장음표시 사용
21쪽
betur & notatur. U. de nego. gest. l.actio.& ff. si quadrupes pauperiem feci .dica. I. penulti. Et nota quod actio directa, & utilis eiusdem sunt
effectus, ut in I. actio. praeallega. &I. differunt. licet secudum quosdam differant,ut no. in l. ex legato. C. de 1ega. c plene per Cynum in l. prima. C. de actio. dc obliga. unde directa datur secundum uerba & mentem, ec interdictum unde ui directum datur tantum contra spoliatuem uel mandantem seu ratam habentem
spoliationem suo nomine factam, quia uerba, & intentio praetoris hoc uolunt in hoc interdicto , sed idem interdictum utile da ur ex
mente tantum de aequitate quadam non uirtute uerborum. Datur etiam contra eum qui alias ex iusta causa rem possidet, non tamen praedictis tribus modis, . sed sorte postessione uacuam intrauit uel re in domo sua inuenit credens esse suam de quo in capitul. cum ad seden. de restitu. spoliat. Et dicit AngeI. quod habens uis utile & intentas directum male libellae , de quando in principio detecta fuit ineptitudo
ACTIO depositi est duplex scili
cet directa de contraria. Actio depositi directa competit depositori ad repetendum depositum & acceptiones eius , ct competit in simplum nisi forte res sint incendio , ruina naufragio deposite. hoc enim casa qui depositum sic receperit, si necenti. De i Ila contraria actione habetur. is de post. i. si apud in princi.
ACTIO de dolo competit mihi quando damnum dolo malo a quovis est mihi datum , uel si quis aduersus me uersetur dolose consul edo uel malitiose negotia mea administrando , nec superest aliqua actio qua postum experit. is de dolo l. prima. g. verba. sed non datu
nisi duos aureos excedat. haec autem non datur,liberis contra pareates . Ratio quia odiosa est,& in ea condemnatus,infamis efficitur.Nec datur libertis contra patronos .
Nec humili aduersus eum si dignitate excellit, nec plebeio aduersus consularem recepte autoritatis , nec luxurioso uel prodigo aduersus hominem uite ςmendatioris. Datur tamen haec iactio in factum contra predictos, ut fiant mentio
bonae fidei, & uerbis sic temperandis in conditione libelli in qua nulla est facienda mentio doli. haec probantur. n. de dolo. l. si oleum. g. si
ACTIO de dolo & furto eoru qui
in ministerio cauponum stabulariuuel nauem exerceiat, datur aduersus stabularios de nautas,qui quando officio malorum hominum ututur in duplo, seu in duplum tenentur,quo dolo uel furtum commis sum est i his rebus quas saluas forte recepere.ff. nau. caup. stab. l. i.& infra actio in factum. sauerit dc inficietur, de de hoc con ACTIO de cosi ituta pecunia comuincatur in duplo condemnabitur. haec probantur. is depo s. l. prima. g. est praetor. Sed actio depositi contraria competit ei poene, quem res
deposita est ad petendum impensas si quas circa rem impenderit, &ulas repetit uel damnum datu perstrum depositum se qndum Pla' petit aduersus eum qui sine stipulatione constituti pro se uul pro alio
solueret. C. de constitu. pecu. leg. 24
Nam constituere large dic t ponet quilibet qui pro alio se obligat, sed
de constit. pecula. constituere ponitur pro eo tantu qui quod alius diebet se spJutur Mn consi itulit nec distin ἀ
22쪽
distinguit ex qua causa quis debeat
certa uel incerta uel ciuili uel oneraria inum tamen efiicaciter debitu Dotuerit peti de ex: gi, uel saltem solutum retineri,ut quia tantum naturale era debitum. ACTIO de in rem uerso datur aduersus dominum uel patrem,si seruus uel filius pecuniam in rem patris uel domini impedit quam mutuo accepit. 1Lde in rem uerso. I.i. in
principio. ACΤΙo de tigno iniuncto datur ei cuius tignum edificio alieno iunctum est ab eo qui estimabat suum. tignum esse. Si uero sciens alienum is dolose fecerit id , tenetur de ligno inimisso & furti & actione ad
exhibendum non tignum cogatur eximere, sed quoa intersit praestare Et haec probantur. is de tit. in-li. de rei Vendica. l. in re. 9. i. cum ibi notatis.
ACTIO de rebus ecclesiasticis uendit custodibus earum datur aduerissus eos qui sacras res emerunt circa formam nulla eis actione relicta contra sacro sanctas ecclesias de retio quod dederunt repetendo. aec actio datur insactum cum res in aliam rem eli mutata, ut cum
ex phiala factus est scyus. si uero in forma sua sit rei uendicatio locum habet si alienetur. quod ex leg.
ACTIO de pauperie competit aduersus eum cuius animal damnum dedit contra naturam sui generis. Verbi gratia, ut si aequus non ex Ioci angustia uel non instigatus calce
percutiat, uel bos corrupetat ex naturali feritate. Secus tamen si instigatus uel ex loci angustia damnum dederit in huiusmidi actio
nis condemnatione uenti damni resartio , aut in solutione uenit ex I. 11. laba. noxe decimo. dominus
enim nox ali iudicio sui nomine c5
uentus seruum actorem nox e dedido liberatur instit. de noxa. actio. g.& si animalia noete dedantur,proi ciunt reo ad liberationem institu. si qua. paupe. ε .di. Et utrum malle aut soluendo damnum susterent, aut alias pro noxa de. anima. hoc per eum stat. Et probantur haec. is si quadru .pau. .dict. l. prima in prin.& instit. eo. titu.3. primo. Et noxia
significat delictum, sed delinquens
uocati ir noxa.insti. de noxa. in Elo. super u rbo noxia . Vnde uertius.
Noxia delictum delinquens noxa vocatur. Et tamen saepe unum pro reliquo dicitur seu accipitur, ut ibidem dicitur.
ACΤΙo de apposito , uel suspenso
qualiter est uulgo,cuius casus nocere poterit datur aduersus eu qui
in subgrunda uel proteito habet id appositu uel suspensum quod nocore potuit cuius codemnatio est decem solido runm. de his qui deieci
uel essu. l. si uero.g.ait praetor.
ACTIO de effusis & eiectis datur
aduersus eu ex cui habitatione uel habitaculo aliquid et susum uel ei ctum est contra iter publicam. Vnde damnum datur alicui transeunti,dc restaurandum est in d cplum.& si libre homo inde periisset. dicatur in so aut eos haec datur actio. Si uero uiuet, nocitumque ei esse di
cetur,datur ob eam rem quatum uidetur iudici ex hono Jc equo, compensatis impensis factis cic operibus quib. est cariturus inutiliter. st. de his qui de ei. uel eff. l. i. in prin ACTIO ediliti copetit multis mo dis. Et primo si res uendita sit re dhibita propter ure una siue moris
nec tamen a venditore restituitur
pretium emptori cum actionibus de aliis quae ediles inhibent, At in hoc casu est petrema. de hac hab
23쪽
tur. F. de edit. edi. ediles . in princi.g. I. dc ii. Jcl. illud. 2. respon.& l. redhibitoria. eo. ti. Secundo copetit quando fit ut si res Mendita non placet, quod reddatur , & tunc est temporalis usque ad xl.dies. ut iseo. tit
a. quod ii nolit.Di quid ita uenerit.
Vertio copetit si uenditor no uult tradere se tuum uel mancipium uelaumentum cum Ornameto cum quo
ostenderat lupore uenditionis pro apso ornamento, uel ut fiat redhibitio rei principalis propter accesso-xia , & tunc competit etiam ut l. ad xl. dies .is eod. tit. l. ediles. in prin.&g. uendet di. Quarto uero competit quando eo loco qua iter est uulgo habebit quis canem lupum, ursum, apru, uerrem,panthera, leonem,&c. uel animal aliud quod nocere pocset siue sit legatum,siue solutum ff. eo. Ll. l. hi enim di se l. Et si homo liber ab illis damnu patiatur seu repererit solidi duceti praestabuntur, ut l. qua uulgo. n. eod. titu. sed plenitis uide de his Gui. in Spe . in tac. libet de empl. dc uen .g.nunc dicendum est.
AC ΤΙo de su perfici e in rem competit ei qui superficie habet in alieno solo nemine conducto ad repetendum sueerficiem si possederat.
fina. Oc g. quod autem. uersicul. dc
rem repetendam quam emerar, in qua uenit commium quod accessit.
Et . si quid in speciali Pacto compre
tenditur. In hac actione attendi tyr prout qui R. sibi paciscitur. iisdeactio. emptio. l. emptor. in princi p. dc insti. de emp. & uend.g. led nostra. in fi. huius contraria est actio uendis, quae competit uenditori ad petendum pretium &interesse de usu r/s tempore mure, Pro ut inter par
tes conuentum leu contractum est
de ista habetur in l. Iulianus. g. ex
sti. in . g. prae alleg. sed nostra. ACTIO ex stipulatu nascitur cum de re certa in genere, sed incerta in specie fit stipulatio, ut insitide uerbo. oblig. in princi p. Nam si res esset simpliciter incerta stipulatio non ualaret. is eo.titu. l. ita stipulatus in princi . Et si ipulatio est concepta,uccum spondet dare seruum, uel spo- det se facturum donati. Et pertinet haec ad actiones in personam quae
olii intur ex contractu irerborum.
Et haec colliguntur. ff. de actio. l. r. g. i. I Lactionum genera. g. in persona & inst.de obl. 3. si.& de actio. g. . & uer. nanqμς cum ii Et nota quod actio descendens ex stipulatione non habet dilationem.anni, sicut actio de dote. l. i. I. exactor.C. de rei ux0r. a ct &.g. cum autem de hoc Bar. in l. si diuortium. is de uerbo. Dbli.
ACTIONES ex contractu, scue de actionibus in personam insti. da
actio. g. i. quae nascuntur eX pacto, . sive obligatio surgit ex re, ut conditio certi de numerata pecu conditio certi dinaria , conditio ob causam,actio commodati, depositi pignoratilia,de sibus omnibus suo loco dicemus , siue etiam conium.
sit obligatio ex uerbis sicut iii actione ex stipulatu qua do res certa in stipulationibus deducta est. S ue etiam oriatur obligatio ex literis quibus conditio odio desulio datur in eum qui cum spe future numerationis scribit se debere qἱ
ei non est numeratum. Numera tione autem no sequuta intra biennium non repetit chirographum. Et est inrroducta & exclusa excaptione non numer. pec. cum minime cogatur soluero quod scripsi
24쪽
se habere. Sive etiam oriatur obli- patio ex consensu, uia uti empti uenia it l, locati . conducti pio socio. mandati,praescriptis uerb S actio costitute pecu. nec non actio in factum de iureiurado. Et de his actionibus in propriis loci secundum ordinem patebit. Et iste sunt species actionuin per in iram, quae oriuntur ex contractu,si uere uerbis, iideris. aut cosensu obligatio oriatur de quibus itide. '. de act o.& obli . l. a. dca. dc initi. de obli . f. a. cu . .& 3. seq. us'. ad ti.de oblia qua ex quasi contractu nascuntur.
ACTIO NEs ex quasi contractu sunt de actionibus in persona institu. de acti. g. r. cu ibi not. qtiae neque ex pacto neque maleficio oriuntur, sed tamen maiorem habent conueni eiu iam& affinitatem cum pactis quam cum maleficiis. & sunt ille scilicet condictio indebiti, codici libere actionis. ACTIO negociorum gestorii, tutele & subsidiaria, communi diuidu-do, finium regundorum familiae erciscunde,petitio haereditatis directa di uinis possessoria fideicommisi itia & actio ex testamen o. de his omnibus .ff. de actio.& obli- .ga. l. eri maleficiis. gai quibus ab-1entis &. sequen. & instit. de obliga. quae ex quasi contractu nascuntur cum ibidem not.
ACTIO de peculio, oc quod ius idc de in rem uerso actio tributoria, institoria, exercitoria, actio funera- uria,ad exhibendum de tignoriniuncto, actio in factum,de rei uen. actio de paupere, interdictum quorum bonor insuti possi. utrobi. interdictu salvianum. De quibus omnibus re- qui re in loco suo.
male sic o sunt actiones in persona, inititu. de actio β. I. cum ibi nota Quibus delicta hominum coercentur, quod publice utilita. interest. is de fidei v. l. si aureo. I. fina. & in ad i. Aquit. l. ita uulneratuS, cumsi. ut est conditio rei furtiue actio arborum furtim caesarum,actio fucti,actio ut bonorum rapto,actio Iegis Aquiliς,actio iniuriarum,quod metus caula de dolo. actio serui corrupti, actio rerum amotarum , condicio ob turpem causani, interdictum unde vi, interdictum quod ui aut clam,interdictum delibero homine exhibendo , de uxore ducenda , de liberis exhibendis, interdictum quorum legatorum, interdictum prohibitorium, ne quia
in flumine, ripa uel publica, interdictum de itine. actuque principis quibus omnibus require in liter
C Τ Ι Ο N E S uel obligationes eπsi maleficio sunt actiones in personam .inst l. de actio.β. r. quae neque M pacta accedunt neque ad maleficia sunt tamen similiores maleficus quam pactis, ut actio in factum aduersus iudicem qui litem suam secit , & actio in factum oeiectis & effusis. Et actio in facinuta de dolo dc furto eorum qui ministerium cauponum , aut stabula
rium,aut nauem exercet. i f. ad aci
& oblig. l. ex maleficiis. g. si iudex 'usque ad finem,& institu. de obli 'gat. quae ex quasi malefici nast. Pet
C T i o exercitoria secundu Aeto.
sum. C. eo. ti. datur contrahentidus
cuin magistro nauis propter nauigandi necessitatem contra exercitatorem in auis , qui magistrum na' u praeposuit, quem equum fuit ta nuri, ut tenetur qui institore tabee ne uel negocio pposuit.ls. de exet ci. actio. I i. in priri. Haec ergo actio nυu datur cotra magistru in nauis.
25쪽
sed contra eum quae magistrum na meretur inter actiones bonae fidei.ui praeposuit, scilicet in eam cau- in I. actionum inlli. te acti. ut Ro. Liam in quani praepositus est expres huiusmodi. 5.edes. n.de leg. r. se uel tacite .ut in ea. l. I. g. non au- ACTIO familiae herciscude inter tem & g. igitur praepositio.Est autem magister cui totius nauis anchora & cura madata est I. I. g. ma-fistrum,natis .ii. eo. qui uulgari l5- ardorum & prouincialium comitus dicitur , & in theutonico & inal manico syermam dicitur. Nec disiinguitur an iste magister sit liber
uel Deruus maior uel minor. Et sibi imputat ur quae eam proposuit,utἰl. i.prae allegata. g. cuius autem conditionis . Sed exercitor dicitur is ad quem obuentiones quotidianae,aut redditus quςstus 3c utilitates nauis perueniunt re pertinet,ut ea. LI.g. exercitore, siue uetus dominus naiauis sit siue a domino nauem conduxerit ad tempus, uel in perpetuum, ut dicitur ibidem. ACTIO aestimatoria ur extimatoria. i.achio praescrip. uerb. sic cognominata est actio, quae aestimatio ponitur gratia dubitationis tollene quando res aestimata uendenda datur Dubitandum enim est an exuendito sit a tio , an ex locato, an ex conducto,an mandati ut si rem
meam tibi do , di aestimo tibi eam
decem , ut aut rem aut decem reddas , si uero plus uendas tuum sit, ut not.st. de est l. actio in rubro. &I. prima instit. de actioni. g. actio
ACTIO ex testamento non solum pro haeredi competit ad petendum haereditatem, sed etiam contra haered em scriptum a legatariis & fideicommisiariis. C. conati. delega. ex fidei comis. l. r. Et sapit natura actionis bonae fidei. l. in minorem C. ex quib. cati. in integ. rest. n A est necessa. Τamen dicit Barr. quod reuera est stricti iuris, cuui non tiu- eos competit qui communem habent haereditatem diuidendam. n. fanii l. herciscun. l. r. dc 2. Et dicitur
actio familiae haerciscunde, ideli haereditatis uel substantiae diuidendae
secundum Aeton. in sum. ut no. st eod. titu. in rubro. Nomen autem
familiae quandoque ponitur pro cognitione ut cum dicitur. Illi sunt de familia priam . Et quandoque pro seruitute dc poteltate ut cum dicitur paterfamilias, filius familias. Hic autem ponitur pso substantia dc haereditate, uets. de uerb. signiti. li pronunciatio g. r. Sed hercisco est uerbum graecum idem quod diuido, inde herciscunde, id est diuidendae , ut no.
glo. st. eo. titu. in rubro Et utimur hoc uerbo sicut reperim v, apud
antiquos qui gerundia tua pronunciabant in undo , ut legundo, audiundo , diuidundo , herciscundo. secundum Aeto. in summa sua . Et ita etiam hodie dicere possiimus familiae herciscunde pro familiae
te sunt s. circa actione caluisiana.CTIO finium regundorum competit finibus ad disii inguendum uel ad iudicandum. ff. eod. tit. l. 2. g. iudici. dc l. se. & inter eos agitur qui agros confines habent uel praedia. instit. le actio. g. itein sinium regi indorum,& habet locum in rusticis praediis tantum. ff. eod. titu. l. dc
non in urbanis , quia urbana praedia non sunt confinia , sed uicina, quia parietibus distingui consueuei e , sed confinia dicimus quae adeo sunt proxima ut nullus paries in
medio interponatur. st . eod. titu. I.
26쪽
sed & loci. s. in iudicio cum ibi no meis finibus aliquid praescripseris
ta. Vrbana praedia dicuntur omnia prodia quae habent edificia , etiamsi lint in uilla, quia urbanum praedium non facit locus , sed materia habitadi causa facta. Unde si in lirbe edificium causa non habitandi. sed gratia reponendoru fructuum fiat,dicetur praedium rusticum. Sed& horti in editiciis constituti nisi plurimu sint redditus, uinearii forte, uel etiam olitorii, continentur, appellatione urbanorum praedioruit .de uerta signi. l. urbana. Rustica autem praedia uocantur agri no habentes edificia . Et si inter te & me contra que ago finium regundoria, uia publica uel publicu iter uenit non habet locu haec actio,quia confinium non intelligitur, secus si riuus priuatus interuenitur, quia finium regundorum agi potest contra dominum riui . m. m. tit. l. r. sedec loci. g. si . cum l. seq. dc ibi not.
Est autem haec actio duplex , quia
in ea uterq. est actor, & uter'. est reus , extra de probatio. ex literisff. eo. titu. L iudicium communi diuidundo, familiae ercis. dc Linter cohaeredes. g. si familiae. Fiami. ercis. Item est mixta , quia est in rem dein personam instit. de act. g. quaedaactiones. & g. item finium regundorum. Item perpetua .est ut . Ceo. I.ulti.& ff. eo. l. iudicium communi diuidian .dc iusti. de actio. g. quaedam,quod tamen non sic intelligitur, ut si uicinus meus ampliores fines ei cui uendiderat ostenderit ,
non possit ille qui emit longo tem Nam dc si ab initio sine aliqua praetcriptione hoc constaret esse t uua , agere possem ut conamodius terinini imponantur agris , ut ita rixarum perimatur occasio.&c. Si quaeras quando incipiat currere praescriptio huic actioni. Re ondetur ab eo tepore quo insipit posse baec actio intentari. Et incipit polle in .
tentari cum fines ceperunt turbari. & ex eo nascitur haec actio secundum Aio. in sum. C. eo. ti.
ACTIO funeraria contra haered εbonoru ut possessorem datur. iisdereli.& sum p. fune. I. at si qui s. g. 'na. dc datur ei qui funerauit ut nohaeres desunctum , sed causa pietatis, ut dicta l. at si qui s.f. sed interdum dc g. si quis cum ibi nota. Pei
hanc enim actionem ueniunt reliciendae expense ibidem funeratore factae.
ACTIO furti manifesti se Iin Aeto
locum habet quando fur rem tenens uisus uel deprehensus fuerit, siue in publico,siue in priuato, uel a domino , vel alio antequam ppe ueniat ad locum quo perferre renidestinauit. Si talis depraehendatur uel cum re uideatur, dc ad eum de praehendendum occur isti ei , licet abiecto furto aufugerit, furti manifesti tenetur l. si qui s. i. g. sed celsus .is de fur. nisi surripientis rinutatur ilatus, ut tu mihi iureipuisti m seruitute manum stus in fusto dr- preti deris cum re furtiua , vel iitu pertuleris quo destinabas, teneris surti non manifesti, cum enim
pore praescribere hoc enim falsum depraehenderis cu re furtiua priiii est ut. F. pro empto. l. 2.9. sed & si fundam de l. qui standum. g. si fundum. Sed sic oportet intelligi secudum Aeto ut esset post i . vel 2 . annos locum habeat ii aec actior sinibus te. minandis quo muri de
quam eo loco pertuleris quo dὸllinaueras illo die manete cu furto , tuc fur est inani lius. Haec omn .sdica tur. T. de r. Jc de pens. di t. c. Dulearis. Virum Qui parte ni acer ut frumenti furatur, ii iiii,
27쪽
furtum faciat , & datur actio furti timi supplicii continet , ut. H ad I. manifesti in quadruplum institu. coride fal. l. i. g. & qui iudicem de de obli. quae ex delict. g poena mani
ACTIO surti non manifcsti compexit quandoque praedictis modisg.ult. s. de iud. l. filius. Item oc tenetur crimine concussionibus ut Cis de concussioni I. ult. Item ciuilitis
potest coueniri ex delicto de calum
furtum non iaaanifestum probatur niatoribus in quadruplum ab eost. co. tit.l. manifestum , ct inlli. de quem debebat damnare star pecu- Obli. quae ex des i. na. g. nec nianifestum. Et etiam si uidisti furtum fieri , te tamen abscondisii c um fuit vfaceret ne te occideret, non eli manifestum is eodem titul. l. si quis in teruitute. g. caeterum re datur haec actio in duplum,i institui. de obli . quae ex delic.nas g. poena manifesti. ACTIONES haereditarie dicuntur
quae transeunt ad haeredes uel contra haeredes secundum Aaeon. Item quae ab haeredibus incipiunt uel contra haeredes is de acti.& obl. haereditariarum. Vt autem plene sciatur quae transeunt ad haeredes uel niam ut ii .de calum. l. r. 3. g. illud secundum Aeto. Prob ntur haec. C. de
iudice qui male iudica l. 2.& ibi nota n gl.fi. iniuncta aut e nouo iurae ibid.posita de l. si filius familias. ε de iud. iudex aute ecclesiasticus male inductus per gratiam uel personaliter , ab executione officii per annum est suspensus,ad ςstimationem partis quam lesit,iaihilominus condemnatur. Et si durante suspeusione se diuinis ingesserit , irregularis est, nec cum eo niti persedem apostolicam poterit dispensari, ue1n capitu. cum aeterni de re rudi .libro 6.
non , dastingue, aut nascitur actio ACTIO in factum, de eo quod certo
ex maleficio vel . uasi, aut ex contractu , uel quasi potuit prae sequetur AZo. in sum .eo. ti. & secundum Pla. in sum. sua eo. ti. Haec actiones
conueni ut his qui succedunt in ius, loco dicitur ubi aliquid est pronii Clam dari cerio loco, si tamen iudicium illi loco constitui non possit
introducta est quaedam actio arbitraria , ut pol sit etiam in alio loco
& non his qui luccedunt in rem, ut agi. Praetor enim iniquum esse arbido natarii uel legatarii. tratur non poste conueniri debito-Α C TI O in factu adiicisus iudiceni re in alio loco qua in loco destina- qui litem secte sua , datur aduersus to solutioni, & haec actio arbitra- iudicem qui per imperitiam male ria ex natura est si ricti iuris,in qua iudicati it, & ideo uidetur quasi ex habita cosideratione aliarum actiona alc .cio teneri, dc inquantum de num stricti iuris quicquid esset o- ea equum religioni iudicantis ui- missilin deberet haberi orni sitim,radebitnr poenam sustinebit, ut instit. men in illa uenit etiam quicquid de obliga. quae ex quasi delic. nast. in prin.& is de ua.& extraor. Ogit. l. si Si uero dolo malo iudicauit uere est eκ maleficio obligatus actione in iactu uel actione de dolo ad omne interesse ci quem tu sit & infamis est. Irim tenetur crimine talii quod poenam deportationis uel ulaequutia dc iustum uisum fuerit religioni iudicantis , dc propter hoc
appellatur haec actio arbitraria irregularis, quia cositi a natura aliarum actionii stricti iuris est, & hoe est quod dicit glo. in rubrica ff. de eo quod certo loco , quid sit actio irregulatis.
28쪽
an glo. Ceilat autem haec actio secudum Hostien. in sum .extra eodem quando is qui alienavit eandem recuperauit Gecus in furto. is eod. ex noc. b. si quis S depusi. l. i. sii re.& de edii. edi c. I. si quis su tu illiatius. Idem si res non erat petitoris, uel si mortua est sine culpa nisi siquid actoris intersit ratione quaestus uel accelsionum uel expensarii 1 f. eo. iiDii sol uni. g. poena ct de no-κa. act o elestio. g. si is . Ite si res paratus Di suoire utile iudiciti, ouod eit intelligendum quando eandem causam promittit se prestatur uiar, Puta proinittitie restituere sub maxima poena, alias si diceret rem norest uuam quia nec habeo sed quanti intererit tua, uel quanti in liteiri Iuraueris secus esiet, nam & si hoc
Idm cc I nos uerbo actiones ex contracti inon offert,tenetur ad ille cum dolo A CY T
desierit possidere, ut is de rei ueniat tinaurem. g. r.& cum autem. & l.
si possessor. l. is qui dolo. ACTIO factum de dolo & furto
eoru quorum nainisterio quis cau- Panem aut naueni uel stabilium vicercet datur aduersus eos qui praesunt caupone aut naui, uel nabulo qui quoniam officio malorum hominum utuntur, in duplo tenentur quod dolo aut furto eorum com
in istum est in his rebus quas cau
bit. l. prima in princi . & g. idem p Aponius & l. dc ita. I. idem &. g. ait enRn praetor iuncta l. lin. s. hac au.
naus Jc non condictio. Hoc autem
nomen conditio inde descendebat quia olim iudicia erant ordinaria&c. uerba , & quae oportuit condico. simul dici ut si quis caderet asyllaba , caderet a tota causa. Sed postea ille solennitates si dui uetudinem abierunt attam e nomen remansit, ut adhuc perionales actio nes quae solennibus uerbis inter pretabantur , conditiones uocen- tue, & haec colliguntur institu. de actione. I. appellamus, cum ibi nota. dc st. eod. titu. l. actionum genera. Et harum actionum gelier. quaedam nascuntur ex contractu, quae
dam ex quasi c5tracta,quae ui ex' maleficio ex quasi male institu. de obb. I. sequens. & de actio. g. o mi Require scilicet de Oib. his supra
scilicet qua do dicis rem de qua /gitur tua esse aduersarius dicit uel ostedit ipsam re esse sua T. de ast. de obli. l. actionu genere.& inst. eo. ti. g. appellamus praea.Et harii actio n8 ' i ais directa in re actio,ut resue dicatio, actio consibria & negatoria. Alia est actio in re utilis,que sint actides de ditio no directe, sed utiles quae ex equitate datur quq no di is, ut in t publicia ne quae eκ aduersis causis csi petunt. Et actio,' quam quaeritur an actor iurauit actio in re de ipsi cie & actio fauiana & pauliana calui sana , actio iurci a quae competit inter domin uni
29쪽
tabulae'& pictoram. Sunt & aliae in statim passus ad animum non reuorem actiones in quibus non de do- cauerit, pollea ex poenitentiae remini, sed de pignore agitur, sitat mistam iniuriam non poterit rec seruiana dc quali seruiana , de qui- Iere. l. non solum. g. r. ff. de inivr.debus uidere loco tuo. Et nota quod neque ii haeredem, neque in haere- actio personalis no sequitur fundu di bus datur. l. iniuriarum. actio. E. ff. de cotrahen. em p. de uidi. I litius eod. titia. g. luctus tutus. ff. ad Treb. l. 1.g. si AC ΤΙ Ο institoria secξ dum Aeto. datui contra illum qui praeposuit ali haeres. is de iudi . l. fidei c5.g. tract.&ff. de alte. iudi . mu . cati . fac. l. I. g. opus in glo. per Dy. in l. fi. ff. de no . ope. nun. Item actio personalis est ita a Rixa ossibus croditoris quod in alia tras serri non poc nisi lictione iuri=.ff. de pecu. l. quis ergo. ACTIO iniuriarii copetit ei qui iniuriam pallus est,ut no. instit.de iniucin rubri c. contra eu qui intulit iniuriam uel inferri procurauit instit. eo. tit. g. non solum & pulsauit, uel uerberauit uel famosum carmen ad alterius contumeliam scripsit, uel quoquomodo iniuriam alique affecit. institu. eod. rit. 5. iniuria. in
qua iudex conden abit quanti actor iurauit se nolle illam iniuriam sustinuisse, praemissa tamen iudicis taxatione, insit. eod. citu. g. pcena.T. eo. titu. l .constitutionibus .Quidam
enim dicunt quod iurare debet potius uelle de suo perdidisse tantum uel tantum quam talem iniuriam sustinuisie. Et hoc uidetur aprrobare Hosti en . in sum. lit. de iniuridam. dato.& Decu. eod. ti. Alii diaciant quod lusiaciat eu iurare sicu, nollet lucrari tin uel tantum P eo quod talem iniuria sustinere uel sultinuisset. Primia tamen uidetur uerus. Et actio aniuriarum ex pacto non nascitur sed ex contumelia. l. sed si unius. g. sed & si pater. F. eo. ri. ubi tex. inquit. Illa enim iniuriarum actio no ex pacto nascitur, sed ex contunielia. & ex bono & x quo et discinulatione aboletur. Nam
si quis iniuria reliquerit hoc elt irquem stationi uel negociationi gerende contrahentibus cum praeeositio in eam causam in quam praepositus est expressitim uel tacite. f. de inst. ac. I. r. & 2. & l. quicun-rue. g. non tamen . cum ibi not. Micitur institoria ab institore praeposito , quamuis exercitoria nominetur a praeponente. instit. quod
cum eo. g. exercitoria. & g. seq Nainstitor dictus est ex eo quod ne. gocio gerendo instet, nec refert an tabernis sit praepositiis, uel cuique alteri nesociationi. ut dicta l. cuicuque. dc l. institor. dicitur ille qui tam bernis uinis uendendis uel alicui asteri negociationi praepositus est. ΑCΤI O legis aquille duo continee capita uel tria licet unum non sit in ulu . ut 1Leodem titu. l. si seruus seruum. g.huius legis.& institu eodem titu . Primum caput este de seruis occisis uel quadrupedibus quae numero pecudum continentur ut in l. lege aquilia. ff. eodem titu. ubi dicitur ae animalibus qui segrega tim habentur & pascuntur , sicut oues,capre, & equi, muli, & boues, dc asini,& secundum Labeonem
sues,sed non canes. Et longe minus
bestie, ursi , sere, & leones &c. sed elephantes & cameli quasi mixti
sunt.Et ideo primo capite eos contineri oportet quo casu tanti fit collemnatio quanti plurimi ipsa res . ualuit anno p aeterito , ut ind. I. lege aquilia. iis eo dein titu. dc insti. eodem titu. in Princ. Secundum caput
30쪽
tudinem abiit. sed tertium caput huius legis est de eis uulneratus feras bestiis occisis caetelisque rebus Wiptis ut ueste , vase, & similibus . Quo casu quis codemnatur qui danum dedit quanti res fuit triginta diebus retro , rei partium & ualorem est uitando, ut d. l. si seruus seruum. g. 3.autem capite. & instita eodem. g. capite tertio cum . g. seq.
Et in hac actione fi quis damnum se dedisse inficiatur, idest negat codemnatur in duplum. E. eod. s. 2.g.
infra dicitur autem lex aquilia ab aquilio plebis tribuno secundum Isido. I. v. qui ipsam in monte Auentino tempore discordie populi &plebis constituit. is eodem i. I. &I ostmodum concordia facta uice-egis est habita. ACTIO madati directa copetit ma
gest. l. h. in gl. ult. Si uero mandauctrina tibi ut mihi fundum emeres , etsi nondum pretiit solueris ages m cum mandati, ut suscipiam obligationem qua teneris uenditori. Nam&-agere possum ut cedas mihi actionem empti. is eod. tit. si mandato meo. I. respon. Competit ergo
breuiter actio mandati directa co-tra illum qui mandatum suscepit adimplendum cum primo cogi non posset qnod suscipei et mandatum quantum interfuit mandatoris factum fuisse quod mandatur. Et tu sus ipsi mandatario qui mandatum suscepit copetit actio mandati contraria ad impensas si quas fecit ratione mandati suscepit fi fines ma- dati non excessit, sed si mandatum excessisset expensis factis no rede- . . - . ret ipsas per huiusmodi actionenti
si uero.3. 6. & l. si mandato titu. i. actio confessi, ria. respon so.& g. t. eccontra mandata ACTIO negotiorii oestorii do oleae procuratorem post man est scilicet directa & contraria, u eoAl.st uero no de nesotioru Festoru directa dii etaremunerandi. g. i. Et inquantum interest id factum esse quod mandaui puta mandaui ut fundum emeres. si mea intereat emit tenebris post madatum susceptum,tamen si eundem fundum ego ipse emo uel alius mihi neque interest aliud,cessabit haec actio seudum Azo. ff.eo. tit.l. si procuratorem. g. mandati actio. A C TIO mandati contraria copetit mandatario T. eod. titu. l. si uero non remunerandi. g. contrario. uel procuratori expc fas aduersus mandatorem quatenus fines non est egressus. Si uero aliquid erogauerit utiliter in eo non habet mandati i*dici Mni, sed rin negotiorum Se- agit dias rei gelie contra eu qui Negotia eius gessit, ut adna nisi rationis rationem reddat. ut puta si e cifui absens & negotia mea ceperueesse deserta , & male se habeant uilioci uidens ab . mandato a me recepto mei contemplatione ex amicitia qua ad me habes gerebas negotia mea, mihi datur haec actio negotiorum gestor uin directi , ad haec. ut reddas mihi rati , ne administrationis, ut aede nego. est. i. 3 3c institu.de obliga quae ea quati con
ACTIO negotiorum g :liorum contraria comperit illi qui sine madato se inimicuit alienis ne otii Tendis