Actuarii Joannis filii Zachariae operum

111쪽

m METAE MEDENDI

dunt.babent quidem horrorem euidentemsed ris succedem borrari proportione haudquaquam res*ondet. interdum vires simul,stealor . horrorpersentitur figidi lenti pueri

morice putres,bune morbum faciunt. Denis arvisersatis magno borrore invadit erum euides calor et nonsuccedi velut ex ipse quoque nomine patere potest.nam λειπεῖ α πυρὸς,

hoc est igne, quod es calore deficit nam oppido quam frigidus succus summa cute innatas,

inaccessionumsignificationibus ab excretrice jacultate propellituri quare horror comitatur, verum calor nullus aecedit, quod ne putredo

quidem risecco,qui satis aegre corrupissa natura potes, aduenerit. Atq; hae sunt rium quae intermittunt, e r quae secus, genera. Superes etiamnum abud ris genus,quod εέι-

κοις nominant, omnium deterrimum, quodppropemodum curationem restit. Vocant auteb6ικὰρ, quod eae tu habitu eordis recipiantur. nam cum Go ita nunc IM 1ν interpretor) quaedam a cientis cum afficto sit μ liaritas ae cons/etudo , qua haud di cultis commutaripotest: in babitus, quod est Post consans. . quae aegre elui potest assecyio. non

iniuria res, quae eor a ciuu eius calore,perassectionem immutasse dicenturiquae vero esse cerunt, ut calore in . habitu admitteret in Mulerit

112쪽

L I B E R II. HI peritioribus appellabuntur. Gignuntur hae Hiquando quod diarissuccedant, ubi nimirum,ebementiori ira exarsimus, vel moerore curas iugi intabescimus. eas si quis principi sobstet, rare rimo es. Verum quae ob partiumpraecipuarum infamationes,e fimbos, in tabem, ae reliqua magni momenti mitia comittuntur,omnium sunt torie pessimae quod natura duobus grauissimis malis reluctari, propulsares nequeat. Nascuntur quos baud segnius ex iuueteratis malignisspribin, ciseor iam ob praeeuntem scultatis exolutionem vitium excipit.Inter bas deteriori uut notae, qua εὐιμις Cr μωρασμώδες nominat Graeci, in quibus vitalis vis emarcuit coutabulis, a quibus aegri ut evadantseri noposseputaturuitas in omnibus binici bribus calor in toto corpore succensus est, verum et si nunquam intermittat, eum tamen'e aeger minimesentit. Me vero ibi cibum assumpsit,aut excitatin alicui sudio obnixim incubit, se ealidiovem feri animaduertiriquod eum nonnihil difficiliusfurtinuerit, denuo inpristini; tu redit. Pulfus ih paruisemper sont m deusiais

ut plurimum duri. Urinas reddunt quales inbemeis'euum auimus, proportione geueri morbi excessuis respondentes. Luodsi malum progreditur,ocuis cauam' colabuntur tepora,

113쪽

f ius mirum in modsi are palpebrae tarde a issiuntur, oculi sordibus oppletur, e tabe δε- fluxionibusique tentant 11r: m tandem in ipse hominum coetu, aut aliis quibusdam vitae mu- nise nou secus quam qui animo linquut, emoriuntur. Porro illud quoque omnium postre-msi ignorari baud decet, quod iis qui hectiea fibre corripiuntur, varie vateria ea quas p tredo ficit implicantur. Verumsigna cui sis' brii species dirimunt. quae cum iam antea sint explicata ustra nue iterum bule sermoni insererentur , utraqu)d breuitas quam in bae tractationesectamur,hoe non suadeat.Auare sermonem defbribus bactemusatis si produxisse. restat ut quae nee saria superesse videntur, quant sim compedium exigit,annectamus.

Et quoniam coplures morbi iudiciis'imur, conseqsens erit,ut postquam assectus qui ab euim momenti flant, e fibres recensiuimin, de isdisjs q . tuta sunt, er quae non, des in tyiudicantium dierum potentia, disseramus.

De iudiciorum agnitione. Q A P. In Taq; cum iudicium, quam κίων vocat,

nihil aliud fit,nisi e essentis,cultatis

quo infestatia explodat, excitatio: iudicia qua praecedenti coctionis redunt, tu indicibusq; Hebin eueniunt, molestiarum remissionem ij sui iudicantur ad unt: quae vero secus, reci

114쪽

L 1 B E R I I. usium,aut di ciliorem tolerantiam: mel morbi longitudinem, vel q-d omnium deteririmi se mortem in 'Mnt. Iudicantur ergo aegri aut vomitu, mei alui VClionibus, aut urinis, vel timearum deiecisionibus, aut sudoribus, auisanguinis erupti oribus e uaribus, alao , haemor Oidiluue, queadmota etiam ex utero, meta feminis v uito Glinae in nonnullis et ab-

fessis sub ipsis auribus, παρωτUlas appellat,

et reliqui humorsi decubitus, iudici, vim obtinuerunt. sputa item qua tusii redduntur, σjomni nonnumqua moderati,qui antea deerat, cum accesserunt, aegrum a languoris impetu levarunt. Caeterum non omnia omnib- suu 2-

miliaria edpro aegritudinis specie, Gr aegri babitu, anni item tepesiaste,co uetudinciae aetateohoriunturin m aliquibus unu, aut duo, alijspiara quoq sed omma conuenienter accidunt,

ijs quide quibus tuta sulus promittituri suapropter, ne quemadmodum qui in tenebris δε-gurat,temere haecprofrre mideatur,age dis im-ritionis lumine, orationem dirigamus, aem 2 tim desiudiciis loquamur,quo ijs quae esis lectiliarias u quaphiis uina insequitur assectio,cognitis, ita de complicatis quos ferarentiam frus,ficilisv tota tib iudici, tra statio euadat. Igitur quae γο tu aut soluta alas iudicatur, Im9m iudicant, materiam quae .

115쪽

brimsit, ad ipsis usque venis no peristis:

sed in alvo ae intestinis putrem accensams subsilere. et inde Us ad cor alienum calorem transmittere,qui teporis patio sublimiora petens e r bomini negocium*cessat, . naturalis vitalis scalorisscultatem, iso imperio turbet.Desuis hie ouer puctiones,m urina magis alterantur. Verum simul ais quae in uobis esse atrix scultasse emancipauerit ,s pluris feri r incocta coxerit, atq; ex coctis iactaenientia bisum erit, quiequi super sinutilis ferit deorsum sursums, pro vicinia

ac materiae momento er propensictne, ceu experirecta protrudit. nam si antea rectionis nullae extiterint notae, vires aegri potius non praepollere, nec mate qam turgentem superare

posse existimabisur quod quia quasidestigatoi essesignifice Ioue pessimum habetur, nisi

mordeus quaepiam qualitas ante opportunam

tactione irritans, ab in antibus bumoribus vindicare nitatur. sed an sic iudicandin sit praeno sies, si uentes humores ibi magis vigere morbi genus denunciabit si scite vomit,

aut aluus aegro prompte fluitur, neq; aliorum iudiciorum notae, quas posὶia docebimus,s sunt. Porropriuatim per vomitum iudicium expectatur cum viscera meluti eouuelli, et inferrius labrum moueri,ae vertigine corripi, in teneb

116쪽

tenebricosa quaedam oculis obuolitare, e a-ua,pallida, acvaria cerni videntur.bae enimais eiu sd; alia antea apparuerint, iudi-eiumper vomitum portendunt: sic per alan

onera ventris inteZtinorumq; murmura. item in punctiones=nimina permeantes nunciant

iudicandum. Sanguinis merὸ pros in iudicia

corripiunt primum, cum eiusmodi bumor vigere conssicitur, idq; ex gnni tempore, or vi-uedi ratione,adhaeo aetate, cossetudine, or δε- 'mum ex aegripulsibus, urinas contectamus oe cum per nares fluxurus est, miscera consessi melut in vomitu diximus , videntur, Crsplendores oculis obuersantur. Et si dextrum Ῥscus attollitur, nare dextra potius sanguis suet: Asrum laua. Pear baemorrhoidas autemsanguis era etsi renespondus sentiunt, ipsas menarum ora infammatione temtantur q si titillata morden uri. maxime si ijs aeger assuetus e nec aliam praecedui, ac materia turget. Verum in mensisuis purgationibus, tum ex similibus,tum ex ipso dierum ei cultu,quid expectandum odivines. Sisne autem ijs subrubrae er rubrae acietati cruriae fre Ῥriuae quo auguis eo consuat, ac moderate suo colore insciat. Sudores mobsuccedunt, eum quae ex tertia costioree pupersunt, abundat exuperant1 . quare Cr in urinis bla

117쪽

antea coserta eoctassedimeta, qua sublimisu fratur, apparent: e ndosuε estpubin, ae si mauum in sinum immiseris,inspexeras ν vaporosus quida sensus occurret, quod videlicet id qaod tenuius est prius di et M. Vultum bonio color decorat, id potiwinsanguisper nares profuxurus est: deinde, in iudiciis quae sunt persu .res. Si tamen serosis in enis humor excesserit,acputruerit, fibrema: inde excitarit , erasse e turbata ut plurimum sunt urinae t sed eum iam adiudicium impetu fr-tur natura, tenues e γ copiose runtur alta men long upra eius quod bibitur mensuram, atq; boe iudicium per urinas vocatur. t cum crudas est humor er anni tempus obniat, aepropessimoScultas id quod siversuum esprotrudit . a gens humor ad caput conuertitur, oe fraue erumpit sub auribin abscessus

enascuntor, quos παρωτίχαρ qeari diximus: qui . e sipelata, atq in colla extuberationes, e biliosis at sue eorruptis succis generantur.sin humor deorsim delabitur,funt qui voeantur decubitus, Graeci sim Ἐμματα d cunt. quod si noxius humor intro conuertitur, abscessus, suos ara ματα mocant 'riuu-D . qui sene omnes alio rursus, ut con sinquantur exceruantur s, usu habent iudicio.

tque qui stras prodeunt, melior sunt Ium

118쪽

cillius iis seubuenitur: at qui intro recurrUnt, peiores cum sint, maiori diligentia. frtuna prossera indigent. nam nisi infime per Ῥrinas ,

aut aluum decedentes,aut, ut iniborace qua

itur, tuin educti istumpantur, sunt quidem tempore ferundi, attamen prioribu a octibus

nonnunquam deteriores censentur. Hi autem

in bis quos iudicium.cum, rum buturm si utasacile edueuntur. Luin e somni in phreniti de similibusq; morbis, interdum accedentes fatis fuerunt, ut non leue esse iadicium exiliti .maretur. Proinde in unoquoque morbo diligenter Dectan n est, quis humor eum Is- . ciat, e r quo vergat, γ' quod cuique iudicium sit accommodatius; atque ita demum de iudici s coniectturam flaree.alij enti sidoribin, alii aluo molliendae t aptiores: assetngui ni prosus ijs eapiuntur, pro aetatis,auni, temporis, e r vius in, consuetudinis item, er cateia rwm quae ante proposuimus ratione. Suo F bumores fuerint complicati, er huc istuc suo impetu ruant, non es a ratione alienum, mi maria quoque iudicia faut, qsae pro in genii uia saxaritate, ex morbi specie motus conjecians,citra di cultatem assequeris.&κο- circa in omnibus ijs qui iudicavisunt tria baee

antea suus examinanda, aegri vires,inprume- torum qua bumores continent coctio , in ara

119쪽

ea quae in iudiciis existunt, quantitati quaὼ-tatis sumorum, qui vigere Irientis propor' δtione respondeant.nam eum vires de saesunt, omnia peiora sunt reputanda.deinde iudicia apparentia coctio non praecessi, impotentiam,

ob quam natura mincere nequit, aut humorum copiam adesse, e ob id, ais eius generis alia malignus esse morbus censetur. Unde aut 3 dolores,aut animi deliquium,velsiensius priuatio,aut delirium,vel eorundem recidiua, . in summa nihil nou delerrimum coniectura ese illandum. Sed σ hocssimum es, talia

aliorum loco, Cr quantitate minor runtur.

nam haec cir id genus alia sunt notae deterioris. Itas ad aegrum ingredienti, prius et am iaba,aut ipsum tangas, eius firma tibi decubi- ltusq; consideraudus eis, adhaec respiraudi βι- cilitas, er austertat, vel anxius sit, aut deliret, aut aliudpro alio ressumdeae, vel tusitat,nibus satis dignum reiiciat , vel albud ali quid ad , obseruandum,ante quam vel eum

mel reliquos interrogaueris. Debinc percontandum est quid laboret, eas omnia cum lilis quae tu prius quam ipse narraret, collegero conferre oportet. Posthaee contrectanti pulsum vitale robur, er num ipse cum iis quae narrautur apparenis consentiat, exploraudum. P terea, si urinae, aut excretiones, aut θμts

120쪽

adsunt, ea inspicere quos decet: atque eorum coctionem, aut cruditatem , aliam ue quampiam constentiam veImalignitatemflectantem , de dierum qui ab initio accubitus elapisi sim numerosii tari,σ an asiqua extiterint iudicia quaerere. atq; ita demum omnia mulcomparantem Uectus rationem praesicribere,er reliqua quae ad diu tisuem morbisp -- fionta pediant, pronunciare oportet. Nam si hac ratione ac via incesseris,parum aut nihil a ,ero es securo aberrabis. Verum quo certius euidentiuss obuios morbos dignoscas, δε-gna que malum bonum ue promittant , eorums discrimina, quibus inter se maioris mi norisq; ratione di ndent, annectam. Sic enim διἱInrita tractatione, omnia folia . procliuia esse videbuntur.

xit: MEmbitus igitur omniis optimus. es, aut AE' in dextra, aut sinistraalse nisi ex consuetudine familiares fuerint , sunt deteriores.

nam supinum cubare, imbecillesarem potius, m pronum dolorem in ventre Cr intestinu, aut delirium notare putandum es. Membrorum vero iactatio, Cr anxieta' nisiiudicium expectetur,sint prioribus peiora. Delabi ad pedes, eosq; citra ultum calore stragulis edu-