장음표시 사용
11쪽
cito in studio ipso ethicae principia cognoscet, et ea ipsa in medicina perficienda diligentia philosophiae conjuncta eum pedetentim ad firmam veritatis , necessitatis , utilitatis religionis persuasionem adducet. II inc oveniet, ut mens salutaribus hisco principiis imbuta animum quoque ad consormem
Quam sententiam illustrantes quod supra amrmavimus repetere liceat, scilicci medicum vere philosophum esse debere. Nam quod magnus ille et coleberrimus Angliae Cancellarius Bacho de Verulamio iri dixit: u Certissimum est atque experientia comprobatum leves in philosophia haustus movere fortasse ad atticismum, pleniores haustus ad religionem deducere is nulli disciplinae melius quam studio artis salutaris applicari potest. Et revera, extra est omnis ancipitis aleae iactum et experientia ipsa docemur, quod si quis hoc studium temere sine me- thaphysices cognitione tentet; si id ad observationes Ieviter institutas reducatur, et ad vagam applicandi rationem, si assidua et profunda meditatio in naturae secreta interiora non ducat, ut mysteriε quao sunt cognitione difficilia detegamus, atque super
biam nostram prosternere valeant; ars quae aliis vitam physicam conservaro studct, eam tractantibus intellectualem vitam solet auferre. Hominem namque ex ea parte, qua ad materiem spectat considerantes, paulatim ex parte nobiliori ad incorporeum
12쪽
mnndum pertinere obliviscuntur. Omnes observationes ad ordinem physicum reserunt, sere nunquam alta petere solent, nisi et materiem secum serant: hinc non raro oritur quod vel non animadvertentes in materiem redigunt, si ita eloqui fas est, et animum ci cogitationem. Hinc consuetudo tractandi ob-εcaena, quae procul dubio in eorum animos corruptos mores inducit, nisi religionis praeceptis coer- Ceantur et temperentur: hinc cum morte, ut ita dicam samiliaritatem inire, nec potentissima exterreri cogitatione, quae tamen perditissimos etiam ad religionem et ad probitatem adducere valet: hinc mos auctaritate quadam de hominum vita et morte Sententiam serendi, et tandem so penitus ad propria o experientiae esseclus ad ratiocinium et lumina propria
revocandi: quae causae omnes in intellectum magnis principiis quod careat, et in animum assectibus salutaribus destitutum majorem inducere debent dis.
scultatem, ut elata nimis medicorum mens dogmatum religiosorum jugo submittatur: hinc practica indisserentia pro quocumque Divinitatis cultu, nulla
inda supra naturalis Ρrincipii cura, cui, naturae vocabulo abutentes, imperium in physica arroganter negatur: denique naturae studium, in eo quo sublimitate et persectione maximo excellit, ad ejus. dem Auctorem hac ratione obliviscendum necessa
rio ducere debet. Ast Ionge alius est essectus a naturalium disciplinarum studio descendens, dummodo animus quae Praeca ere debet attendat, et profunda meditatione
13쪽
discutiat. Anatomia argumentum divinae existentias . certissimum sub oculos sistit; nam, ut ait Galenus, machinae humanae descriptio nihil aliud est, quam hymnus coelestis qui Creatori canitur. Difficulta.
tes non vincendae, quae interdum in phoenomenorum naturae examine, homini vero philosopho oo. currunt, dum humanae rationis angustias evincunt, eodem tempore docilem reddunt; et mysteriis ordinem physicum obrui cum videat, facilius et obtem. perantius in ordino supra naturali majora adhuc exi. stere credit. Chemiae studium, motus, actionis materiei, indolis fluidorum phoenomena, magis magisque eum in persuasionem de animi spiritualitate et immortalitate ducunt. Improbi hominis morientis
symptomata, cui pro munere suo non raro medicus adest, ejus retractationes, ejusque palpitationes, animi convulsiones ipso corporis excruciatu vehementiores, mortis Casus tragici, quos medicus quotidio videt, necessario mentem recte ratiocinantis ad erroris cognitionem adducunt, et adversionem
in omnia quae ad cogitandi et vivendi libertatem
conserunt, et religiosorum principiorum amorem inducere debent. Et quum levis spirituK, animusque malis imbutus moribus, in occasiones incidit a recto tramite seducendi, et magis magisque se eorrumpendi , mens solida , inquirens, laboriosa , animusque rectus rationem facile agnoscit, quo religiosior sit et honestior. Hinc Baldit assi omate suo tempore pervulgato assirmavit, atheum scilicet et modiςum inter se ac aqua et ignis disserre, et Diuiti eo by GOrale
14쪽
Balme, post Democritum et Diagoram tres et non amplius qui existimarentur athei extitisse autumavit. Quod si quis contrariam sententiam teneret, ultimisque temporibus plurimos fuisse , qui irreligione excellerent medici dictitaret hoc ne majoribus tribuamus luminibus, dum potius profundi naturae studii desectu id consequi certissime evincimur; nam altentio omni mente ad hoc studium ita auctorem patefacit, ut nemo sublimis physiologus extiterit, qui religioni non addictus suerit, ita ut semper Vorum quod jam supra retulimus Bactionis es tum etiam de studio medico manserit e u Leves, scilicet, in medicina haustus movere fortasse ad atheismum, pleniores haustus ad religionem deducere. v Ne . autem haec quae diximus extra vel praeter virgumentum nostrum affirmari quis ducat. Nam cum Religio praecipuus ille nexus sit, qui hominem fini suo praecipuo et societati conjungit, officiorum inprimis magis necessarium religio videri debet, non ex ea parte, quae vulgaris est et publica, sed rationalis et sancta. Et revera exemplum nobis esse possent vere sapientes illi medici, qui religionem cum profunda medicinae scientia iunxero, quorumque ingens apud omnes cultas gentes nationesque numerus.
Quod si philosophiae praeceptis et medico studiuobiter tantum intentato, ad ea teneantur Solummodo principia, quae a primis hauserunt incunabulis artis salutaris ministri, non difficile inde evenire potest, ut intellectus minus firmiter illis adhaerens, tandem instabilis fiat, et inde periclitetur. Et ta-
15쪽
men nullum alind fortasse in humanis est studium existimandum, quod huic nobilissimo fini sellieor religionis persuasioni magis respondeat H. Iam vero ita medicus constitutus cum fiducia accedat ad sacrosanctum illud ministerium , quod sibi committitur: animus enim omni cura, sedulitate et hilaritate omnia perficere officia valebit, quae ab eo societas expostulat. Ac de ossiciis quidem erga se ipsum sero satis diximus. Nunc medicum inspicere juvat in praxi, qua ratione scilicet erga aegros suum dirigat agendi mo. dum. Illud certum est quo seri potest citius aegrum invisendi necessitatem et utilitatem ei perspectam esse debere. Nam quisque qui immaginandi vim non ignoret, nec pathematum influxum in corpus humanum penitus praetervidet, facillime concipere
potest, quomodo medico serius ac oportet veniente, morbi ex omni latere exasperari possint. Aeger enim de statu suo anxius et sollicitus inquieto animo medici moram patitur, qui de morbo, quo laborat, serat judicium; et nisi statim praesto sit, irascitur, dolet, vehementer angitur, sicque naturali anxio-tati hanc novam aegritudinem adjungens, morbum ipsum reddit deteriorem . quam e contra miserrimili lo studio medico quello cho menci si dee ritenere
come sOSPetto, e meno alto a condurre ali' irreligione. Una prolanda cogniZione delle opere delia natura solleva l'anima alia piu sublime idea deli Essere supremo, e nello Stessct tem po ricrea il euore coli aspello piu piaeevole delia Provviden, ga. GREGoav. Sui Moeri a suile qualita di Mn medico.
16쪽
17 adversus morbi vim luctantem medi οἱ verba blanda non erigunt, eique sollicitae valetudinis spe animum faciunti Tunc mens quieti componitur, liberior
conceditur medicatrici naturae aditus, quae crises heneficas moliatur. Praeterea in morbum ipsum me- eici sollicita cura maximum exercet influxum, nem- Ie quandoque urget remediorum administratio, et absque noxa, mora vcl brevior non evadet. Sic in
febri angiosthenica simplici, dum omnibus orga- ais inflammatio imminet, sicut prompta phleboto via febrim ipsam imminuere potest, ita praepedit ne organi cujusque inflammatio se se evol-yat febrim angiostenicam complicans periculosioremque reddens. Sic in pulmonum inflammationorn organo vasculis sanguineis divite, in quo proces-
us morbosi summa cum celeritato curriculum ab-
Eolvunt, cujus aliunde certus requiritur integritatis gradus, ut lanctio vitae essentialis se se exercero possit, certo vel unius horas spatium in causa es-sdi potest, ut inflammatio limites illos transgressa sit, qui medicinae dominium sistunt. Intra triginta. fiex horas exempla enim exstant, pulmones Pure
Matere. Sio in apoplexia, vel ex congestione vel ex εerebrali haemorrhagili procedente, prompta remediorum convenientium administratio essectus breviter exitiales impedire potest. Quoties non evenit, ut gravis epilepsia in apoplexiam accessu perdurante transeat λ qui exitus certe coerceri potest, si medicus praesens phoenomenorum ἰntonsitatem rite existimans, ut Vena statim secetur jusserit, et tali pacto Diuitigod by Corale
17쪽
graves congessiones vel in organo cerebrali essu si nes amoveantur. Quoties medicus ad aegrum se sci. scitantem scrius properans, illud temporis momen.
tum perdidit, quo indolem perniciosam febrium detegere, et Opportuno tempore febrisugi admini. strationem praescribere posseti Quibus in omni.bus quantum medica sollicitudo valeat latissimo patet ad morbi vim infringendam tum directo per comvenientem remediorum administration m , tum in. directe per quietem in animum anxium aegrotantis inductam. Mirum sane divinae providentiae est consilium horinter animi corporisque lanctiones commercium, qu fit, ut animus aegor corporis Dangat viros, Corpu quo debilitatum vel morbo laborans tristes in an mum producat essectus. Medicus autem revera hostnomine dignus medicinam utrisque praebere tenetur, tum quia animi morbi perniciosiores, ut ait Cicero, ipsis corporeis sunt, tum quia tranquillitas animi id valetudinem restituendam quam plurimum confert. Quoties enim phantasia abrepti quidam in verum, quem excogitabant morbum inciderunt, dum e coatra alii animo medicina adhibita, subito etiam cor. Pore convaluere λAd hoc praestantissimum munus praesto sit ita. que medicus; neque repentinis animi motibus cum adest incitatus, opus quod ipsi perficiendum deman datur irritum reddat, iisque virtutibus omnibus, quas leniores vocant, aegrum ut par est tractet, moderatione scilicet et blauda aimentiato. Illius enim Diqitigod by Cooste
18쪽
status id sibi iure merito vindicat. Illius visitatio hilaris. Melius est, ait celeberrimus Macoppe, elegantibus peccare verbis, quam scabra rusticitate si . Non itaque sutilibus vel ineptis, quandoque etiam vituperandis negotiis se distineri sinat, quin maluis re properet ad aegrum sciscitantem invisendum, neo ullum temporis spatium inutiliter terat, ut ei opem serat: sed cum venerit, verborum asperitate eum non terrificet, qui cunctam in medico salutis spem posuit ; absit quod indignis modis e trivio petitis cholerico temperamento nimis indulgens aegro animum despondere laciat. Et revera aeger qui omnibus sortunae bonis careat, medicum ut angelum veneratur , qui sibi in gravissimo morbo, in quem incidit, auxilio praesto sit. In gravissimo, inquam, nam levem patienti animo suffert. Spes eum tenet in medicis verbis solamen aliquod audiendi, et vehementer et anxie visitationem anhelat. Proh dolori Medicus vel negat venire, vel cum de aegro est conclamatum venit, aut si adspicere aegrotantem noμ dedignetur, ejusmodi est rudis se gerendi ratio, ut miserrimo spem cunctam tollat, sententiam veluti su nestam audienti . Quod si quis hanc austeritatem ita cohonestare vellet, ut necessariam eSSe medicinae affirmaret, nos respondebimus , severitatem et firmitudinem tantopere in praxi necessariam humanitatis officia non debero impedire sa). Qui ij Aphorismi medie politici ad N. XCI. Venetiis x 795.
2ὶ Vediamo coli'esperieneta, che un temperamento ana-lule ed umano non si oppone punio alla seriueaaa di spirito,
19쪽
hominem se meminerit, nihil humani a se alienum putabit. Aegri inquisitiones minutissimae non satis laudari queunt. Parum illi bono consulunt artis medi. Cae cultores et professores, qui praxi fortasse aliquot annorum innixi morbos protei formes in latentibus organismi nostri latebris extemplo detegero gloriantur. Observando, interrogando, et bene ratiocinando tantummodo difficile veram morbi conditionem interdum cognoscore valemus; nec eos e
serri oportet miriscis illis curationibus, quas per
accidens fortasse Ohtinuere: namque dubium super est semper cos in curandi methodum impegisse, quas morbi sit naturae conveniens, vel saltem non ejusmodi quae naturae operationes impedire valeat. Sunt itaque quaestiones et inquisitioncs instituendae, quibus facilius indoles et sedes morbi perspiciatur, et opportunis adhibitis remediis removeatur. Quid autem de iis dicendum, qui absente aegro, inepto nuntio vel muliercula quadam reserente pharmaca praescribunt et curandi methodos, quum tot tam varia et complicata et latentia sint interdum symptomata, ut vel oculatissimum effugiantὸ Ecquia non videt quomodo hac ratione eam saltant sidem, quam in eis collocavit societas λ Quam inconside-ma che anai ella ri'e una solita consegueneta; e clie Ie ro2Ze e severe maniere sono per l' ordinario l' esset to S una deholedottrina e di via' anima mediocre, essendo spesse volte uinte
di gli uomini privi di magnanimita e di personale coraggio, a sine di copi ire i Ioro naturali diselli. G ooax. Diuitigod by Cooste
20쪽
rate se artemque professam male de ea iudicantium opprobriis exponant 8 In plateis etiam, in viis et inter pocula consilia ne demus, saltem quae iis simillima esse videantur, qui carmen effundunt ex tempore imperitorum tantum laudem consequentes Ast non raro diligenti de morbi indole examiua constituto eveniet, ut dubius haereat medicus et ignoratione laboret opportuna pharmaca illi submini. strandi. En aliud quod medico se sistit officium adeonsultationes scilicet provocandi, inter collegas conserendi, ut detectis morbi causis rectam curandi methodum inire possit. Nec eum pudeat de peculiari
ignoratione suspectum se reddere. Melius enim sa-mae aliquod detrimentum pati, quam eam humanitatis impensis conservare. Quamquam minimo egi putandum hac ratione aliquod damnum bono nomini inferri posse. Si quidem gloria solida est res et expressa non adumbrata. De se et propriis viribus interdum dubitare, magnae est prudentiae signum, nec non ingenii et virtutis argumentum. Non autem ' hominis vita parva res est, quam medicus pro ar bitrio parum aegri bono consulens projicere possit.
In dubiis itaque eonsultationes instituendae si , iust) Si vous doutea Iait Frank in Sermone de medici ossi
tion, mais soyeχ les premiers a la proposer, et dans te choix desis deeri, qui deuront Φtre appelles ii cet esset, ne temoignea ni eloignement, ni prἐdilection, et rappor eous en ala volonte da malade, ou de Ses Pareus. .