Pandectes de Justinien : mises dans un nouvel ordre, avec les lois du code et les nouvelles qui confirment, expliquent ou abrogent le droit des pandectes

591쪽

reille metit applicabie isci' hypoth hque n. g. IV. Cette action eui elle 'Elem ire Par quelque ius de

XXIII. si Nicies orsanciers, i leur successeur ne seu Ventprescrire par aucti laps de tenis contre es ἡbileur qui de mandent la restitution des hoses ulre is doni sies eri gage, euos frani de paye la elle our laque te les gages on et donia sis, o qui en ossi en tua consignationisu te sipol en ca de restis. Vous

priete en age , ous ave te roil de la revendique r. Mais te eroa cier, pota diisendi e te age, sera obligh de pronverri det te; usi votis en ave dἡj ressat si a possession par a re vendication , ii Sera enc Ore Oumis a satre a monte pretive , et i votis sera lacticde volas libhre en os frant de payer, en avarit, ou en deposant lemontant de la de ite M. Les inhines Empereur disent, dans ian aiatre reserit uerinlaps de tem ne petat dispense te rhanc ter de re nil re es rutis qu'il a persus des cho se donia hes en gage, et de restitue te gage, si ii tui ossi e de consigner ou de do pose la elle, fur On resus

mement auu uel la pro uri et ne nou vaitratre transmis uiae par te formes pro Priete messo uvat et re trans mi Se

la vente. -

et xlaquelle iliourra recoliri h la place de 'action directe que mersia ne ter devat tui transporter , et e pota abrgger a cumulation des acti Oris.

592쪽

57I IB. XIII. ANDECTARUM IT VII ARTICULUS II. De pigneralitia actione contraria , et ex quibus causis competat pride actio creditori adversus eum qui pignus constituit, compelito ut ipsi prie stetur quidquid ipsi praestari aequum est. Hinc ex pluribus causis competit inter quas lipe prima est, et quidem frequentis Sima.

XXIV. u Si necessarias impensas secerim in servum aut in tandum quem pigra oris causa acceperim , non tantum retentionem sed etiam contrariam pignerat illam actionem habebo Finge enim medicis , quum egrotaret servus , dedisse me pecuniam , t eum d cessisse citi m insulam sulsisse vel resecisse , et postea de istam esse ; nec tabere quod possem retinere D. l. 8. Papin lib. 35.

An autem impensae utiles quidem , sed non necessariae , hae Clione repetentur 'Ea de re ita Ulpianus servos pigneratos artificiis ins truxit creditor, si quidem jam imbutos , vel voluntate debitoris, erit actio contraria. Si vero nihil horum intercesserit, si quidem artificiis necessariis, erit acti contraria: non tamen , Sic ut cogatur Servis Carere pro quantitate sum pluum debitor Sicut enim ne gligere creditorem dolus et culpa quam praestat, non pati ur cita Nec talem efficere rem pignoratam, ut gravis sit debitori ad recuperandum. Puta saltum grandem pignori datum ab homini' qui vix luere pol est, nedum exercere 'uacceptum pignori excoluisti, sicut magni pretii saceres. Alioquin non est quia in aut Naerere me alios creditores, aut cogi listrahere quod velim receptum , aut tibi penuria coactum derelinquere Medie igitur hec a judice erunt dispicienda , ut neque delicatus debit O , Deque onero Su creditor audiatur . l. 5. Ulp. lib. I. ad ed.

Secunda Caia Sa.

XV. Aliam causam ex qua haec actio datur, reser Ulpianus 6 Si post distractum pignus debitor , qui precario rogavit vel con duxit pignus, possessionem non restituat, contrario judicio tenetur . l. 22. S. 3. lib. O. d. d.

Idem es et si debitor illud surripuerit. Hinc u si quasi recep-

593쪽

Cette aclion est accordo ait rhancier conire elui qui tui ad Onia uti age, Our se satre iure to ut e qui ui appartient ac iitre.

C 'est potarquo recoliri datis beau cou de cas, entre uires dans elui-ci , qui en esse se prsi sente te plus fissique minent.

Peter Suppos Ons, par exemple, que 'ai donno deci 'argent tibi de- cinio ur a maladie deri esclave, par sui te de laquelle it si do ossi, que 'aie sati siparer ou layer uiae maison qui depuis a sit bruthe,

Ulpion dit his si gard Si 'ai ait instruire ave est Consen lenient de leur mali re, des es claves Onnes en gage, dans uia artsu 'il avait ψj commenc Pleur satre apprendre, 'aurat 'actioncontraire u gage. Auli ement, e 'aura celte action qu 'autantque e leur aurai ait apprendi e des inditers si esSatres, et en-core de maniore que leui mal tre ne Oit pas obligh de les aban donner Our les h penses que 'aura saltes a leur garis; car demὐ me que te rhancier ne do it a ni gliger a cho se ii 'il a re queen age, commessitant responsabie de s laute; de mome ussi iliae do it pas satre potir a cho se des ἡpenses tellement considἡrabies que e recolavrement ei devienne tropinsire u au sibi te ur. Par exemple, si in obiteor doniae en age uia soniis de terred'une si grande tendite, que o in d'otre en hiat de te sat re valoir, ille ut si pei ne payer se deites, et que te rhanc ter 'y iure a uugenre de culture si dispendi elix, qu 'it en augmente encore te prix; Si e rhancter cherchesis en payer 'autres Our Orcer son sibi teur a vetii re solis ud de terre , et que ce debite uri 'ait plus 'au tres moyens de liboration alor te juge prenant uncius te milieti D'oco latera ni e dbite ii qui se plain drait tro de la depense , ni leae rhancier qui aurait cherchyti 'exaghre n.

XXV. Ulpieti apporte uia utre cas dans teque celle action alieti u Si, api h labent dii gage, te sibi te ii qui en a rete nucia possession Dii ire de loyer ou de prsicaire, se resus acia rendre, i sera soli mi , 'acti Oti contraire u gage v.

594쪽

turus a debitore tuo comminus pecuniam, reddidisti ei pignus is iii per senestram id misit 1 excepturo eo quem de industria ad id posuerat Labeo ait, te surti Ihagere cum debitore posse et ad exhibendum. Et si agente te contraria pigneralitia, excipiat debitor de pignore sibi reddi i , replicabitur de dolo et fraude perquam nec redditum , sed per sallaciam ablatum id intelligitur is l. 3. Pompon. lib. 8 ad . b.

XXVI. Tertiam causam reser idem Ulpianus ex qua haec actio datur u Si creditor quum venderet pignus, duplam promisit nam usu 3 hoc evenerat , et conventus ob victionem erat et con demnatus, an haberet regressum pignera titiae contrarita actionis ' Et pol est dici esse regressum, si modo Sine dolo et culpa Sic vendidit, et ut paterfamilias diligens id gessit. Si vero nullum emolu mentum talis venditio attulit, sed tanti venderet quanto vendere potuit etiamsi haec non promisit, regres Sum non habere n. l. 22.

g. in lib. o. ad ei

Nec enim amplius a debitore quam debiti summa est, consequi poterit n. l. 3. Tryphon. Lib. 8 disp. Salistin aui pro hoc casu quo creditor duplam promisit, teneri dum est quod stati in subjicitur Sed si stipulatio usurarum sue rat, et post quinquennium sorte 4 quam prstitiam ex re obligata CO Seculus QSt, victus eam emptori restituit etiam medii temporis usuras a debitor petere potest; quia nihil ei solutum esse pro evictione ut an erri non possit, palam factum est 5). Sed si sim plum 6 pries litit, doli exceptione repellendus erit ab usurarum petitione , quia habuit usum pecuniae pretii quod ab emptore acceperat M. d. l. 23.

XXVII. Quartam ausam ex qua actio datur, refert adhuc Vlpianus u Si quis in pignore, pro auro , aes subjecisse creditori,

1 Id est, demisit pecuni3m. di Tibi enim invito possessionem pignoris abstulit, quod non aliter o Iebas ei reddere quam si tibi solveret 3 Creditor qui vendit piguus , regulariter non re pro imittit nec tenet Crde victione, nisi hoc conveneri ut videt, infra , . o. fit de distraci. pi OV

5 Ea demum solutio liberationero parit, qu ae pecuniam solutam si famcit accipientis ut eam numquam reddere teneatur ut videt, infra , lib. 6 ut de soliat.

595쪽

lut lyaelion dii ol et et i 'action de la reprἡsentation. Si oyanti utent contre viri' action contraire u gage , i tirait exception dece que votis tui ave rendi te gage, ous tui repliquerie pares'exception decla malivat se Oi , en demon trant que volas ne tui ave pasrendii sontage, mai sinu 'il Ousci' frauduleu sement extorquo M. Troissem CaS. XXVI. Ulpien rapporteran troisthme cas, dans tequel celle actionest paretilement accordύσ: Si unirhancier en vendant te age, syestsoumis , vivant ilia sage 3 rendre e do ubi dii prix, et casd'sivi clion, et qu'il ait sit actionii et condamno en verti de celle Onvention aura-t i recolars conire te sibile ii par 'action contraire dii age in e ut diremuli aura e re Ours, 'it a satisma uva is sol ni satile de a pari, ins sir cette claus dans a vente, comine 'auraitiait union phre de familles que si celle clauseriou- te is nJayantias rendi la vente plus vaniage use ii dii vendrela cho Se aussi cher sans celte garantie, ili' aurat Oint de reco urs D. Carcle rhancte ne ourra pas demander a Son ilhbit eu plusque son debileur ne tui devait M. Dii motus te crhancte Cayant promis te do ubi en casta si viction, Onae ut en conclure e qui fuit Cependant sicia somni sitait due avec int sirpis, et que in vans aprsis avo i resu te pri de la

596쪽

5 6 LIB. XIII. PANDECTA RUΜ TIT. VII qualiter teneatur quaesitum est an qua specie rectissime Sabinus

scribit: Si quidem dato si auro aes subjecisset, stiri teneri I). Quod si tu dando 3 pes subjecisset, turpiter fecisse , non stare ui esse. Sed ii puto pignera litium judicium locum habere. Et ita

Pomponius scribit. Sed et extra ordinem , stellio natus nonii ueplectetur, ut est Saepissime rescriptum n. l. 36. lib. 11. . ea.

re Sed ei si quis rem alienam mihi pignori dederit sciens prudensque, vel si quis alii obligatam mihi obligavit, nec me de hoc

certioraverit, Odena crimine plectetur . . L 36. g. i.

Et similiter contrari de actioni pignerat iliae locus erit. Ita enim Ulpianus Si rem alienam mihi debitor pignori dedit, aut malitiose in pignore versatus sit, dicendum est locum habere contrarium judicium n. l. 9. lib. 8 ad ed. Sed et si ignorans fuerit, hac actione tenebitur; at non tenel,

lur crimine Stelli Onatus. Ita enim Paulus Contraria in pigneralitiam creditori actione incompetere certum est. Proinde , Si rem alienam vel alii pigne ratam vel in publicum obligatam dedit, tenebitur quamvis et stellio natus crimen committat. Sed utrum ita demum si scit, an et si igriora viti Et quantum ad crimen pertinet, excusat ignorantia quantum ad colatrarium judicium, ignoralitia eum Don excusat,

ut Marcellus , libro si Digestorum, Scribit. Sed si sciens creditor accipiat vel alienus , vel obligatum , vel morbosum , contrarium eitiori competit n. l. 16. g. I lib. 29. d ed. Suffragatur Marcianus Cum debitore qui alienam rem pignori dedit, potest creditor contraria pigneralitia agere, et, Sol xendo debitor sit n. L 32. lib. c. regul. XXVIII. Eo tamen casu quo pignori datur res jam alteri obli gata , cessat contraria pigneratilia acti , si res utrique creditori sufficiat. Hoc est quod addit Ulpianus : Plane, si ea res ampla est, et ad Diodicum aeris suerit, pignorata , dici debebit cessare non solum

i Postquam aurum tradidisset , et jam n auro constitisset pignus. a Furtum enim possessio iis committit debitor, qui rem pignori datam surripit.

3 Id est, quod si nihil adhuc traditum esset, sed quum de auro dando

eonvenisset, et emuiti creditori Pro tiro tradidisset.

Quia duce plus non est , qui sciebat.

597쪽

traire di gage or orac, si te dἡbileia doniae en gage ne cho sequi appartient alii uire qu'il a doj en gaghe, ou qui est obligsie elaver te fisc, i sera passibi de et te acti Ou, et hine colapatile de stellionat. Mais 'en est in si que dans e cas oh il la saltsciem meta L; et par apportini crime de stelli Onat,' 'igia rauce petit I 'excuser Mais quatit ari action contraire, it 'en erat pa moltis passibi mal gryson ignorance, commerae it Marcellus : et si lecrhancier avait ei conti ais sane 'lu'il rece vait unaage apparienant aut rui, Oblig e vers uia utre Oia vicie ux, ili' aurai pas lui-mhm l acliou contraire M.

Marcian confirme celle opinion uae erga cier a aclion contrete obii ur qui ui a donia en gage ne hos qui apparten ait aian utre, non obstant illailleur la solvabilit de cera sibi te ur . XXVIII. 'action contraire u gage esse canino ins 'avoirtiou datis te eas si te sibi tela a sij engag la hos en vers una uire, sicia hos est 'une valeur Sustisante Our es de ux rhan

598쪽

5 8 LIB. XIII. ANDECTARUM TIT. VII. stellio natus erimen, sed etiam pigneratiliam et de dolo actione mi, quasi in nullo captus sit, qui piguus secundo loco accepit M. SuP. L 36. N. . Quinta cauSa. XXIX. Quinta causa ex qua contraria pigneratilia datur, est quum debitor rem vitiosam pignori dederit, ex qua creditor dam

num ei Serit.

Distinguendum autem an debitor vitium ignoraverit necne. Hoc docet fricaniis. Ita ille servus pignori datus re dilori surtum faciat, liberum est debitori servum pro noxpe dedi lione relinquere. Quod si sciens larem mihi pignori dederit . etsi paratus fuerit pro noxae deditione apud me relinquere, nihil O

minus habiturum me pigueralitiam actionem ut indemnem me praestet. Eadem servanda esse ulianus ait, etiam quum depo- Silus, vel commodatus servus surtum sacit n. l. 1. African lib. 8.

Et alibi idem Africaniis, re ius etiam illud consequens esse ait, ut, etsi is servus quem mihi pignori dederis sui tum mihi secerit,ogendo contraria pignerat ilia consequar uti similiter aut damnium decidas, aut pro noxa deditione hominem relinquas. l. 6 g. 1 de

juriis ibid.

Idem dicendum de eo quem convenisset in causa redhibition esse 1 uli, quemadmodum accessiones et fructus emptor resti tuere cogitur ita et e contrari venditor quoque decidere, vel

pro noxae deditione hominem relinquere a cogatur, nisi quod in his amplius sit 3 o. d. l. 61. g. 2.u Quod si sciens quis ignoranti furem pignori dederit, omni modo damnum praestare cogendus est id enim bonae fidei convenire n. d. L 61. . . re Sed in actione empti praecipue spectandum esse qualem Servum venditor repromiserit . . L 1. . .

1 Et emptori damnum tedit. α Emptori.

3 Id est, ut recte interpretatur Cui acius, nisi quid in his speciebus iamplius sit quod efficiat ut debitor vendi torve. omnimodo et sine facultate Moxae deditionis danitium decidere teneantur : puta si, ut subsecit, dolus intervenerit debitoris qui sciens ignoranti furem ρignori taederit. Id est, sine ac nitate noxae dedendi.

599쪽

se o qui do it tre galement applicabie is celui contre qui onaui ait intent i 'action rhdhibito ire en esset, de hine qu'ilserat lenii de restitue les ruit et aut res accessotres de la hos , de in hine te vendeta serat aussi contra intra sipare te dona mage

PCD ser ulrement 3 n. si Si quel lu'un a donno sciem ment uia es clave oleur en agesans si clarer e vide, i sera forco Dro parer Out e doni mage quecet es clave ourra faire en punition de a malivat se sol D. re Mais dans 'aclion decla vente, it saut consid si re principale meri quelle sphcera' es clave te vende ur a garanti .

600쪽

De contractu fiducim. Ι. Contractu pignoris initimus erat contractus fiducis. Est autem yiducia quum res creditori mancipatur aut in jure ceditur,

ea lege ut soluta pecunia remancipe tur. Magna hujus contractus erat utilitas ante inventas actiones Servianam et qua Si- Servianam, quum creditor, cui non contracta hac fiducia pignus traditum esset, si res penes ipSum non es Set, nullam actionem ad eam persequendam haberet.

Dissert siducia a pignore, in eo quod pignus nuda uris genti uni traditione, siducia per mancipationem aut in jure cessionem Ontrahatur item in pignore donii uium pignoris non transseratur increditorem, sed sola possessio et jus illud distrahendi contra, fiducia dona Dium in creditorem transferatur. II. Primitin corollaritian. in servus fiduciarius quidquid acquirit, creditori cui mancipatus est acquirit. Verum si quidquid creditor per duciarium servum quaesivit, sortem debit minuit. aut Sent. lib. I. it. 13. . . Secundum corollarium. Hinc etiam re debitor creditori siducia navendere non potest I).u Sed aliis, si velit, vendere potest I); ita ut ex pretio ejus dem pecuniain osserat creditori, atque ita remancipatam sibi rem emptori praestet. d. fit. g. 3.

III. In hoc contractu non secus ac in contractu pignoris si Si inter creditorem et debitorem convenerit ut fiduciam sibi vendere non liceat; non solvente debitore creditor denuntiare ei solem Diter potest, et diStrahere , nec enim ex lati conventione, fiducite actio nasci potest . . it. g. 5. IV. Ex eo utractu siduciae non secus atque ex pignoris contra Cluiluae actiones nascuntur, directa a Contraria. Directa fiduciae actio in id competit ut soluta pecunia re rem duc petur; aut, si a creditore jam distracta suisset, si quid ex pretio supere St, reddatur. Hinc Paulus : si Debitor, distractis fiduciis a creditore, de su perfluo adversus eum habet a Clionem . . it. g. I.

1 suum enim res facta sit credi locis per contractaui fiduciam, On Ut est creditor emere rem qUae iam Sua est. ah Nam reliena res vetidi poterat.