장음표시 사용
11쪽
variis & extraneis ii. des. nolit & Α Β re id est sine causa.ut habetur in
ABOLITIO est accusationis institute pereptib uel absciurio,qua quis
nomen alicuius accusauit, cum omni inscriptione iam facta in totum aboletur, re missa necessitate accusaviii, & habet impetrare principe uel a iudice ab illo, scilicet qui ali-Τuam accusationem instituerat eae inscripserat, talis. n. circa infamia desistere no pol nisi absolutionem impetrauerit. Sed qst talis im- . Petrat τ desiitae, &-illud quodl er accusatione inclita atum erat,de eatur, rite fit. Et est duplex abolitio. s. ghalis & specialis . De generali habetur. C. de abo. genera. l. uult. dc n. te aboli. l. abolitio. Et e hanc eximitur reus quod non incidit in turpillianum si non deserat, acculatum isde abol. cri l. sit inter- . ueniente . Et si intra triginta dies post abolitione gnateni cauta kposita non pol probari ad eam redire
non pol. C. de aboli.generali. l. I.
ABORTIVVS est puer uel alter fetus
ante debitu tepus inatus. & ideo sic dr non oriatur sed aboriatur de excidatur scdm Isid. lib. IO. Et mulier quae sic aboritur dicitur homicida occasionaliter 3 i.q. a. quod uero,&c. moyses. 87. dist. si expositus Et paulus nominat se abortivit. I. ad Timo. i. dc 2 3. q. s. in praesenti. de celebr. rnis a. c. cii Matthe. uersi c. sane. alias non est homicida et
abortivum procreat antequam animana accepit corpori infusam ut, est embrio JO.q. 2.c. quod uero noformatum extra de homi. c. si aliquis nec talis contrahit irregulariter quo ad promotionem tuu interficiat hominem iam animatum de homi. c. sicut ex literarum.
ΑΒ patruus est frater abaui uel abaute, ut insti. de gra.cog. S. 6. grodu. I. si quis seruo alieno. C. de fuit. del.consentaneum. C. quomo. dc quando iudex senten.&c. ABLATIVVS casus aliqua do resoluitur in accusati utilia & praepositione propter,ut mandato, id est propteris manda. l. si manda. g. sin. & l. dotem ferro. g. eana rem . de publi. Aliquando in accusativum re praepositionem in ut quiete. i. inquietem. C.de primice.l. r. lib. I 2. Ite ablativi absoluti in corractibus no disponunt sed resoluuntur, patet, quia agi non potest,ita not. Bar. & Bal. in I. I. C. quando lic. ab empti. dis.
facit. l. euictis agris. is de usu. l. eui cta re, euic. l. acceptis. ad I. falc.
Ide in ultimis uoluntatibus i. testa tore. ubi Bar.& ali Lisde condi. dc demon. nisi uerba reserantur adeu quem testator pol grauare. l. his deicom. g. cum ellent. cum ubi plenius Bart. E. de Ieg. 3. N ibi laxe per d. Ias. Item adde i aliquando ablativi absoluti nihil important, ut est tex. i I. I. g. post humus i uensed si extraneum. iuncte gl. in ue bo filio praecedete. dc l. ad Optare. isde adop. Item etiam adde quod ablativi absoluti faciunt conditionem expresiam , secundum Bar. in
ABSOLVI dicitur creditor cu sibi soluitur. I. & i c6traria. ff. de uinu. ABSOLVERE id est reconciliare II.
ABSOLVΤA dicuntur lecta de apartibus approbata , uel absoluta subscripta, sic exponitur institu .de
contrahen .em p. g. r. & pro hoc C. de side instr. l. contractus. ABSOLUTE exponitur,id est ex t to extra de regula .c.beneficiu Ii.6. uel absoluere, id est praecise. extra
de haere. c.contra christianos. lib. s.ci in autbe. ut fratru filii β. i. Ati-
12쪽
quando exponitur absolute, id est
libere, ut in authen. de man. Prin. 6. sed neque.
A B SOLVO, id est absolutum esse
ostendo xxiiii. q. g. adiuimus. de iureiuric. 2.3 glO.m c. ex diligenti .desimo.quae exponit absoluimus. i.absolutum ollendimus.
ABROGARE est destruere uel deIere in toto. unde dicitur lex abrogata, quando in toto est sublata uel destructa. Sed derogatur ei quando in parte tollitur uel ei detrahitur
T. de uer. sig. l. derogatur . Et etiam abrogare interdum est addere aliquid,& septem de causis aliquid ab
Togatur,ut not.dist. .g.hoc & si legibus. Prinio contraria consuetudine, ut no. in c. erit autem lex. .dist.&.is de leg.& senatusco n. lcide quibus. Secundo contraria constitutione dist. xxxi. ante trientum. Tertio causae cellatione. dist. lvi. cap. neophilus. Quarto locorum uarietate. dist. xxxi. aliter. Quinto nimio rigore canonis xxiiii. distin. fraternitatis. Sexto si precibus occasione malignandi habeat xvi. quae . i. legi. Septimo propter maἰum inde sequens,distinet. l. 8. uertim. Sed an abrogata lex possit allegari, uide pl.
in uer. quicunque c. nouit. extra e
ludi. Et qualiter populus possit abrogare canonem quem condere nopotest. Solutio. Per expressum consensum Papae. de praeben .c.cum iamdudum. uel dicitur consuetudo rationalis praescripta quae etiam tol- Iit. de consue. capit. fin. etiam sine scientia principis , quia difficile esset eum omnes consuetudines scire ut in gl. in uersi. abrogare. c.in istis. distin . .
AZREPTVM,id est turpiter acquisitum uel aliter ut is qua. re. ata nonda. l. i. g. si manu misero.
ABSENTIA est quintuplex,& quando quis obtentu absentie in intera
restituatur uid egi. l. 6.ff. de in intriresti.Item absentiarum alia necessaria , alia probabilis , alia honesta
si ae uoluntaria. Necestaria ut causa reipublicae uel de mandato principis proficisceti subuenitur per in
integ. resti. Tex quib. cati. malo. leg. i.& l. nec non. Absentia probabilis ut causa studiorum uel mercature, uel uoluntaria, uel peregrinationis si procuratorem no dimisit absens, non ita facile subuenitur ei,ut l. ne non praealleg. Sed absens contumaciter non auditur. Vtc. quorum appel. non reci .l. i. Absens proprie dicitur qui est extra prouinciam , ut C. debo. au iudi .pos. l. ii. go ult. Tamen quandoq. accipitur pro eo qui praesens non est eo loco ubi petiturisside uerb. sig. I.absens. Vnde absens multis capitur modis. Prinio ille dicitur absens qui alium audire& intelligereno potest . sic capitur ibi cum dicitur, stipulatio non potest fieri inter absentes. institui. demuti. stipu. Citem uerborum. Secundi, absens dicitur qui non est in eadem prouincia. ut C. de longi tem-pO. pr scri. l. 5. Tertio absens diciatur ut hic sequitur, testium productio non potest fieri parte absent. si uelit adesse. Et sic dicitur absens qui non uidet producere uel iurare testes, ut l. si qua do. C. de test. Quarto absens est qui non est in domo seu respectu cuius nuntiandum est
nouum opus. ff. de no. Oper. nuntia.
l. de pupi lio. g. si quis. Quinto dicitur ille absens qui faciliter non potest inueniri, ut quia praesente principali fidei ustor non pol conueniri& ita absente potest coueniri. C. desideiusso.& man. aut. presente. Sic etiam accipitur in l. pret sens .isside secur. ubi dicitur. Presens est qui
in hortis est. i. qui faciliter pol inue
13쪽
niti. sexto absens dicitur O ad lu
Idrandas distributiones materiales Pr sentiarum abest, scilicet qui non . est in choro hora determinata, &ita licet sit in ecilesia, tamen extrachorum in certis horis dicitur absens. Absentem esse aliud est quam haberi pro absente. Bart. in l. si ma- Iitus. g. i. iis de adul.& quae absentia prodest Bait o. ibidem & quae ab lentia iuuet absentem ait uel sus gesta
ABSOLVΤIO differt a reuocatio isne,nam absolutio fit a lata ex comunicationis, suspensionis uel interdicti iuxta formam ecclesiae cum baculo dicendo psalmum. Miserere dc De profundis.& fit cum solennitate. Sed reuocatio est sententia uem balis sine solennitate Etiam absolutio fit si excommunicatio tenuit, di si non tenuit,fit reuocatio.Ite absolutio reddit quod excommunicatio intulit,praeterqua fructus quos excommunicatus iuste perdidit, gaper absolutionem tales non recuperat, ut in auth. ut cum de appel. cosan. g. generale .uer.si uero post.
col. 8. Et absolutio est falsa causa super nota impetrata non tenet, ct est nulla ut notatur c. quod super his. de fide inst. Et licet excommunicatio sit lata ex falsa causa, , semper tamen timenda est II. q. 3.c.i. 6c de ossi. ordi. ex parte in glos. Et an pecunia possit peti uel daripto absolutione,uide desimon. ad aures.& cap. dilectus.& i. q. t. nullus episcop.
A B S Q. V E est priuatiuum,ut in Ie.
minus. C.cle acqui .pos. & quando ponitur exclusiue,& quando in lu
de sac. san. eccle. l. decernimus in prin.Aliquando ponitur copulatuue. de summ.trin. l. nullus in fin.
Aliquando similitudinarie. in cie. i. de iud. & habetur de hac dictione extra de testi. c. significauerunt. extra de probat. c. licet in prin. C. de rei uendi .le.quoties, cum simit.
Aliquando ponitur pro frui. init . quibus non est per. S. ex hoc. in λΑliquando pro sc. H. de acqui. re. do. l.qua Ratione. g. l terae aliqua do abiicitur& pro ii hilo ponitue instit.de tuto. .est autem. ibi, uis ac potestas exponitur, id est uiolenta potestas. Aliquando pro sed. C. ad i.Iul.mate. l. a. Aliquando ponitur preinde. E. t Oca. l. quaero.
ACCEPTARE est frequenter accipere, uel per accepti latione liberare , ff. de pac. l. tale. g. post diuisionem. ACCIPERE aliquando capitur pro
recipere in authen. de depo.& denu. circa prin. col. 6. Aliquando accipere exponitur, id est retinere,ibi. Noli timere accipere Mariam coniugem tuam 27. q. 2. Accipere uel recipere dicitur quis uere uel interpretatiue, ut no. in gl. l. postulante.
in fi. H. ad Treb. ACCIPER E non inducit domini
translationem de necessitate.Bart.
positum in substitu- ACCIPIENS
1 tione est uerbum directum.Bart. in hue,no. Archi. de procura. qui Sene I. centurio. n. de uulga. & pupilla. raliter, lib. 6. Adde quod ista dictio substitu. negat & maxime impositionibus ACCEPTILATIO est liberatio p muti articulis. Bar. in I. inter stipulan- tua interpretatione quia utriu'. x .is. de uerb.oblig. contingit ab eodem nexu absoluis
14쪽
eio,id est dissoliuio .fLeo. tit.pluribus. & l. i. Vnde accepti fero acce . ptituli accepti latum uerbum copositum a quo uenit accepti latio , id est imaginaria solutio, quς simulat debitorem suum sibi soluisse quod non soluit , idque animo facit remittendi , quia illa uerba dicendo
quicquid tibi per stipulationem .pro mi si , uel ex stipulatu debui,habes ne acceptumὸ et tu respondeas,
habe' acceptumque sero, quasi dicas , perinde habeo ac si accepi nsem a te per ueram solutionem. Et sic scue uera solutione liner tus esses, ita haec accepti latione liberaris. u t C. eod. titu. l. r. in glo. Σ. Item accepti latio inutilis dicitur ratione inepte conceptionis, ut tractatur. H. eod. titu. i. an inuti l is .in glo. I.
ACCEPTO ferri id est approbari ,
C. de suscep. dc arca. l. securitatis. lib. io.& de apo. pu .l. 2.
ACCESSIO dicitur aliquid adiacens alteri, uel omne id quod est accessorium & necessarium principali. ut capistrum equo , uel uestis seruo. ut is depo. l. I. g. quae depositis. Si enim serva emeris, uestem in qua traditur acquiris , & si de ea mentio non sit facta. Et acceptiones ciuiles ut usure non ueniunt in contractu stricti iuris , etiam post litem contesta . C. de condi. indeb. l. t. in glo. & st. de usur. . mora.inglo. in uerbo difficilius. & in c.
cessio, & sequitur natura sui principalis. inst. de re. drui. g. P sic partim. n. si quis cau.l. si eum. g. qui iniuriarii . & in regula accesibriu de reg. iv. lib: 6. Et quado accessorium venit officio iudicis mercenario, tunc sublato principali tollitur et accessorium. C. deposi. l. . Secus
quando accessorium uenit officio iudicis nobili. is de condi. indeb. l. s. g. luctus. in xl. alias regulariter
non tenet acce librium ubi non tenet principale cum sali em non a cedat principali, ut in c. si diligenti .de foro compe. Fallit tamen in casibus. Primo in c. debitores. de iureiur. ubi accessorium scilicee iuramentum de soluendis usuris factum tenet, principale tamen no. s. obligatione debitoris ad ii suras sublata, quia xu suras soluendas nulla est obligatio de iure canonico & ciuili, & tankn iuramentum factu de his soluendis est se uandum. Sed regulariter contrarium intelligitur quando accessorium & principale regulantur eadem ratione , eodem tempore non mutato respectu personae. Sed illa non seruantur in promissione dc iuramento. quia promissio fit parti , sed iuramentum Deo. Sc dixi e Ludo. de Rom. se consuluisse 2 accesibrium etiam pretiosius principali , sibi tame accedit . ff. de au.Sc& argen. leg. l. & si non sunt. g. proueniamus. & I.cu aurum. 9. h. eod.
ti. Et facit ad quaestionem. Si lego mulieri uestes quas sibi feci, rixetia in legato ueniunt ornamenta aurea uel argentea uestium .
A COR & mucor sunt uitia uini & panis quando acescit & mucescit. A C Τ V S est quadam serimus quais cui ea debetur , habet ius quod
potest per fundum in quo sibi haec
seruitus debetur, ducere iumentum uel uehiculum suis scit cet uenon solum pol sit ambulate per se, sed etia iumentum & quadrigam secum duces e. ff. de ser. rus .praed.
I. I.uersi. actus. & I. inter actum. de
insti. eo. ti. g. actus. Aliter capitur actu pro operatione, dum dicitur Actus activorum sunt in patieu is
15쪽
te prae disposicio. secundo de anima. 5c I. q. I. per Esaia. si qua. pau. se di. l. I. cum arietes. & ff. ad i.
Aquil. i. si ex plagis. g.tabernarius de poe. dist. I. quia diuinitatis. &c.
ri coram iudice si fiant coram notario non ualent, ut no .in gloss. i. sin. C. de lib. cau.& glo. in l. nac cosultissima. C. de telia. Item acta ecquandoque dicitur locum in quo resider iudex instructus de casu , ACΤA dicuntur publice scripture cognoscens ubi acta deteguntur, negotiorum quae in iudicio agun- ut quilibet factu luunt audi t seu tur,ordinem eorum modum & fi uideat,& suum consequatur meriguram cotinentes. Vel etiam sunt tum,qui locus aliter etiam ius a Pprocessus siue gesta curie , & sunt pellatur. de iust.& iure l. pen.9.fin. communia. C de iudi c. l. ulti. ff. de ACTOR est qui agit & pultat alium, re iudi c. l. actorum uerba. & l. rem aliauam ab ipso petens in iu- Paulus. quae si perd ta fuerint, eos sunt probari per testes. st . de lide
instr. l. emancipatione. nec ualent nisi testium. amminiculo fulciantur. c. cum a nobis. de telli. Debent
ergo scribi per personam publica taliam duos uiros idoneos capitulo quoniam contra. de probatio. ubi acta Originalia debent remanere apud scriptores, & qui ea temere uiolauerit, non potest postmodum ea impugnare,capitulo cuolim. de offi. dele. Sunt autem act triplicia. ut. i Liudi c. sol. I. 2. Nam quaedam sunt acta iudicii ordinatiua quae ualent ad ordinationem iudicum. ut est libelli oblatio.Iit. coistestat. Quaedam ualent ad ueritatis indicationem, S dicuntur indagatiua ueritatis,ut depositio te-sium , editio instrumentorum, &confessio partium. Et quaedam sunt decisiva, quae ualet ad decisionem causae. de his dicit Iacobus de Areti. n d. l. a. st iudicit. sol. quod
acta a iudice praesumuntur omnia rite celebrata de elec. bone. I.de renuntia. c. in praesentia. Item acta facta coram sacerdote in foro pςni dicio. n. de de iudic. l. in tribus. T. sin. regu n. l. iudicium. Nam in communibus iudiciis quaeritur quis actor sit,est ergo ille qui suo nomine agit. uel qui constituitur ad agedum uel defendendum causas uniuersitatis uel alterius. ff. quod cuiusque uniuersi l. item eorum .g. si decuriones. Vel dicitur qui constituitur a tutore,uel curatore ante lit. contest. C. de procura. l. ne- ue tutores. de act. a tu. seu cura. am. in rub.& in nigro. Et est regulare quod actore non probanis te reus absoluitur in I. qui accusare. C. de eden. ubi dicit tex. Actore enim non probante, qui conu
nitur & si nihil ipse praestiterit. obtineat,glo. Accur. id est absolua
sa bene h. 6. nostrum. & C.de probatio. l. actor. Fallit enim hoc in casibus ad minus quindecim, quibus actore non probante reus non
absoluitur,hoc casus uide in glos l. Praeallegata c. ut nostrum. dc quod actor sequi debet forum rei in c. si clericus. & c. cum sit generale de
tentiali faciunt fidem coram iudi ACTOR ciuitatis constituitur linece seculare, ut in auth. hoc ius por solennitate, quasi dicat. decretum rectum. C. de sacrosantis eces. & superioris n5 exigitur, uel li exigi C. de episco. & cleri. l. si quis in tur, prς sumitur intercessisse. quod hoc genui. Et acta quae dcbent he- est notabile dictum secundu Bart.
16쪽
lia I. actoriin eo l. ffrena ra.hab. ACTOR tutoris debet constitui solemniter & cum decreto,ut infii .de cura. f. s.& ita dicit glo. in dicta l. acto . E. rem ratam haberi. ut dicit Cuod modus constituendi est quod praecedat mandatum tutoris , &sequatur decretum iudicis , hoc est
quod tutoris mandatum interueniat , quod ipse tutor constituat actorem cum decreto iudicis, quod probatur per textus in I. solentifide iure. ubi tutor clat permittente iudice.
ACTOR uniuersitatis qualiter instituatur uide Abbatem nec in cap. I. de senten.& re iudi .qui allegat Bar. in d. l. actor.is rem rat. habe. dc in I. 2.C.du tur. lib. IO. uide Ioan. de imo. in c. 6.de procv.
ACTIO significat tripliciter,stricte,&Iatissime . Stricte significatius procedendi quod oritur ex obligatione . Late significat dum significat iurisdictionein iudicis, dcita nedum significat personales , sed etiam reales actiones Latissime cum etiam significat oniicium iudicis , dc hoc modo quae rela in officiosi tet tamenti dicitur actio. ff. de legatis I. I. cum filius. in prin. facit i. actionis uerbi . ff. de uerborum sign. dc I. actionis uerb. ff. de actio. & obligatio. Et hoc uerbum actio significat bene simul ius di factum , nee est in
ACTIO ergo significat officium , id
est ius prosequendi, licet officium sit facti & ponatur ditiarentia inister iurisdictionem & officium. Est enim actio ius prosequendi in iudicio quod sibi debetur institu. de actio. in princi . Et addunt quidam quod suum est uel alienum , ita ut
illa diffinitio includat omne actionem tam in rem quam in personam
Ante C ssed illa diffinitio praemissa solum
comprehendit actionem personalem. illud autem quod tuum est tibi debetur. Si ucro quod non tuum
est , di quicquid est in iudicio debet includi diuersimode quo petitur dc concluditur in actione realidc personali, quia in personali peto
mihi debitum, in reali uero actione peto aliquid ut meum, quia hoc uerbum actio su vitur aliter & aliter ut pi ae milium est. ΕΤ not. quod hoc uerbum debetur quandoque large surru tur , ut dicitur quicquid in iudicio tibi debetur , id est res quam petis ut rem tuam siue rei uendicatione actione commodati siue depositi secundum Aeto. in sumnia tit. de edendo circa principium . olim dicebatur actio conceptio uerborum formata a magistratibus. l. 2. g. deinde ex his .fl. de orig. iur. unde dicebatur formula uulgaris. ff. de furtis. l. si seruus nauem . Hodie autem sit sine imperatione & concertione uerborum solennium. C.de for-mu. & impe. act. subla. per totum. Nec hodie est aliqua disterentia inter interdicta de actiones, cum interdictum nihil aliud sit quam actio praetoria. dicitur ergo actio ius ciuile uel pretori uinquo debitum iii, iudicio a te exigere postlim , uel petere rem mihi restitui secundum Aeto. & Goste. de iudi . dilecti dc est actio de iure ciuili. institu. de iur. nat gen .& ciui. ff. ius autem . of secundum canones actio dicitur causa. c. foruS.de
uerbo. signifi. Et secundum leges actio debet poni in causa, quia nemo siue actione experitur. is da
negotiis gestis. fi pupilli. in fin. Μcap. examinata. de iud. prohibentur tamen attentus nimis lubtiles actionum intentiones. ut in cap.
17쪽
e. dilecti. de iudici ACTIONUM uero quaedam sunt in
rem dc quaedam in personam. Actio in rem dicitur uendicatio rei,quando , scilicet dicit aliquis rem de qua apitur esse suam , ct aduersarius dicit contrarium . Quando ergo petis rem aliquam ut tua rei uendicatione, tunc agis actione in rem . Actio uero in personam
eum petis ab aduersario aliquid tibi dari uel fieri. ITEM actiones quaedam bonefidei dicuntur , 'uaedam stricti iuris . Actiones bonefidei dicuntur non ideo quia in eis debetur seruari bona fides, quia etiam bona fides seruatur in actionibus stricti iuris, sed dicuntur bone fidei, ideo quia maxime exuberare debet bona fides inter contrahentes in eis,& ultra id etiam ueniunt omnia accesso ria de ea de quibus nihil est excositatu ut in actione empti uel contractu uenditi. uenit etiam id quod ex prelle non est actum, uidelicet a tempore more 'ut alteri non reddit illud ad quod te netur de natu-va contractus , ueniunt damna de interesse quae debet restitui, & sie in eis multum exuberat officium ivd cis pinguius quam in actione stricti iuris. Sunt autem actiones hone fidei. t . quae enumerantur institu. de actio g. actionum. dc ponuntur in glo. de exceptio. capitu. cum uenerabilis , dc continentur in his uersibus. Empti conducti , mandati , depositique Pignora, cistunde, communi, pro socioque dotis ,& haeredibus tutelec5moda, gestor. & Praescriptis uerbis, clim estimatque atque pernax
lat. Iste bone fidei sunt stricti cetere iuris . Alie uero dicuntur actiones stricti iuris, ut actio ex mutuo,
miles . Et istIs non uenit accessorium , nec ea de quibus non est cogitatum , ut no. Bar.in gl. praealle. Nec in his a tempore more cui alteri non reddit illud ad quod tenetur de natura contractus , ueniunt damna dc interesse quae dicuntur restitui. Item actionum realium alie competunt pro rebus corporeis
Et sic habet locum rei uendicatio . Alie pro incorporalihus & pro seruitutibus acquirendis seruiendi de defendendi,& si e competunt due
actiones, quarum una uocatur confessoria,alia negatoria. IΤEM not. quod actiones personales usq. ad metas 3 . annorum extenduntur , ut C. de. const.pecu. l. 2.dc ibi not. text. quod possibile est
omnes res in pecuniam conuerti. C. de praescrip. 3O.annorum. l. sicut in rem. reales autem usque ad metas o. aRnorum. ut C. si uen. pig. agatur l. r. dc in glo. de utroque casu. Est ergo 'clarius dicatur actio realis quae obligatum eum contra quem dirigitur, non supponit, Sed ideo copetit, quia quis contendit restituere contra quae talis actio dirigitur uerbi gratia. Intrasti domum meam uiolenter , ego peto possessione meam quam occupas, tu nullo iure mihi obligatus
es , nec aliquid mihi promisisti,
nec tecum contraxi , sed tantum te conuenio , quia res mea apud te est. Sed personalis actio praesupponit debitorem contra quem dirigitur , obligatum esse contractu uel maleficio , seu ex uariis caularum spuris . Et ista datur etiam ad rem
sed praesupponit obligationem peris scine, ut uendidisti mihi librum , vel locasti mihi domum , ut mihi obligaris ex contractu licen agam ad rem, scilicet librum uel
18쪽
ACTIONVM aliae sunt particulares, alie uniuersales. Particulares
diar q datur ad res particulares uel singulares,non aute ad id quod est uniuersum uel generale, ut si peto uesteio, Sc ago rei uendicatione, uel alia actione particulari, seu peto decem quae tibi mutuaui, & harum actionum aliae dicuntur reales, ut quia competunt ad rem , dc non dicunt personam obligatam. Alique uero dicuntur personales, uia non ad rem , sed in personam iriguntur ut si ago exempto uuactione ex mutuo , dico enim personam obligatam & non rem nec pecuniam,&prosequerelatius, ut insit. de act. in prin. Actiones uniuersales dicit Inno in c. conquaeretes de om.ordi. quod sunt quatuor quae Om nes competunt pro haereditate tantum cuius nomine comprehendetur uniuersum ius defuncti l. nihil aliud. is de uerbo. si g. de sunt . iste petitio haereditatis, familiae e cicactio ex te Ilamento , quae datur Pro hae ruditate ex trebelliano restituuda,& actio exemplo quae datur quoties tota hqreditas emitur, licet ibi dicat Innoc. quod sunt quatuor,intellige de istis de quibus iura faciunt mentionem aperte, sed multae aliae possunt dici uniuersale ad similitudinem harum quatuor, ut quando petitur uilla seu castrum,ut sentit idem Inno. in c. cum ad sede. de resti. spolia. clarius per Bar. in I.i. n. de eden. Item quando petitur ecclesia cum pertinentis tuis, ut est glo. in cap. significantibus, de libe. obla. dc Innocentius in dicto capit. cum ad sedem & in
cap. eam te. de rescrip. Vel dic melius secundum Barto L in d. i. l. ff. de eden . quod actio uniuersalis p
test intelligi quando datur ad alb. quid de sua signa atimst nisu
ta in se uniuersaliter continet siue sit uniuersitas iuris, ut haereditas uel bono. postes simile: sue se uniuersitas facti ut peculium, de
quo tamen dicendum est,ut l. qua ta .li. de pe. Actio uero generalis ex eo dicitur. ut dicitur in d. c. coquaerente. de offic. Ord. quia competiet.
ad id. quod sub se continet plura capitula : non tamen uniuersum : up
est actio negotiorum gestorum tutele &c. Nam muli potuit hab re defunctus quae non peruenerun ad silium : sed continet sub se multa capitula. ut administratione frumenti,uini, olei & similium, secus autem si ex se & ex proprio significato non continet plura seu uniuersitatem : tunc enim licet peta
tur plura bona, non tamen dicitur petitio uniuersalis uel generalis. Vide Panormi. in d. c. significanti
C T I O ad exhibendii datur contra possessi, rem, uel aduersus eum qu dolo malo possidet, ut rem exhi' beat. i. si publicum deducat ut fiat
aduersario copia uendi candi secuta dum Aionem in sum. litu .ad exhi- n. in princi . Nam exhibere est rem in publicum deducere,& uulea- de tangendeque, α apprehendenis de rei facultatem prebere, dc ostendere, ut aduersarius copiam h beae tem tuam este contendendi ,
ut cum quis dicit, liqc est res mea , quia acta seu uica ab eo sibi sua
uidentur, ut fissi ad exhibendum I. secunda. cum ibi not. Et si erat instrumentum res ipsa exhibenda, debet heri facultas legendi dc etiam cescribendi. is. quemadmodum te. sta. aper. l. prima, dc secunda. g. in.
spectio. Et sit exhiber e dicitur proprie quasi extra secretum habere, de lecundum Placent. quasi extra se tabere, sicukriabibete qu/sii r B tro
19쪽
tro habere dicitur.f. de edit. edi. l. iactum . In qua etiarin ueniunt seu exhibere in princi p. ctus,ut eod. titu. au Praesar. g. Pe ACTIO arborum furtim cesarum hanc. & I. praeterra quis intenr habet condemnationem aduersum ge iuxta. l. lina. I. non sommeod eum qui arbores furtim ceuit in- titu. de quibus ambabias. n. le usu mo & multo domino . Et compe- l. videamus secun do g. in Gaiana. tit contra ipsum damnum dantem & institu. de actio. g. iterat si qe s ii, ad duplum damni dati. in quo ca- fraudem. l. su etiam competit huic actio legis AC TIONES ciuiles quae sint, ei Aquiliae, ita tamen ut deducere pos quot require in Spe. in titu .de acti sit in condemnationem quod auor ne & exceptione propone .g. Potu πconsecutus est altera actione, ut mo .Ft nci . quod quandoque disi x o iis arborum furtim ceci. l. prima,& guttur actio ciuilis contra crimi-
appellatione arborum etiam uites nalem,& tunc idem est quod actio , continentur. V. de arbo.ceden. l pri- intentata pro Al quo interesse, quama g. arboris. Ite continentur hede doque distinguitur contra praetora , quae impropriae dicitur arbor riam, & tunc idem est quod actio ex interpretatione , & plerusaque sapitycia directa in te Praetoi ia aut arboribus haeret. ff. alborum fur- dicitur quae datur Oliicio:iudicis, cetarum leg. uitem & inglos. ut infra actiones praetoriae. 'etiam,&arundo non male iacetur ACTIO commodati est triplex, sciarbor & idem de salicto quando ia licet directa utilis & contraria. VH- radices immisit, ut eadem i. vitem. de' directa competit ei qui rem ali-1uncta glo. quam commodauit,contra commoACTIO caluisiana est per quam re datarium ad repetendum ipsam rouocantur ea quae in fraudem credi ut eis & eius accessiones restituan- forum patroni libertus alienavit tur facto, & expleto usu propter ubi etiam locum habet actio fauia quem coramodatum est is commo. na. ff. de iure patro. l. si libertus se- l. i. secundum Placen cundum Placentinum. ACTIO c inmodatasia ei compe-
AC.TI O fauiana, di pauliana sic di tit qui commodatum accepit, in euctae sunt ab amoribus & earum in- qui commodauit & impensas in
Dentoribus & habent locum quan re commodata facta, ueluti si egrudo debitor in fraudem creditoris seruum curauit,quod nomine ciba- alienavit ea quae alienata fuerunt riorum impendit , non repetit. T. creditori. et reuocatur ipsa alien coninio. l. in rebus.g. possunt cum. tio. Datur etiam actio fauiana po- g. sequen. Actio commodati utilistrono ad reuocandum alienata per secundum Placentinum competit Iibertum uel per debitores in frau- ubi non est uete commodatum, sed . dem patroni uel creditoris , in qua interpretatiue, ut si amicus ex contieniunt fructus etiam polt Iit.con- dentia rem amici eκ propria -- test.percepti, ut not. F. si quid in toritate accepit. Et pone melius fraudem Patron. l. 2.& ibi per totu. exemplum per t. prima. g. fin-cum
Sed pauliana datur propria credi- lege ccunda & tertia in princi p. E.
tori ad reuocanda alienata in frau eommo. tidem per debitorem. de qua. ff.quae ACTIO consessot ia est qaae com in frau.credi. l. prima. b. n.& l. hac in petit ei qui dicit te habere vos uel
20쪽
lentitutem per fundum uicini eun-dt,uel agendi uel altius aedes suas Ieuandi, uel quan cunque aliam ser
iitutem in rem iosius etiam inuito eo haec autem actio in rem dici tur iei rea lis quia rem tuam corporalem scilicet ius eundi perfundum petis quamnis ipsa seruitus sit incorporalis, ut ii. si ser. uendi. l. a. in prin. Et dicitur confessoria,qu iauerbis affirmativis constituitur, &eius contraria uerbis negatiuis proponitur,ouae dicitur actio negato-etia secundum Pla. s. si ser. uend. Lisi quado. g. cum in domo,& ibi no. Vnde actio negatoria competit ei qui dicit aliquem non habere iusti et seruitutem ad aliquid quod facere Molebat alter, & ipsum per hanc actionem prohibet, ut quando dontinus tundi intendat ad- Mersus te solitum ire per fundum suum, licens. Non est tibi'ius ire iter fundu meum .dc haec actio limi- iter in rem dicitur, quia dominus fluidi uindicat libertatem dum ipsam intendit uerbis negati uis , dicens quod alter non habet ius eu-di uel agendi p or fundum suu , nec altius edificandi aedes ne luminibus suis noceat,& sic her hanc do minus fundi ad hoc agit,ut fundus suus declaretur liber, & alter desistat,& prohibeatur ne eum decreto inquietet. ff. si serui .uendi. l. 2.& l. Ioci corpus. g. competit.& instit. de
actio. g. econtra. Et actio non competit de dominio,sed de iure praediorum , sicut δc consessoria ut in
praealle.l. 2. in prin. Et licet secundum Plac.dicatur ideo negatoria, quia uerbis negati uis intentatur,ta
supra alle. Nam quaelibet earum, icilicet actio confestoria , dc negatoria potest dari per uerba affirma liua,& etiam per negativa. Non ergo sumunt differentiam per formacerborum, sed differunt ratione materie.Vnde breuiter concludendo siue per affirmatione siue per ne ationem dentur, tamen in noc dimerunt,quia confessoria datur ad tu Edam sibi seruitutem debitam , dc negatoria datur ad tuendam sibi libertatem suald . Et notant docto. exempla in quibus confessbria intentat ur uerbis negati uis dc negatoria uerbis affirmativis in c. cuniecclesia sutrina, de causa posses. dc proprieta. ubi bona glosi de his extra de lud. in c.examinata.& in d. l. 2. ff. si strui. uendi.
AC ΤΙΟ communi diuidundo inter eos datur qui sine societate nec ex causa haereditaria aliquid commune habent,ut id diuidatur. seclindum Placen. dc Αχonein . habet ergo Iocum haec actio inter eos ad res aliqua communis pertinet , non per societatem , nec per haereditatem,ad hoc quod res illa diuidatur. Item si ex contractu societatis res illa sit communis , habet locum haec actio. g. commo. l. i. Ee de ista actione.fi. de iudic. leg. in tribus.
ACTIO conducti competit ei qui
conduxit a locante uel a locatore fundum, uel praedium uel domum,
dc competit ei ad hoc quod liceae sibi inhabitare , uel in usu habere rem conductam, etiam competit contra locatorem si aliquas ex
pensas utiles uel necessarias ibi fis
ACTIO directa est quando aliquid
directe petitur in ius, ut ex commodato uel deposito,& huiusmodi. AC ΤΙΟ utilis est quae datur non ex iure aliquo directo , sed utiliter de ex aequitate copetit, ut in publiciana dc huiusmodi, secundum Placem de Azone. De ista actione utili ha. B a betur