Aetianarum Exercitationum Specimen

21쪽

Gifim descrips1t. - Calculus Vteri quoque oecurrit apud Aetium qui a nuperis anatomiae pathologicae seriptoribus multo diligentius descriptus legiti r. Praxis ipsa Aetii theoriis quidem haud digna superstructa videtur, quas protulisse ipsum antea diximus: Me thodicorum, deinde vetularum es circumforaneorum ratio. Remedia sua fere nunquam transfert ad specialem morbi disquisitionem. Saeculi: sui genium sequitur: hoe

viatim tum temporis in institutis omnium medicorum erat, ut farraginem medicaminum undequaque contra omne morbi genus corraderent, 'quibus ad illudendum vulgus uti possent. - Hoc aeuum fuit arcanorum quorum ingentem quidem numerum congessit nostes, et variis, iisque non raro curiosiS nominibus insignivit. Sic Cherananete

epithema purgatorio scopo; Ibibeon Nicostrati contra dolicam , quod binis talentis vendebatur; phoenix niger, ph phorus etc. quibus praeter nomina, fere nil specios inesse videbatur. - Deinde vero lapidum et terrάrum infinitam farraginem habet, omnibus fere, quotquot lateant, malis medentium: tunc enim temporis theoria emanationum ex Cabbalisti ea et Persarum Philosophia translata , ad physicam ipsam adhibita usurpabatur, ut emunia visum effugientia inde declararentur. Smaragdum inter innumeros alios lapides noster, ad grana aliquot, contra haemor hagias commendat: Iaspidein subviridem contra hydropem et inflammationem; vitrum ipsum contra calch- . los

22쪽

- astos. Martem ceterum, quem primus Alexander Tra Iianus intrinsecus adhibendum suasit, noster tantum eXtrin secus abhibet. - Praeterea multus est in Pharmacis, praesertim externis Pomponendis et praeparandiS, quorum mixtio et praeparatio nostror a hominum potius risum et contemtum eXcitauerit, quam attentionem. Varia tamen his quoque admiscet simplicissima, quale est Neobessi regis celebre illud, quod foliis cypressi uino tantum infusis

constat. - Ιnsunt ipsis medicamentis noxia multa, quorum praeter Vitrum modo nominatum, Unum tantum auripigmentum hic memorare placet, quod contru phythi sin Variosque pectoris morbos si '; et in pastillis aduersus

dysenterim lcommendat. De actione salubri suorum remediorum at arcanorum nullus dubitat, licet explicari nequeat eorum actio. . Eilis aeui mos erat, phusica appellare ea omnia medicamenta, quae αναιτωλογητα h. e. manifesta explicatione indigentia,

simul vero maxime salubria esient. Sic Aetiis piceii quida extremum pollicem inficit, altera mann syncipitis e pillos distendit, picem illinit: quo facto vuula lapsa statim in integrum restit turi bic dum praeparationem medic, minum docet,. addit, hoc fieri debere nomine Dei Abrahanai, Isaaci et Iacobi. -- De his vide Rememi notas in Pilanium Valerianum Varr. lecti lib. III. c. q. V. 393. Txanseo denique ad Aetii Chirurgiam. Is quidem chirurgus non fuit noster, qualis succes r Paulius Aegineta. I lihilominus multa tamen habet memoratu digna, tum theoriam tum operationes chirurgicas spectantia. Cum totus fere esset in medicamentis praesertim eXternis, qui- ι bus Tetrab. IlI Serm.

23쪽

bus vel pertinacissima mala debellare audebat, obseruatiochirurgida haud magnos prolaetus eX ipso recipere potuit. - Inflammationem definitam, aut per singulas suas periodos descriptam incassum quaesieris. Auctor cognoscere non Videtur aeternaS naturae legeS, quas resolutione,

suppuratione, gangraena, tanquam sequelis inflammationis manifestat. Nam miram ex spuma argenti, anmmoniaco thymiamatis, oleo Pinus, castoreo, galbano etc. corradit

miscelam, per quam praedicat possse et absces us in pus iam

degeneratos discuti. Voeat et emplastrum Helladioum ampleque circa hoc obiectum refutatur aq' Freindio. Alio tamen loco noster fuse signa eXhibet instantis resolutionis et suppurationis, regulasque suadet, quibus pro diuerso statu tumores inflammatorii tractari' debeant. Eo quidem modo empyrica methodus cum dogmaticis regulis nunquam iungi tur. In applicatione emplastri Persici ne pars oleo inungatur cautionem subiicit. Oleo enim poros oblini, diserte docuit Galenus , quapropter post balnea inunctionem praecipit. - Cauteria actualia et potentialia multa, sed tamen pauciora habet, Arabibus et Arabistis. Post Leoniadam vult in asthmate cauterium applicari, quod nostris qui'

dem temporibus laudem meretur. Ceterum paracentes eos

methodus, quam in hydrope proponit, haud spernenda

videtur: coniungit enim eum cum Vinetendis membis- Castra- Ut potius debilitantem Tetrab. IV. Serm. 3.

transpirationem impedirent, c. I . quam, ut dicunt, Vt ita melius Histolae de La medeein T. ex amplexibus contendentium p. 32. elaberentur, veteres Athletae Tetrab. III. Serm. a. corpus inungebant. cap. 3O.

24쪽

2seastrationem suadet tanquam remedium vulgare in elephantiast, quod Vero, idem sentiente Aretaeo, neque nocere, neque prodesse docet. Ex recentissimis fuerunt, qui similitudine leprae et tuis venereae seducti, in hanc opera

tionem eademproponerent', quos vero refellit ' Berenoditi in . Culiano. - Aneurysmata et varisseS fuse tractat, praesertim dum phlebotomiam incautam sequntur. Eamdem methodum subligandi Proponit , quam et nune afhibemus. Curam autem omnem respuere, dum ad collum oriuntur, sicut mulieres in partu non raro eadem subeunti Strumae, quae sub iisdem conditionibus apud parturientes, aut a nisu quocumque violento oriuntur, neque resoluti nem, neque ostirpationem admittunt. - Arabes quidem et hic auXilium. a chirurgi manu exspectauerunt. Fallitur 'ς Freinditis, qui nunquam permisisse exstimpstionem bronchocel , arbitratur. Fusie idem de hac operatione loquitur; sed tamen in praefatione monet, caueant medici a laesione partiumsraesertim vasorum adiacentium. - Sterilitatis virilis singularem plane et nounegligendam refert caussam. Posse enim in lithotomia, non satis caute facta obtingere laesionem vesicularum seminalium, quae impediatur, si cultro secanti subiicias cannulam. Artem Cosmeticam cum chirurgica arte iungit Aetius:

τα Do caussis mqta. diut. I. II. cap. I 3.7 3 DeI Dario modo di curarer insegetione venere a l. II.

c. 23

25쪽

eo enim aeuo princeps ducebatur medici Osficium ευσχηριοσι νην curare, PIloS denigrare , euellere, naeuos cutis tollere,

qui mos per plura sequentia saecula obtinuit. .

operis principis titulus apud Photium, et in plerisque codicibus est. βιβλιον 'ιατρι ν ἐν λογοις -- In nostris quidem editionibus excepta ea quae apud Aldum ad librum VIII usque graece prodiit) diuiditur opus in quaterniones siue τετραβιβλία , quorum singula quatuor constant sermonibus. Haec diuisio fidem auctoris ipsius, Photti, et codicum non habet. Cum tamen in uno alterove codice eam reperisset, non multo Hetrum eiusmodi scribarum aliquis ita distinxit, qui et Platonis dialogos in tetralogias et Plotini dissertationes enneadibus distribuit. Actius certe ipse suos libros in ordine citat, quo sequuntur, nullo habito respectu ad tetra'

biblia.

Primum tetrabiblion continet simplicia medicamenta, or ditie alphabetico enumerata, dein docet Oleorum praeparationem, purgandi, vomitoriorum et clysmatum methodum generalem. Secundum tractat pathothgiam generalem , febrium elasses et indolem, deinde cerebri, capitis et neruorum asse' esus, oculorum, faciei et pectoris morbos. Tertium agd de ventriculi, alui, intestinorum , iecinoris, lienis, renum et Vesicae, uteri et genitalium affectibus et rebus veneris, de morbo articulari et ischiatico etc. Quartum denique exponitdemorsibus venenatis de elephantiasset et aliis morbis culaneis, Vul neribus Myriobibl. p. 566. Cod. Labbsev bibl. Msptor. p. 123.

26쪽

neribus et ulceribus, porro de antidotis, recenset emplastrorum et unguentorum copiam. Praeterea tribuuntur codices a me stati in laudandi) de rebus chirurgicis antibalum nis, ponderibus et mensuris.' ' Θnopsis Oribasii, de mulseatione expulsu 'et de urinis, de quibus vero aliquid certi definire ne

queo.

CODICES MANU SCRIPTI

Magna profecto codicum Manu scriptorum copia superest, quos , cum ipse nonnihil unum alterum e , eum praecipue, qui in bibliotheca nostra b senatoria seruatur, viderim, auctorum fide nunc recensebo. - Exstant in bibliotheca Caesarea Vindobonensi Mili opera in IV Tetrabiblia divisa. No. XUIIs et cod. No. XVIII libri a IX XVI initio et fine carentes. Bibliotheca regia Parisiana , tot codd. Manu scriptis abun dans, sequentibus eminet huc pertinentibus: ' codd. No. I 847 ef I 8 8. opp. integra. No. I 883. Aelii Amid. rerum med. libri duodecim, No. a. I 4O. Aetii rerum med. l. XVb No. a I9S. Aelii Amid. re r. med. l. XVL Una cum libro sing. quo de rebus chirurgicis antibali omenis, ponderibus et mensuris a-D a ' gitur.

N. p. IS R. 2 4O. Silentio transiere auctores Id. i. eis. Catol. Codd. Manus eripi. b bl. Fuit Codex, olini Bo Maria- Reg. Paris. In illo autem a gra-Ques tum Gim mus denique Re- pho de quo supra retuli vid. no-henstreitianus, libros a IX ad XVI. ta Is) horum codd. var. leci. in complectens, cuius Uberiorem de- primo Aetii libro observatam, eum seriptionem dedit I. E. Nebenstreit editione Aldilaa contuli, et veram in praelatione Tentamini philolog, et notatu digdam deprehendi. qua- medico praemissa. propter illud silentium alia rationeso vid I simbecii biblioth. scro- explicare nequeo, nisi iste nurnematicam, St. Rei manni. Hanov. rus, iis temporibus ubi in ordinem 712. P. 47I. 7a. redaeta esst Μsptornm collectio sr Catalogus Codd. Manuscri- fuerit immutatus.

27쪽

XVI. No. 2I94. inde a libro VI. ad XVI. No. 2 I9 S. L V. VIII. No 2I96. compl. ll. IX XII. No. a I97. ll. XIID XVI. No. 2I98. Opera integra No. 2I99. H. a V - XU. No. 2228. Aetius de febribus et de illarum curandarum ratione. constat li. duobus Demetr. Pepagomeneni manu eXaratus Nb. 2847. coni Aetii fragmentum de Tire odori Antidoto. Cod. No. 33 I. Coislinianae Synopsis trium librorum, Oribasii .etc. Explana io Aetii Asnident. Cod. No. 3 6. Bibl. Cardinalis Radulphi quae nunc in, regiis aedibus Paris. seruatur. quaedam habet Hippocratis et Aetii. - Sic Bibliotheca olim Pellitarii Episc. Iberti Cod. No: 2I4 S. cod-NO. 749. Isaari Vos ii No. a I p. integros Aetii opp. codices

msptos. habuerunt. - Asseruantur in Bibl. Laurenti a Medicea Codd. Ninpti. Plui. 7S. No. s. a L. IX. ad XU. No. 6. ll. VI

eandis vrinis. Noe IO. excerpta med. Aetii ab ult. cap. l. IX.

usque ad cap. 69. l. XIII. NO. I 2. Aelii Am. synopsis trium librorum Horibasii etc. No. I 34ll. a XIV - XVI. No. I 8. th a IX. -- XII. No. 2O. Aelii Amitini synopsis trium librorum Ho-ribasi ete: Adnexa sunt a) ,, eiusdem de diuersis lapidibus is et fossilibus, et utilitate, quae ex animalibus percipitur, eviscerpta e simpl. Galeni etc. b) Eiusdem de gymnastica sermo,, tertius o Eiusdem quartus e libris Galeni de lanitate' tuenda, d) Eiusdem quintus de febribus dignoscendis atque curandis is liber.' No. 2 I. ll. .a IXXVI. In Bibl. S. Martii Venetiis eae Bibl. Bessarionis, codd. No: I. Γ ll: VIL priores, Nb. 2. B 'Pera integra. Noi I 8.. Aetius de simplicibus - Ini Biblioth.

. Manuscriptorum, quae in bi- η' DE sequentibus videatur, qui bliotheca Cois liniana seruantur fusius de iis egit I. B. Montiau- accuratam dedit descriptionem D B. con biblioth. Manuseriptor. noua.

Montiaueon Paris. III s. p. 448. in Paris. I739. Ful.

28쪽

-- 29

Srmolmst cod. I 847. Aelii Tetrab. IV. incompleta codd. 1848. 2I4O. 2I4 I. 2688. Aelii Amid. Opp. l. XVI. Hi fere sunt, qui mihi i nu otuere; codices Manu scripti graeci.

Parisinos quod attinet',, retinere meam suspicionem nix possunn, quin credum quandam ordinatorum codicum confusionem subesse eapropter, quoniam numeri Montiauconi et illius Parisiai ea talogi non exacte sibi respondent. .

EDITIONES

Huic Manu scriptorum codicum multitudini non responi det editionum utilium typis impressarum paucitas. Princeps Aetii editio eaque in completa hoc titulo prodiit: Ae'tii Antiocheni de cognose. et cur. morbis sermones VI. lib. VIII --- XIII. Interpr. acc. eodem interpr. de pon deribus et mensar. l. ex P. Aegineta Bas. IS33 In praefamine operi praemisso AEEtium medicum cum Haeresiarcha confundit, atque ita de vita eius paucis exponit. Multa etiam in hac editione occurrunt, quae melius possint transierri, ut ipse con fessus est. - Excipit hanc Vnica, quam ad hunc usque diem habemus graeca editio: Λετίου Aμηδ νον βιβλίον-Tο- ιος A τουτ λὶ βῶλία ρκτω τοι Venet. ap. Asulan. et . Alduin IS 3 q. fol. - Anno sequenti Io. Montanus casu codicem Graecum Romae nactus, in quo ,- quo& COrnarus prius verterat, libri sex, desiderabantur ; versis libris decem, suum opus edidit Bas. IS 3 q. et apud Aldum I Ss3. 8. sec. Haller. Bibl.. pr. T. I. p. 389.) In praefatione argumenta praeclara contra Aetii antiquiorem aetatem a Cornaro defensam

In Galeri: de medicam. nom completam exspectabat. Herm. τ . apud Fabric. l. c. P. Conringius Introd. in art..med. P. 3 al.

29쪽

sam profert. - Utriusque viri labores iuncti hunc in fronta titulum gerunt: Aetii Amident, quem et alii Antiochenum vocant, med. cl. ll. XVI. In III. Tomos diuisi, quorum I. et III. a L. Montano III. a I. Coet naris latinit. donati sunt e. in die. copios Bas. ap. Froben. ὲ 3 F. fol. Recusauditio Bas. I 36. fol. teste Haltero l. c. -- Paullo post insignis Comari diligentia, ea quae vitiis adhuc erant contaminata, quaternionibus

distinxit opera Aetii, limatiusque edidit, simulque crimina ab Orostio sibi facta diluit. Basil. I 42. recus. Venet. in ossio. Farren. IS 3. Basil. I J49. steste Halter l. c.J Lugduni ISOO. Iet. In Stephani collectione Is 67. fol. Denique in Halleri me. dicae artis principibus. Laus 8. Aliqua de febribus ex Aetio prodire in colleci. Veneta I 33. fol. alia de baltidis ibidem IS 3O. fol. - Caput XXV. Serm. I. Tetrab. III. edidit Graece L. C. Hornius Liri. I 6S4. Cap. XXVIII. libri IX. exhil ens morbum tenuioris intestini, LE. Hebe reii Lips

a 7 q. q. COMMENTARII ET EMENDATIONES.

Cum P. Brodaei Notae in sex priores Aetii I1bros ex Colamesti ' relatione, in V. Posti bibliotheca asseruata , nunqquam in publicum prodierint, praeter Christoph. Oroscium Dde Horolacod qui annotationes suas in interpretes Aetii, Montanum et Co arum Bas I S O. q. Curavit, et Hugonem Soliriun

qui scholia in duos priores Aetii libros edidit, nullus, ut mihi quidem videtur, inueniatur , qui Aetii emendandi ex

Virunnio latine velfum esse vid. ' Prodierunt Venet. Is49. 8.Giorn. de liti. T. XXlV p. 277. et adiecta editionibus Comaris' G. eius opera ex edit. Fa- Lugdunensibus.

bricii , in recensione Miptorum

30쪽

- 3 plicandiqse caussa monograptium compotuerit. Verum , qui aliud agentes, simul in Aetio emendando et illustrando alla' borarunt, non pauci sunt, quorum praecipuos nominare placet. Cael. Rhodighinus in lectionibus antiquis Basil. I Sψ .ibl. Andr. Lacunae ep. apologetica ad Comarum qua plures eius in laterpretatione admissas hallucinationes exagitat Lugdun. I 4SS. 8. Donat. ab Attomari in arte medica Lugd. IS 63. 8. Hieron. Mercιrialis in variis lectionibus Venet. IS98sdr. Turnebus in adversariis Basil. II 8 I. sol. Oθ. Host amavi in variis lectionibus. Lips I 6 I9. 4. C p. Barthius in aduer sariis. Francos. I 624. fol. Zactitur Lusitanis in operibus Lugd. 16 9. D. Rhodius in notis ad Scribonium Largum, ed. Patav. 16s . 4. Et, ο eσχατοι πρώτοι , Th. Reinestus tum in variis lectionibus, Altei b. I 6 . q. t tum in epistolis ad Daunium datis Ιen. I 67O. q. denique Dan. Guit. Trisier m obseruati. criticis, Francoi. I pq a. impressis.