eum adhibuit:sed S si negligenteriorquὰrnensor securus eriti s in. ίχ. deproxene. inquit. I. Cproxenetam tum demum teneri si dolo,et calliditate creditorem circunueniat.JAudquoque Et cilem haber intelligentiam ,qua nam sit tam uiuersa ratio dis onendi,quae adeo iudcem ab assessoribin separet, s aduocatis. m patronos

causarum, atque aduocatos imperitiamprasiare oportere, pra docuimus:iudicibus autem dolum

udic.dicens,iudex tunc litem suam facere in-2i telligitur,cum dolo maloin fraude lagis sententiam dixerit, is l. a. quodquisque iunioe edicto, ut dolus debetius dicentis pu niri: nam si assessoris imprudentia ius aliter 'dictum sit quam oportue in non debet hoc

magistratui ossicere, sed ipsi asse stata obhi inde Memmireputabat quodsecare mal cium sit, non ita iudicaresed hac ratio Petro de Te inpertis. in tit. de oblig. qua exquasideli. si m

292쪽

quadrat, veri que disputariquia messicus usaduocatus, s assessor,vecnins taeteri Wrtifices, dum munera sua obeunt ,seseperitos a Frmant, quod1udex nonsat:velpotius quod illa sium os icia volantatis uia cis vero Ulicium necessarii mprobatur M. Eae . . demor sis . sau dex cogitur iudicare,medicusvinsereare nisi vehiel. Ego ita censeo. dicem dedolo solum teneri iuret,ut veram litis aestimatis,em soluat νοήiuris in alium tuerita e eodemrematuri. at sita interpretor. d. filius fa ἷ-la. Hi autem arbitrio'perioriscastigetur,quanuis absque δε-loperimperitia eccauerit, obligar m exesis mo: atque hoc modo accipiendum , qui rim Una

sfrivans extraordi cognis rin. in his biga qua ex quasi delic.nas iacitu sibi Ag. ait: λ ammaduerteiam esse eiqui aduersus Minicem mgit in sindicatu, ne petat 'seum icon emnari is iasiqua certa quantitate,vel re : quia tunc tene qprobare dolum iniudice, mi in L quotiens. S. qui olum. F. de proba decretum essita se et is sum condemnari in quantum aquum videbisur inscretioni iudicantis, quia tunc velsola imper, ria iudex senebitur. Id re e rimensoribus .v F a 'sprox

293쪽

proxenetis diriposse videtur, factor solummodoprobando iniusta ententiam tablinebit,de qua replura A in t ex male fcri iudex dei, actio.siali mositam esset 'miti in dolus; esset damnosia imperiti ut erepub essetflaturam legibus tia augeri, osset id quidemsuperior facere elauctore Platonebb.6 Aelegibus ubi ait,

quod si quis aliquem iniustam me sententiam tuisseiscusse apud legum custodes hoc faciat, squi damnat infuerit,dimidiam damni artem mmraampassopersoluat. Si autem mulcta maiore dignus videatur,iudices ipsi, qui commendarunt, quid aut patham reddere abeat, mel reipub vel

S8. Osivmuerlasprouincias regulius gladi1 'habent,&in metallum dandipotestaseis permissa est. x oui uniuersas ouincias regunt. Dictionem,uniuersas,exundare Cora sist Oros uri uniuersas,orientalis aut occidentalis imperij exponit Quinariu unis asprouincias, totas prouincias accipe,inqui non omnes vigituγυ-

Mesprouinciarumgeneraliter, siue procon ulti, siue legati,sive correctores dicantur ius,ad 3 -- j bent.

294쪽

lent. Ego Quinario assentio . Ius gladij habent. II, ut Vacca ait te a at ut aliquem necare sint,carnificis manu athitim. Corasius vocere, iorem illa animadue sim in delinquentes quam merum imperium dicimuri Quin rius, idest potestatem animaduertendi gladio infacinorosis:nonsecuritelo, vel προ- . Hoc igitur verbo,ut idem Cora is Quinariusprobauerint ron omissa maduerso capitalis,nec quacunscoenis deliari rum continetur.

Alioquin'perfluoaddidisset Vlpia Adc in me

tallu dandi. 6ALudit autem,m Vaccapula ad morem cingenssisadj nsignum conferenda tete satis,de capite alterius iud candi. Vnde cingulis aegritatisiniure: s quia ante aectatorem ob nunc etiam ante senatorem Romanum,'alias

Italia testates lassius gestansolet. Et in metallum dandi potestas eis permis 3

sint: de maximis capitis diminutio interuenit, portandis insulam ius aes ritur datum n sit. Hoc enim epiniola Dd eueri ad Fabium filonem p sectum urbi, expressum est,auctore V umo

295쪽

pimus Acisis depantis. Me n ianus ait. Praeside deportare no pulse,nulla dubitatio est. Di

storint,ideo'si in metallum darerisse: deportare vero in insulam non posse,quia cum Ariminio panicular rincipum de retatis aut sine assignationerissub feri non it, merito hoc genus pena praesidibus intemdicitur. Oroscius assensionesiustinem, Accursum ac Tart. eauctore tir e loqui,et ratione eorum infirma esseam quodUerum est: sprouinc saepe adiacebant insula, quibusprasides ius reddebant, ut in. l. relegatorum probatur, Cicero b X. 6.MAtticu docet. Ricardus hoc loco,er olbericus abier sentiunt,qu, bus Alciaraare . lib.I. c. subscribens, hinc arparet,inquit,tertaratio u rastes ouinciaius in in uiam deponandi haberet. 6um enim ciuitas Romana a deportatis amitteretur ,qua quide ex senatuscon ulto, mel lege lata auferri no terat, merito ante principis amotatione huiusimiai demnatusciuifremanebat:erat siquidem deportatio ciuium Remanorumpama. Vuodsi ases, in quit 1 Galiquem non ciuem deportare voluisset,in

aliquam

296쪽

aliqua Madmina diationis uiam fuisseidis e rei, etiam in siusto principe arbitror,argu los est icta violat hac illi:qua solutio multa

veri Horentilia superiore. t. tque ita accipis quod in trelegatorum. . de interdi Wren Vbia 1cribit.In insulam relegare praesides prouin-iciae possunt,sic tamen, ut siquidem insulam. sub se habeant dest,ad eiusprouinciae forma pertinentem, quam administrant, &eam specialiter insulam adsignare possint, in ea i relegare.Sin vero non habeant, pronuntient quide in insulam se relegare, seribant autem imperatori,ut ipse insula adsigneto Uuarum rerum ilhcoreddit rationem. Haec est differentia inter deportatos,& relegatos,quod in insulam relegari,& ad tempus,& in perpetuum testSiue ad tempus,siue in perpetuuerit relegatus, Sc ciuitate Romanam retinc Sc testamentifactionem non amittit. maduersus iliam di Immonem Albericus objcia osse sedes in metasium dare, ubi non solum Remana ciuitas,quemadmodum in deportatione erum libertas,ac omnia iura ciuisba amittuntur. Vndi in opus metalli ad tempus o F - nemo

297쪽

nemo dari debet sedisperpetuum, ut docemurin Iaut damnumSin pana simἷquidam sunt,sisIcis latiumri Ggeneraliter depanis. Cui argumento idem ogenrestondit, ideo itu dania in metestam concessum prae mutas, quia ea an, maduersione non directe amistutur ea, quaesunt iuris ciuilis fedper quandam consequentia per indirectum sententia nanque ilia reus solum modo effritur struuspana,sconsequenter sit bertatem,' It Mertatem ciuitatem amittit. Sicque must inquit illiter indirectum conceduntur,s oblique, qua directo non concederentur, argumento text. m. Uetnu ELU depact. Sin1quoddicimus. .de authori tutori S. 9.Praeses prouinciae si multam, quam irrogaui ex praesentibus facultatibus eorum quibus eam dixit,redigi non posse deprehenderit, necessitate solutionis moderetur, reprohensa exactoruillicita auaritia.Remisia propterinopiam multa a prouincias regentibus exigi non debet. Satis multa de remissone narum,mmodoratione a nobis dicta sunt . .Lissis iustisiunquibus hoc quoque addendum e t. De materia

298쪽

autem,m disituritatius capitis, unde arbitror a P no AlbericoHGrasso tractatum: illud lgare en avertati multis in rebus a iure indulgeri,inopiams subleuari. Uua de reultra Tan s beninnumeri ab eorum additionatoribus ad Fgnanturlocis doctores,varia depriuile sepam pertiis distulantes Vltra quos nonnulti etiamst num so rescribet es H.S. a quibus exca man Bacinae E catibus ossisleg. Ulci lib. I. de vensiicia. u. σIy.s Cor indeiure ciuiliinanem

reddendo φρῖυ.Cosiderare autem oportet ac tum EDdmirabile ExodaAesi cum leges omnes cateroquiis humanitate ac misericordiam vergere videam .at iniudicio Apauperis misereri,nefas esse se sator existimat.Nam cum miseratio infelicibus debeatur, qui uis stome male agit, noninfelix ed iniquus ML Itaque peccanti pauperi panam non esse remittendam docemur. Vuapropter quod hic diciturisa accipiendis rem fere alias satis reus esse unitus: atque id ex his qua Oroscissu C alius,ex Eartoloius normitano retulerunteotest comprobari

et. Idem libra tertio opinion .

299쪽

Praeses prouinciae inspectis aediscijs, doni,

nos eoru,causa cognita, reficere ea copellat: de aduerses detreectantem, competenti remedio delarmitati auxilium ferat. Eissatis multa deforma,s ornatu urbis dixerimus HII. de iugettur. tne re arbitror hoc loco nonusia addere tappareatfacilius,quasu rint de hacre antiqui illipartes solliciti. Nulum ferme re tot ulmagistratibus comendata reperiemus,quam urbis decore. quavis cura hane praecipue aditibus legamusimposita, ut ad Mys spublicis, priuatisprouideat ut quide multistitulisprobatur,expressesin Ddiles de via pub: et iti pubIreficiet apertior res equam ut testibus et is vii atruem et ad urbanos quospraetores, adiis curapertinuisse, Liust testis videtur,li ε. d O.F. Decreuit Nuit,senatus L CSiciniusprator aedes instructas locare ubi Hregis, mitem eius habitaret. Cicero quos lib.3in merre, da eius visa pratura reprehedit. Canis tectis quicquea ora sese gesserat quid ego ae Miserunt, quisenserui:etpaulo postaisfactu G.S.C. quibus desartis tectis cognitu s iudicatumnon esset, mi C. Verres.T. Calius atores cognoscerentes ista careu,

300쪽

carent' bimota multis verbis ostendis, quam,du Castoris lunas adperpeniculis exigit, impudentis mcle Iu νγ Ii fortunas Huaberit. Sed scens resquos no ab hoc munere vacuos fuisse, ex Liust verbis apparet M. I Deca. Gait:Cesores vias sternendas, ilice in urbe, Rarea,extra urbe, substrue lasmarmadast ri omnivlocaueris pote pnultis locisfaciebat. 2Postremo imperio procedete hac cura ad quo dapertinuisse legimus,qui

curatores viari Uicoriι dicebantur,quod Cicosm ciuitatos extra ciuitate Uaspublicas,s cloacas curarent,licet stea distin fuerint eoru munera,Piviaspublicas, et ripas fluminis curabat,et qui vicos,ac regiones Urbis,qui 'prie curatores r

sonu me magistri cicor untd Mauctorib' Suetonio,ac Lapridis qui vel die durat magi Brat', public de hisce rebus incipitolio ius reddi vul

tatu curatores, dequitassessiodor'si variarum formula curatoris ciuitatῶ: etem illud est diuersis a nostraproposito. Hac eo dixerim, Ut apparea nihil mim in uincuse ornatu urbiῶ prasiaiy comendari: Roma a tot masistratibus huic arti copiutosuerit: quirimo qua plurimos inc es his iti