장음표시 사용
51쪽
4a NEUHos corpore nostro quemadmodum irr tamenta agant& reactionem eius mutent . Iam, Vero supra monuimus, in corpore nolito irritamentis omnia reagere , actionem Semper sequi reactionem ,
quod etiam de medicamentorum efficientia valet. Quodsi autem irritamentis affici idem est. quod irritari, Sc . irritare idem, quod ad rea-gendum cogere, nemini paradoxon videbitur, si omnibus medicamentis vim irritantem tanquam vim universalem tribuamus a . Ignotum mihi quidem non est, sub medicamentis irritantibus fere semper intelligi in materiae medicae scriptoribus stimulantia, quae tantum unum irritationis modum amplectuntur . Stimulantia enim semper efficiunt reactionem auctam , irritantia vero etiam reactio minuta sequi po- test, quod experientia praeclare confirmat . Igitur vis medicamentorum anodyna , tempe Tans , antispasmodica vi eorum irritanti tribui potest b) , cum etiam medicamenta anodyna corpus ita assiciant, ut aliter reagat. Vim irritantem igitur omnibus medicamentis inesse
oportet, quae tamen pro vario corpore , Pro variis medicamentis, diversos etiam procreat bo Irritare omnia pharmaea perhibet C. Mois ENCH . Sistemat. Lehre υon den gur. Arn visistis Marbam. 1793 p. 337. Iamas MOURE l. g. pag. III.
52쪽
effectus ita , ut Vis irritans quasi secundarios sive indirectos effectus gignere videatur, quod in sequentibus paulo accuratius declarabimus .
Pe νἱs irritantis medicamentorum varia iratione . O ipsorum classibus .
l Vis medicamentorum irritans inprimis du-i plici modo corporis reactionem praeternaturalem mutat atque promovet Ze quasi in duas: alias virtutes distribui potest. Μedicamentis; scilicet, quae corpus irritant, Semper eo ten dimus , ut reactionem Corporis vel augeamus vel minuamas. Medicamenta igitur, que rea monem augent, simulantia dicuntur, iisque vim excitantem & nervorum efficaciam prommoventem adscribere licebit . Altera classisi amplectitur medicamenta, quae reactionem minuunt , quibus vim mitigantem tribuere debeamus atque haec sedantia nominantur a . Sed vario modo medicamenti reactionem augere possumus, pro Varia corporis structura, loco , medicamenti subitantia ita, ut . stimu- a Ita etiam MOENCH l. e. sua stimulantia diis
vidit in nar otiuh reicenda & erbitrand reιetende, quod idem est, quam mea sedantia ti stimulantia.
53쪽
lantia iterum in varias species distribuere nos oporteat, quod etiam in contrario Cum sedantibus faciendum erit. Prima species medicamentorum stimulantium ei illa, quae excretiones corporis inprimis adget, Sc pro vario
organo excretorio mox emetica, purgans, m OK
diaphoretica , diuretiea Sc stalagoga dicitur .
Nemo naturae contrarium inveniet , quod si hanc vim evacuatoriam vocare audeo & huiciem elicam , purgantem dcc. adnumero. Sequitur illam vis adstringens , qua partes solidae arctius contrahi Sc quasi incrassari dicantur . Ultima species vis stimulantis ea medicamenta complectitur , quae tonica more consueto appellantnr, quorum actio dissicillime explicanda
est. Nunc videamus quoque Varias mutationes vis sedantis. quam semper imminuta reactiosequitur. Quatenus praecipue systema musculorum sive motus attinet, vel temperans est vel antispasmodica , prout minus vel magis auctum motum muscularem permutat atque mitigat. Ratione systematis nervorum Uis sedans a nodyna appellatur , qua sensus obstupe sunt & summa sensibilitas minuitur . Super stant quidem adhuc multa alia pharmaca, qu rum vires nominibus gaudent, quorum nomina vero hic consulto praetereo; attamen haec ipsa minime reiicio, sed modum eorum eis
sectus explicandi faciliorem in polletioribus
54쪽
enarrabo. Sic c. g. vis medicamentorum diluens, anthelm inthica , exsiccans, emollieus, resol gens, antiseptica , rubefaciens a materiae medicae auctoribus enumerantur, quamvis ex viribus iam declaratis has omnes diiudicare debeamus. Hae mutationes vis irritantis deinpendent cum a medicamenti natura, tum inmprimis ab irritabilitate specifica, qua quamlibet corporis partem praeditam invenimus a ita .
ut e. q. unum idemque medicamentum in venaeiculo alitet agat , quam in corporis Su perficie . Nunc vero secundum ordinem vires principes M directas iam nominatas recensea
Quae igitur medicamenta au Etam corporis reactioremn producunt. stimulentia voca D tur . Auctam reactionem vero agnoscimus tum CXmaiori motu musculorum, tum ex maiori sensu nervorum. Si videmus emplastrum canthari dum e. g. in superficie cutis vesicam attollere, a C. W. HU FEL AND ueen liber Pathogenia und Ei uss ειν Lebens rase, &c. Jeno 1793 cv, 3
55쪽
affluxum humorum Sc dolores procreare , sine dubio hic reactionem vasorum lymphaticorum omnium 8c nervorum . inprimis auctam : esse
iudicamus. Proprium igitur stimulum medicamentis his inesse dicimus, qui partes solidas
corporis ita afficit , ut hinc magis reagant , Veteles vero stimulantia vocarunt, quae mo tum muscularem augerent id ab analepticis di si iuxerunt , quae nervorum systema praeser tim afficerent. Irritabilitas vero . atque sensi hilitas tam arche cohaerent, ut una sine altera
nunquam affici possit, ita ni stimulantia Manaleptica Veterum vere inter sese ratio essectus parum differant. Sic dicebant, Cinnamomum motum ventriculi augere dc vinum Nervos potius afficere, quamvis extra dubita tionem positum sit, cinnamomum nervos ven
triculi & vinum musculos quoque stimulare. Sunt vero stimulantia praecipue duplicis generis , sive totum corpus afficiunt , sive in varie aliqua tantum auctam reactionem pringignunt . Quae primo modo agunt, stimu- Iantia κατ εξοχὴν dicuntur & analeptica, car diaca & antiseptica Veterum comprehendunt, quoniam irritabilitatem & sensibilitatem totiusCOIPOris mutant. Quam ob rem in posterioribus
horum medicamentorum non mentionem iaciam,
sed tantum de iis agam, quae Vim stimulantem ratione loci corporis . cui applicautur, dem Ou-
56쪽
srant . De rubefacientibus hic tantum agam . quia ilimulus eorum in Cute a toto corpore Sentitur , quorum actio iacile explicanda et ca . Vires vitales ad avertendum omne, quod noxium est, humorum aifluxum eum in locum mittunt , in quo irritamentum sive itimulus agit , eamque ob caussam rubefacientium usu epidermis ab humoribus lymphaticis in vesi-Cam attollitur. Omnia igitur epispallica per stimulum quendam agunt , cuius graduS MOX cutim modo rubore tum maiori tum minori tingit , mox vesicam attollere iuvat . Transgredior ad explicandam Vim evacuat Orram , quae a stimulante pendet.
x Vis excernens Ave evacuat Oria . Sunt inter stimulantia pharmaca quaedam,
quae organa excretoria corporis praesertim a ficiunt , ut in contenta organorum magis magisque agant, eaque ex corpore propellant . His medicamentis vim evacua utem tribuo, qua effectus modo commemoratos producunt . EDfectus igitur horum medicamentorum inprimis
57쪽
dependent a modo, quo partes affectae lis
reagunt, nec solum a medicamentis. Sic rhaharbarum per se faeces intellinorum expellere nequit , Sed una cum aucta reactioue , i. e. aucto motu peristallico per anum excernit. Quatenus autem prima caussa, quae orgad excretoria ad excernendam materiam impellit, medicamento inest & a vi eius stimulante de- Pendet , licet quoque medicamentis huius ge Neris tribuere vim evacuatoriam. Est vero nondum ab omni dubitatione liberata quaestio, utrum vis excernens in intestinorum canali tantum, & hinc per consensum agat, an quo que in vias alteras materia medicamenti ipsa tr8nsmittatur. Medicamenta, quae urinam &Sudorem movent, hoc quidem demonstrare vi dentur, attamen eorum essicientiam consensul potius adscribo , cuius auxilio partes remotae ab intestinorum irritatione participant . Quae sudoris & urinae excretionem augent, Semper sanguinis motum per Orbem accelerant, quo effectu facile explicare possumus, cur excre tiones simul augeantur. Saepe quoque phar maca evacuatoria tanquam antispasinodica ope Tautur . ita ut spasmis in organis excretortilablatis etiam excretio facilior procedat. Vi dimus hoc clare in quodam medicamento dia
Phoretico , pulvere scilicet DOVERI , qui
Saepe sudorem provocare valet, quatenus Spat
58쪽
mum cutis aufert. Excreta quoque urinae desudoris chemice investigata nihil materiae medicamenti evacuantis secum ferunt, si unum nitrum excipio, quod autem minima dosi in urina reperitur atque pars constitutiva lotii esse videtur secundum recentiorum Chemicorum decreta a). Credendum igitur est, vim medicamentorum evacuatoriam ita agere , ut par tes canalis in te itinalis proxime de directe a se ficiat, quae irritatio per consensum in reliqua vasa & organa transfertur . Unum idemque medicamentum vi sua evacuatoria mox hanc, mox illam auget excretionem , prout CorpOL Sibitus & conditio atque dosis & medicinae praeparatio Variat , Sic tartarus emeticus vo mitum , excretionem alvinam . diapho resin Sed iure sin accelerat. Scillae radix vomitum, sputum, urinam movere potest, quae omnia pendent a vi eius evacuatoria, quae eth in
directa de subordinata qualitas vis itimulantis. Sed progrediamur ad quasdam speciales ex Sylloge Opusc. Sel. Vol. II. D
a Non absolute negandum mihi videtur, materiem medicamentorum humores eorporis humani viventis adire, ae in illis mutationes emeere . Rhei electi praeseriptio exemplum sit: sub huius pharmaci usu urinae luteum adi
piscuntur colorem non solum, verum etiam odorem rha
barbarinum emittunt . Therebinthina intus sumpta variis sub formis urinae proprium quoque imperiit odorem
59쪽
cretiones, quas Vis haec evacuatoria provocat& suffulcit. s. IX. a ) Vis emetiea purgans.
Medicamenta a , quae contenta Ventriculi & intestinorum tenuium per motum quen dam anti peristallicum, per oesophagum & os expellunt . emetica dicuntur. Stimulant nempe intestinorum tenuium initium ita, ut vires vitales hunc stimulum quam citissime avertere cum piant, & proxima via iterum cum ventriculi contentis ex ipso eiiciant. Statim musculares Ventriculi fibrae & per consensum abdominales musculi contrahuntur, qui simul cum medicamento Contenta in stomacho supervacanea & lethi fera Propellunt. Sequitur ergo emeticorum irritationem reactio aucta , qua solum effcitur , ut caussa morbi in ventriculo latens saeui corpore,
eiiciatur. Videmus igitur hic primam speciem
facultatis evacuantis, scilicet vim emeticam, quam hoc modo explicandam esse puto. Vires Vitales semper corpori optima virtute prospi cientes omnia ab illo avertere de expellere Cupiunt , quae noxia esse & damnum asserre a 3 HAMBER GER Diss. de emetieor. agendi m
60쪽
possent, ita ut eorum ope corpus Semper Samnum servetur . Quam ob caussam etiam omnes materias nocentes , quae ventriculo aut intellinis insunt, quo citius eo melius eiicere student. In febribus biliosis & gastricis materiam irritantem aegroti per vomitum & alvum sponte educere solent, quod arsenico M aliis vene uis sumptis evenit. Medicamenta autem, quae vomitum efficiunt , videntur mihi omnia aliquid continere , quod ventriculi nervis ingra tum & molestum est a . Sic omnia taedica Tenta , quae nimio itimulo corpori nocere polIunt, vim emeticam possident, uti gumini guttae, helleborus, scammoneum de alia. Arcti l si me cum his conivneha sunt medicamenta squae caussam morbi ex intestinis per alvum educunt, eoque corpus ab ipsa liberant scpurgant . Sunt etiam haec quodam stimulo praedita , qui intestino crasIo inprimis ita molestus est, ut eum quam citissime propel lere cupiat , eoque simul contenta deiiciat . Quidam vero hoc negant Se quibusdam me